Yapım Ekleri

Herkese merhaba kunduz.
Türkçe videolarına hoş geldiniz.
Bugün sizlerle beraber yapım eklerini öğreneceğiz.
Haydi gelin hep birlikte başlayalım.
Şimdi eklendiği sözcüğün anlamını değiştiren, burada önemli olan kısım gençler bizim için eklendiği sözcüğün muhakkak anlamını değiştirecek.
Ben bu anlamı değiştiren ekleri ne diyorum?
Türkçede yapım eki diyorum.
Yapımı ekleri eklendiği sözcükten yeni kelimeler üretecek.
Yani kelimenin anlamını değiştirdiği için gençler artık yeni yeni kelimeler sürecek.
Yapım ekleriyle birlikte bakın önerilerimizi inceleyelim buradan.
Şimdi burada bir oyun kelimesi var.
Burada da yine bir oyun kelimesi var.
Bakın bu sefer.
İkinci örnekte oyun kelimesine ben bir şu eki getirdim.
Yani oyun kelimesini cu ekiyle artık oyuncu yaptım.
Peki anlamları bir bakalım.
Oyun ne demekmiş oyun?
Yetenek ve zeka geliştireceği belli kuralları olan, iyi vakit geçirmeye yarayan eğlence demek.
Peki ben buna getirdiğim şu iki bakın kelimenin anlamını artık değiştirdi.
Neden hemen öğrendiğimize bakalım.
Oyuncu ne demekmiş?
Gençler.
Herhangi bir oyunda oynayan kimse demekmiş.
Buradaki Chu eki oyun kelimesine gelerek oyun kelimesinin anlamını değiştirdi ve yeni bir kelime ortaya çıkardı.
Oyuncu kelimesini ortaya çıkardı.
Evet, bir sonraki örneğimizde bakıyoruz, bakın burada da göz örneğim var.
Göz kelimesine ben lük eki getirdim.
Gelin bakalım kelimenin anlamı değişiyor mu?
Göz görme organı demek gençler.
Gözlük ise bakın buradaki küllük eki göz kelimesine gelip gelen lük eki.
Kelimenin anlamını değiştirdi mi bir bakalım.
Görme bozukluğu olan gözlerin daha iyi görmesine veya gözleri korumaya yarayan bir çerçeveye yerleştirilmiş çift camdan oluşan araç.
Bakın kelimenin anlamı değişti.
Göz ekine gelen lük eki göz kelimesinin anlamını değiştirdi.
Görme organından ne dönüştürdü?
Gençler bakın gözlerin daha iyi görmesine yarayan bir araç anlamına gelecek şekilde yeni bir kelime ortaya çıkardı.
Hemen bir sonraki örneğimizde bakalım.
Bakın bilmek fiiline.
Alttaki örneğimizde gi eki gelmiş.
Artık kelime bilgi olmuş.
Bakalım bilmek neymiş?
Gençler bilmek bir şeyi anlamış veya öğrenmiş bulunmak anlamında kullanılırken, bilgi ise insan aklının erişebileceği olgu gerçek ve ilkelerin bütünü. Bakın bilmek fiiline gelen buradaki gi eki gençler kelimenin anlamını değiştirdi.
Biz kelimenin anlamını değiştiren X lere yapım eki diyoruz.
Hemen farklı örneğimizde.
Bakalım ev kelimesine gelen alttaki örnekte bakın siz eki bakalım kelimenin anlamını değiştiriyor mu?
Ev neymiş?
Gençler.
Yalnız bir ailenin oturabileceği biçimde yapılmış yapı iken, evsiz ise evi olmayan anlamında kullanılıyor.
Bakın buradaki siz eki ev kelimesine gelerek artık kelimenin anlamını değiştirdi.
Hemen bir sonraki örneğimizde bakalım bir sonraki örneğimizde İstanbul kelimesi var.
Bakın İstanbul ne demek?
Türkiye'nin Marmara bölgesinde yer alan illerinden biri gençler.
Ben İstanbul kelimesine getirdiğim bakın şuradaki bu eki bakalım kelimenin anlamını değiştiriyor mu?
İstanbullu ise gençler İstanbul ilinden olan kimse demek.
Bakın kelimenin anlamı değişti.
Yani İstanbul kelimesine gelen bu eki kelimenin anlamını değiştirdi.
Hemen bir sorumuz var.
Sorumuza da bakalım aşağıdaki sözcüklerden hangisi sözcüğün anlamını değiştiren bir ek almıştır sözcüğün anlamını değiştiren ekleri.
Biz ne diyorduk?
Gençler sözcüğün anlamını değiştiren ekleri biz ne diyoruz, yapım eki diyoruz.
Hemen bakalım hangisi anlamı değiştiren bir ek almıştır diyor adına seçeneğinde.
Bakın çocuk kelimesine gelen yıllar eki.
Gençler kelimenin anlamını değiştirmemiş çocuk çocuklar.
Buradaki duvar eki anlam değiştirmeyen bir ek.
Kulaklık kelimesine bakalım B seçeneğinde bakın kulak bir nedir?
Gençler kulak bir duyma organı.
Fakat buna gelen yıllık eki artık kelimenin anlamını değiştirdi di mi?
Kulaklık kulağa takılan bir araç.
Müzik dinlemek için ya da daha iyi duymak için takılan bir araçtır.
Kulaklık yani duyma organından bir araç anlamına geldi kulaklık.
Kelimenin anlamı değişti.
Cevabımız B seçeneği olacak ama diğer seçenekleri de bakıyoruz.
Bahçemiz kelimesi gençler, bahçemiz kelimesi bahçeden geliyor biliyorsunuz.
Buna miz eki geldi.
Kelimenin anlamında herhangi bir değişiklik yok.
Evet C seçeneğinde 50 yorum denizi seçeneğine bakıyorum.
Sınıfa kelime em sınıftan geliyor.
Gençler sınıf kelimesine gelen A Ekim sınıfa yine kelimenin anlamını değiştirmedi.
Cevabım B seçeneği.
Oldu.
Anlam Bilgisi
Sözcükte Yapı 3 / 3
Yapım Ekleri
Yapım Ekleri