Herkese merhabalar.
Kunduz'un Sosyal Bilgiler dersi.
Altıncı sınıf ikinci ünite konusu olan Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikleri konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle beraber Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'da kurulan ilk Türk Beylikleri ni detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hemen başlayalım.
Hatırlayacaksınız.
Bundan önceki dersimiz de Malazgirt.
1071 yılında yapılan Büyük Selçuklu Devleti ile Bizanslıların yaptığı Malazgirt zaferinden sonra Sultan Alparslan'ın komutanlarına Anadolu'yu fetih görevini verdiğini konuşmuştuk.
Malazgirt Zaferi sonrası Sultan Alparslan, Anadolu'nun fetih için komutanlarını görevlendirmişti.
İşte bu olaydan sonra Anadolu'da önemli komutanlar fetih hareketlerine çıktılar ve Anadolu'da ilk Türk beylikleri dediğimiz beylikler kuruluyor.
Kim onlar?
Saltuklu lar, Artuklular, Mengücek Aliler, Danişmend ler ve Çaka Beyliği kurulmuş oldu.
Şimdi bu valiliklerden ilki olan SALT okullar ile başlayalım.
Bin yetmiş iki yılında kurulup, bin iki yüz iki yılında yıkılan bir beylikler.
Saltuk Bey tarafından Erzurum ve çevresinde kurulduğunu biliyoruz.
Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliği.
Malazgirt Zaferi'nden sonra kurulan ilk Türk beyliği Saltuklu vardır.
Sevgili arkadaşlar, Saltuklu lar Anadolu'yu Ermeni ve Gürcü saldırılarına karşı korumuşlardır.
Erzurum çevresinde bulunan Erzurum da bulunan Kale Camii, Mama Hatun Külliyesi ve Emir Saltuk Türbesi Saltuklu lardan günümüze kalan eserlerdir.
Geçelim bir diğer Türk beyliğine.
Daniş Medler, 1080 yılında kurulup bin 172 yılında yıkılmıştır.
Kurucusu Danişmend Ahmet Gazi Idir.
Nerede kuruluyor?
Sivas, Tokat, Kayseri ve Malatya çevresinde kuruluyor.
Anadolu Beylikleri arasında en güçlü olan beylik.
Danişmend Erdir Arkadaşlar.
Tokat Niksar da Yağbasan Medresesini kuruyorlar.
Hatırlayacaksınız, medrese ne demekti?
Medrese okul demekti.
Bu medrese Anadolu'da kurulan ilk medrese dir.
Bu da zaten Danişmend lerin eğitime verdiği önemi bizlere göstermektedir.
Bir diğer Anadolu beyliği miz Mengücek Müller 1080 yılında kurulup 1228 yılında yıkılmış dardır. Kurucusu Mengücek Gazi idir.
Erzincan ve çevresinde kurulan bir beylikler.
En önemli eserleri Sivas Divriği de bulunan Ulu Cami ve Darüşşifa hattıdır.
Bakın hem ibadet yapılabiliyor hem hastane olarak kullanılıyor.
Bu eser hala ayaktadır ve UNESCO tarafından kültür mirası olarak koruma altına alınan bir eserdir.
Divriği Ulu Cami Anadolu'daki ilk külliye dir.
Aynı zamanda külliye nedir?
Ortasında cami etrafında halkın ihtiyacını karşılayabileceği han, hamam, hastane, şifahane gibi yerlerin olduğu toplu yapıdır.
Bir diğer Anadolu beyliği Artuklular 1102 yılında kurulup bin 409 yılında yapılmışlardır.
Artuk Bey tarafından Diyarbakır ve Mardin çevresinde kurulmuştur.
Bu beylik üç kol halinde kuruluyor.
Hasankeyf, Batman çevresi, Mardin ve Harput, Artuklular olmak üzere Artuklular üç kola ayrılmışlardır.
Arkadaşlar, Diyarbakır'daki Malabadi Köprüsü artıkların bıraktığı günümüze kalan en önemli eserlerindendir.
Gelelim bir diğer belleğimize.
Çaka Beyliği 1081 yılında kurulup bin doksan üç yılında yıkılmıştır.
Çaka Bey tarafından İzmir ve çevresinde kurulmuştur.
Bölgesel avantajından dolayı denizcilikle uğraşan ilk beylik olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çaka Bey zaten ilk Türk denizcisi olarak kabul edilmektedir.
Beş tane beylik gördük.
Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'nun fethi için görevlendirilen komutanlar fetih hareketlerini yaptılar ve beş tane beylik kurdular.
Peki bu beylikler nasıl katkı sağladılar?
Baktığımız zaman Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması da yani Müslüman olmasında bu beylikleri en büyük rolü vardır.
Bunun dışında Anadolu'nun bayındır yani yaşanabilir hale gelmesini bu beylikler sağlamışlardır.
Ne demek bayındır olmak?
Yol, han, hamam, medrese, köprü, darüşşifa.
Bunlar varsa ancak bayındır yaşayabilirsiniz.
İşte bu beylikler kurdukları bunlar aracılığıyla.
Anadolu'yu bayındır hale getirmişlerdir.
Ve yine bulundukları toprakları Bizans ve Haçlı devletle Haçlı ordularının saldırılarına karşı da savunmuşlardır.
Anadolu'yu korumuşlardır.
Kunduz'un Sosyal Bilgiler dersi.
Altıncı sınıf ikinci ünite konusu olan Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikleri konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle beraber Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'da kurulan ilk Türk Beylikleri ni detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hemen başlayalım.
Hatırlayacaksınız.
Bundan önceki dersimiz de Malazgirt.
1071 yılında yapılan Büyük Selçuklu Devleti ile Bizanslıların yaptığı Malazgirt zaferinden sonra Sultan Alparslan'ın komutanlarına Anadolu'yu fetih görevini verdiğini konuşmuştuk.
Malazgirt Zaferi sonrası Sultan Alparslan, Anadolu'nun fetih için komutanlarını görevlendirmişti.
İşte bu olaydan sonra Anadolu'da önemli komutanlar fetih hareketlerine çıktılar ve Anadolu'da ilk Türk beylikleri dediğimiz beylikler kuruluyor.
Kim onlar?
Saltuklu lar, Artuklular, Mengücek Aliler, Danişmend ler ve Çaka Beyliği kurulmuş oldu.
Şimdi bu valiliklerden ilki olan SALT okullar ile başlayalım.
Bin yetmiş iki yılında kurulup, bin iki yüz iki yılında yıkılan bir beylikler.
Saltuk Bey tarafından Erzurum ve çevresinde kurulduğunu biliyoruz.
Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliği.
Malazgirt Zaferi'nden sonra kurulan ilk Türk beyliği Saltuklu vardır.
Sevgili arkadaşlar, Saltuklu lar Anadolu'yu Ermeni ve Gürcü saldırılarına karşı korumuşlardır.
Erzurum çevresinde bulunan Erzurum da bulunan Kale Camii, Mama Hatun Külliyesi ve Emir Saltuk Türbesi Saltuklu lardan günümüze kalan eserlerdir.
Geçelim bir diğer Türk beyliğine.
Daniş Medler, 1080 yılında kurulup bin 172 yılında yıkılmıştır.
Kurucusu Danişmend Ahmet Gazi Idir.
Nerede kuruluyor?
Sivas, Tokat, Kayseri ve Malatya çevresinde kuruluyor.
Anadolu Beylikleri arasında en güçlü olan beylik.
Danişmend Erdir Arkadaşlar.
Tokat Niksar da Yağbasan Medresesini kuruyorlar.
Hatırlayacaksınız, medrese ne demekti?
Medrese okul demekti.
Bu medrese Anadolu'da kurulan ilk medrese dir.
Bu da zaten Danişmend lerin eğitime verdiği önemi bizlere göstermektedir.
Bir diğer Anadolu beyliği miz Mengücek Müller 1080 yılında kurulup 1228 yılında yıkılmış dardır. Kurucusu Mengücek Gazi idir.
Erzincan ve çevresinde kurulan bir beylikler.
En önemli eserleri Sivas Divriği de bulunan Ulu Cami ve Darüşşifa hattıdır.
Bakın hem ibadet yapılabiliyor hem hastane olarak kullanılıyor.
Bu eser hala ayaktadır ve UNESCO tarafından kültür mirası olarak koruma altına alınan bir eserdir.
Divriği Ulu Cami Anadolu'daki ilk külliye dir.
Aynı zamanda külliye nedir?
Ortasında cami etrafında halkın ihtiyacını karşılayabileceği han, hamam, hastane, şifahane gibi yerlerin olduğu toplu yapıdır.
Bir diğer Anadolu beyliği Artuklular 1102 yılında kurulup bin 409 yılında yapılmışlardır.
Artuk Bey tarafından Diyarbakır ve Mardin çevresinde kurulmuştur.
Bu beylik üç kol halinde kuruluyor.
Hasankeyf, Batman çevresi, Mardin ve Harput, Artuklular olmak üzere Artuklular üç kola ayrılmışlardır.
Arkadaşlar, Diyarbakır'daki Malabadi Köprüsü artıkların bıraktığı günümüze kalan en önemli eserlerindendir.
Gelelim bir diğer belleğimize.
Çaka Beyliği 1081 yılında kurulup bin doksan üç yılında yıkılmıştır.
Çaka Bey tarafından İzmir ve çevresinde kurulmuştur.
Bölgesel avantajından dolayı denizcilikle uğraşan ilk beylik olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çaka Bey zaten ilk Türk denizcisi olarak kabul edilmektedir.
Beş tane beylik gördük.
Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'nun fethi için görevlendirilen komutanlar fetih hareketlerini yaptılar ve beş tane beylik kurdular.
Peki bu beylikler nasıl katkı sağladılar?
Baktığımız zaman Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması da yani Müslüman olmasında bu beylikleri en büyük rolü vardır.
Bunun dışında Anadolu'nun bayındır yani yaşanabilir hale gelmesini bu beylikler sağlamışlardır.
Ne demek bayındır olmak?
Yol, han, hamam, medrese, köprü, darüşşifa.
Bunlar varsa ancak bayındır yaşayabilirsiniz.
İşte bu beylikler kurdukları bunlar aracılığıyla.
Anadolu'yu bayındır hale getirmişlerdir.
Ve yine bulundukları toprakları Bizans ve Haçlı devletle Haçlı ordularının saldırılarına karşı da savunmuşlardır.
Anadolu'yu korumuşlardır.
