Herkese merhaba.
Kunduz'un 7'nci sınıf sosyal bilgiler dersi.
3'üncü Ünite nüfusun da alışını etkileyen unsurlar konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle beraber nüfus dağılımının neler etkiliyor bunları detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hazırsanız hemen başlayalım.
Ülkemize baktığımızda farklı, doğal ve beşeri özelliklere sahip olduğunu biliyoruz.
Bazı yerler yerli yerleşmeye elverişli iken bazıları da hiç elverişli olmayabiliyor.
Yani uygun olmayan alanlar da var.
Bu nedenle baktığımızda ülkemizin nüfusunun daha alışını eşit olmadığını görüyoruz arkadaşlar.
Nüfusun da alışı eşit değildir.
Buraya örnek verecek olursak, İstanbul'a baktığımızda nüfusun 16 milyonunun orada yaşadığını görüyoruz.
Mesela nereyi söyleyelim?
Doğu bölgelerimizi söyleyelim.
Hakkari çevresine baktığımızda nüfusun yaklaşık 100 150 bin nüfusun orada yaşadığını söylüyoruz.
Yani Ankara'ya geldiğimizde 5 milyon nüfus görüyoruz.
Kayseri'ye geldiğimizde 2 milyon nüfus görürüz.
Yani baktığımızda farklı yerleşmeye uygun şartlar var.
Bunlardan dolayı da nüfusun da alışı eşit değil.
Şimdi bunların örneklerine beraber bir bakalım.
Mesela yer şekilleri ve iklim yerleşmeyi etkileyen doğal faktörlerden biliyoruz ki biz bunları etkileyen yiyorduk.
Aralarında bir ilişki var.
Sıcaklığın düşük olduğu yerlerde yüksek dağlar ve platolar ile yağışın az olduğu yerlerde yerleşme azdır arkadaşlar.
Mesela Doğu Anadolu Bölgesinde.
Doğu Anadolu Bölgesini düşünürseniz yükseltmenin fazla olduğunu biliyoruz.
İklimin de sert bir karasal iklim olduğunu, yani kışlar da eksi 30'lara kadar düşen bir iklim olduğunu biliyoruz.
Yerleşme bu durumdan nasıl etkilenir?
Tabii ki olumsuz etkilenir arkadaşlar.
Yerleşme az olur.
Bu sebeplerden dolayı yerleşmeyi etkileyen en önemli faktörlerden birisi de doğal faktörlerden birisi de iklim dir arkadaşlar.
Örnek olarak iklim ılıman ise nüfus fazla, iklim sert ve karasal ise nüfus azdır.
Buraya örnek olarak mesela iklimin ılıman olduğu nereyi verebiliriz Antalya'yı verebiliriz. Sadece iklim şartına bakarsak arkadaşlar Antalya iklim şartından dolayı ılıman iklimin olduğu, elverişli bir iklimin olduğu yerdir.
Bu yüzden nüfusu fazladır.
Ama iklimin sert ve karasal olduğu mesela nereyi söyleyebiliriz?
Erzurum'u söyleyebiliriz.
Erzurum hem iklimin karasal olduğu hem de dağlık bir yer.
Bu yüzdende nüfusu nedir azdır.
Su kaynaklarına yakın yerler her zaman yerleşmeye uygundur.
Çünkü arkadaşlar insan için olmazsa olmaz şeylerden bir tanesi sudur.
Örnek olarak su kaynaklarının fazla olduğu Çukurova, yani Adana ve çevresinde nüfus yoğundur, fazladır.
Ancak su kaynaklarının az olduğu, kıt olduğu Tuz Gölü ve çevresinde nüfus azdır.
Yani seyrek dir diyebiliriz.
Gecenin bir diğer örneği bize bir diğer durumumuza ülkemizde tarıma elverişli, verimli ovaların bulunduğu yerler.
Yerleşim alanı olarak daha fazla tercih edilir.
Çünkü insanlar tarım ile birlikte geçimlerini sağlayabilmektedir.
Verimli ovaların bulunduğu yerlerinde yerleşme fazladır.
Mesela buralara örnek verelim, ne verelim?
Çukurova mesela Çukurova Türkiye'nin en önemli ovalarından bir tanesidir.
Tarıma elverişli en önemli verimli okullarımızdan bir tanesidir.
Bunun dışında Samsun'da bulunan Bafra Ovası, bunun dışında yine Samsun'da bulunan Çarşamba Ovaları da yine tarıma elverişli olduğu için nüfusun fazla olduğu, yerleşmenin fazla olduğu yerlerdir.
Nüfusun dağılımını etkileyen en önemli nokta, nokta faktör sanayi dir dedi.
Arkadaşlar burada şurayı sizin doldurmanız istedim.
Sanayi neydi, nasıl bir faktördü?
Doğal mı, beşeri mi, insanla alakalı olduğu için.
Sanayi beşeri bir faktördü.
Yani ne diyoruz?
Nüfusun dağılımını etkileyen en önemli beşeri faktör sanayi dir.
Sanayi deyince aklımıza fabrika laşma iş alanları gelecek.
Sanayi alanlarının ve fabrikalarının yoğun olduğu yerlerde nüfus nedir fazladır. Mesela İstanbul, İzmir, mesela Türkiye'nin en önemli fabrika bölgelerinden, alanlarından bir tanesi Kocaeli.
Mesela Gaziantep'i burada söyleyebiliriz arkadaşlar.
Bu gibi alanlar, bu gibi şehirlerimiz sanayiden dolayı yoğun nüfuslu dur diyoruz.
Ulaşım yollarına ve kavşak noktalara yakın yerlerde nüfus fazladır.
Mesela Afyon karahisar dört bölgenin birbirine bağlantı noktasındadır.
Ya da Ankara yine ulaşım konusunda önemli şehirlerden bir tanesidir.
Ülkemizde yerleşmeyi etkileyen bir diğer beşeri faktör ise turizmdir.
Sevgili arkadaşlar, turizm gezmek, görmek, eğlenmek amacıyla insanların bir yerlere gitmesi olarak karşımıza çıkıyor.
Mesela Akdeniz ve Ege kıyıları deniz turizmine çok uygundur.
Bu sebeple nüfus nedir fazladır.
Mesela buraya Muğla örneğini verebiliriz.
Tabii ki Türkiye'nin en önemli turizm noktası olan Antalya'yı unutmayalım arkadaşlar.
Yine turizm deyince aklımıza gelen önemli şehirlerden bir tanesi de İzmir'dir diyoruz.
Madenciliğe geldiğimizde madenciliğin geliştiği yerlerde iş imkanları nedir fazladır.
Insan gücüne duyulan ihtiyaç fazladır.
Çünkü bu yüzden nüfus da fazladır.
Mesela Zonguldak'ta kömür çıkarıldığı için Zonguldak'ta nüfus fazladır.
Kömür çıkmadan önce Zonguldak'ın nüfusunu araştırdığımızda bir de şu anda baktığınızda madenciliğin burada nüfusu artırdığını görebilirsiniz.
Yine aynı şekilde Batman'da petrol olmasından dolayı madencilikten dolayı nüfus fazladır.
Burada sizlere dikkat dediğimiz bir bölüm var arkadaşlar.
Bazı illerimizde nüfusun fazla olmasında birden çok faktör etkilidir.
Mesela İstanbul.
İstanbul'u ele alacak olursak iklim şartları iyi, yer şekilleri uygun, sanayi faaliyetleri çok fazla.
Turizm deyince Türkiye'nin en çok turizminin, turistin geldiği yerdir.
Ticaret.
Türkiye'nin en canlı ticareti buradadır.
Ulaşım noktasında deniz, kara, hava ulaşımı vardır.
Bu yüzden Nedir arkadaşlar İstanbul nüfusu fazladır diyoruz.
Bakın birden fazla faktör etkilidir.
Burada İstanbul'un nüfusunun fazla olmasında.
Kunduz'un 7'nci sınıf sosyal bilgiler dersi.
3'üncü Ünite nüfusun da alışını etkileyen unsurlar konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle beraber nüfus dağılımının neler etkiliyor bunları detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hazırsanız hemen başlayalım.
Ülkemize baktığımızda farklı, doğal ve beşeri özelliklere sahip olduğunu biliyoruz.
Bazı yerler yerli yerleşmeye elverişli iken bazıları da hiç elverişli olmayabiliyor.
Yani uygun olmayan alanlar da var.
Bu nedenle baktığımızda ülkemizin nüfusunun daha alışını eşit olmadığını görüyoruz arkadaşlar.
Nüfusun da alışı eşit değildir.
Buraya örnek verecek olursak, İstanbul'a baktığımızda nüfusun 16 milyonunun orada yaşadığını görüyoruz.
Mesela nereyi söyleyelim?
Doğu bölgelerimizi söyleyelim.
Hakkari çevresine baktığımızda nüfusun yaklaşık 100 150 bin nüfusun orada yaşadığını söylüyoruz.
Yani Ankara'ya geldiğimizde 5 milyon nüfus görüyoruz.
Kayseri'ye geldiğimizde 2 milyon nüfus görürüz.
Yani baktığımızda farklı yerleşmeye uygun şartlar var.
Bunlardan dolayı da nüfusun da alışı eşit değil.
Şimdi bunların örneklerine beraber bir bakalım.
Mesela yer şekilleri ve iklim yerleşmeyi etkileyen doğal faktörlerden biliyoruz ki biz bunları etkileyen yiyorduk.
Aralarında bir ilişki var.
Sıcaklığın düşük olduğu yerlerde yüksek dağlar ve platolar ile yağışın az olduğu yerlerde yerleşme azdır arkadaşlar.
Mesela Doğu Anadolu Bölgesinde.
Doğu Anadolu Bölgesini düşünürseniz yükseltmenin fazla olduğunu biliyoruz.
İklimin de sert bir karasal iklim olduğunu, yani kışlar da eksi 30'lara kadar düşen bir iklim olduğunu biliyoruz.
Yerleşme bu durumdan nasıl etkilenir?
Tabii ki olumsuz etkilenir arkadaşlar.
Yerleşme az olur.
Bu sebeplerden dolayı yerleşmeyi etkileyen en önemli faktörlerden birisi de doğal faktörlerden birisi de iklim dir arkadaşlar.
Örnek olarak iklim ılıman ise nüfus fazla, iklim sert ve karasal ise nüfus azdır.
Buraya örnek olarak mesela iklimin ılıman olduğu nereyi verebiliriz Antalya'yı verebiliriz. Sadece iklim şartına bakarsak arkadaşlar Antalya iklim şartından dolayı ılıman iklimin olduğu, elverişli bir iklimin olduğu yerdir.
Bu yüzden nüfusu fazladır.
Ama iklimin sert ve karasal olduğu mesela nereyi söyleyebiliriz?
Erzurum'u söyleyebiliriz.
Erzurum hem iklimin karasal olduğu hem de dağlık bir yer.
Bu yüzdende nüfusu nedir azdır.
Su kaynaklarına yakın yerler her zaman yerleşmeye uygundur.
Çünkü arkadaşlar insan için olmazsa olmaz şeylerden bir tanesi sudur.
Örnek olarak su kaynaklarının fazla olduğu Çukurova, yani Adana ve çevresinde nüfus yoğundur, fazladır.
Ancak su kaynaklarının az olduğu, kıt olduğu Tuz Gölü ve çevresinde nüfus azdır.
Yani seyrek dir diyebiliriz.
Gecenin bir diğer örneği bize bir diğer durumumuza ülkemizde tarıma elverişli, verimli ovaların bulunduğu yerler.
Yerleşim alanı olarak daha fazla tercih edilir.
Çünkü insanlar tarım ile birlikte geçimlerini sağlayabilmektedir.
Verimli ovaların bulunduğu yerlerinde yerleşme fazladır.
Mesela buralara örnek verelim, ne verelim?
Çukurova mesela Çukurova Türkiye'nin en önemli ovalarından bir tanesidir.
Tarıma elverişli en önemli verimli okullarımızdan bir tanesidir.
Bunun dışında Samsun'da bulunan Bafra Ovası, bunun dışında yine Samsun'da bulunan Çarşamba Ovaları da yine tarıma elverişli olduğu için nüfusun fazla olduğu, yerleşmenin fazla olduğu yerlerdir.
Nüfusun dağılımını etkileyen en önemli nokta, nokta faktör sanayi dir dedi.
Arkadaşlar burada şurayı sizin doldurmanız istedim.
Sanayi neydi, nasıl bir faktördü?
Doğal mı, beşeri mi, insanla alakalı olduğu için.
Sanayi beşeri bir faktördü.
Yani ne diyoruz?
Nüfusun dağılımını etkileyen en önemli beşeri faktör sanayi dir.
Sanayi deyince aklımıza fabrika laşma iş alanları gelecek.
Sanayi alanlarının ve fabrikalarının yoğun olduğu yerlerde nüfus nedir fazladır. Mesela İstanbul, İzmir, mesela Türkiye'nin en önemli fabrika bölgelerinden, alanlarından bir tanesi Kocaeli.
Mesela Gaziantep'i burada söyleyebiliriz arkadaşlar.
Bu gibi alanlar, bu gibi şehirlerimiz sanayiden dolayı yoğun nüfuslu dur diyoruz.
Ulaşım yollarına ve kavşak noktalara yakın yerlerde nüfus fazladır.
Mesela Afyon karahisar dört bölgenin birbirine bağlantı noktasındadır.
Ya da Ankara yine ulaşım konusunda önemli şehirlerden bir tanesidir.
Ülkemizde yerleşmeyi etkileyen bir diğer beşeri faktör ise turizmdir.
Sevgili arkadaşlar, turizm gezmek, görmek, eğlenmek amacıyla insanların bir yerlere gitmesi olarak karşımıza çıkıyor.
Mesela Akdeniz ve Ege kıyıları deniz turizmine çok uygundur.
Bu sebeple nüfus nedir fazladır.
Mesela buraya Muğla örneğini verebiliriz.
Tabii ki Türkiye'nin en önemli turizm noktası olan Antalya'yı unutmayalım arkadaşlar.
Yine turizm deyince aklımıza gelen önemli şehirlerden bir tanesi de İzmir'dir diyoruz.
Madenciliğe geldiğimizde madenciliğin geliştiği yerlerde iş imkanları nedir fazladır.
Insan gücüne duyulan ihtiyaç fazladır.
Çünkü bu yüzden nüfus da fazladır.
Mesela Zonguldak'ta kömür çıkarıldığı için Zonguldak'ta nüfus fazladır.
Kömür çıkmadan önce Zonguldak'ın nüfusunu araştırdığımızda bir de şu anda baktığınızda madenciliğin burada nüfusu artırdığını görebilirsiniz.
Yine aynı şekilde Batman'da petrol olmasından dolayı madencilikten dolayı nüfus fazladır.
Burada sizlere dikkat dediğimiz bir bölüm var arkadaşlar.
Bazı illerimizde nüfusun fazla olmasında birden çok faktör etkilidir.
Mesela İstanbul.
İstanbul'u ele alacak olursak iklim şartları iyi, yer şekilleri uygun, sanayi faaliyetleri çok fazla.
Turizm deyince Türkiye'nin en çok turizminin, turistin geldiği yerdir.
Ticaret.
Türkiye'nin en canlı ticareti buradadır.
Ulaşım noktasında deniz, kara, hava ulaşımı vardır.
Bu yüzden Nedir arkadaşlar İstanbul nüfusu fazladır diyoruz.
Bakın birden fazla faktör etkilidir.
Burada İstanbul'un nüfusunun fazla olmasında.
