Herkese Merhaba.
Kunduz'un 7'nci sınıf sosyal bilgiler.
Üçüncü ünite konusu olan yerleşme ve seyahat özgürlüğüm var konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle birlikte yerleşme ve seyahat özgürlüğünü detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hemen başlayalım.
Öncelikle yerleşme nedir?
İnsanların herhangi bir yerde yaşamaları ve ikamet etmeleridir.
Örneğin bulunduğunuz ailenizle beraber yaşadığınız yer sizin ikamet yerindedir.
Yerleşme hakkınızı kullanmanıza bir göstergesidir.
Seyahat ise insanların gezmek, görmek ya da başka sebeplerle bir yerden başka bir yere gitmesidir.
Örneğin kısa bir süreliğine bir yere gezmeye gidiyorsanız, bu durumda seyahate bir örnektir.
İnsanların istediği yere seyahat etme ve yerleşme hakları vardır arkadaşlar.
Bu özgürlüklerimiz ya da haklarımız insan hakları bildirgesi ve anayasamız tarafından koruma altına alınmıştır.
Peki, İnsan Hakları Bildirgesi'nin 13'üncü maddesi bize nasıl böyle bir hak vermiş?
Demiş ki Herkesin bir devlet üzerinde dolaşma ve oturma hakkı vardır demiş.
Yani bakın nedir bu yerleşme ve seyahat hakkından bahsediyor.
Herkes kendi ülkesi de dahil olmak üzere herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönme hakkına sahip olduğu insan Hakları Bildirgesi'nin 13'üncü maddesinde bizlere vurgulanmış.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın yirmi üçüncü maddesi de yine bize yerleşme ve seyahat hakkımızdan bahsediyor.
Herkes yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir demiş arkadaşlar.
Bu da anayasamızın yerleşme ve seyahat özgürlüğümüzü koruduğunu bizlere gösteriyor.
Ama bakın almayı koyalım, dikkat diyelim arkadaşlar.
Yerleşme ve seyahat özgürlüğümüz kesinlikle sınırsız değildir.
Bazı şartlar devreye girerse devletler bu durumları kısıtlama kırabilir.
Peki ne olursa?
Ana Anayasa'ya göre yerleşme ve seyahat özgürlüğümüz kısıtlanır.
Zaten Anayasamızın yirmi üçüncü maddesi bunu da söylüyor arkadaşlar. Bazı durumlarda bu özgürlüklerimiz kısıtlanan bilir.
Mesela tarihi alan, milli park ya da SİT alanlarının korunması durumunda kesinlikle siz oraya yerleşir demezsiniz.
Tarihi alanlar koruma altındaki alanlardır.
Milli parklar yine sit alanları da korunması gerektiği için buralara yerleşme hakkınızı kullanamazsınız.
Bunun dışında çarpık kentleşme ve aşırı nüfus artışını önlemek için devlet yine yerleşme ve seyahat durumunu kısıtlamalara bilir.
Örnek veriyorum.
Bir süre sonra diyelim ki İstanbul'un nüfusu 20 milyon oldu ve devlette deki kesinlikle artık İstanbul'a girişler yasak.
Çünkü niye çarpık kentleşme oluyor ve aşırı nüfus artışı var.
İstanbul'a yerleşmeyi kısıtlayan bilir.
Bakın örnek olarak bunu verebiliriz.
Bunun dışında biz bunu bizzat yaşadık.
Bu güzel bir örnek, iyi anlamanız açısından.
Bulaşıcı ve salgın hastalıkların yayılmasını önlemek için.
Devlet seyahat hakkını kısıtlayan biliyor.
Mesela biz bunu 19 sürecinde sokağa çıkma kısıtlamalarının olduğu dönemde yaşadık.
Ecevit yasakları buna bir örnektir arkadaşlar.
Bakın devletimiz orada.
Anayasa'nın yirmi üçüncü maddesine göre seyahat özgürlüğümüzü sınırlamış tı.
Bunun dışında hakkında soruşturma olan yani suçlu olacak kişilerde ne yapılabilir?
Kısıtlanan bilir.
Yurtiçine ve yurtdışına çıkışları da yasaklanan biliyor.
Bir diğer durum ise terör ve savaş gibi durumlarda devlet vatandaşını korumak için de ne yapmıştır?
Yerleşme ve seyahat özgürlüklerini sınırlandırılmıştır.
Buraya bir örnek verecek olursak iki bin, on beş ya da on altılı yıllarda devletimiz Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu bölgemizde terör örgütü olan PKK'yla mücadele edebilmek için sokağa çıkma yasağı ilan etmişti.
Bu yüzden bu durum da bir.
Yani yaşanılan bir örnek olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kunduz'un 7'nci sınıf sosyal bilgiler.
Üçüncü ünite konusu olan yerleşme ve seyahat özgürlüğüm var konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle birlikte yerleşme ve seyahat özgürlüğünü detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hemen başlayalım.
Öncelikle yerleşme nedir?
İnsanların herhangi bir yerde yaşamaları ve ikamet etmeleridir.
Örneğin bulunduğunuz ailenizle beraber yaşadığınız yer sizin ikamet yerindedir.
Yerleşme hakkınızı kullanmanıza bir göstergesidir.
Seyahat ise insanların gezmek, görmek ya da başka sebeplerle bir yerden başka bir yere gitmesidir.
Örneğin kısa bir süreliğine bir yere gezmeye gidiyorsanız, bu durumda seyahate bir örnektir.
İnsanların istediği yere seyahat etme ve yerleşme hakları vardır arkadaşlar.
Bu özgürlüklerimiz ya da haklarımız insan hakları bildirgesi ve anayasamız tarafından koruma altına alınmıştır.
Peki, İnsan Hakları Bildirgesi'nin 13'üncü maddesi bize nasıl böyle bir hak vermiş?
Demiş ki Herkesin bir devlet üzerinde dolaşma ve oturma hakkı vardır demiş.
Yani bakın nedir bu yerleşme ve seyahat hakkından bahsediyor.
Herkes kendi ülkesi de dahil olmak üzere herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönme hakkına sahip olduğu insan Hakları Bildirgesi'nin 13'üncü maddesinde bizlere vurgulanmış.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın yirmi üçüncü maddesi de yine bize yerleşme ve seyahat hakkımızdan bahsediyor.
Herkes yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir demiş arkadaşlar.
Bu da anayasamızın yerleşme ve seyahat özgürlüğümüzü koruduğunu bizlere gösteriyor.
Ama bakın almayı koyalım, dikkat diyelim arkadaşlar.
Yerleşme ve seyahat özgürlüğümüz kesinlikle sınırsız değildir.
Bazı şartlar devreye girerse devletler bu durumları kısıtlama kırabilir.
Peki ne olursa?
Ana Anayasa'ya göre yerleşme ve seyahat özgürlüğümüz kısıtlanır.
Zaten Anayasamızın yirmi üçüncü maddesi bunu da söylüyor arkadaşlar. Bazı durumlarda bu özgürlüklerimiz kısıtlanan bilir.
Mesela tarihi alan, milli park ya da SİT alanlarının korunması durumunda kesinlikle siz oraya yerleşir demezsiniz.
Tarihi alanlar koruma altındaki alanlardır.
Milli parklar yine sit alanları da korunması gerektiği için buralara yerleşme hakkınızı kullanamazsınız.
Bunun dışında çarpık kentleşme ve aşırı nüfus artışını önlemek için devlet yine yerleşme ve seyahat durumunu kısıtlamalara bilir.
Örnek veriyorum.
Bir süre sonra diyelim ki İstanbul'un nüfusu 20 milyon oldu ve devlette deki kesinlikle artık İstanbul'a girişler yasak.
Çünkü niye çarpık kentleşme oluyor ve aşırı nüfus artışı var.
İstanbul'a yerleşmeyi kısıtlayan bilir.
Bakın örnek olarak bunu verebiliriz.
Bunun dışında biz bunu bizzat yaşadık.
Bu güzel bir örnek, iyi anlamanız açısından.
Bulaşıcı ve salgın hastalıkların yayılmasını önlemek için.
Devlet seyahat hakkını kısıtlayan biliyor.
Mesela biz bunu 19 sürecinde sokağa çıkma kısıtlamalarının olduğu dönemde yaşadık.
Ecevit yasakları buna bir örnektir arkadaşlar.
Bakın devletimiz orada.
Anayasa'nın yirmi üçüncü maddesine göre seyahat özgürlüğümüzü sınırlamış tı.
Bunun dışında hakkında soruşturma olan yani suçlu olacak kişilerde ne yapılabilir?
Kısıtlanan bilir.
Yurtiçine ve yurtdışına çıkışları da yasaklanan biliyor.
Bir diğer durum ise terör ve savaş gibi durumlarda devlet vatandaşını korumak için de ne yapmıştır?
Yerleşme ve seyahat özgürlüklerini sınırlandırılmıştır.
Buraya bir örnek verecek olursak iki bin, on beş ya da on altılı yıllarda devletimiz Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu bölgemizde terör örgütü olan PKK'yla mücadele edebilmek için sokağa çıkma yasağı ilan etmişti.
Bu yüzden bu durum da bir.
Yani yaşanılan bir örnek olarak karşımıza çıkmaktadır.
