Herkese merhabalar.
Kunduz'un 6'ncı sınıf sosyal bilgiler dersi.
Yedinci ünite milli dış politikamız dersine hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle beraber dış politika ilkelerimizi detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hemen başlayalım.
Öncelikle dış politika kavramı ne demek bunu öğrenelim.
Bir devletin diğer devletlere ve uluslararası kuruluşlara karşı uyguladığı siyasete dış politika denir.
Örnek verecek olursak Türkiye'yi ele alalım.
Türkiye'nin başka devletlerle ilişkileri ya da Birleşmiş Milletler, NATO, Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlara karşı uyguladığı siyasettir.
Aslında dış politika başka ülkelere uyguladığımız siyaset durumuna dış politika diyoruz.
Atatürk, bağımsız bir devletin varlığı için milli yani tamamen bize ait bir dış politikayı temel şartlardan biri olarak kabul etmiştir.
Milli dış politika ilkelerimiz Atatürk döneminde belirlenmiştir.
Şimdi milli dış politika ilkelerimiz dediğimiz zaman dış ilişkilerimizde, başka ülkelerle olan ilişkilerimizde uymamız gereken bazı temel şeyler var.
Kon konulan kurallar da diyebiliriz buna.
Şimdi isterseniz buna bir bakalım.
Bunlardan bir tanesi tam bağımsızlık.
Milli sınırlarımız içinde bağımsız yaşamaktır.
Hiçbir devletten Türkiye Cumhuriyeti emir almaz.
Bu tam bağımsızlık anlamına gelmektedir.
Barış cılık yurtta ve dünyada barış ortamına katkı sunmaktır.
Atatürk'ün bununla alakalı sözünü hepiniz bilirsiniz.
Yurtta barış, dünyada barış demiştir.
Bunu da milli dış politika ilkelerimiz arasına almıştır.
Gerçekçilik sadece gerçekleşebilecek hedefleri istemektir.
Hayal ürünü hedefler peşinde koşmak, sadece gerçek olabilecek şeyleri hedeflemek gerçekçilik dir.
Diğer bir dış politika ilkemiz mütekabiliyet ya da diğer bir adıyla karşılıklılık. Nedir bu devletler arası ilişkilerde karşılıklı güven ve saygıyı hedeflemektedir.
Başka bir ülke bize saygı duyuyorsa, biz de mütekabiliyet ilkesi gereği ona saygı duyarız.
Tam tersi başka bir ülke bize saygı duymuyorsa, yine mütekabiliyet ilkesi gereği biz de o devlete saygı duymayız.
Mütekabiliyet bu demektir.
Akılcılık akıl ve mantık ile hareket etmektir.
Dış politikada yine hukuka bağlılık ise başka ülkelerle sorunları hukuki ve diplomatik yollardan çözmeye çalışmaktır.
İşte bu saydıklarımız milli dış politika ilkelerimizi oluşturmaktadır.
Türkiye, Atatürk döneminde, yani 1923'ten sonra Atatürk'ün vefatı dönemine kadar komşu olan devletlerle ilişkilerinde nokta nokta çözümler aramış ve bunun için çaba göstermiştir.
Buraya ne yazabiliriz?
Atatürk'ün en temel dış politika ilkesi barışçı çözümler aramış ve bunun için çaba göstermiş olacaktır.
Örnek verecek olursak, Atatürk, Almanya ve İtalya'nın saldırgan politikalarına karşı barışı ve güvenliğimiz için Batı sınırı komşularımızla Balkan Anlaşması'nı ya da Balkan rantını, Doğu komşularımızla Sadabad Paktı'nın yapmıştır.
Bu olayın detayını açmak istiyorum size arkadaşlar.
Yıl 1930'lara geldiğinde Almanya ve İtalya, Birinci Dünya Savaşı'ndaki yenilgilerinin öcünü almak için dünyaya karşı saldırgan bir politika izlemeye başladılar.
Bunun üzerine Atatürk öncülüğünde Türkiye, Batı komşularıyla birbirlerine saldırmazlık anlaşması olan ve birbirlerine sınırlarını garanti eden Balkan And hattını, doğu komşularıyla da Sadabad Paktı nı yapmıştır.
Bu durum Türkiye'nin barışçıl bir dış politika izlediğini bize göstermektedir.
Atatürk, SSCB'nin ya da uzun açılımıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılacağını öngörmüş ve bu devlet içinde yaşayan Türk kardeşlerimizle ilişkilerimizin geliştirilmesini vurgulamıştır. Atatürk şöyle demiştir Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği elbet yıkılacaktır demiştir ve oradaki Türk kardeşlerimizle aramızın iyi olması gerektiğini vurgulamıştır.
Zaten Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Kırgızistan devletleri kurulmuştur.
Tamamen Orta Asya'da yaşayan Türk devletlerdir.
Bunlar bizim kardeş devletleri midir?
Günümüzde Türk Cumhuriyetleriyle ekonomik, kültürel, sosyal ve siyasi yani her alanda ilişkilerimizi sağlayan bazı kuruluşlar vardır.
Bunlardan bir tanesi TÜRKSOY arkadaşlar.
Nedir?
Türksoy 1993 yılında kurulan bir kuruluştur.
Amaç itibariyle Türk kültürünü gelecek kuşaklara aktarmak ve tanıtmak.
Bu kuruluşun amacı arasında yer alır.
Yine Türk devletleriyle aramızda bir bağ kuran TİKA dediğimiz Türk İşbirliği Kalkınma Ajansı var.
1992 yılında kurulan bir örgüttür.
Amacı üye devletlerin kalkınmasına yardımcı olmak ve bu ülkelerle ekonomik, ticari, sosyal, kültürel yani birçok alanda işbirliği gerçekleştirmektir.
Türk Konseyi de yine Türk devletleri arasında bir kültür köprüsü kurulması amacıyla 2009 yılında kurulan bir teşkilattır.
Kardeş devletleri biz dediğimiz zaman arkadaşlar aklımıza Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Kazakistan devletleri gelmelidir.
Son olarak Türkiye'nin komşu devletlerine de İsterseniz bir bakalım.
Bulgaristan ve Yunanistan batı sınırından komşularımız dır.
Suriye, Irak, İran bunlar güney komşularımız dır.
Ermenistan ve Gürcistan kuzeydoğu komşularımız dır.
Yine Nahcivan Özerk Bölgesi Azerbaycan'a bağlı bölgede doğudan komşumuz olarak yer almaktadır.
Kunduz'un 6'ncı sınıf sosyal bilgiler dersi.
Yedinci ünite milli dış politikamız dersine hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle beraber dış politika ilkelerimizi detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hemen başlayalım.
Öncelikle dış politika kavramı ne demek bunu öğrenelim.
Bir devletin diğer devletlere ve uluslararası kuruluşlara karşı uyguladığı siyasete dış politika denir.
Örnek verecek olursak Türkiye'yi ele alalım.
Türkiye'nin başka devletlerle ilişkileri ya da Birleşmiş Milletler, NATO, Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlara karşı uyguladığı siyasettir.
Aslında dış politika başka ülkelere uyguladığımız siyaset durumuna dış politika diyoruz.
Atatürk, bağımsız bir devletin varlığı için milli yani tamamen bize ait bir dış politikayı temel şartlardan biri olarak kabul etmiştir.
Milli dış politika ilkelerimiz Atatürk döneminde belirlenmiştir.
Şimdi milli dış politika ilkelerimiz dediğimiz zaman dış ilişkilerimizde, başka ülkelerle olan ilişkilerimizde uymamız gereken bazı temel şeyler var.
Kon konulan kurallar da diyebiliriz buna.
Şimdi isterseniz buna bir bakalım.
Bunlardan bir tanesi tam bağımsızlık.
Milli sınırlarımız içinde bağımsız yaşamaktır.
Hiçbir devletten Türkiye Cumhuriyeti emir almaz.
Bu tam bağımsızlık anlamına gelmektedir.
Barış cılık yurtta ve dünyada barış ortamına katkı sunmaktır.
Atatürk'ün bununla alakalı sözünü hepiniz bilirsiniz.
Yurtta barış, dünyada barış demiştir.
Bunu da milli dış politika ilkelerimiz arasına almıştır.
Gerçekçilik sadece gerçekleşebilecek hedefleri istemektir.
Hayal ürünü hedefler peşinde koşmak, sadece gerçek olabilecek şeyleri hedeflemek gerçekçilik dir.
Diğer bir dış politika ilkemiz mütekabiliyet ya da diğer bir adıyla karşılıklılık. Nedir bu devletler arası ilişkilerde karşılıklı güven ve saygıyı hedeflemektedir.
Başka bir ülke bize saygı duyuyorsa, biz de mütekabiliyet ilkesi gereği ona saygı duyarız.
Tam tersi başka bir ülke bize saygı duymuyorsa, yine mütekabiliyet ilkesi gereği biz de o devlete saygı duymayız.
Mütekabiliyet bu demektir.
Akılcılık akıl ve mantık ile hareket etmektir.
Dış politikada yine hukuka bağlılık ise başka ülkelerle sorunları hukuki ve diplomatik yollardan çözmeye çalışmaktır.
İşte bu saydıklarımız milli dış politika ilkelerimizi oluşturmaktadır.
Türkiye, Atatürk döneminde, yani 1923'ten sonra Atatürk'ün vefatı dönemine kadar komşu olan devletlerle ilişkilerinde nokta nokta çözümler aramış ve bunun için çaba göstermiştir.
Buraya ne yazabiliriz?
Atatürk'ün en temel dış politika ilkesi barışçı çözümler aramış ve bunun için çaba göstermiş olacaktır.
Örnek verecek olursak, Atatürk, Almanya ve İtalya'nın saldırgan politikalarına karşı barışı ve güvenliğimiz için Batı sınırı komşularımızla Balkan Anlaşması'nı ya da Balkan rantını, Doğu komşularımızla Sadabad Paktı'nın yapmıştır.
Bu olayın detayını açmak istiyorum size arkadaşlar.
Yıl 1930'lara geldiğinde Almanya ve İtalya, Birinci Dünya Savaşı'ndaki yenilgilerinin öcünü almak için dünyaya karşı saldırgan bir politika izlemeye başladılar.
Bunun üzerine Atatürk öncülüğünde Türkiye, Batı komşularıyla birbirlerine saldırmazlık anlaşması olan ve birbirlerine sınırlarını garanti eden Balkan And hattını, doğu komşularıyla da Sadabad Paktı nı yapmıştır.
Bu durum Türkiye'nin barışçıl bir dış politika izlediğini bize göstermektedir.
Atatürk, SSCB'nin ya da uzun açılımıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılacağını öngörmüş ve bu devlet içinde yaşayan Türk kardeşlerimizle ilişkilerimizin geliştirilmesini vurgulamıştır. Atatürk şöyle demiştir Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği elbet yıkılacaktır demiştir ve oradaki Türk kardeşlerimizle aramızın iyi olması gerektiğini vurgulamıştır.
Zaten Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Kırgızistan devletleri kurulmuştur.
Tamamen Orta Asya'da yaşayan Türk devletlerdir.
Bunlar bizim kardeş devletleri midir?
Günümüzde Türk Cumhuriyetleriyle ekonomik, kültürel, sosyal ve siyasi yani her alanda ilişkilerimizi sağlayan bazı kuruluşlar vardır.
Bunlardan bir tanesi TÜRKSOY arkadaşlar.
Nedir?
Türksoy 1993 yılında kurulan bir kuruluştur.
Amaç itibariyle Türk kültürünü gelecek kuşaklara aktarmak ve tanıtmak.
Bu kuruluşun amacı arasında yer alır.
Yine Türk devletleriyle aramızda bir bağ kuran TİKA dediğimiz Türk İşbirliği Kalkınma Ajansı var.
1992 yılında kurulan bir örgüttür.
Amacı üye devletlerin kalkınmasına yardımcı olmak ve bu ülkelerle ekonomik, ticari, sosyal, kültürel yani birçok alanda işbirliği gerçekleştirmektir.
Türk Konseyi de yine Türk devletleri arasında bir kültür köprüsü kurulması amacıyla 2009 yılında kurulan bir teşkilattır.
Kardeş devletleri biz dediğimiz zaman arkadaşlar aklımıza Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Kazakistan devletleri gelmelidir.
Son olarak Türkiye'nin komşu devletlerine de İsterseniz bir bakalım.
Bulgaristan ve Yunanistan batı sınırından komşularımız dır.
Suriye, Irak, İran bunlar güney komşularımız dır.
Ermenistan ve Gürcistan kuzeydoğu komşularımız dır.
Yine Nahcivan Özerk Bölgesi Azerbaycan'a bağlı bölgede doğudan komşumuz olarak yer almaktadır.
