Herkese merhaba.
Kunduz'un 6'ncı sınıf sosyal bilgiler dersi.
Beşinci ünite kaynaklarımızı doğru kullanıyorum konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün doğal kaynaklarımızı doğru kullanmayı sizlerle beraber bu derste öğreneceğiz.
Detaylarına bakacağız zaman.
Hiç vakit kaybetmeden başlayalım.
İnsan nüfusu her geçen gün artmaktadır.
Sevgili arkadaşlar, maalesef durmuyor nüfus artışı.
1980'lere baktığımızda dünya nüfusunun bakın çok eski değil.
Bundan elli yıl öncesine baktığımızda dünya nüfusunun 4 buçuk milyar olduğunu görüyoruz.
2000 22'de ise günümüzde dünya nüfusu yedi.
Nokta yedi milyar civarında.
Yani nüfus her geçen gün artıyor.
Nüfusun artması kaynaklara duyulan ihtiyacı da maalesef ki arttırıyor.
Arkadaşlar biliyorsunuz ki dünyada sınırsız bir kaynak yok.
İnsanlar ulaşım, iletişim, aydınlatma ve ısınma gibi birçok gereksinimi karşılamak için enerji kaynaklarına ihtiyaç duyarlar.
Daha önceki derslerimizde izlemiştik enerji kaynaklarımızı.
Ancak enerji kaynaklarının ömrü sınırsız değildir.
Petrolün, kömürün, doğalgazın biteceği bilim insanları tarafından ortaya konulmuştur.
Elbet bu enerji kaynakları bitecektir.
Yani bu kaynaklar sınırsız değildir.
Dünyadaki enerji kaynakları oluşumlarına göre yenilenebilir ve yenilemeyen enerji kaynakları olarak ikiye ayrılmaktadır.
Öncelikle bizi ilgilendiren, bizim sevmemiz gereken ve kullanmamız gereken enerji kaynağına bakalım.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına bakacağız.
Doğadaki kaynaklardan elde edilebilen ve doğa tarafından sürekli olarak kendini yenileyen enerjiye yenilenebilir enerji denir.
Arkadaşlar bu kaynaklar doğada varlığı sona ermeden ve ermeyecek kaynaklardır.
Peki nedir bu yenilenebilir enerji kaynakları?
Yani kendini yenileyen, bilen kaynaklar nelerdir?
Güneş hiçbir zaman bitmeyecektir. Sonsuz bir ısı kaynağıdır.
Rüzgar, su, dalga ve yeraltı sıcak suları bunlar.
Yani jeotermal enerji.
Bunlar kendini doğada yenilebilen enerji kaynaklarıdır.
Peki yenilenebilir?
Yenilenebilir enerji kaynaklarının özelliklerine bakacak olursak arkadaşlar bu varlıklar doğada asla sona ermez der.
Maliyetleri evet biraz fazladır ama o maliyeti geçtikten sonra nedir?
Çok rahat bir şekilde ödediğiniz parayı size geri gönderecektir.
Yani ilk maliyeti fazladır ama sonrasında çok rahatlıkla karşılığını alırsınız.
Bu yenilenebilir enerji kaynaklarının gelecekte çok fazla yaygınlaşacağını görebiliriz.
Çünkü günümüzde de zaten bunu görüyoruz ve bu kaynaklar aslında bizim için en önemli bölüm.
Nedir arkadaşlar?
Temiz enerji kaynaklardır.
Yani doğayı kirletmeyen, çevreyi kirletmeyen temiz enerji kaynağına biz yenilenebilir enerji diyoruz.
Doğal dengeyi korumak için yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmalıyız.
Türkiye'nin yenilenebilir enerji potansiyeli dalga enerjisi dışında yüksektir.
Çünkü okyanus kıyısında yer almadığımız için çok fazla dalga enerjisiyle elektrik üreteceğiz ya da enerji üreteceğiz.
Ama güneş olsun, rüzgar olsun, su gücü olsun, jeotermal olsun.
Türkiye bu noktada potansiyeli yüksek bir ülke olarak karşımıza çıkmaktadır.
Geçelim bir diğer enerji çeşidine.
Yenilenmeyen enerji nedir bu?
Zaman içinde tükenen ya da tükenecek yerinin dolması zor olan fosil yakıtlardan elde edilen enerjidir.
Yani fosil yakıt deyince petrol, doğalgaz ve kömür.
Gelecekte bunlar tükenecek midir?
Bu bilim insanları tarafından açıklanmış ve sabit bir durumdur. Değişmeyecek.
Bu kaynakların kullanımı sırasında doğa büyük zarar görmektedir arkadaşlar.
Fosil yakıtların yanmasıyla ortaya çıkan zararlı gazlar atmosfere zarar vermektedir.
Peki atmosfer zarar görürse sonucunda ne ortaya çıkar arkadaşlar?
Küresel ısınma ortaya çıkar ki zaten bu durum insan sağlığını nasıl etkiler?
Olumsuz bir şekilde etkiler.
Yani bizim bu kaynaklardan hızlı bir şekilde uzaklaşmamız gerekiyor.
Ülkemizde en çok kullanılan enerji kaynakları çoğunlukla ithal ettiğimiz yani dışarıdan satın aldığımız petrol ve doğal gazdır.
Bu durum hem sağlığımızı bakın biraz önüne ne dedik olumsuz etkiliyor.
Çünkü sonucunda zararlı gazlar çıkıyor hem de gemimizi.
Ülke ekonomimizi olumsuz etkilemektedir.
Ekonomimizi dışa bağlı hale getirmektedir.
Doğal kaynakların bilinçsizce tüketilmesi, kuraklık, hava kirliliği, su kirliliği, erozyon, heyelan yani toprak kayması ve küresel ısınma gibi sorunlara sebep olmaktadır.
Bu sorunlar doğayı ve insanları maalesef ki olumsuz bir şekilde etkilemektedir.
Peki doğal kaynakları korumak için ne yapmalıyız?
Yapacağımız ilk şeyi öğrendik arkadaşlar.
Fosil yakıt kullanmayacağız, yerine ne kullanacağız?
Yenilenebilir enerji.
Bakın dikkat edelim.
Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanacağız, insanlar eğitilmeli ve bilinçlendirilmeli.
Di̇r bu konuda.
Su kaynaklarını bilinçsizce kullanmamalı mıyız?
Buna dikkat etmeliyiz.
Toprağı evsel ve kimyasal atıklarla kirletme meli.
Çünkü toprak bizim besin kaynağımızdır.
Yine fabrika atıkları için filtreleme, koruma işi yapmalıyız.
Eğer bunları yaparsak doğal kaynakları koruyabiliriz.
Ancak bunları yapmazsak doğal kaynaklar maalesef tükenecek midir?
Kunduz'un 6'ncı sınıf sosyal bilgiler dersi.
Beşinci ünite kaynaklarımızı doğru kullanıyorum konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün doğal kaynaklarımızı doğru kullanmayı sizlerle beraber bu derste öğreneceğiz.
Detaylarına bakacağız zaman.
Hiç vakit kaybetmeden başlayalım.
İnsan nüfusu her geçen gün artmaktadır.
Sevgili arkadaşlar, maalesef durmuyor nüfus artışı.
1980'lere baktığımızda dünya nüfusunun bakın çok eski değil.
Bundan elli yıl öncesine baktığımızda dünya nüfusunun 4 buçuk milyar olduğunu görüyoruz.
2000 22'de ise günümüzde dünya nüfusu yedi.
Nokta yedi milyar civarında.
Yani nüfus her geçen gün artıyor.
Nüfusun artması kaynaklara duyulan ihtiyacı da maalesef ki arttırıyor.
Arkadaşlar biliyorsunuz ki dünyada sınırsız bir kaynak yok.
İnsanlar ulaşım, iletişim, aydınlatma ve ısınma gibi birçok gereksinimi karşılamak için enerji kaynaklarına ihtiyaç duyarlar.
Daha önceki derslerimizde izlemiştik enerji kaynaklarımızı.
Ancak enerji kaynaklarının ömrü sınırsız değildir.
Petrolün, kömürün, doğalgazın biteceği bilim insanları tarafından ortaya konulmuştur.
Elbet bu enerji kaynakları bitecektir.
Yani bu kaynaklar sınırsız değildir.
Dünyadaki enerji kaynakları oluşumlarına göre yenilenebilir ve yenilemeyen enerji kaynakları olarak ikiye ayrılmaktadır.
Öncelikle bizi ilgilendiren, bizim sevmemiz gereken ve kullanmamız gereken enerji kaynağına bakalım.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına bakacağız.
Doğadaki kaynaklardan elde edilebilen ve doğa tarafından sürekli olarak kendini yenileyen enerjiye yenilenebilir enerji denir.
Arkadaşlar bu kaynaklar doğada varlığı sona ermeden ve ermeyecek kaynaklardır.
Peki nedir bu yenilenebilir enerji kaynakları?
Yani kendini yenileyen, bilen kaynaklar nelerdir?
Güneş hiçbir zaman bitmeyecektir. Sonsuz bir ısı kaynağıdır.
Rüzgar, su, dalga ve yeraltı sıcak suları bunlar.
Yani jeotermal enerji.
Bunlar kendini doğada yenilebilen enerji kaynaklarıdır.
Peki yenilenebilir?
Yenilenebilir enerji kaynaklarının özelliklerine bakacak olursak arkadaşlar bu varlıklar doğada asla sona ermez der.
Maliyetleri evet biraz fazladır ama o maliyeti geçtikten sonra nedir?
Çok rahat bir şekilde ödediğiniz parayı size geri gönderecektir.
Yani ilk maliyeti fazladır ama sonrasında çok rahatlıkla karşılığını alırsınız.
Bu yenilenebilir enerji kaynaklarının gelecekte çok fazla yaygınlaşacağını görebiliriz.
Çünkü günümüzde de zaten bunu görüyoruz ve bu kaynaklar aslında bizim için en önemli bölüm.
Nedir arkadaşlar?
Temiz enerji kaynaklardır.
Yani doğayı kirletmeyen, çevreyi kirletmeyen temiz enerji kaynağına biz yenilenebilir enerji diyoruz.
Doğal dengeyi korumak için yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmalıyız.
Türkiye'nin yenilenebilir enerji potansiyeli dalga enerjisi dışında yüksektir.
Çünkü okyanus kıyısında yer almadığımız için çok fazla dalga enerjisiyle elektrik üreteceğiz ya da enerji üreteceğiz.
Ama güneş olsun, rüzgar olsun, su gücü olsun, jeotermal olsun.
Türkiye bu noktada potansiyeli yüksek bir ülke olarak karşımıza çıkmaktadır.
Geçelim bir diğer enerji çeşidine.
Yenilenmeyen enerji nedir bu?
Zaman içinde tükenen ya da tükenecek yerinin dolması zor olan fosil yakıtlardan elde edilen enerjidir.
Yani fosil yakıt deyince petrol, doğalgaz ve kömür.
Gelecekte bunlar tükenecek midir?
Bu bilim insanları tarafından açıklanmış ve sabit bir durumdur. Değişmeyecek.
Bu kaynakların kullanımı sırasında doğa büyük zarar görmektedir arkadaşlar.
Fosil yakıtların yanmasıyla ortaya çıkan zararlı gazlar atmosfere zarar vermektedir.
Peki atmosfer zarar görürse sonucunda ne ortaya çıkar arkadaşlar?
Küresel ısınma ortaya çıkar ki zaten bu durum insan sağlığını nasıl etkiler?
Olumsuz bir şekilde etkiler.
Yani bizim bu kaynaklardan hızlı bir şekilde uzaklaşmamız gerekiyor.
Ülkemizde en çok kullanılan enerji kaynakları çoğunlukla ithal ettiğimiz yani dışarıdan satın aldığımız petrol ve doğal gazdır.
Bu durum hem sağlığımızı bakın biraz önüne ne dedik olumsuz etkiliyor.
Çünkü sonucunda zararlı gazlar çıkıyor hem de gemimizi.
Ülke ekonomimizi olumsuz etkilemektedir.
Ekonomimizi dışa bağlı hale getirmektedir.
Doğal kaynakların bilinçsizce tüketilmesi, kuraklık, hava kirliliği, su kirliliği, erozyon, heyelan yani toprak kayması ve küresel ısınma gibi sorunlara sebep olmaktadır.
Bu sorunlar doğayı ve insanları maalesef ki olumsuz bir şekilde etkilemektedir.
Peki doğal kaynakları korumak için ne yapmalıyız?
Yapacağımız ilk şeyi öğrendik arkadaşlar.
Fosil yakıt kullanmayacağız, yerine ne kullanacağız?
Yenilenebilir enerji.
Bakın dikkat edelim.
Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanacağız, insanlar eğitilmeli ve bilinçlendirilmeli.
Di̇r bu konuda.
Su kaynaklarını bilinçsizce kullanmamalı mıyız?
Buna dikkat etmeliyiz.
Toprağı evsel ve kimyasal atıklarla kirletme meli.
Çünkü toprak bizim besin kaynağımızdır.
Yine fabrika atıkları için filtreleme, koruma işi yapmalıyız.
Eğer bunları yaparsak doğal kaynakları koruyabiliriz.
Ancak bunları yapmazsak doğal kaynaklar maalesef tükenecek midir?
