Herkese.
Merhabalar.
Kunduz'un 6'ncı sınıf sosyal bilgiler dersi beşinci ünite.
Ülkemizde enerji kaynakları konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bu dersimiz de sizlerle beraber.
Madenleri ve madenleri mizin nerelerde yaygın olarak çıktığını detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hemen başlayalım.
Ülkemiz hem maden çeşitliliği bakımından hem de rezerv yani madenlerin. Miktarı çokluğu bakımından. Zengin bir ülkedir arkadaşlar.
Maden üretiminde Türkiye yüz. Otuz. İki ülke arasında yirmi sekizinci. Sırada yer almaktadır. Maden çeşitliliği yani. Birden fazla madenin olması bakımından ise Türkiye dünyada onuncu sırada yer almaktadır.
Arkadaşlar madenler bildiğiniz gibi yer altından çıkan ekonomik değere sahip. Nedir?
Enerji kaynaklarıdır. Dünyada ticareti yapılan doksan tane madem bulunmakta bunun. Yetmiş yedi tanesi ülkemizden. Çıkarılmaktadır. Bu gerçekten çok büyük bir rakamdır. Ticareti yapılan madenlere baktığımızda arkadaşlar petrol ve doğalgaz dışında. Maden ihtiyacı bakımından Türkiye kendine yetebilen, kendi çıkarttıkları ila kendini ihtiyaçlarını karşılayabilen bir ülkedir.
Sadece burada petrol ve doğalgaz fakiri bir ülkeyiz arkadaşlar.
Ülkemizde yeterince petrol ve doğalgaz çıkmamaktadır. Bunları dışarıdan satın alıyoruz.
Madenler sanayi. Ekonomik faaliyetinin en. Önemli ham. Maddesidir.
Madenler gerek ham gerekse işlenmiş halde sayılırlar ve ülke ekonomisine önemli katkı sağlarlar.
Biz madenleri çıktığı halde de verebiliyoruz. Yani ham olarak da satıyoruz.
Gerektiği zamanla bu madenleri dönüştürüyoruz. Başka şekillere işlenmiş madde olarak satıyoruz.
Bu durum ülke ekonomimize önemli katkı sağlamaktadır.
Arkadaşlar.
Ülkemizde maden kaynaklarını. Aramak. Bulmak ve işletmeye. Uygun olup. Olmadığını tespit etmek amacıyla. Maden Tetkik Arama. Medya kurulmuştur.
Bir devlet. Kuruluşudur.
Bunu unutmayalım. Madenleri arayan kuruluşun adı Medya, yani Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü dür.
Ülkemizde maden çeşitliliğinin en zengin olduğu bölge. Doğu. Anadolu Bölgesidir. Burada dağlık olması önemli.
Dağlık bölgelerde. Maden çeşitliliği. Fazladır. En dağlık bölgemizde Doğu Anadolu Bölgesi maden çeşitliliğinin en zengin olduğu bölgedir.
Ülkemizde çıkarılan taş kömürü, linyit, toryum ve uranyum gibi madenler enerji kaynağı olarak da kullanılır.
Nedir bu enerji kaynağı olması?
Bu madenler kullanılarak ortaya ısı çıkmaktadır. Ve bunlar. Enerji üretiminde ya da enerji. Alanında kullanılmaktadır.
Burada bor madenine. Ayrı bir parantez açmamız gerekir.
Çünkü bor madeni için geleceğin madeni tanımlaması yapılmaktadır.
Bu madenin rezervlerinin dünya üzerindeki.
Bakın dikkat edin rezervlerinin yaklaşık yüzde yetmiş üçü ülkemizde çıkmaktadır arkadaşlar.
Peki biz bu madeni nerelerde kullanabiliyoruz?
Şu an için çok fazla bir yerde kullanamıyoruz. Ham olarak çıkarttığımız. Haliyle. Satıyoruz.
Ama dünyada bu maden cep telefonundan tutun. Jet ve roket yapımına, seramik sanayine. Cam sanayiine. Bilişim teknolojileri alanı gibi. Birçok alanda bu maden. Kullanılmaktadır.
Bizim bu madenden bol miktarda para kazana bilmemiz için. Bor madenini ham olarak. Değil işlenmiş olarak satmamız gerekir.
Bunun için de ülkemizin teknolojisini geliştirmesi gerekmektedir.
Son olarak ülkemizde çıkan madenlere ve çıkarıldıkları yerlere bakalım.
Tabii ki hepsine bakmamız mümkün değil.
77 tane maden çıktığını söyledik.
En önemli madenlere bakacağız arkadaşlar.
Taş kömürü nedir?
Taş kömürü demirin üretilmesinde kullanılır. Biz bunu ısınmada kullanamıyoruz arkadaşlar. Taş kömürünü sobaya ya da kaloriferi. Attığınız zaman anında. Eritir.
Çünkü çok yüksek kalorili bir kömür çeşidi.
Taş kömürü sadece demiri üretmekte kullanılır.
Ülkemizde bir yerde çıkar.
Neresi orası?
Zonguldak ve çevresinde arkadaşlar, linyit ise taş kömürü. Nden daha düşük. Isıya sahip bir kömür çeşididir.
Aslında evlerde ısınma, aramızda linyit kömürü kullanırız.
Nerelerde?
Da Manisa, Soma'da. Ve Elbistan çevrelerinde linyit kömürü çıkmaktadır?
Biraz önce vurguladığımız. Bor madenine bakalım.
Geleceğin madeni. Olarak adlandırılan. Maden nedir?
Eskişehir ve Balıkesir çevrelerinde bor madeni çıkmaktadır. Sanayi sektörünün en önemli madeni. Olan demir madeni ülkemizde Sivas, Divriği, Malatya, Hekimhan çevrelerinde çıkmaktadır.
Krom madenine bakacak olursak.
Elazığ'ı ve Muğla çevresine çıkar ki krom evlerinizde bu demir tabak dediğimiz ya da demir bardak dediğimiz şeyler vardır ya onlar krom dan yapılır arkadaşlar.
Petrol en önemli enerji madenlerinden bir tanesidir.
Batman ve Siirt çevresinde çıkar ancak ülkemizin ihtiyacını karşılayabilecek kadar bu bölgelerde çıkmaz arkadaşlar.
Ama ülkemizde çıkan yer genellikle burasıdır.
Bakır elektrik iletiminde kullanılır.
Elektriği en iyi ileten malzeme. Olmasa da en uygun. İleten malzemedir. Çok pahalı değildir ama. Diğerlerine göre daha iyi iletir arkadaşlar.
Nerede çıkar?
Kastamonu, Artvin ve Elazığ'ı çevresinde bu mücadelemiz çıkmaktadır.
Boksit, Konya ve Antalya çevresinde yine tarımda kullanılan kükürt.
Isparta Keçiborlu çevresinde çıkmaktadır.
Ülkemizde enerji kaynakları konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bu dersimiz de sizlerle beraber.
Madenleri ve madenleri mizin nerelerde yaygın olarak çıktığını detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hemen başlayalım.
Ülkemiz hem maden çeşitliliği bakımından hem de rezerv yani madenlerin. Miktarı çokluğu bakımından. Zengin bir ülkedir arkadaşlar.
Maden üretiminde Türkiye yüz. Otuz. İki ülke arasında yirmi sekizinci. Sırada yer almaktadır. Maden çeşitliliği yani. Birden fazla madenin olması bakımından ise Türkiye dünyada onuncu sırada yer almaktadır.
Arkadaşlar madenler bildiğiniz gibi yer altından çıkan ekonomik değere sahip. Nedir?
Enerji kaynaklarıdır. Dünyada ticareti yapılan doksan tane madem bulunmakta bunun. Yetmiş yedi tanesi ülkemizden. Çıkarılmaktadır. Bu gerçekten çok büyük bir rakamdır. Ticareti yapılan madenlere baktığımızda arkadaşlar petrol ve doğalgaz dışında. Maden ihtiyacı bakımından Türkiye kendine yetebilen, kendi çıkarttıkları ila kendini ihtiyaçlarını karşılayabilen bir ülkedir.
Sadece burada petrol ve doğalgaz fakiri bir ülkeyiz arkadaşlar.
Ülkemizde yeterince petrol ve doğalgaz çıkmamaktadır. Bunları dışarıdan satın alıyoruz.
Madenler sanayi. Ekonomik faaliyetinin en. Önemli ham. Maddesidir.
Madenler gerek ham gerekse işlenmiş halde sayılırlar ve ülke ekonomisine önemli katkı sağlarlar.
Biz madenleri çıktığı halde de verebiliyoruz. Yani ham olarak da satıyoruz.
Gerektiği zamanla bu madenleri dönüştürüyoruz. Başka şekillere işlenmiş madde olarak satıyoruz.
Bu durum ülke ekonomimize önemli katkı sağlamaktadır.
Arkadaşlar.
Ülkemizde maden kaynaklarını. Aramak. Bulmak ve işletmeye. Uygun olup. Olmadığını tespit etmek amacıyla. Maden Tetkik Arama. Medya kurulmuştur.
Bir devlet. Kuruluşudur.
Bunu unutmayalım. Madenleri arayan kuruluşun adı Medya, yani Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü dür.
Ülkemizde maden çeşitliliğinin en zengin olduğu bölge. Doğu. Anadolu Bölgesidir. Burada dağlık olması önemli.
Dağlık bölgelerde. Maden çeşitliliği. Fazladır. En dağlık bölgemizde Doğu Anadolu Bölgesi maden çeşitliliğinin en zengin olduğu bölgedir.
Ülkemizde çıkarılan taş kömürü, linyit, toryum ve uranyum gibi madenler enerji kaynağı olarak da kullanılır.
Nedir bu enerji kaynağı olması?
Bu madenler kullanılarak ortaya ısı çıkmaktadır. Ve bunlar. Enerji üretiminde ya da enerji. Alanında kullanılmaktadır.
Burada bor madenine. Ayrı bir parantez açmamız gerekir.
Çünkü bor madeni için geleceğin madeni tanımlaması yapılmaktadır.
Bu madenin rezervlerinin dünya üzerindeki.
Bakın dikkat edin rezervlerinin yaklaşık yüzde yetmiş üçü ülkemizde çıkmaktadır arkadaşlar.
Peki biz bu madeni nerelerde kullanabiliyoruz?
Şu an için çok fazla bir yerde kullanamıyoruz. Ham olarak çıkarttığımız. Haliyle. Satıyoruz.
Ama dünyada bu maden cep telefonundan tutun. Jet ve roket yapımına, seramik sanayine. Cam sanayiine. Bilişim teknolojileri alanı gibi. Birçok alanda bu maden. Kullanılmaktadır.
Bizim bu madenden bol miktarda para kazana bilmemiz için. Bor madenini ham olarak. Değil işlenmiş olarak satmamız gerekir.
Bunun için de ülkemizin teknolojisini geliştirmesi gerekmektedir.
Son olarak ülkemizde çıkan madenlere ve çıkarıldıkları yerlere bakalım.
Tabii ki hepsine bakmamız mümkün değil.
77 tane maden çıktığını söyledik.
En önemli madenlere bakacağız arkadaşlar.
Taş kömürü nedir?
Taş kömürü demirin üretilmesinde kullanılır. Biz bunu ısınmada kullanamıyoruz arkadaşlar. Taş kömürünü sobaya ya da kaloriferi. Attığınız zaman anında. Eritir.
Çünkü çok yüksek kalorili bir kömür çeşidi.
Taş kömürü sadece demiri üretmekte kullanılır.
Ülkemizde bir yerde çıkar.
Neresi orası?
Zonguldak ve çevresinde arkadaşlar, linyit ise taş kömürü. Nden daha düşük. Isıya sahip bir kömür çeşididir.
Aslında evlerde ısınma, aramızda linyit kömürü kullanırız.
Nerelerde?
Da Manisa, Soma'da. Ve Elbistan çevrelerinde linyit kömürü çıkmaktadır?
Biraz önce vurguladığımız. Bor madenine bakalım.
Geleceğin madeni. Olarak adlandırılan. Maden nedir?
Eskişehir ve Balıkesir çevrelerinde bor madeni çıkmaktadır. Sanayi sektörünün en önemli madeni. Olan demir madeni ülkemizde Sivas, Divriği, Malatya, Hekimhan çevrelerinde çıkmaktadır.
Krom madenine bakacak olursak.
Elazığ'ı ve Muğla çevresine çıkar ki krom evlerinizde bu demir tabak dediğimiz ya da demir bardak dediğimiz şeyler vardır ya onlar krom dan yapılır arkadaşlar.
Petrol en önemli enerji madenlerinden bir tanesidir.
Batman ve Siirt çevresinde çıkar ancak ülkemizin ihtiyacını karşılayabilecek kadar bu bölgelerde çıkmaz arkadaşlar.
Ama ülkemizde çıkan yer genellikle burasıdır.
Bakır elektrik iletiminde kullanılır.
Elektriği en iyi ileten malzeme. Olmasa da en uygun. İleten malzemedir. Çok pahalı değildir ama. Diğerlerine göre daha iyi iletir arkadaşlar.
Nerede çıkar?
Kastamonu, Artvin ve Elazığ'ı çevresinde bu mücadelemiz çıkmaktadır.
Boksit, Konya ve Antalya çevresinde yine tarımda kullanılan kükürt.
Isparta Keçiborlu çevresinde çıkmaktadır.
