Birleşik Fiillerin Yazımı

Evet arkadaşlar bu videomuzda da birleşik fiillerin yazımı ile ilgili konumuza geçiyoruz.
Burası önemli bir kısımdır.
Şimdi arkadaşlar yardımcı fiiller ses düşmesi ya da ses türemesi uğrarsa bitişik yazılır.
Peki yardımcı fiillerin neler?
Şimdi biz bunu fiilde yapı konusunda görmüştük.
Basit fiil, türemiş fiil ve birleşik fiil olmak üzere üçe ayrılıyordu.
Birleşik fiiller de arkadaşlar, yardımcı eylemle oluşturulmuş birleşik fiil, anlamca kaynaşmış birleşik fiil ve kurallı birleşik fiil olmak üzere üç ayrılıyordu.
Belli bir yardımcı eylemdir.
Arkadaşlar etmek, kırmak, eylemek, olmak, buyurmak gibi.
Kelimelerim de işte bu kelimelerde türeme veya düşme olursa bitişik yazılıyor arkadaşlar.
Bunların dışında bir şey yoksa ayrı yazılıyor.
Mesela çok cazip bir teklifi reddetti dediğimde sen red etti şeklinde yazarsan yazım yanlışı yapmış olursun.
Çünkü şu aradaki de Türk arkadaşlar ya da sana karşı hep iyi şeyler hissediyorum dediğimde buradaki ise sürüyor, seni hiçbir zaman affetmeyeceğini söyledi dediğimizde af etmek arada n türemiş arkadaşlar f türemiş ve bitişik yazılır.
Yani af et mez şeklinde yazarsa, yazarsanız, yazarsak bu bir yazım yanlışı olur.
Bu zamana kadar hep sabrettim.
Bu neyden geliyor arkadaşlar sabır etmekten geliyor.
Buradaki ıı düşer ve ünlü düşmesi olur.
Sen hep sana sabır ettim yazarsan bu bir yazım yanlış mıdır?
Arada ünlü düştüğü için benim bunu bitişik yazmam gerekiyor.
Seneye buraya kayıt olacağım derken bakın iyi de bir yardımcı eylem var kayıt olmak buradaki ıı düşer arkadaşlar d.
D sd de olur ve kayıt olacağım dersen yazım yanlışı yapmış olursun. Kesinlikle bizi kayd olacağı dememiz gerekiyor.
Sınıfı utanın ca terk etti diyorum bakın arkadaşlar terk etti D Gidipte buradaki iki tane şeyi yan yana görüpte burada türeme olmuş bitişik yazılır demeyin.
Öğrenciler bu tuzağa düşüyor arkadaşlar.
Etmek fiil köküdür.
Dığı diği dövdüğü görülen geçmiş zaman ekidir.
Yani burada türeme değil ünsüz sertleşmesi olmuştur.
Arada ulama var.
Yani bu yardımcı eylemle oluşturulmuş birleşik fiilde ses türemesi de yok, ses düşmesi de yok.
O zaman terk etmek, fark etmek, farz etmek gibi yardımcı eylemler kesinlikle ayrı yazılır.
Bakın bunu asla unutmayın.
Ama devret de dediğimde bu neyden gelir arkadaşlar devir etmekten gelir.
Yani buradaki iyi düşer ve ünlü düşmesi de uğradığı için devretti kelimesi bitişik yazılır.
Şükrediyorum dediğimizde arkadaşlar bu da neyden gelir şükür etmekten gelir.
Buradaki üye düştüğünde ünlü düşmesini uğradığı için şükretmek bitişik yazılır.
Bakın farz et ünlü düşmesi yok, ünsüz türemesi yok, ses düşmesi yok, hiç bir şey yok.
Sadece arada ulama var.
Yani ünsüz bir harfle bitip ünlüyle bir harfle başladı.
O yüzden de farz et, fark et, terk et gibi bütün kelimeler ayrı yazılır.
Arkadaşlar şu anda buraya yazdıklarım testlerde en fazla çıkan kelimelerdir.
O yüzden buraya çok dikkat etmemiz gerekiyor.
Yardımcı eylemle oluşturulmuş birleşik fiilin yazımı ile ilgili.
Arkadaşlar, ÖSYM'nin çok çok dikkat ettiği bir nokta var.
Burayı asla unutmamamız gerekiyor.
Normal arkadaşlar, yardımcı eylemle kurulan birleşik fiiller Yardımcı fiille isim arasına mı mi bu büyük soru eki gelebilir ve arkadaşlar bu yardımcı eylemle isim arasına gelen mi?
Bu bü soru ek yani soru edatı varsa eğer burada arkadaşlar ses düşmesini ya da seste üremesini engelleyebiliyor. Yani bu bir yazım yanlışı değildir.
Buraya çok dikkat etmemiz gerekiyor.
Yani ne demek istiyorum şimdi?
Normalde bu vazgeçmek değil mi?
Anlamca kaynaşmış birleşik fiil ya da.
Sabır mı edeceğim derken sabretmek.
Yardımcı eylemle oluşturulmuş birleşik fiil.
Kayıt mı olacaksın derken kaydolmak.
Yardımcı eylemle oluşturulmuş birleşik fiil.
Arkadaşlar bunlar normal şartlarda burada sabır etmekten geldiği için, buradaki düştüğü için sabretmek, kaydolmak ve vazgeçmek şeklinde yazılır.
Yani doğru kullanımı budur.
Ama yardımcı eylem ve anlamca kaynaşmış birleşik fiillerin arasına mami bu mü soru eki geldiğinde arkadaşlar senden vaz mı geçmeli derken vaz ve geçmek araya geldiğinde ayrı yazılır.
Sabır etmek araya mı geldiğinde ayrı yazılır ve beni buradaki ünlüyü düşürme ve gerek yok kayıt mı olacaksın derken araya mı geldiği için kayıt olacaksın şeklinde yazılır.
Arada bir olmasaydı vazgeçmek, sabretmek ve kaydolmak şeklinde yazılacaktı.
Doğru olanı buydu.
Yani şu şekilde kullanımlar asla bir yazım yanlışı değildir.
Arkadaşlar kurallı birleşik fiiller kesinlikle bitişik yazılır.
Kurallı birleşik fiillerin diğer adı özel birleşik fiildir.
Bunu unutmuyoruz ve bu noktada kurallı birleşik fiilleri bilmemiz gerekiyor.
Arkadaşlar benim kurallı birleşik fiillerin neler de teklik fiili vardı.
Benim daha sonra yeterlilik fiilin vardı daha sonra süreklilik fiili vardı ve daha sonra arkadaşlar bizim yaklaşma fiilleri biz vardı.
Sizin aynı zamanda bunların eklerini de bilmeniz gerekiyor. Mesela tez dik fiilinin eki vermekti.
Yeterlik fiilinin eki ebilmek di süreklilik fiilinin eki arkadaşlar e gelmek, ek almak ve durmaktır.
Yaklaşma fiilinin eki ise arkadaşlar e yazmaktı.
Yani siz bu ekleri gördüğünüz yerde o f elinizi kesinlikle bitişik yazmak zorundasınız.
Mesela açı verdi diyor.
Bakın şurada iyi vermek vardır, tez dik fiili sen gidip de bunu açı verdi şeklinde yazamazsın.
Doğru kullanımı budur.
Dona kaldım mesela gidip de biz bunu dona kaldım şeklinde ayrı yapamayız.
Çünkü ne diğer kurallı birleşik fiiller bitişik yazılır.
Bitirebildim derken bakın ebilmek yeterlilik fiilidir düşey alt da derken bakın ey yazmak yaklaşma fiilidir.
O yüzden biz bunların hepsini kesinlikle bitişik yazmak zorundayız.
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller Arkadaşlar bazı kullanımlar var.
Mesela varsaymak, vazgeçmek, el vermek, öngörmek ki bunların içinden en fazla ön görmek ve vazgeçmek kelimeleri çıkıyor arkadaşlar.
Bunların dışında anlamca kaynaşmış birleşik fiiller ayrı yazılır.
Mesela vazgeçmek.
Bakın sen gidip de vaz mı geçmeli dersen bunu anlatmıştık zaten.
Bunu bu şekilde yapman doğrudur ama bunun ortasında varmıydı bu bu yoksa arkadaşlar biz kesinlikle vazgeçmek kelimesini bitişik yazarız.
Bakın deyimler anlamca kaynaşmış birleşik fiil sayılır.
Gönül koymak anlamca kaynaşmış olduğu için ayrı yazılır.
Kulak kabartmak anlamca kaynaşmış olduğu için ayrı yazılır.
Var saymak.
Arkadaşlar bu kullanımları dışında dedik, önemini söyledik.
Bitişik yazılır.
Ön görü arkadaşlar buna çok dikkat eder.
Ön görü kesinlikle TDK tarafından bitişik yazılan bir kelimedir.