Yazımı ile ilgili konumuza başlıyoruz.
Şimdi bakın öncelikle.
Bu kısım arkadaşlar sorularda çok fazla gelir.
Ölçü ve para.
Adları nokta sız yazılıyor.
Arkadaşlar ve para.
Adları.
Kesinlikle küçük harfle yazılmak zorunda.
Yani ne demek istiyorum.
Şimdi biz tl yazarken t nokta l yaşamayız.
Nokta sız yazılıyor.
Dan kastımız aslında bu.
Tl bu şekilde yazılır.
Arkadaşlar iki harfini de büyük yazmak zorundasın.
Ama ben.
Para birimini.
Yazdığımda.
Para isimlerini yazdığımda sen gidip de 100 Türk lirası dediğinde Türk'ün T.
Si kesinlikle büyüktür.
Ama arkadaşlar.
Lirası dediğimi bu bir para birimi olduğu için kesinlikle liranın nesini küçük harfle.
Yazmak zorundayım.
Bu aynı şeye dolar için, avro için, her şey için geçerli, bütün para birimleri için geçerli.
Sen gidip de beş yüz.
Dolar dersen bu bir yazım yanlış.
Olur.
Kesinlikle arkadaşlar para birimlerinin baş harfini.
Küçük yazmak zorundayız.
Ve ölçü ve para isimleri kesinlikle.
Nokta sız yazılmak zorunda.
Peki arkadaşlar şimdi.
Gramın kısaltılmışı.
Genellikle gr olarak biliniyor ama bu şekilde kesinlikle değil.
Bunu bilmek.
Zorundayız.
Ge nin.
Pardon gramın k satımı.
G dir.
Arkadaşlar nokta sız yazılıyor derken.
Sen gidip de g nokta.
Ya da g nokta.
Diyemezsin.
Metrenin kısaltılmışı m dir.
Arkadaşlar bakın yanına asla nokta koymuyorum.
Litrenin kısaltılmışı da.
L nedir.
Arkadaşlar.
Lt değil, gram değil, metre değil.
Bunlar kesinlikle yanlış biliniyor.
O yüzden bu kısma.
Çok çok dikkat ediyoruz.
Ve arkadaşlar özel isimler.
Kısaltılır iken.
Büyük harfle başlatılıyor.
İlk iki ya da üç ses alınıyor.
Ve nokta konuluyor.
Bunlar ölçü ya da para birimi gibi para isimleri gibi değil.
Mesela Almanya diyorum ya.
Almanya'nın kısaltması.
Aile m.
Şimdi sen Almanya dan demek istersen aileme yazıp da şu şekilde devam edemezsin.
Almanya dan noktadan sonra devam edeceksiniz.
Arkadaşlar İngilizce den.
Ankara dan.
Fransa yı mesela en.
Fazla şu yüzyılda bir sıkıntı var.
Arkadaşlar bu bir özel isim değil ama mesela.
19'uncu yüzyıldan yazarken.
Genellikle yanlış olarak bu şekilde.
Yazılıyor.
Bu bir yanlış kullanımıdır.
Arkadaşlar 19'uncu dedim sıra sayı sıfatı mın noktasını koydum.
Son yüzyılın kısaltıp bunu yaptım arkadaşlar soruna nokta koydum sadece.
Bakın ölçü ve para isimleri.
Nokta sız yazılıyor.
Yüzyılda ölçüye de Paris mi.
Olmadığına.
Göre ben.
Bunun soruna nokta.
Okuyabiliyorum.
On dokuzuncu yüzyıldan derken arkadaşlar.
Kesinlikle bu şekilde.
Yazılıyor.
Bakın burası da çok fazla geliyor sorular da.
O yüzden buraya dikkat etmemiz gerekiyor.
Bakın coğrafya ilk.
3 ismini aldım.
Sokak burda da arkadaşlar.
Sokak genellikle şu şekilde kısaltılır.
Bu yanlış bir kullanımıdır.
Yani herkes genellikle herkeste beyin bu.
Şekilde kısaltmaya çalışıyor.
Sokak arkadaşlar kesinlikle.
Son nokta diye kısaltılır bakınız ifadesi de arkadaşlar.
Bakınız Vona sıkı satarım.
Beke.
Nokta diye kısa tarım.
Ve benzeri mesela.
Fıstık satarız.
Ve benzerleri şeklinde yazarım arkadaşlar.
Bir ek getirdiğim zaman da.
Bakın bu kısmı.
Çok dikkat edelim normalde.
Mesela ben TBMM yazarken.
Arkadaşlar bunu bu.
Şekilde yazamam ya da TDK yazarken bunu bu şekilde yazamam.
Kısaltmaları arasına nokta konmaz ama.
Şu Türkiye Cumhuriyeti ve Türk çe kelimeleri kalıplar aşması sebebiyle bu.
Şekilde yazılır.
Arkadaşlar bazen testlerde T.C.
Şeklinde yazılıyor sanki doğruymuş gibi geliyor ama C'den.
Sonra da asla nokta koymayı unutmuyoruz.
Türkçeye.
Arkadaşlar biz genelikle böyle.
Kısa.
Atıyoruz.
Türkiye TRT diye kısaltılır arkadaşlar.
Türkçe kelimesi t nokta diye kısaltılır.
Bakın buraya yazıyorum o yüzden özellikle T.C.
Kısmına çok dikkat etmek zorundayız.
Şimdi arkadaşlar bu.
Kısımda bizim için önemli özel isim birden çok.
Sözcükten oluşuyorsa.
Ve her sözcüğün başındaki harf.
Olunuyor.
Arkadaşlar mesela Türk Dil Kurumu T.
De C'yi aldım.
Kısaltmalar oluşturan harflerden sonra asla nokta.
Koymuyor.
Yani şunu demek istiyor sen t.d.
Ke şeklinde yazamazdım.
Diyor ve kısaltmaya gelen ek.
Kısaltma nın okunuşu ona göre geliyor arkadaşlar.
Mesela ben burada Türk Dil Kurumu'nun.
Değil de özel bir isim olduğu için TDK nin ya da TDK ye ya da TDK den şeklinde kısaltma im gerekiyor.
Hem bunu okunuşu na göre kısa.
Atıyorum hem de arkadaşlar buraya kesme getiriyorum.
Odtü de mesela Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne değil de TBMM'ye Milli Eğitim Bakanlığı'nın değil de MEB'in şeklinde kısaltmak gerekiyor arkadaşlar.
En fazla şu kısımda sıkıntı yaşanıyor.
Bakın arkadaşlar.
Eğer senin.
Kısalttığı.
Kelime büyük harfle başlıyorsa yani bu bir özel isimse.
Buraya gelen eki o konumuna göre getireceksin.
Ama bakın kere göre kilogram kere küçük, kilometre kare küçük santimetre bakın.
C Küçük.
O yüzden arkadaşlar.
Bunu açılımına göre getiriyoruz.
Buraya gelene ki yani ke g'den değil de kilogramdan diyorum.
Ke m eden değil de ya da cm ye değil di kilometreye kilometreden kilometrede santimetre nin santimetre ye şeklinde.
Unutmayın bunu eğer.
Kısaltma büyük harfle başlıyorsa o konusuna göre.
Getiriyorum.
Küçük harfle başlıyorsa arkadaşlar yazılış ona göre açılımına göre getiriyorum.
Şimdi örnek sorumuza bakacak olursak, aşağıdaki cümlelerin hangisinde.
Yazım yanlışı yoktur diyor.
Bakalım.
Thy'ye ya da 120 sefer iptal edildi.
Bakın burada TSYD demesi gerekiyor.
O Türk Hava.
Yolları'nda şeklinde kısaltılmış.
T heyet de şeklinde yazmam gerekir arkadaşlar.
Buradaki ifade yanlış.
Hastalığının tedavisi için yüz dolar harcadı derken bakın para birimleri kesinlikle küçük harfle yazılıyordu.
Doların yerine de koydum.
Arkadaşlar borsa.
Yanlış.
Antik Çağ'da mitolojik ögeler günlük yaşamın ayrılmaz bir parçasıydı.
Derken Antik Çağ ifadesi yanlış arkadaşlar.
Antik çağda derken ben burada Ç'nin çağın çehresini büyük yazarı ve kesme ile ayırırım ki zaten.
Ayrı yazılmak zorunda.
Ceyhan da yanlış.
Nemrut Dağı'nda fotoğraf.
Çektirdik.
Derken dağ, göl, deniz, nehir gibi ırmak gibi.
İfadeler arkadaşlar büyük yazılıyordu.
Yani Nemrut Dağı'nda derken arkadaşlar bu şekilde yazarım.
Çığdan sonra kesme koyarım ve burada arkadaşlar.
Cevap nedir, ne olur?
Neden?
Çünkü meydan, kale, saray gibi, anıt gibi ifadeler büyük yazılıyordu ve kesme ile ayrılıyordu.
Taksim meydanında arkadaşlar doğru yazıldığı için.
Cevabım Edirne oldu.
Kısaltmalar Nasıl Yazılır?
1. Ölçü ve para adları noktasız yazılır. Para adları küçük yazılır.
100 euro, metre, gram, litre
2. Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz.
TBMM, TDK, ODTÜ
3. Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır.
cm’yi / kg’dan / mm’den / kr.un
4. Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır.
BDT’ye / TDK’den / THY’de / TRT’den
5. Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır.
vb.leri / Alm.dan / İng.yi / cm³e (santimetreküpe) / m²ye (metrekareye)