Kunduz, Türkçe kısa çizgi ve uzun çizgi konu anlatım videosundan herkese merhaba arkadaşlar.
Öncelikle kısa çizgiye bakalım.
Maddelerin eklenmiş, satır sonuna sığmayan kelimeleri ayırmak için kullanılır.
Şimdi biz bir satıra yazı yazıyoruz.
O satırda en sonda bir kelimeyi sığdı.
Aramıyoruz ve bu kelimeyi bölüp aşağıdan devam etmemiz gerekiyor.
İşte biz bu satır sonuna sığmayan kelimeyi böyleyken kelimeyi önce hediyelerini ayırıyoruz.
Ardından da kısa çizgi kullanarak alt satıra geçebiliriz.
Mesela bir cümle yazdık ve ödevi, mizi kelimesi yazdım, kelimeye devam ettim.
Ödevi, mizi kelimesi satır sonuna denk gelecek ve benim bu kelimeyi bilmem gerekecek.
Satır sonuna sığmayan kelimeleri söylerken önce hediyelerini ayırıyorum biliyorsunuz.
Ödevi mizi bir kural söylemek istiyorum burada.
Hemen yazım kurallarından öte ünlüdür ve bir ünlü tek başına yukarda bırakılmaz.
O yüzden yanındaki hediyeyi de almam gerekiyor.
Yani şöyle yapacağım öde sığmadı, kısa çizgi kullandım.
Viii mi XI.
Alt satıra indirdim.
Bir diğer kullanım alanı cümle içinde kullanılan ara söz veya ara cümleleri ayırmak için kullanılır.
Öncelikle ara söz veya ara cümle virgül diye de bahsetmiştik.
Neydi cümle içinde kullanılan bir kelimenin açıklayıcı sı konumunda olan söz veya cümleler?
Ara söz, ara cümle oluyordu ve ben bu ara sözleri ara cümleleri iki virgül arasında kullanabilirim.
Ya da iki kısa çizgi arasında kullanabilirim.
Bakalım en sevdiğim insanı, şimdi en sevdiğim insan derken kardeşimden bahsedeceğim.
En sevdiğim insanı, kardeşimi özledim.
Şimdi benim burada en sevdiğim insan diye bahsettiğim kişi kardeşim.
Yani ben bu cümle içinde bir açıklama yaptım.
Bu açıklama kelimeden oluştuğu için ara söz oldu ve ben ara sözleri iki kısa çizgi arasında veya iki virgül arasında kullanabiliyorum. Kısa çizginin bir diğer kullanım alanı kök ve ekleri ayırmak için kullanılır.
Bir tane kelime yazalım.
Çiçek linkten kelimesini yazalım.
Şimdi bu çiçek dikti kelimesini ekine ve köküne ayıralım.
Önce kök yazıyorum biliyorsunuz.
Kelime mizin kökü çiçek.
Kısa çizgi kullandım.
Ondan sonra gelen ilk ek link eki yapım eki yine kısa çizgi kullandım ve ondan sonra gelen den eki ayrılma hali 2'dir.
Burada da kökleri ve ekleri ayırmak için kısa çizgi kullandım.
Bir diğer kullanım alanı kelimeleri hediyelerini ayırırken kullanıyorum.
Yani bir tane kelime yazalım.
Kitaplık larımız ve bu kelimeyi hücrelerine ayırmam gerekiyor ki top lık larımız şimdi ben bu kelimeyi gecelerini ayrılmış şekilde yazacağım arkadaşlar ve bu hücrelerin arasında kısa çizgi kullanmam gerekiyor ki kısa çizgi top kısa çizgi yıllık kısa çizgi la kısa çizgi rı kısa çizgi miz kelimeyi gecelerine ayırdım ve heceler arasında kısa çizgi kullandım.
Kısa çizginin bir diğer kullanım alanı ekleri göstermek için kullanılır.
Mesela ben diyorum ki Türkçenin çoğul ekleri, lular, lar, ekleri dir.
Bunlar ler eklerinin başına benim kısa çizgi getirmem gerekiyor.
Ek olduğunu gösterebilmek için.
Bir diğer kullanım alanı fiil kökleri göstermek için kullanılır.
Şimdi bir kelimenin fiil kökü olup olmadığını anlayabilmemiz için mak eki getiriyoruz arkadaşlar.
Ben bu kelimeden sonra mı mak eki kullanmazsa onun mak eki aldığını gösterebilmek için kısa çizgi kullanırım.
Mesela gelmek kelimesi mastar ekini getirdim mek ekini.
Bunu o fiil olduğunu anlıyorum ancak mek.
Ekini kullanmazsa gel diyorum.
Kısa çizgi kullanıyorum.
Bu fiil kökü olduğunu gösteriyor.
Yani mek eki alabildiğini mesela atmak.
Ben buna master eki getirdim ancak mastar ekini yazmayacağım. At diyeceğim.
Buraya kısa çizgi getirince atmak olduğunu anlayacağım.
Bir diğer kullanım alanı ve ile den arasında anlamlarında kullanılır.
Bunu özellikle biletlerde çok görüyoruz.
Mesela bir bilet aldık, Balıkesir'den bilet aldık, İzmir'e gideceğiz.
Biletin başında şöyle yazar Balıkesir kısa çizgi, İzmir.
Bu ne demek?
Balıkesir'den İzmir'e, Balıkesir ve İzmir arası.
Bunda kullanılacak bilet Balıkesir ille İzmir, Balıkesir ve İzmir.
Tüm bu anlamlara geliyor.
Benim kısa çizgim veya şöyle belirli bir savaş olduğunu düşünelim.
Bir savaş 1912 yılında başladığı 1915 yılında bitti dersem.
1912 ve 1915 arasında 1912'den, 1915'e kadar sürdüğü anlamlarında kullanırım kısa çizgiyi.
Bir diğer kullanım alanı ise matematikte çıkarma sembolü olarak kullanılır.
Hemen bakalım on kısa çizgi, yani eksi iki eşittir.
8.
Bir diğer kullanım alanı matematikte sıfırdan küçük olan sayılar.
Yani negatif sayıları göstermek için kullanıyorum.
Mesela 2 dersem bu sıfırdan sonraki 2.
Ancak başına kısa çizgi getirirsen eksi 2 yani negatif 2.
Sıfırdan küçük 2'dir.
Bir diğer noktalama işareti bu uzun çizgidir.
Arkadaşlar kısa çizgi, kısa bir şekilde yapıyorum.
Uzun çizgi, uzun şekilde yapıyorum.
Uzun çizginin bir diğer adı konuşma çizgisidir.
Tek kullanım alanı vardır.
Zaten konuşmalardan önce kullanılır.
Yani satır başına alınan konuşmalardan önce kullanılır.
Biliyorsunuz cümle içinde bir konuşma olursa tırnak içinde verilebilir.
Ancak bu konuşan kişiyi belirttikten sonra alt satıra iner isen, bunun konuşmasının önüne uzun çizgi kullanmam gerekiyor.
Mesela bankacı konuşsun bankacı.
2 nokta bakın alt satırı ineceğim.
Bankacının konuşmasını söyleyeceğim.
Bu yüzden uzun çizgi çekmem gerekiyor.
Bankacı konuşuyor, paranız hazır.
Ve bankacının cümlesinin önüne konuştuğu için alt satırı alarak konuşturduğu için uzun çizgi kullanan.
Öncelikle kısa çizgiye bakalım.
Maddelerin eklenmiş, satır sonuna sığmayan kelimeleri ayırmak için kullanılır.
Şimdi biz bir satıra yazı yazıyoruz.
O satırda en sonda bir kelimeyi sığdı.
Aramıyoruz ve bu kelimeyi bölüp aşağıdan devam etmemiz gerekiyor.
İşte biz bu satır sonuna sığmayan kelimeyi böyleyken kelimeyi önce hediyelerini ayırıyoruz.
Ardından da kısa çizgi kullanarak alt satıra geçebiliriz.
Mesela bir cümle yazdık ve ödevi, mizi kelimesi yazdım, kelimeye devam ettim.
Ödevi, mizi kelimesi satır sonuna denk gelecek ve benim bu kelimeyi bilmem gerekecek.
Satır sonuna sığmayan kelimeleri söylerken önce hediyelerini ayırıyorum biliyorsunuz.
Ödevi mizi bir kural söylemek istiyorum burada.
Hemen yazım kurallarından öte ünlüdür ve bir ünlü tek başına yukarda bırakılmaz.
O yüzden yanındaki hediyeyi de almam gerekiyor.
Yani şöyle yapacağım öde sığmadı, kısa çizgi kullandım.
Viii mi XI.
Alt satıra indirdim.
Bir diğer kullanım alanı cümle içinde kullanılan ara söz veya ara cümleleri ayırmak için kullanılır.
Öncelikle ara söz veya ara cümle virgül diye de bahsetmiştik.
Neydi cümle içinde kullanılan bir kelimenin açıklayıcı sı konumunda olan söz veya cümleler?
Ara söz, ara cümle oluyordu ve ben bu ara sözleri ara cümleleri iki virgül arasında kullanabilirim.
Ya da iki kısa çizgi arasında kullanabilirim.
Bakalım en sevdiğim insanı, şimdi en sevdiğim insan derken kardeşimden bahsedeceğim.
En sevdiğim insanı, kardeşimi özledim.
Şimdi benim burada en sevdiğim insan diye bahsettiğim kişi kardeşim.
Yani ben bu cümle içinde bir açıklama yaptım.
Bu açıklama kelimeden oluştuğu için ara söz oldu ve ben ara sözleri iki kısa çizgi arasında veya iki virgül arasında kullanabiliyorum. Kısa çizginin bir diğer kullanım alanı kök ve ekleri ayırmak için kullanılır.
Bir tane kelime yazalım.
Çiçek linkten kelimesini yazalım.
Şimdi bu çiçek dikti kelimesini ekine ve köküne ayıralım.
Önce kök yazıyorum biliyorsunuz.
Kelime mizin kökü çiçek.
Kısa çizgi kullandım.
Ondan sonra gelen ilk ek link eki yapım eki yine kısa çizgi kullandım ve ondan sonra gelen den eki ayrılma hali 2'dir.
Burada da kökleri ve ekleri ayırmak için kısa çizgi kullandım.
Bir diğer kullanım alanı kelimeleri hediyelerini ayırırken kullanıyorum.
Yani bir tane kelime yazalım.
Kitaplık larımız ve bu kelimeyi hücrelerine ayırmam gerekiyor ki top lık larımız şimdi ben bu kelimeyi gecelerini ayrılmış şekilde yazacağım arkadaşlar ve bu hücrelerin arasında kısa çizgi kullanmam gerekiyor ki kısa çizgi top kısa çizgi yıllık kısa çizgi la kısa çizgi rı kısa çizgi miz kelimeyi gecelerine ayırdım ve heceler arasında kısa çizgi kullandım.
Kısa çizginin bir diğer kullanım alanı ekleri göstermek için kullanılır.
Mesela ben diyorum ki Türkçenin çoğul ekleri, lular, lar, ekleri dir.
Bunlar ler eklerinin başına benim kısa çizgi getirmem gerekiyor.
Ek olduğunu gösterebilmek için.
Bir diğer kullanım alanı fiil kökleri göstermek için kullanılır.
Şimdi bir kelimenin fiil kökü olup olmadığını anlayabilmemiz için mak eki getiriyoruz arkadaşlar.
Ben bu kelimeden sonra mı mak eki kullanmazsa onun mak eki aldığını gösterebilmek için kısa çizgi kullanırım.
Mesela gelmek kelimesi mastar ekini getirdim mek ekini.
Bunu o fiil olduğunu anlıyorum ancak mek.
Ekini kullanmazsa gel diyorum.
Kısa çizgi kullanıyorum.
Bu fiil kökü olduğunu gösteriyor.
Yani mek eki alabildiğini mesela atmak.
Ben buna master eki getirdim ancak mastar ekini yazmayacağım. At diyeceğim.
Buraya kısa çizgi getirince atmak olduğunu anlayacağım.
Bir diğer kullanım alanı ve ile den arasında anlamlarında kullanılır.
Bunu özellikle biletlerde çok görüyoruz.
Mesela bir bilet aldık, Balıkesir'den bilet aldık, İzmir'e gideceğiz.
Biletin başında şöyle yazar Balıkesir kısa çizgi, İzmir.
Bu ne demek?
Balıkesir'den İzmir'e, Balıkesir ve İzmir arası.
Bunda kullanılacak bilet Balıkesir ille İzmir, Balıkesir ve İzmir.
Tüm bu anlamlara geliyor.
Benim kısa çizgim veya şöyle belirli bir savaş olduğunu düşünelim.
Bir savaş 1912 yılında başladığı 1915 yılında bitti dersem.
1912 ve 1915 arasında 1912'den, 1915'e kadar sürdüğü anlamlarında kullanırım kısa çizgiyi.
Bir diğer kullanım alanı ise matematikte çıkarma sembolü olarak kullanılır.
Hemen bakalım on kısa çizgi, yani eksi iki eşittir.
8.
Bir diğer kullanım alanı matematikte sıfırdan küçük olan sayılar.
Yani negatif sayıları göstermek için kullanıyorum.
Mesela 2 dersem bu sıfırdan sonraki 2.
Ancak başına kısa çizgi getirirsen eksi 2 yani negatif 2.
Sıfırdan küçük 2'dir.
Bir diğer noktalama işareti bu uzun çizgidir.
Arkadaşlar kısa çizgi, kısa bir şekilde yapıyorum.
Uzun çizgi, uzun şekilde yapıyorum.
Uzun çizginin bir diğer adı konuşma çizgisidir.
Tek kullanım alanı vardır.
Zaten konuşmalardan önce kullanılır.
Yani satır başına alınan konuşmalardan önce kullanılır.
Biliyorsunuz cümle içinde bir konuşma olursa tırnak içinde verilebilir.
Ancak bu konuşan kişiyi belirttikten sonra alt satıra iner isen, bunun konuşmasının önüne uzun çizgi kullanmam gerekiyor.
Mesela bankacı konuşsun bankacı.
2 nokta bakın alt satırı ineceğim.
Bankacının konuşmasını söyleyeceğim.
Bu yüzden uzun çizgi çekmem gerekiyor.
Bankacı konuşuyor, paranız hazır.
Ve bankacının cümlesinin önüne konuştuğu için alt satırı alarak konuşturduğu için uzun çizgi kullanan.
