Türkçe birleşik sözcük, ikili emellerin yazılışı pekiştirme, ellerin.
Yazılışı, konu anlatım videosundan herkese merhaba arkadaşlar.
Öncelikle birleşik sözcüklerin yazılışı ile ilgili kuralları inceleyelim istiyorum.
Bizler birleşik veya ayrı kelimeleri. Yazarken. Çok. Böyle arada kalıyoruz.
Kuralları ne acaba diye.
Aslında bunların kuralları. Ve. İstisnaları çoktur.
Ancak altıncı sınıfta karşımıza en çok çıkacak. Maddeleri sizin. İçin hazırladım.
Bakalım ilk. Maddemiz neymiş?
Dilimizde yardımcı fiil ile kurulan birleşik fiiller ses olayı gerçekleşiyorsa bitişik gerçekleşmiyor ise ayrı yazılır.
Öncelikle dilimizdeki yardımcı fiil ile kurulan birleşik fiiller ne demek bakalım. Arkadaşlar bazı. Fiiller isim. Artı. Fiille oluşur.
Yani benim öyle fiillerin var ki, tek başına. Hiçbir anlam ifade. Etmez.
Mesela etmek, mesela. Olmak, mesela yapmak.
Bunlar gibi. Fiillerin var.
Şimdi ben burada ettim diyorum ama ne ettim belli değil. Oldum diyorum ama ne. Oldum belli değil. Yaptın diyorum ama ne yaptın belli değil. İşte bu. Fiillerin anlamlı. Hale gelebilmesi için önüne. Mutlaka bir isim almaları. Gerekiyor.
İşte bu isimle. Birlikte olduklarını nasıl yazılacak mış. Eğer bu isimle fiili birleştirdiğimizde ses. Olayı varsa. Bitişik. Ses olayı yoksa ayrı yazılacak. Bakalım mesela etmek kelimesinin önüne bir tane isim getirelim.
Telefon etmek, şimdi telefon ve etmek bir araya geldiğinde her hangi bir ses olayı gerçekleşir mi bakalım?
Telefon etmek gerçekleşmez.
O zaman ses olayı gerçekleşmiyor. Nasıl yazıyorum, ayrı yazıyorum.
Bakalım kayıp ve olmak birleştirelim. Ses olayı gerçekleşir mi?
Bitişik bir yazmak istiyorum. Kaybolmak. Evet, ses olayı gerçekleşir.
Şurada bir ünlü düşmesi olur, şuradaki p de yumuşatarak b olur.
Ses olayı gerçekleşmiş gerçekleştiği için nasıl yazılacak?
Yukarıdaki kuralda. Söyledik. Bitişik yazılmak zorundalar. Bir yer.
Madde iki kelime birleşirken, anlam kaybı oluşuyorsa bitişik. Oluşmuyor ise ayrı yazılıyor.
Şimdi bu anlam. Kaybı ne. Demek bakalım. Karşımda iki tane kelime var.
İlk kelime. Şurada. İkinci kelime şurada. Ben bu iki. Kelimeyi bir eleştireceğim.
Eğer bu iki kelime birleştiğinde kendilerinin haricinde çok farklı. Bir anlam ifade ediliyorsa, yani anlam kalbin anlam kaybına uğradılar ise bitişik yazılacak.
Ancak ben. Bu iki kelimeyi birleştirdiğimizde. Anlam kaybı oluşmuyor ise ayrı yazılacak var.
Hemen bakalım. Bülbül ve. Yuvası. Kelimelerini birleştirmek istiyorum.
Bülbül nedir. Hayvan. Yuva nedir ev.
Şimdi bu iki kelimenin kendine ait. Farklı anlamları. Var.
Bülbül, hayvan, yuva da ev.
Şimdi ben bunu birleştirdiğimizde bülbül yuvası dediğimde ne diyorum?
Bir adet tatlı ismi söylüyorum arkadaşlar.
Bakın bülbül. Yuvası olduğunda bunlar tatlı. Bir çeşit şerbetli. Tatlı. Anlamına gelmiş. Hayvandan çıkmış, tatlı. Olmuş, evden çıkmış. Tatlı olmuş anlam kaybı yaşadığı. İçin benim bu kelime bitişik. Yazılmak zorunda.
Anlam kaybı oluşma saydı.
Ayrı yazılacak vardı.
Bir de anlam. Kaybı mu yani?
Inceleyelim. Yer ve altı kelimesine bakalım. Yer üzerinde gittiğimiz taban demek. Altıda alt. Demek.
Şimdi yer altını birleştirdiğimizde yine. Tabanda bulunanın alt. Bölümü demek istiyorum. Herhangi bir anlam kaybı oluşmadığı. İçin de yer altı kelimesini. Ayrı yazacağım. Bir diğer başlığın ikileme lerin. Yazılışı arkadaşlar. İkileme ve pekiştirme leri bir. Anlatmak. İstiyorum.
Ikileme ve pekiştirmenin. Kullanım amaçları aynıdır. Anlamı kuvvetlendirmek için olurlar.
Ikileme de anlam kuvvetlendirir. Pekiştirme de anlam kuvvetlendirir. Ancak ikilemler. İki. Ayrı kelimeden oluşur.
Pekiştirme ise. Anlam. Kuvvetlendirir iken bir kelimenin. Başına anlamsız. Ek getiririz. İkisinin amacı aynı ancak kuruluşları farklı. İkileme her iki ayrı kelimeden oluşur.
Pekiştirme derse bir kelimenin başına. Anlamsız ek. Gelmesi gerekiyor.
Bakıyorum ikilemler ayrı. Yazılır ve arasına. Noktalama işareti getirilmez. Mesela bana olanları.
Güzel güzel anlattı. Şimdi benim. Burada kullandığım. İkileme güzel güzel bakın ikisi de apayrı kelime.
O yüzden ben bunları birleştirme, yorum, ikileme kuralı. Ayrı yazılması mıdır?
Geldim pekiştirmeye pekiştirme ve anlamı kuvvetlendirmek için yapılır.
Ancak kelimenin. Başına anlamsız. Ekler getirilir dedik ve pekiştirme ler bitişik. Yazılır. Niye?
Çünkü pekiştirme de iki ayrı kelime yok.
Bir kelimenin başına. Anlamsız. Ek getiriyorum. Bakalım hemen bahçeden.
Kıpkırmızı.
Elma topladım. Bakın buradaki benim pekiştirme kelime.
Kıpkırmızı dır arkadaşlar ve farkındaysanız tek kelimeden oluşuyor kırmızı.
Bunu pekiştirme. Yapmak için başına anlamsız küp. Ekini getiriyorum.
Bu yüzden de pekiştirme ler bitişik yazılır.
Bizler birleşik veya ayrı kelimeleri. Yazarken. Çok. Böyle arada kalıyoruz.
Kuralları ne acaba diye.
Aslında bunların kuralları. Ve. İstisnaları çoktur.
Ancak altıncı sınıfta karşımıza en çok çıkacak. Maddeleri sizin. İçin hazırladım.
Bakalım ilk. Maddemiz neymiş?
Dilimizde yardımcı fiil ile kurulan birleşik fiiller ses olayı gerçekleşiyorsa bitişik gerçekleşmiyor ise ayrı yazılır.
Öncelikle dilimizdeki yardımcı fiil ile kurulan birleşik fiiller ne demek bakalım. Arkadaşlar bazı. Fiiller isim. Artı. Fiille oluşur.
Yani benim öyle fiillerin var ki, tek başına. Hiçbir anlam ifade. Etmez.
Mesela etmek, mesela. Olmak, mesela yapmak.
Bunlar gibi. Fiillerin var.
Şimdi ben burada ettim diyorum ama ne ettim belli değil. Oldum diyorum ama ne. Oldum belli değil. Yaptın diyorum ama ne yaptın belli değil. İşte bu. Fiillerin anlamlı. Hale gelebilmesi için önüne. Mutlaka bir isim almaları. Gerekiyor.
İşte bu isimle. Birlikte olduklarını nasıl yazılacak mış. Eğer bu isimle fiili birleştirdiğimizde ses. Olayı varsa. Bitişik. Ses olayı yoksa ayrı yazılacak. Bakalım mesela etmek kelimesinin önüne bir tane isim getirelim.
Telefon etmek, şimdi telefon ve etmek bir araya geldiğinde her hangi bir ses olayı gerçekleşir mi bakalım?
Telefon etmek gerçekleşmez.
O zaman ses olayı gerçekleşmiyor. Nasıl yazıyorum, ayrı yazıyorum.
Bakalım kayıp ve olmak birleştirelim. Ses olayı gerçekleşir mi?
Bitişik bir yazmak istiyorum. Kaybolmak. Evet, ses olayı gerçekleşir.
Şurada bir ünlü düşmesi olur, şuradaki p de yumuşatarak b olur.
Ses olayı gerçekleşmiş gerçekleştiği için nasıl yazılacak?
Yukarıdaki kuralda. Söyledik. Bitişik yazılmak zorundalar. Bir yer.
Madde iki kelime birleşirken, anlam kaybı oluşuyorsa bitişik. Oluşmuyor ise ayrı yazılıyor.
Şimdi bu anlam. Kaybı ne. Demek bakalım. Karşımda iki tane kelime var.
İlk kelime. Şurada. İkinci kelime şurada. Ben bu iki. Kelimeyi bir eleştireceğim.
Eğer bu iki kelime birleştiğinde kendilerinin haricinde çok farklı. Bir anlam ifade ediliyorsa, yani anlam kalbin anlam kaybına uğradılar ise bitişik yazılacak.
Ancak ben. Bu iki kelimeyi birleştirdiğimizde. Anlam kaybı oluşmuyor ise ayrı yazılacak var.
Hemen bakalım. Bülbül ve. Yuvası. Kelimelerini birleştirmek istiyorum.
Bülbül nedir. Hayvan. Yuva nedir ev.
Şimdi bu iki kelimenin kendine ait. Farklı anlamları. Var.
Bülbül, hayvan, yuva da ev.
Şimdi ben bunu birleştirdiğimizde bülbül yuvası dediğimde ne diyorum?
Bir adet tatlı ismi söylüyorum arkadaşlar.
Bakın bülbül. Yuvası olduğunda bunlar tatlı. Bir çeşit şerbetli. Tatlı. Anlamına gelmiş. Hayvandan çıkmış, tatlı. Olmuş, evden çıkmış. Tatlı olmuş anlam kaybı yaşadığı. İçin benim bu kelime bitişik. Yazılmak zorunda.
Anlam kaybı oluşma saydı.
Ayrı yazılacak vardı.
Bir de anlam. Kaybı mu yani?
Inceleyelim. Yer ve altı kelimesine bakalım. Yer üzerinde gittiğimiz taban demek. Altıda alt. Demek.
Şimdi yer altını birleştirdiğimizde yine. Tabanda bulunanın alt. Bölümü demek istiyorum. Herhangi bir anlam kaybı oluşmadığı. İçin de yer altı kelimesini. Ayrı yazacağım. Bir diğer başlığın ikileme lerin. Yazılışı arkadaşlar. İkileme ve pekiştirme leri bir. Anlatmak. İstiyorum.
Ikileme ve pekiştirmenin. Kullanım amaçları aynıdır. Anlamı kuvvetlendirmek için olurlar.
Ikileme de anlam kuvvetlendirir. Pekiştirme de anlam kuvvetlendirir. Ancak ikilemler. İki. Ayrı kelimeden oluşur.
Pekiştirme ise. Anlam. Kuvvetlendirir iken bir kelimenin. Başına anlamsız. Ek getiririz. İkisinin amacı aynı ancak kuruluşları farklı. İkileme her iki ayrı kelimeden oluşur.
Pekiştirme derse bir kelimenin başına. Anlamsız ek. Gelmesi gerekiyor.
Bakıyorum ikilemler ayrı. Yazılır ve arasına. Noktalama işareti getirilmez. Mesela bana olanları.
Güzel güzel anlattı. Şimdi benim. Burada kullandığım. İkileme güzel güzel bakın ikisi de apayrı kelime.
O yüzden ben bunları birleştirme, yorum, ikileme kuralı. Ayrı yazılması mıdır?
Geldim pekiştirmeye pekiştirme ve anlamı kuvvetlendirmek için yapılır.
Ancak kelimenin. Başına anlamsız. Ekler getirilir dedik ve pekiştirme ler bitişik. Yazılır. Niye?
Çünkü pekiştirme de iki ayrı kelime yok.
Bir kelimenin başına. Anlamsız. Ek getiriyorum. Bakalım hemen bahçeden.
Kıpkırmızı.
Elma topladım. Bakın buradaki benim pekiştirme kelime.
Kıpkırmızı dır arkadaşlar ve farkındaysanız tek kelimeden oluşuyor kırmızı.
Bunu pekiştirme. Yapmak için başına anlamsız küp. Ekini getiriyorum.
Bu yüzden de pekiştirme ler bitişik yazılır.
