Kısaltmaların ve Tarihlerin Yazımı

Kunduz, Türkçeye. Kısaltmalar ın. Ve tarihlerin. Yazılışı.
Konu anlatım videosundan. Herkese merhaba arkadaşlar. Öncelikle Kısaltmalar ın yazılış ağından bahsedelim.
Bizler kısaltmayı günlük hayatta çok kullanıyoruz.
Ancak bunların bazı kuralları var. İlk kuralından başlıyorum. Küçük harfle yapılan kısaltmalar ın sonuna nokta getirilir.
Biliyorsunuz küçük harfle yaptığımız bir çok kısaltma var.
Doktorun kısaltması. Değere sonuna. Nokta. Getirilir. Avukatın kısaltması A ve sonuna nokta getirilir.
Caddenin kısaltması. C'de. Sonuna. Nokta getirilir.
Yani benim kuralım küçük. Harfle yaptığım kısaltmalar ın sonuna. Nokta getiriyorum.
Ancak bir adet. İstisna mız var. Arkadaşlar.
Uluslararası ölçü birimlerimiz var.
Metre litre kilometre gibi. Bu uluslararası ölçü. Birimlerinin. Kısaltmaları küçük. Harfle yapılıyor, küçük harfle yapılıyor. Ancak bunların sonuna nokta gelmiyor. Bu yukardaki kuralın tek istisnası dır. Bu da niye. İstisna?
Şimdi yukarıda bahsettiğim şu kural, küçük harfle. Yapılan kısaltmalar ın sonuna. Nokta getirilir kuralı bizim dilimize ait bir kuraldır. Türkçe'de uygulanan. Bir kuraldır.
Ancak uluslararası ölçü birimi diyoruz.
Bu sadece Türkçe'de. Kullanılmıyor. Dünyanın her yerinde kullanılıyor.
O yüzden genel geçer bir kuralı var. Kısaltmalar.
Rın sonuna. Bu tarz. Kısaltmalar ın sonuna nokta. Getirilmez.
Mesela cm. Santimetreyi kısa attım.
Sonuna nokta. Getirmiyorum.
Mesela metre m?
Diye Kısalttığını sonuna nokta getirmiyorum. Litre L diye kısa attım. Sonuna nokta. Getirmiyorum.
Kilogram C, g. Diye kıs attım.
Sonuna nokta. Getirmiyorum. Tek istisnası uluslararası ölçü birimlerinin kısaltmasını nokta gelmez. Bir diğer kuralım da tam tersi. Büyük harfle yapılan kısaltma ara. Nokta gelmez arkadaşlar.
Mesela Türkiye Büyük Millet Meclisi t?
B?
M, m.
Türk Dil Kurumu t?
De KE?
Türk Tarih Kurumu t?
T ke?
Bunlar büyük harfle. Yapılan kısaltma vardır ve sonlarına. Nokta gelmez arkadaşlar.
Şimdi benim bu. Kuralımız da bir. Adet istisnası var.
Büyük harfle. Yapılmasına. Rağmen. Nokta kullanılan tek kısaltma. Arkadaşlar.
Türkiye Cumhuriyeti'nin. Kısaltması. T nokta c noktadır.
Sadece buna nokta gelir.
Bu da yukarıdaki kur alımın tek istisna alasıdır.
Bir diğer madde. Kısaltmaları. Gelen ekler. De kısaltma nın. Okunuşu esas alınır.
Bu da en çok çıkan soru tarzlarından biridir arkadaşlar.
Mesela Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin. Kısaltması. Tbmm'dir.
Ben bir cümlem de TBMM yi ziyaret ettik.
Diyeceğim bakalım.
Tbmm'yi ziyaret ettik. Şimdi bakın kısaltma TBMM mi?
Ben buna ek getirirken TBMM yi diyorum. Yani kısaltmasının okunuşu şuna. Uygun ek getiriyorum. Uzatmanın daha doğrusu uzun okunuşu na. Uygun ek getirmiyorum.
Bir tane daha yapalım t de ke nin sitesini açıp inceledim.
Bakın yine. Kısaltma. Tepedeki ve getirdiğim ek. Kısaltma nın okunuşu buna. Uygun getirildi.
Burada bir adet uyarı vermek istiyorum.
Arkadaşlar Türkçemizde k diye bir harf yoktur.
Türkçemizde ki harfin okunuşu Kadir.
O yüzden sonu ke harfiyle biten. Kısaltmaları. Çok dikkat edin.
Bazı arkadaşlarımız TDK diyor.
O zaman buradaki gelen Ekin TDK'nın sitesini açıp inceledim olması gerekiyor.
Ama yanlış. Benim kısaltma camdaki. Harflerin t de Kadir.
Buna dikkat ederim.
Evet arkadaşlar bir diğer madde.
Küçük harfle. Yapılan kısaltmalar. Da kelimenin okunuşu esas alınarak ek getirilir.
Hemen bakıyorum araba.
10 bin kilometreyi geçmiş.
Şimdi ben buradaki kesmeye ek getirdim.
Ancak kısaltmayı küçük harfle yaptığım için açılış şekliyle getirdim.
Yani uzun okunu şuna uygun getirdim.
Evet bir diğer başlığın, tarihlerin yazılışı dır arkadaşlar.
Tarihlerin yazılışı ile ilgili iki madde var.
Sürekli tekrarlanan ay ve gün isimleri küçük harfle yazılır.
Yani bir günün veya bir ayın özel olabilmesi için sürekli. Tekrarlanmaması ve tam bir nokta. Atışı yaparak bir ayı veya bir günü belirtmem gerekiyor.
Sürekli tekrarlanıyor ise.
Mesela Pazartesi günü her hafta tekrarlanan bir gündür.
Yani bunun bir özel olması mümkün değil.
Özelliği yok.
Ya da şubat ayı her sene tekrarlanan bir aydır.
Bu şubat ayı diyerek net bir tarih bildirme diyorum ben.
O yüzden bunlar özel olmaz, küçük harfle yazılır. Mesela haftaya Salı. Ödevini teslim edersin. Şimdi bakın haftaya salı dedim. Hangi salı belli mi?
Haftaya derken ben hangi gün diyeyim haftaya, salı hangi gün olacak?
Veya önümde bir sürü. Haftada salı var. Bunun bir özelliği yok.
Tam tarih bildirmediği. İçin salonun. Sesi küçük oldu.
Bir tane daha yapalım okullar.
Eylül ayında açılır.
Bakın arkadaşlar eylül derken bu eylül her sene tekrarlanan bir Eylül dür.
Tam tarih bildiriyor.
Bu yüzden Eylül'ün etkisi küçük harfle başlar.
Bir de bunun tam tersi bir madden var.
Tam tarih bildiren ay ve gün isimleri büyük harfle başlar.
Çünkü tam tarih bildirdim de nokta atışı yapıyorum.
Hangi gün, hangi ay olduğunu biliyorum ve özel oluyor.
Bu yüzden ilk harfi büyük yazılıyor.
Örnek verecek olursak Gezi 17 Ağustos Salı günü yapılacak.
Bakın tam tarih verdim.
Ayın 17'sinde ki salı günü dedim. Nokta atışı yaptım. Özel oldu.
Bu yüzden Ay isminin ilk harfi ve Gün isminin ilk harfini büyük başlattım.