Gunduz, Türkçe ses olaylarına bağlı yazım kuralları konu anlatım videosundan herkese merhaba arkadaşlar.
Ses olaylarına bağlı yazım kurallarını bilmemiz için öncelikle bir ses olaylarını tekrar edelim.
Arkadaşlar ses olayların ağızdan neler vardı?
Ünsüz yumuşaması vardı bu sert ünsüz der yanına ünlüyle başlayan ek aldığında yumuşar kılardı.
Ünsüz benzetmesi vardı.
Sert ünsüz der yanına yumuşak ünsüz ile başlayan bir ek aldığında yumuşak lar sertleşir di.
Ünlü düşmesi vardı.
Bir kelime ek aldıktan sonra içinde bulunan ünlüyü kaybediyorsa ünlü, düşmeseydi ünsüz düşmesi vardı.
Bir kelime içinde yer alan ünsüz yürek kaldıktan sonra kaybediyorsa ünsüz düşmesi idi.
Ünlü daralması vardı.
Bir geniş ünlü yor ekini aldıktan sonra dar alırsa bu ses olayına da ünlü daralması denirdi.
Yani bizim bazı ses olayları mız vardı.
Şimdi bu ses olaylarının bir de yazım kuralları ile bir ilişiği var.
Bu yazım kuralı kuralıyla olan ilişki şudur arkadaşlar.
Bir kelimede ses olayı gerçekleşiyorsa o kelimeyi ses olayı gerçekleşmiş şekilde yazmalıyım.
Eğer bir kelimede ses olayı varsa ben bunu ses olayı olmadan yazarsam yazım hatası yapmış olurum.
Kelimede ses olayı varsa ses olayı gerçekleşmiş şekilde yazılacak.
Mesela bakalım kitap kelimesine cı ekini getirelim.
Şimdi burası sert, burası yumuşak.
Şimdi ne yapacaktı bu sert, bunu da yumuşak yapacaktı.
Yani oluşan yeni kelime hem kitap çı olacak.
Burada ünsüz benzetmesi var.
Ben bu kelimeyi ünsüz benzetmesi olmuş şekliyle yazmalıyım.
Eğer ben bu kelimeyi kitap cı diye yazarsam yazım hatası yapmış olurum.
Başka bakalım.
Ömür kelimesi Ü'yü ekini aldığında oluşan kelime ömrü olur.
Şurada bir ünlü düşmesi gerçekleşir.
Şimdi ünlü düşmesi olduğu için ben bu kelimeyi ünlü düşmesi de olmuş şekliyle yazmalıyım. Eğer olmamış şekliyle yani şu şekilde yazarsam yazım hatası yapmış olurum.
Bir tane daha inceleyelim.
Uçak kelimesi ıı ekini aldığında şu sert olduğu için yumuşar yani uçağı olur.
Şimdi burasını yumuşatarak yazdım.
O zaman doğru yaptım ama uçak hı diye yazsaydım yazım hatası yapmış olurdum.
Arkadaşlar biliyorsunuz ses olaylarında en önemli maddelerden biri de rakamlar.
Saatler, tarihler dedik.
Burada bazı ses olayları gözünüzden kaçabiliyor.
Bu yüzden çok dikkat etmeliyiz.
1923 de diye yazdı.
Var mı yazım hatası var.
Şimdi burası 3 ç ile bitiyor.
Bunun da startla başlaması lazım.
Yani 1923 te olması gerekiyor.
Bakalım aşağıda yer alan yazım yanlışlarını bulunuz demişim.
Inceleyelim arkadaşlar.
Yazım yanlışı arıyorsak her kelimeyi tek tek incelemeli yiz.
Bakalım resmini bana getirmediniz.
Şimdi resim ini resim kelimesi i ekiyle birleşmiş hatta in ekiyle birleşmiş resim nin değil ne olması gerekiyor resmin olması gerekiyor.
Yani burada bir ünlü düşmesi olması gerekiyor.
Bu şekilde yazmalıyım.
Köpek dünden beri havlıyor.
Var yazım yanlışı.
Ünlü daralması olması gerekiyor.
Ünlü daralması olmuş şekliyle yazmalıyım.
Devam ediyorum.
Kitabım dün geldi.
Şimdi sert ünsüz.
Yanına ünlü almış.
Yumuşaması gerekiyor.
Şurada bir yazım hatası var.
Oluşan yeni kelime kitabım olmalıydı.
Ben bunu bu şekilde yazmalıyım.
Devam ediyorum.
Olanları dün söylemişti.
Şimdi burası Sarp.
Bunun da sert olması gerekiyor.
Oluşan yeni kelime hem söylemiş olmalı.
1944'te dedem köye göç etmiş.
Şimdi tarihlere, saatlere, rakamlara dikkat demiştim.
Burada bir yazım hatası var.
Şimdi bunun sonu 4 T ile bitiyor.
Sert ünsüz de gelen ekin de sert ile başlaması gerekiyor.
Buna dikkat edelim.
Ses olaylarına bağlı yazım kurallarını bilmemiz için öncelikle bir ses olaylarını tekrar edelim.
Arkadaşlar ses olayların ağızdan neler vardı?
Ünsüz yumuşaması vardı bu sert ünsüz der yanına ünlüyle başlayan ek aldığında yumuşar kılardı.
Ünsüz benzetmesi vardı.
Sert ünsüz der yanına yumuşak ünsüz ile başlayan bir ek aldığında yumuşak lar sertleşir di.
Ünlü düşmesi vardı.
Bir kelime ek aldıktan sonra içinde bulunan ünlüyü kaybediyorsa ünlü, düşmeseydi ünsüz düşmesi vardı.
Bir kelime içinde yer alan ünsüz yürek kaldıktan sonra kaybediyorsa ünsüz düşmesi idi.
Ünlü daralması vardı.
Bir geniş ünlü yor ekini aldıktan sonra dar alırsa bu ses olayına da ünlü daralması denirdi.
Yani bizim bazı ses olayları mız vardı.
Şimdi bu ses olaylarının bir de yazım kuralları ile bir ilişiği var.
Bu yazım kuralı kuralıyla olan ilişki şudur arkadaşlar.
Bir kelimede ses olayı gerçekleşiyorsa o kelimeyi ses olayı gerçekleşmiş şekilde yazmalıyım.
Eğer bir kelimede ses olayı varsa ben bunu ses olayı olmadan yazarsam yazım hatası yapmış olurum.
Kelimede ses olayı varsa ses olayı gerçekleşmiş şekilde yazılacak.
Mesela bakalım kitap kelimesine cı ekini getirelim.
Şimdi burası sert, burası yumuşak.
Şimdi ne yapacaktı bu sert, bunu da yumuşak yapacaktı.
Yani oluşan yeni kelime hem kitap çı olacak.
Burada ünsüz benzetmesi var.
Ben bu kelimeyi ünsüz benzetmesi olmuş şekliyle yazmalıyım.
Eğer ben bu kelimeyi kitap cı diye yazarsam yazım hatası yapmış olurum.
Başka bakalım.
Ömür kelimesi Ü'yü ekini aldığında oluşan kelime ömrü olur.
Şurada bir ünlü düşmesi gerçekleşir.
Şimdi ünlü düşmesi olduğu için ben bu kelimeyi ünlü düşmesi de olmuş şekliyle yazmalıyım. Eğer olmamış şekliyle yani şu şekilde yazarsam yazım hatası yapmış olurum.
Bir tane daha inceleyelim.
Uçak kelimesi ıı ekini aldığında şu sert olduğu için yumuşar yani uçağı olur.
Şimdi burasını yumuşatarak yazdım.
O zaman doğru yaptım ama uçak hı diye yazsaydım yazım hatası yapmış olurdum.
Arkadaşlar biliyorsunuz ses olaylarında en önemli maddelerden biri de rakamlar.
Saatler, tarihler dedik.
Burada bazı ses olayları gözünüzden kaçabiliyor.
Bu yüzden çok dikkat etmeliyiz.
1923 de diye yazdı.
Var mı yazım hatası var.
Şimdi burası 3 ç ile bitiyor.
Bunun da startla başlaması lazım.
Yani 1923 te olması gerekiyor.
Bakalım aşağıda yer alan yazım yanlışlarını bulunuz demişim.
Inceleyelim arkadaşlar.
Yazım yanlışı arıyorsak her kelimeyi tek tek incelemeli yiz.
Bakalım resmini bana getirmediniz.
Şimdi resim ini resim kelimesi i ekiyle birleşmiş hatta in ekiyle birleşmiş resim nin değil ne olması gerekiyor resmin olması gerekiyor.
Yani burada bir ünlü düşmesi olması gerekiyor.
Bu şekilde yazmalıyım.
Köpek dünden beri havlıyor.
Var yazım yanlışı.
Ünlü daralması olması gerekiyor.
Ünlü daralması olmuş şekliyle yazmalıyım.
Devam ediyorum.
Kitabım dün geldi.
Şimdi sert ünsüz.
Yanına ünlü almış.
Yumuşaması gerekiyor.
Şurada bir yazım hatası var.
Oluşan yeni kelime kitabım olmalıydı.
Ben bunu bu şekilde yazmalıyım.
Devam ediyorum.
Olanları dün söylemişti.
Şimdi burası Sarp.
Bunun da sert olması gerekiyor.
Oluşan yeni kelime hem söylemiş olmalı.
1944'te dedem köye göç etmiş.
Şimdi tarihlere, saatlere, rakamlara dikkat demiştim.
Burada bir yazım hatası var.
Şimdi bunun sonu 4 T ile bitiyor.
Sert ünsüz de gelen ekin de sert ile başlaması gerekiyor.
Buna dikkat edelim.
