Yazım kuralları.
Büyük harflerin kullanıldığı yerler, Bakalım tek tek büyük harfler nerelerde kullanılıyor?
Cümleler büyük harfle başlar.
Bu zaten bildiğimiz bir kural.
Bütün gün dolanıp durdum.
Derken cümlemiz büyük harfle başlamış durumda.
Akşam şunu izleyebilirsiniz derken yine cümlemiz büyük harfle başlamış.
Bir başka kullanıldığı yer.
Şiirlerde dizelerin ilk harfi büyük olur.
Cahit Sıtkı Tarancı'nın Memleket İsterim adlı şiirinden alınmış bir bölüm.
İlk dizelere baktığımız zaman dizelerimize baktığımız zaman ilk harfler büyük.
Memleket isterim, Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun, Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.
Derken dizelerimizin ilk harfi büyük olmuş durumda.
İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar.
Örneğimize bakalım.
Arabaya biner binmez söylediği şey: Yavaş git.
Evet, iki noktadan sonra bir cümle karşımıza çıktı.
Bu cümlemizin ilk harfi büyük açıklamaya dikkat.
İki noktadan sonra cümle niteliğinde olmayan örnekler yazıldığında ilk örnek büyük harfle başlamaz.
Burası önemli.
Demek ki iki noktadan sonra cümle başlıyor ise büyük harf, iki noktadan sonra cümle değil örnekler var ise küçük harf olacak.
Neler almış neler: çiçek, vazo, örtü, biblo.
Daha devamı var çiçeğin ç'si küçük, cümle ise büyük, Örnek olaraksa küçük harf olmak durumunda.
Hitapların her kelimesi büyük harfle başlar.
Hitap kıymetli öğrenciler şeklinde bir hitap var.
Ne yapmış?
Her iki kelimesinin de ilk harfi büyük yazılmış.
Kitaplardaki bölüm adları; gazete ve dergilerde ise başlıkların her sözcüğü büyük harfle başlar.
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı dendiğinde görüldüğü üzere her kelimenin ilk harfi büyük.
Salgında Son Durum.
Mesela bir gazete başlığı düşündüğümüz zaman ne yapmış?
İlk harfler, ilk kelimelerin ilk harfleri büyük.
Başlıklarda bütün kelimeler büyük harfle yazılmışsa ve ile bağlı açları da büyük harfle yazılır.
Milli Edebiyat ve Şiir diye bir başlık olduğunu düşünelim.
Ne yapmış?
Kelimelerin hepsi büyük harfle yazılmış.
O yüzden bağlacımız da büyük harflerle yazılmış durumda.
Fakat küçük harflerle yazılmış ise eğer ilk harflerin, kelimelerimizin ilk harfleri büyük tabii ki başlık olduğu için ne yapmış bağlacımız küçük olmuştur.
Hepsi büyükse bağlaç da büyük olur.
Küçük ile yazılmışsa bağlaç da küçük olmak durumundadır.
Belirli bir tarih bildiren gün ve ay adları büyük harfle başlar.
11 Kasım 2016 Cuma denmiş belirli bir tarih var.
Büyük harfle yazıldığını görüyoruz.
Başkalarından aktarılan cümleler tırnak içindeyse büyük harfle başlar, cümle niteliği taşıdığı için.
Neşet Ertaş "Varlığı görmedik ki yoksulluktan şikayet edelim." dediğinde sessizlik kaplamış bütün salonu.
Dediğinde Neşet Ertaş'ın tırnak içindeki ifadesi cümlesini ne yapmışız?
Büyük harfle başlatmış.
Kişi adlarından önce gelen ünvan, meslek, lakap ve saygı sözleri büyük harfle başlar.
Doktor Nilgün Hanım dediğimiz zaman doktorun d'si büyük olmak durumunda.
Çünkü bir isimle birlikte kullanıldığı için sonrasında gelen hanım kelimesinin saygı bildiren bir ifade olduğundan dolayı da büyük harfle başladığını görüyoruz.
Avukat derken yine nedir?
Meslek adı.
Bir isimle birlikte kullanıldığı için büyük harfle başlıyor.
Sonrasındaki saygı.
Bey nedir?
Büyük harfle başlamıştır.
Zaten özel isimler büyük harfle başlıyor.
Onları söylemiyoruz burada.
Lakap olarak kullanılmadıklarında akrabalık bildiren isimler küçük harfle başlar.
Lakap olarak kullanılmadıklarında akrabalık bildiren isimler küçük harfle başlar.
Mustafa dayım dediğinde buradaki bildiğimiz akraba olarak o yüzden küçük harf fakat lakap olarak Dayı Mustafa diye bir lakap verilmiş kişiye Dayı diye bir lakap verilmiş daha doğrusu.
Ne oluyor o zaman?
Büyük harfle yazılıyor.
Hatun ninede bir şey yok.
Küçük harf.
Çünkü normal bildiğimiz akrabalık.
Fakat lakap olarak karşımıza çıkarsa Nine Hatun, Nene Hatun gibi ne olacak?
Büyük harfle başlayacak.
Demek ki isimden sonra geliyorsa küçük, isimden önce geliyorsa lakap özelliği olduğu için büyük harfle başlayacaklar.
Gezegen isimleri coğrafi bir terim olarak kullanıldıklarında büyük harfle başlayacaklar.
Dünya, Güneş'in çevresindeki turunu 365 gün 6 saatte tamamlar.
Dediğimiz zaman buradaki Dünya, Güneş gezegen ismi olarak karşımızda olduğu için büyük harfle başlamış.
Şuradaki örneğe bir dikkat edelim.
Aldığı haberle dünyası başına yıkılmış derken burada bir gezegen ifadesi olarak karşımıza çıkmaz.
O yüzden küçük harfi kullanılmıştır.
Gazete, kitap, dergi ve diğer sanat eserlerinin adları büyük harfle başlar.
Havadis gazetesi, Bilim Çocuk dergisi derken Havadis, Bilim Çocuk Dergisi.
Gazetenin g'si ve derginin d'si küçük.
Fakat şunlar nedir sanat eserlerinin isimleri oldukları için büyük harfle başlatılmış.
Şuraya dikkat ediyoruz.
Resmi Gazete adlı gazete bu kuralın dışındadır.
Normalde gazetenin g'si küçük olmak durumunda.
Bu kuralın dışında bir istisnai durum var Resmi Gazetede.
Çünkü gazetenin adı bu şekildedir.
Resmi Gazete.
Gazetenin adı olduğu için iki kelimenin de ilk harfleri büyük harfle başlıyor.
Yön isimleri bir özel isimden önce kullanıldıklarında yer bildirdiğinde büyük harfle başlar.
Mesela bakalım.
Batı Karadeniz yarın bulutlu olacak derken Karadeniz batı nedir?
Büyük harfle başlatılması gerekir.
Fakat şöyle dediğinde Karadeniz'in batısı dediğinde artık burada ne olacak?
Küçük ile yazılmak durumunda.
Yön isimleri bir özel isimden önce kullanıldıklarında yön ismimiz özel isimden önce kullanıldığı için büyük harfle başlamıştır.
Fakat yön ismimiz özel isimden sonra kullanıldığında küçük harfle olmak durumundadır.
Levha, tabela ve açıklama yazıları büyük harfle başlar.
Eğer küçükle yazacaksınız, küçük harflerle yazılacaksa mutlaka ilk harflerinin büyük olması gerekmektedir.
Komple büyük harfle yazacaksanız zaten onda bir sıkıntı yok.
Özel isimlerin tamamı büyük harfle başlar, özel isimlere baktığımız zaman kişi ad ve soyadları zaten bizim için nedir özel isimdir.
Millet adları yine aynı şekilde özel isimdir, büyük harfle başlar.
Hayvanlara verilen adlar artık özel isim olarak kabul edilir.
Mesela bulut bildiğimiz bulut değil de işte kediye, köpeğe ya da herhangi bir hayvana verildiği zaman nedir?
Büyük harfle başlayacak.
Maviş, Duman ve bunun gibi örnekler.
Ülke ve şehir adları zaten özel isimdir.
İlçe, köy, mahalle, cadde, sokak, apartman adlarının hepsi özel isme girdiği için büyük harfle başlar.
Dağ, deniz, göl, nehir, ova, çöl adları da özel isim olduklarından dolayı büyük harfle başlıyorlar.
Nemrut Dağı, Ege Denizi, Tuz Gölü, Aras Nehri, Amik Ovası, Sahra Çölü gibi.
Din ve mezhep adları da büyük harfle başlıyorlar.
Çünkü özel isim olduklarından dolayı.
Kurum ve kuruluş adları özel isimdir.
O yüzden büyük harfle başlatıyoruz.
Milli İstihbarat Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu derken büyük harfle başladıklarını görüyoruz.
Han, köşk, saray, kale, köprü ve benzeri yapı isimlerinin tüm kelimelerin baş harfleri büyük harfle başlar.
Sulu Han, Çankaya Köşkü, Topkapı Sarayı, Karahisar Kalesi, Galata Köprüsü gibi.
Bu tarz örneklere baktığımız zaman ilk harfleri daima büyüktür özel isim olduklarından dolayı.
Dil adları özel isimdir.
O yüzden büyük harfle başlayacaklar, Türkçe, Fransızca, İngilizce, Almanca gibi.
Resmi ve dini bayramlar özel isimdir.
Cumhuriyet Bayramı, Kurban Bayramı, Ramazan Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı derken bütün kelimelerin ilk harfleri mutlaka büyük harfle başlamak durumundadır.
Devir, çağ dönem isimleri.
Cilalı Taş Devri derken büyük harfle Buzul Çağı derken büyük harfle.
Fecr-i Ati dönemi derken yine özel isim olduklarından dolayı büyük harfle yazılmak durumundadırlar.
Büyük harflerin kullanıldığı yerler, Bakalım tek tek büyük harfler nerelerde kullanılıyor?
Cümleler büyük harfle başlar.
Bu zaten bildiğimiz bir kural.
Bütün gün dolanıp durdum.
Derken cümlemiz büyük harfle başlamış durumda.
Akşam şunu izleyebilirsiniz derken yine cümlemiz büyük harfle başlamış.
Bir başka kullanıldığı yer.
Şiirlerde dizelerin ilk harfi büyük olur.
Cahit Sıtkı Tarancı'nın Memleket İsterim adlı şiirinden alınmış bir bölüm.
İlk dizelere baktığımız zaman dizelerimize baktığımız zaman ilk harfler büyük.
Memleket isterim, Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun, Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.
Derken dizelerimizin ilk harfi büyük olmuş durumda.
İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar.
Örneğimize bakalım.
Arabaya biner binmez söylediği şey: Yavaş git.
Evet, iki noktadan sonra bir cümle karşımıza çıktı.
Bu cümlemizin ilk harfi büyük açıklamaya dikkat.
İki noktadan sonra cümle niteliğinde olmayan örnekler yazıldığında ilk örnek büyük harfle başlamaz.
Burası önemli.
Demek ki iki noktadan sonra cümle başlıyor ise büyük harf, iki noktadan sonra cümle değil örnekler var ise küçük harf olacak.
Neler almış neler: çiçek, vazo, örtü, biblo.
Daha devamı var çiçeğin ç'si küçük, cümle ise büyük, Örnek olaraksa küçük harf olmak durumunda.
Hitapların her kelimesi büyük harfle başlar.
Hitap kıymetli öğrenciler şeklinde bir hitap var.
Ne yapmış?
Her iki kelimesinin de ilk harfi büyük yazılmış.
Kitaplardaki bölüm adları; gazete ve dergilerde ise başlıkların her sözcüğü büyük harfle başlar.
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı dendiğinde görüldüğü üzere her kelimenin ilk harfi büyük.
Salgında Son Durum.
Mesela bir gazete başlığı düşündüğümüz zaman ne yapmış?
İlk harfler, ilk kelimelerin ilk harfleri büyük.
Başlıklarda bütün kelimeler büyük harfle yazılmışsa ve ile bağlı açları da büyük harfle yazılır.
Milli Edebiyat ve Şiir diye bir başlık olduğunu düşünelim.
Ne yapmış?
Kelimelerin hepsi büyük harfle yazılmış.
O yüzden bağlacımız da büyük harflerle yazılmış durumda.
Fakat küçük harflerle yazılmış ise eğer ilk harflerin, kelimelerimizin ilk harfleri büyük tabii ki başlık olduğu için ne yapmış bağlacımız küçük olmuştur.
Hepsi büyükse bağlaç da büyük olur.
Küçük ile yazılmışsa bağlaç da küçük olmak durumundadır.
Belirli bir tarih bildiren gün ve ay adları büyük harfle başlar.
11 Kasım 2016 Cuma denmiş belirli bir tarih var.
Büyük harfle yazıldığını görüyoruz.
Başkalarından aktarılan cümleler tırnak içindeyse büyük harfle başlar, cümle niteliği taşıdığı için.
Neşet Ertaş "Varlığı görmedik ki yoksulluktan şikayet edelim." dediğinde sessizlik kaplamış bütün salonu.
Dediğinde Neşet Ertaş'ın tırnak içindeki ifadesi cümlesini ne yapmışız?
Büyük harfle başlatmış.
Kişi adlarından önce gelen ünvan, meslek, lakap ve saygı sözleri büyük harfle başlar.
Doktor Nilgün Hanım dediğimiz zaman doktorun d'si büyük olmak durumunda.
Çünkü bir isimle birlikte kullanıldığı için sonrasında gelen hanım kelimesinin saygı bildiren bir ifade olduğundan dolayı da büyük harfle başladığını görüyoruz.
Avukat derken yine nedir?
Meslek adı.
Bir isimle birlikte kullanıldığı için büyük harfle başlıyor.
Sonrasındaki saygı.
Bey nedir?
Büyük harfle başlamıştır.
Zaten özel isimler büyük harfle başlıyor.
Onları söylemiyoruz burada.
Lakap olarak kullanılmadıklarında akrabalık bildiren isimler küçük harfle başlar.
Lakap olarak kullanılmadıklarında akrabalık bildiren isimler küçük harfle başlar.
Mustafa dayım dediğinde buradaki bildiğimiz akraba olarak o yüzden küçük harf fakat lakap olarak Dayı Mustafa diye bir lakap verilmiş kişiye Dayı diye bir lakap verilmiş daha doğrusu.
Ne oluyor o zaman?
Büyük harfle yazılıyor.
Hatun ninede bir şey yok.
Küçük harf.
Çünkü normal bildiğimiz akrabalık.
Fakat lakap olarak karşımıza çıkarsa Nine Hatun, Nene Hatun gibi ne olacak?
Büyük harfle başlayacak.
Demek ki isimden sonra geliyorsa küçük, isimden önce geliyorsa lakap özelliği olduğu için büyük harfle başlayacaklar.
Gezegen isimleri coğrafi bir terim olarak kullanıldıklarında büyük harfle başlayacaklar.
Dünya, Güneş'in çevresindeki turunu 365 gün 6 saatte tamamlar.
Dediğimiz zaman buradaki Dünya, Güneş gezegen ismi olarak karşımızda olduğu için büyük harfle başlamış.
Şuradaki örneğe bir dikkat edelim.
Aldığı haberle dünyası başına yıkılmış derken burada bir gezegen ifadesi olarak karşımıza çıkmaz.
O yüzden küçük harfi kullanılmıştır.
Gazete, kitap, dergi ve diğer sanat eserlerinin adları büyük harfle başlar.
Havadis gazetesi, Bilim Çocuk dergisi derken Havadis, Bilim Çocuk Dergisi.
Gazetenin g'si ve derginin d'si küçük.
Fakat şunlar nedir sanat eserlerinin isimleri oldukları için büyük harfle başlatılmış.
Şuraya dikkat ediyoruz.
Resmi Gazete adlı gazete bu kuralın dışındadır.
Normalde gazetenin g'si küçük olmak durumunda.
Bu kuralın dışında bir istisnai durum var Resmi Gazetede.
Çünkü gazetenin adı bu şekildedir.
Resmi Gazete.
Gazetenin adı olduğu için iki kelimenin de ilk harfleri büyük harfle başlıyor.
Yön isimleri bir özel isimden önce kullanıldıklarında yer bildirdiğinde büyük harfle başlar.
Mesela bakalım.
Batı Karadeniz yarın bulutlu olacak derken Karadeniz batı nedir?
Büyük harfle başlatılması gerekir.
Fakat şöyle dediğinde Karadeniz'in batısı dediğinde artık burada ne olacak?
Küçük ile yazılmak durumunda.
Yön isimleri bir özel isimden önce kullanıldıklarında yön ismimiz özel isimden önce kullanıldığı için büyük harfle başlamıştır.
Fakat yön ismimiz özel isimden sonra kullanıldığında küçük harfle olmak durumundadır.
Levha, tabela ve açıklama yazıları büyük harfle başlar.
Eğer küçükle yazacaksınız, küçük harflerle yazılacaksa mutlaka ilk harflerinin büyük olması gerekmektedir.
Komple büyük harfle yazacaksanız zaten onda bir sıkıntı yok.
Özel isimlerin tamamı büyük harfle başlar, özel isimlere baktığımız zaman kişi ad ve soyadları zaten bizim için nedir özel isimdir.
Millet adları yine aynı şekilde özel isimdir, büyük harfle başlar.
Hayvanlara verilen adlar artık özel isim olarak kabul edilir.
Mesela bulut bildiğimiz bulut değil de işte kediye, köpeğe ya da herhangi bir hayvana verildiği zaman nedir?
Büyük harfle başlayacak.
Maviş, Duman ve bunun gibi örnekler.
Ülke ve şehir adları zaten özel isimdir.
İlçe, köy, mahalle, cadde, sokak, apartman adlarının hepsi özel isme girdiği için büyük harfle başlar.
Dağ, deniz, göl, nehir, ova, çöl adları da özel isim olduklarından dolayı büyük harfle başlıyorlar.
Nemrut Dağı, Ege Denizi, Tuz Gölü, Aras Nehri, Amik Ovası, Sahra Çölü gibi.
Din ve mezhep adları da büyük harfle başlıyorlar.
Çünkü özel isim olduklarından dolayı.
Kurum ve kuruluş adları özel isimdir.
O yüzden büyük harfle başlatıyoruz.
Milli İstihbarat Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu derken büyük harfle başladıklarını görüyoruz.
Han, köşk, saray, kale, köprü ve benzeri yapı isimlerinin tüm kelimelerin baş harfleri büyük harfle başlar.
Sulu Han, Çankaya Köşkü, Topkapı Sarayı, Karahisar Kalesi, Galata Köprüsü gibi.
Bu tarz örneklere baktığımız zaman ilk harfleri daima büyüktür özel isim olduklarından dolayı.
Dil adları özel isimdir.
O yüzden büyük harfle başlayacaklar, Türkçe, Fransızca, İngilizce, Almanca gibi.
Resmi ve dini bayramlar özel isimdir.
Cumhuriyet Bayramı, Kurban Bayramı, Ramazan Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı derken bütün kelimelerin ilk harfleri mutlaka büyük harfle başlamak durumundadır.
Devir, çağ dönem isimleri.
Cilalı Taş Devri derken büyük harfle Buzul Çağı derken büyük harfle.
Fecr-i Ati dönemi derken yine özel isim olduklarından dolayı büyük harfle yazılmak durumundadırlar.
