Kısaltmaların Yazımı

Kısaltmaların yazımı.
Özel isimlerin kısaltması büyük harfle başlar ve sonuna nokta konur.
Yani özel isimlerle birlikte kullanılan kısaltmalar aslında Profesör Doktor Canan Karatay derken.
Prof.
Doktor kısaltmalarımız sonunda noktalarımız mevcut.
Okullar Caddesi derken caddenin sonunda bir noktamız mevcut ve büyük harfle başladıklarını biliyoruz.
Ve sonlarına nokta koyuyoruz.
Noktalı olan kısaltmalara ek getirildiğinde kelimenin okunuşu dikkate alınır.
Ek noktanın yanına yazılır.
Prof.
Mesela profesör dediğimiz zaman profesörün diyoruz.
Onun yani profesör ifadesinin okunuşuna göre ek getiriliyor.
Profun demiyoruz, profesörün diyoruz.
Yüzyılın derken yine aynı şekilde.
Doktordan derken yine aynı şekilde dr'den demiyoruz doktordan şeklinde belirtiyoruz.
Birkaç sözcükten oluşan kurum kuruluş adları her sözcüğün ilk harfi alınarak kısaltılır ve her harf büyük yazılır.
Bu kısaltmalar arasında nokta konmaz, burası önemli.
PTT derken büyük harflerle yazılıyor ve arada nokta yok.
TDK, TDK da diyoruz ama TDK şeklinde okunması lazım.
Arada nokta yok.
Devlet Su İşleri.
Arada nokta yok.
Bu kısaltmalara ek getirildiğinde ek kısaltmanın okunuşuna göre kesme işareti ile ayrılarak yazılır.
Kısaltmanın okunuşuna göre olmak durumunda.
PTT'de çalışıyorum.
Okunuş bu şekilde olduğu için gelen ek de o şekilde verilecek ve bir kesme işareti konulmuş.
Bugün TDK'nin kütüphanesine gitmiş.
TDK'nın demiyor.
TDK'nin diyor.
Gelen DSİ'nin elemanı imiş.
DSİ'nin elemanı imiş derken yine aynı şekilde kısaltmanın okunuşuna göre ek gelecek ve bir kesme işaretiyle ayrılacak.
Bazı kısaltmalar küçük harfle yazılır ve sonlarına nokta konmaz, metre nokta yok, kilogram nokta yok, litre zaten tek olduğu için yine de sonlarında bunların noktamız yok.
Buna dikkat.
Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde sözcüğün okunuşu esas alınır.
Küçük harflerle yapılanlar olduğunda kısaltmalarda getirilen eklere sözcüğün okunuşu, komple okunuşunu baz alacağız.
Fakat büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınacak.
Büyük harflerde kısaltmanın son harfi dikkatli bir şekilde ona ek vereceğiz.
Küçük harflerle yapılan kısaltmalarda ise sözcüğün okunuşunun tamamının okunuşu esas alınacak.
Patatesin kilogramı 5 lira olmuş.
Kilogram okunuşuna göre kg'si demiyoruz, kilogramı diyoruz.
Küçük harfli kısaltmalarda kelimemizin okunuş şekline göre ekimizi veriyoruz.
kg'si demedik.
Yanlış.
Büyük harfle yapılan kısaltmalarda son harfimize göre ekimizi koyuyoruz.
Son harfinin okunuşuna göre TTK'nin araştırmaları sona erdi.
Normalde Türk Tarih Kurumunun dersek yanlış olacak.
Demek ki büyük harfle yapılan kısaltmalarda son harfe göre ekimizi veriyoruz.
Küçük harfle yapılan kısaltmalarda kelimemizin okunuşuna göre, kilogramı şeklinde ona göre ekimizi koyuyoruz.
Buraya dikkat edelim.
T.C.
Türkiye Cumhuriyeti ve T.
Yani Türkçe kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmaları nokta kullanılmaz.
Bu bir istisnai durum.
Normalde büyük harfle yapılan kısaltmalarda arada noktamız yoktu.
Fakat sadece ama sadece T.C.'de koyacağız.
Türkçe ifadesinde de T'nin sonuna bir nokta koyacağız.
Bunlar ikisi istisnai durumdur.
Diğer türlü karşımıza çıktığında hiçbirinde nokta kullanılmayacak T.C.'de ama mutlaka kullanılmak durumunda.
Türkçe'nin t'si kısaltma olarak karşımıza çıktığı zaman noktamız kullanılmak durumundadır.