Masal Türü ve Özellikleri konusu, AYT Edebiyat testinde sorulan konulardan biri. Anlam sorularından farklı olarak bu yazın tür ile ilgili öğrenmen gereken bazı tanımlar, kavramlar, eserler ve yazarlar mevcut. Masalların bölümleri, Türk Edebiyatında ve Dünya Edebiyatında Masal gibi konu başlıkları yer alıyor. Gündelik hayatta karşına fazlasıyla çıkabilecek bir konu. Zira Masal, günlük hayatta sıklıkla karşımıza çıkan bir kelime olsa da, edebi türdeki karşılığı bazen eksik anlaşılabiliyor. Bu konu ile ilgili notlara göz attıktan sonra rahatlıkla soru çözebileceğine eminiz! Şimdi birlikte Masal Türü Yazar ve Eserleri konusunu keşfedelim!
Bu konu anlatımı, Kunduz Türk Dili ve Edebiyatı eğitmenimiz Ayşenur Hoca tarafından hazırlanmıştır.
Masal Türü ve Özellikleri
- Olaylarının geçtiği yer ve zamanı belli olmayan, olaya dayalı sanatsal metinlerdir.
- Halkın anlayacağı sade bir dille oluşturulur ve genellikle yaratıcısı belli değildir yani anonimdir.
- Miş’li geçmiş zaman, şimdiki zaman ya da geniş zamanın rivayeti kullanılır.
- Eğitici ve ders verici özelliği bulunur. İyilikler ödüllendirildiği, kötülükler cezasız bırakılmadığı için kişiler iyilik yapmaya yönlendirilir.
- Evrensel özellikler taşır, genellikle dini ve milli özellikler içermez.
- Gerçekdışı ve olağanüstü olaylarla doludur. İnsanlar, hayvanlar ve hayali yaratıklar iç içedir. Peri, dev, gulyabani, şahmeran, Zümrüdüanka, cin, dev gibi varlıklar masallara özgüdür.
- Asıl kahramanı insanlardır. Masal kişileri belli bir toplumun bilinen bir zamanda yaşamış kişileri değil de genellikle bir padişah, bir tüccar, bir kocakarı gibi yersiz adsız kişilerdir.
- Kahramanların bazıları sembolik kişilerdir. Örnek: Üvey anne, kötülüğü ve zulmü; büyük kardeşler, kıskançlığı ve kötülüğü temsil eder.
- Mekân büsbütün gerçek dışı ülkelerdir. Masal çevreleri hiçbir coğrafi mekâna bağlanamaz. Olaylar genellikle memleketin birinde geçer. Hint, Hindistan, Mısır, Yemen, Kaf Dağı, periler ülkesi, hayvanlar ülkesi gibi belirli masal ülkeleri vardır.
- Zamanın gerçek zamanla hiçbir ilgisi yoktur. ‘’Evvel zaman içinde, bir varmış bir yokmuş…’’ gibi kalıp sözlere formel adı verilir ve masalların bu ifadelerle başlaması geçmiş zamanı iyice belirsiz kılmak amacını taşır.
Masalın Bölümleri
Masallar; döşeme, serim, düğüm, çözüm ve dilek bölümlerinden oluşur.
- Döşeme: Masalcının dinleyicileri atmosfere hazırlamak, onları biraz güldürmek biraz da ustalığını göstermek için sıraladığı sözler zinciridir. ‘’Evvel zaman içinde kalbur saman içinde develer tellal iken pireler berber iken ben ninemin beşiğini tıngır mıngır sallar iken’’ veya ‘’bir varmış bir yokmuş’’ gibi ilgili olmayan sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır
- Serim: Masaldaki olayın giriş kısmıdır. Kişiler tanıtılır, ‘’Bir memleketin birinde…’’ gibi bir ifadeyle olay başlar.
- Düğüm: Olaylar gelişir, kişiler çıkmazların içine sürüklenir ve başlarına kötü olaylar gelir. İyiler ve kötüler belirginleşir, merak duygusu belirginleşir.
- Çözüm: Olay bu bölümde iyi bir şekilde sonuçlanır; iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
- Dilek: Masalcı, kahramanların iyi bahtını dinleyenler için de temenni eder. Masal anlatıcı tarafından ‘’Onlar ermiş muradına biz çıkalım kerevetine ‘’ ‘’Gökten üç elma düşmüş, biri kahramana, biri anlatana, biri de dinleyenlere’’ şeklinde bitirilir.
Türk Edebiyatında Masal
- Uygur Dönemi’ne ait ‘’Prens Kalyanamkara ile Papamkara’’ ilk masal motiflerinin yer aldığı eserlerdendir. Yine Uygur Dönemi’ne ait Altun Yaruk da masal özelliği gösterir.
- Osmanlı Dönemi’nde sözlü gelenekten derlenen ‘‘Billur Köşk Masalları’’ en eski masal kitabımızdır.
- Eflatun Cem Güney, masal alanındaki çalışmaları ve derlemeleriyle tanınır.
Dünya Edebiyatında Masal
- Pançatantra: ‘Beş masal kitabı’ anlamına gelir ve Hint masal kitaplarının en eskisidir.
- Binbir Gece Masalları: Arap masalları külliyatıdır. Anlatıcısı Şehrazat’tır. Arap kültürünün yanında Mısır, Hint, Fars, Türk ve Yahudi kültürlerinden de izler taşır.
- Binbir Gündüz Masalları: İran masallarındandır. Binbir Gece Masalları’nda kadınların, Binbir Gündüz Masalları’nda ise erkeklerin vefasızlığından söz edilmektedir.
- Grimm Masalları: Grimm kardeşler tarafından Alman masalları derlenerek ilk metinleri ‘’Çocuk ve Yuva Masalları’’ adıyla yayımlanmıştır. Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Fareli Köyün Kavalcısı, Kırmızı Başlıklı Kız, Bremen Mızıkacıları Grimm Masalları’nın en ünlülerindendir.
- Andersen Masalları: Kurşun Asker, Kibritçi Kız ve Karlar Kraliçesi kitaptaki ünlü masallardır.
Masal Türü ve Özellikleri Soru Çözümü
Masal Türü – Yazar ve Eserler konu anlatımımızın sonuna geldik! Türk Dili ve Edebiyatı eğitmenimiz Ayşenur Hoca, bu konuyla ilgili bilmen gereken temel bilgileri bu yazıda özetlemeye çalıştı. Konuyu tam olarak anlamak için bol bol soru çözümü yapmak da çok önemli. Bu konuya ait tanımları ve kavramları gördükten sonra bol bol pratik yapmalısın. Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Konu anlatımı yazılarımıza göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Kunduz’da şu ana kadar, Masal Türü konulu binlerce soru alanında uzman Türk Dili ve Edebiyatı eğitmenleri tarafından çözüldü. Şimdi o sorulardan birkaçı senin için burada. Daha fazla Masal Özellikleri – Yazarları ve Eserleri sorusu ve detaylı çözümlerini görmek istersen, aşağıdaki butona tıklayabilirsin!?
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında!Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.