Herkese Merhaba.
Kunduz'un yedinci sınıf sosyal bilgiler dersi.
Dördüncü ünite Türk İslam devletlerinde yetişen bilginler konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün Türk ve İslam devletlerinde yetişen bilim insanlarını ve Türk İslam devletlerinde bilimin önemini detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hazırsa hemen başlayalım arkadaşlar.
Günümüzdeki bilim ve medeniyet sayesinde medeniyet seviyesinde birçok milletin katkısı vardır.
Kim bu milletler mesela?
Mezopotamya uygarlıkları dediğimiz Sümerler, Babilliler, Asurlular, Mısır uygarlığı, Anadolu uygarlıkları, Çinliler, Yunanlar ve Hint uygarlıkları.
Bilimin ilerlemesine önemli katkılar sunmuşlardır.
Orta Çağ'a baktığımız da arkadaşlar Türk İslam medeniyeti bilimin gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur.
Çünkü Orta Çağ dediğimiz dönemde Avrupa'da skolastik düşünce dediğimiz daha önceki konulardan gördüğümüz düşünce hakimken.
Neydi bu skolastik düşünce?
Kilisenin dediği doğru, başka her şey yanlış düşüncesi.
Avrupa böyle bir pranga ile, böyle bir kelepçeyle uğraşırken Türk İslam dünyası bilim noktasında altın çağını yaşamaktaydı.
Bu dönemde Türk İslam bilim insanları deney ve gözleme dayalı araştırmalar yaparak matematik, tıp, astronomi, coğrafya, eczacılık, felsefe, mühendislik ve tarih gibi alanlarda önemli çalışmalar yapmışlardır.
Yani Türk İslam devletlerinde devlet adamları neyi desteklemiştir?
Arkadaşlar özgür düşünceyi desteklemişlerdir.
Özgür düşünceyi destekledikleri için ne olmuştur?
Bilimsel çalışmalar artmıştır.
Ne kadar özgür düşünce o kadar bilimsel çalışma artar.
Gelelim bazı Türk İslam bilim insanlarını teker teker detaylarıyla görmeye.
Bu isimlerden bir tanesi haremi 780 ve 850 yılları arasında yaşayan bir Türk İslam bilim insanıdır.
Hangi alanlarla ilgilenmiştir?
Matematik, astronomi ki astronomi bilirsiniz uzay bilimi demektir ve coğrafya ile Harezm pi ilgilenmiştir. Cebir dediğimiz arkadaşlar matematiğin bir darı dalı olan cebir bilimini geliştirip sistemli hale getirmiştir.
Cebirin babası olarak tanınmaktadır.
Aynı zamanda bakın burası çok önemli sıfır rakamını, yani hiçlik kavramını ve IX simgesini matematiğe kazandıran kişi Harezm midir?
Bir diğer Türk İslam bilim insanı.
Biruni arkadaşlar dokuz yüz yetmiş sekiz ve bin kırk sekiz yılları arasında yaşamıştır.
Yine uzay bilimi olan astronomi, coğrafya, matematik ve tıp alanında çalışmalar yapmıştır.
Biruni Dünya'nın döndüğünü ve yerçekimi olduğunu Newton olan çok çok önce söylemiştir.
Arkadaşlar sadece bunu sistemli hale getirememiştir.
Biruni aynı zamanda tarihin ilk yükselti atlası yani coğrafya alanı ile alakalı yükselti alanı ablasını da oluşturmuştur.
Diyoruz.
Gelelim Türk İslam dünyasının yetiştirdiği en önemli tıp uzmanına İbni Sina.
980 bin otuz yedi yılları arasında yaşayan bir bir bilim insanından bahsediyoruz.
Tıp alanında olan çalışmalarıyla tanınmaktadır.
Avrupa'da Avicenna olarak tanınıyor.
Sevgili arkadaşlar.
Ve yazdığı Tıbbın Kanunu adlı kitap Avrupa'da uzun yıllar boyunca ders kitabı olarak kullanılmıştır.
İbni Sina henüz elinde mikroskop yokken, bakın bir teknolojik araç olan mikroskop yokken bizi hasta eden şeylerin mikroplar olduğunu canlı mikroplar olduğundan bahsetmiştir.
Tıp deyince akla gelen en önemli isim İbni Sina alır.
Bir diğer Türk-İslam bilim insanı Ali Kuşçu dur arkadaşlar.
Bin 400, üç ve bin dört yüz yetmiş dört yılları arasında yaşamıştır. Yine uzay bilim olan astronomi ve matematik alanında çalışmalarıyla bilinir.
Fatih Sultan Mehmet'in davetiyle İstanbul'a gelmiş ve baş müderrislik Ayasofya Medresesinin baş müderris liğini yapmıştır.
Bu da zaten Osmanlı Devleti'nin ve Fatih Sultan Mehmet'in bilime ne kadar önem verdiğini bizlere göstermektedir.
İstanbul'un enlem ve boylam derecelerini çıkaran bir bilim insanından bahsediyoruz.
Yani coğrafya ve astronomi birleştirmiştir.
Ali Kuşçu ya NASA tarafından Ay'da bir bölgeye ismi verilmiştir arkadaşlar.
Ay'da baktığımızda bir bölgenin isminin Ali Kuşçu olduğunu aklınıza getirebilirsiniz.
Bir diğer bilim insanı.
Farabi 870 950 yılları arasında yaşamıştır.
Felsefe, astronomi ve müzik alanında çalışmalarıyla bilinir.
Aristo'nun düşüncelerini sürdürdüğü için Aristo veya Birinci Öğretmen, Aristo'nun düşüncelerini sürdürdüğü için Farabi ye de ikinci öğretmen ünvanı verilmiştir.
Arkadaşlar.
Farabi aynı zamanda müzikle de ilgilendiğini söylemiştik.
Kemanın atası olan Re bap isimli müzik aletini de icad eden Türk İslam bilim insanıdır.
Bir diğer bilgimiz İbni Haldun.
Bin üç yüz otuz iki bin 406 yılları arasında yaşamıştır.
Sosyoloji, tarih, felsefe ve siyaset alanlarındaki çalışmalarıyla tanınır.
Toplum bilimi olarak bildiğimiz sosyolojinin kurucusu ve tarih felsefesinin kurucusu olarak bilinmektedir.
İbni Haldun'un en önemli eseri ise Mukaddime dir.
Sevgili arkadaşlar, Türk İslam bilim insanlarına baktığımızda hepsinin devlet tarafından Türk devletleri ve İslam devletleri tarafından desteklendiğini görüyoruz.
Bilimin bu kadar yaygın olmasında da bilimin desteklenmesi ve özgür düşünce ortamının varlığını söyleyebiliriz.
Kunduz'un yedinci sınıf sosyal bilgiler dersi.
Dördüncü ünite Türk İslam devletlerinde yetişen bilginler konusuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün Türk ve İslam devletlerinde yetişen bilim insanlarını ve Türk İslam devletlerinde bilimin önemini detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hazırsa hemen başlayalım arkadaşlar.
Günümüzdeki bilim ve medeniyet sayesinde medeniyet seviyesinde birçok milletin katkısı vardır.
Kim bu milletler mesela?
Mezopotamya uygarlıkları dediğimiz Sümerler, Babilliler, Asurlular, Mısır uygarlığı, Anadolu uygarlıkları, Çinliler, Yunanlar ve Hint uygarlıkları.
Bilimin ilerlemesine önemli katkılar sunmuşlardır.
Orta Çağ'a baktığımız da arkadaşlar Türk İslam medeniyeti bilimin gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur.
Çünkü Orta Çağ dediğimiz dönemde Avrupa'da skolastik düşünce dediğimiz daha önceki konulardan gördüğümüz düşünce hakimken.
Neydi bu skolastik düşünce?
Kilisenin dediği doğru, başka her şey yanlış düşüncesi.
Avrupa böyle bir pranga ile, böyle bir kelepçeyle uğraşırken Türk İslam dünyası bilim noktasında altın çağını yaşamaktaydı.
Bu dönemde Türk İslam bilim insanları deney ve gözleme dayalı araştırmalar yaparak matematik, tıp, astronomi, coğrafya, eczacılık, felsefe, mühendislik ve tarih gibi alanlarda önemli çalışmalar yapmışlardır.
Yani Türk İslam devletlerinde devlet adamları neyi desteklemiştir?
Arkadaşlar özgür düşünceyi desteklemişlerdir.
Özgür düşünceyi destekledikleri için ne olmuştur?
Bilimsel çalışmalar artmıştır.
Ne kadar özgür düşünce o kadar bilimsel çalışma artar.
Gelelim bazı Türk İslam bilim insanlarını teker teker detaylarıyla görmeye.
Bu isimlerden bir tanesi haremi 780 ve 850 yılları arasında yaşayan bir Türk İslam bilim insanıdır.
Hangi alanlarla ilgilenmiştir?
Matematik, astronomi ki astronomi bilirsiniz uzay bilimi demektir ve coğrafya ile Harezm pi ilgilenmiştir. Cebir dediğimiz arkadaşlar matematiğin bir darı dalı olan cebir bilimini geliştirip sistemli hale getirmiştir.
Cebirin babası olarak tanınmaktadır.
Aynı zamanda bakın burası çok önemli sıfır rakamını, yani hiçlik kavramını ve IX simgesini matematiğe kazandıran kişi Harezm midir?
Bir diğer Türk İslam bilim insanı.
Biruni arkadaşlar dokuz yüz yetmiş sekiz ve bin kırk sekiz yılları arasında yaşamıştır.
Yine uzay bilimi olan astronomi, coğrafya, matematik ve tıp alanında çalışmalar yapmıştır.
Biruni Dünya'nın döndüğünü ve yerçekimi olduğunu Newton olan çok çok önce söylemiştir.
Arkadaşlar sadece bunu sistemli hale getirememiştir.
Biruni aynı zamanda tarihin ilk yükselti atlası yani coğrafya alanı ile alakalı yükselti alanı ablasını da oluşturmuştur.
Diyoruz.
Gelelim Türk İslam dünyasının yetiştirdiği en önemli tıp uzmanına İbni Sina.
980 bin otuz yedi yılları arasında yaşayan bir bir bilim insanından bahsediyoruz.
Tıp alanında olan çalışmalarıyla tanınmaktadır.
Avrupa'da Avicenna olarak tanınıyor.
Sevgili arkadaşlar.
Ve yazdığı Tıbbın Kanunu adlı kitap Avrupa'da uzun yıllar boyunca ders kitabı olarak kullanılmıştır.
İbni Sina henüz elinde mikroskop yokken, bakın bir teknolojik araç olan mikroskop yokken bizi hasta eden şeylerin mikroplar olduğunu canlı mikroplar olduğundan bahsetmiştir.
Tıp deyince akla gelen en önemli isim İbni Sina alır.
Bir diğer Türk-İslam bilim insanı Ali Kuşçu dur arkadaşlar.
Bin 400, üç ve bin dört yüz yetmiş dört yılları arasında yaşamıştır. Yine uzay bilim olan astronomi ve matematik alanında çalışmalarıyla bilinir.
Fatih Sultan Mehmet'in davetiyle İstanbul'a gelmiş ve baş müderrislik Ayasofya Medresesinin baş müderris liğini yapmıştır.
Bu da zaten Osmanlı Devleti'nin ve Fatih Sultan Mehmet'in bilime ne kadar önem verdiğini bizlere göstermektedir.
İstanbul'un enlem ve boylam derecelerini çıkaran bir bilim insanından bahsediyoruz.
Yani coğrafya ve astronomi birleştirmiştir.
Ali Kuşçu ya NASA tarafından Ay'da bir bölgeye ismi verilmiştir arkadaşlar.
Ay'da baktığımızda bir bölgenin isminin Ali Kuşçu olduğunu aklınıza getirebilirsiniz.
Bir diğer bilim insanı.
Farabi 870 950 yılları arasında yaşamıştır.
Felsefe, astronomi ve müzik alanında çalışmalarıyla bilinir.
Aristo'nun düşüncelerini sürdürdüğü için Aristo veya Birinci Öğretmen, Aristo'nun düşüncelerini sürdürdüğü için Farabi ye de ikinci öğretmen ünvanı verilmiştir.
Arkadaşlar.
Farabi aynı zamanda müzikle de ilgilendiğini söylemiştik.
Kemanın atası olan Re bap isimli müzik aletini de icad eden Türk İslam bilim insanıdır.
Bir diğer bilgimiz İbni Haldun.
Bin üç yüz otuz iki bin 406 yılları arasında yaşamıştır.
Sosyoloji, tarih, felsefe ve siyaset alanlarındaki çalışmalarıyla tanınır.
Toplum bilimi olarak bildiğimiz sosyolojinin kurucusu ve tarih felsefesinin kurucusu olarak bilinmektedir.
İbni Haldun'un en önemli eseri ise Mukaddime dir.
Sevgili arkadaşlar, Türk İslam bilim insanlarına baktığımızda hepsinin devlet tarafından Türk devletleri ve İslam devletleri tarafından desteklendiğini görüyoruz.
Bilimin bu kadar yaygın olmasında da bilimin desteklenmesi ve özgür düşünce ortamının varlığını söyleyebiliriz.
