Basınç konusu, TYT ve AYT Fizik için geniş ve kapsamlı bir konu. Bu konunun alt başlıklarından birisi olan Katı Basıncı konusundan her sene mutlaka soru geliyor. Aynı zamanda Kuvvet gibi başka konularla da bağlantılı. Soru çözmeye başladıktan sonra bu konunun sana çok kolay geleceğine eminiz! Kunduz eğitmenlerimizden Fizik öğretmeni Serap Hoca, bu konu hakkında senin için çok faydalı bir yazı hazırladı ve mutlaka görmen gereken örnek soruları seçti!
Senin için basınç konusunu anlatıyoruz, neden mi? Günlük hayatta çok karşılaştığın fiziksel olayların başında geliyor… ÖSYM de TYT kısmında artık yorum sorduğu için soru gelme ihtimali yüksek bir konu. Ekmeği keserken kullandığımız bıçağı düşünelim basınç var mıdır? Evet vardır. Bıçağın ucunun ince olması bıçağın ekmeğe uyguladığı basıncı artırır. Kar ayakkabılarını düşün taban kısmı geniştir taban alanı artarsa basınç azalır ve karda yürümek daha kolay olur. Evet çıkmış sorulara baktıysan bu örneklerin sorulduğunu görmüş olmalısın Şimdi basıncın tanımını yapalım bakalım basınç neymiş??
Basınç
Katı Basıncı 1
Katı Basıncı
1.Basınç : Birim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç denir .
2. Basınç “P” ile gösterilir.
3. Birimi pascal’dir.
Katı Basıncı Formülü
P=F/S
Katı basınç formülü ifadesinde gördüğümüz F sembolü basınç kuvveti, S sembolü yüzey alanını sembolize etmektedir.
Lütfen dikkat et!: Basınç kuvveti ile basınç doğru orantılıdır yani basınç kuvveti artarsa basınç artar. Tam tersi durumda basınç kuvveti azalırsa basınç da azalır. Formüle bakarsan basınç ile yüzey alanının ters orantılı olduğunu göreceksin yani yüzey alanı artarsa basınç azalır; yüzey alanı azalırsa basınç artar.?
Püf nokta: Katılardaki katı basınç kuvveti ağırlığa eşittir. Lütfen ama lütfen unutma!?
Şimdi örneklerimizi tekrar düşünelim : Bıçağın yüzey alını yani ucu inceldi (azaldı) ve bıçak ekmeği daha iyi kesti. Bıçağın basınç kuvveti ağırlığıdır, sabit değişmez. Yüzey alanı ucudur inceldiği için yüzey alanı azaldı. Yüzey alanı ve basınç ters orantılı. Yüzey alanı azalınca basınç arttı ekmek daha rahat kesildi!
Bir başka örneğimiz kar ayakkabıları yüzey alanı arttığı için basınç azaldı. Karda daha rahat yürüsün.
Şimdi konu hakkındaki videomuzu izleyerek öğrendiklerini pekiştirebilirsin!
Diğer Basınç Örnekleri
- Tavuk ve ördeğin ayaklarını düşündüğümüz zaman ördeğin ayakları perdelidir yani yüzey alanı fazladır. Yüzey alanı büyükse ters orantıdan basınç azdır.?
- Duvara çakılan bir çiviyi düşünelim. Çivinin duvara gelen ucu ince çivinin arka ucunun yüzey alanı daha fazladır. Peki çivinin her iki ucu için basınç farklıdır diyebilir misin? Evet çivinin yüzey alanları farklı olduğu için basınç farklıdır ve bu bize söyle soruluyor…
Katılar Basıncı Aynen İletir Mi ?
- Hayır aynen iletmez . Lütfen dikkat!? Katılar basıncı aynen iletmez fakat basınç kuvvetini aynen iletir. Çünkü katılarda basınç kuvveti katılarda ağırlığa eşittir. Çivi örneğini düşünürsen, çivinin ağırlığı hiçbir zaman değişmez. Duvarın içinde de aynıdır duvarın dışında da.O zaman katılar basınç kuvvetini aynen iletir, fakat basıncı aynen iletmez. Unutma karşına çıkacak yorumlar bunlar. ?
Basınç Skaler Midir Vektörel Midir? ?
- Basınç skalerdir. Belli bir yönü doğrultusu yoktur. Basınç kuvveti ise vektöreldir. Şöyle aklında kalsın: Basınç kuvveti katılarda ağırlığa eşitti biliyorsun. Ağırlık vektörel buradan basınç kuvvetine vektörel yorumunu yaparsın.?
Katı Basıncı Örnek Soru Çözümü
Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Fizik konu anlatımı yazılarımıza göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Kunduz’a şu ana kadar sorulmuş binlerce Katı Basıncı konulu sorudan birkaçı senin için burada!?
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında!Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.