Sınav heyecanı , birçoğumuzun başına gelen veya başına gelmesinden korktuğu bir şey. “Ya heyecanımdan ötürü sınavı bitiremezsem? Normalde yapabileceğim soruları yapamazsam?” Bu gibi tilkiler özellikle sınav yaklaştıkça kafamızda dolaşıp duruyordur. Heyecan, her ne kadar gerekli bir duygu olsa da bizim sınav anında performansımızın düşmesine de sebep olabilir. Heyecanı kontrol altında tutmak için hem sınav öncesinde hem de sınav anında uygulayabileceğin birkaç taktik vermek istiyorum sana!
Sınavdan önce:
Öncelikle sınav heyecanının bir noktada iyi de olduğunu söylemek isterim. Bu, istediğin, hayal kurduğun bir amaç olduğunu gösterir. Bu sebeple heyecanı tamamen yok etmek yerine kontrol altına almaya çalışmalısın.
Sonrasında bu heyecanın nereden kaynaklandığı anlamaya çalışarak başlayabilirsin. Çünkü sebebini bildiğimiz bir duyguyu daha kolay çözebiliriz. Bu fazla çalışmadığını düşünmekten mi geliyor? Kendini başkalarıyla mı kıyaslıyorsun? Ailenin beklentilerini karşılayamayacağını mı düşünüyorsun?
Sebebini bulduğumuz anda işimiz çok daha kolay olacak. Mesela, yeterli olmadığını düşünüyorsun diyelim. Pişman olmak istemiyorsun. Bunun için önünde hala bir vakit var, buna göre çalışmalarını düzenleyebilirsin. Sınav günü geldiğinde de bu düşünceleri kafandan çıkarman gerek, çünkü bundan sonra yapabileceğin tek şey kafandaki bilgileri kullanarak ve kendine güvenerek önündeki sınavı çözmek. Elinden geleni yaptın bu noktaya kadar, bundan sonra önüne bakıp devam etmelisin. Ailenin beklentileri ne kadar büyük olsa da onlar sadece sen üzüldüğün için üzülecekler, bu yüzden onların seni her daim seveceğini ve hep arkanda olacaklarını unutma; ne olursa olsun.
Önemli bir hatırlatma da bu sene sınava maske ile girilecek olması. Ancak sosyal mesafe sağlandıktan sonra maske kullanman gerekmeyecek! Bu yüzden bu konuda endişelenmemelisin. Kendine evde deneme yapmak aynı zamanda sınav anında nasıl bir strateji izleyeceğini anlamak için de önemli. Önce Sosyal sonra Türkçe mi çözeceksin? Farklı sıralamalar deneyerek sana en uyanı bulduğunda sınav anında da bu stratejiyi değiştirmemelisin. Bu sadece senin daha fazla heyecanlanmana sebep olacaktır.
Kendini nasıl sakinleştireceğini de öğrenebilirsin. Kimileri gözlerini kapatıp 1 dakika durmayı tercih ederken kimileri su içip büyük bir nefes alıp sınava tekrar dönebilirler. Hangisinin senin için daha etkili olduğunu deneyerek öğrenmeye çalışabilirsin.
Sınav Günü ve Sınav Anında Heyecan:
Öncelikle bir önceki akşam ders çalışmamanı öneriyorum. Son dakika çalışması stresinden dolayı hem kafana girmeyecek hem de seni olduğundan stresli bir hale getirecektir. Bunun yerine ailenle rahatlatıcı bir aktivite yapmayı seçebilirsin. Sınavdan saatler önce panik olmamak için eşyalarını bir gün önceden hazırla. Böylece belgelerini elinin altından alıp doğrudan sınav yerine gidebilirsin.
İyi bir uyku çekmeye bak, kaliteli bir uyku hafızamızı güçlendirdiği gibi beynimizin de daha etkili bir şekilde çalışmasına yardımcı olur. Sınava tok bir karınla git. Sınav yerine en az bir saat önceden git. Ne kadar erken gidersen sırana o kadar alışmış olacaksın ve kendini sakinleştirme imkânı bulacaksın.
Sınav anında etrafındakilere bakmamaya çalış. “Onlar ne yapıyor?” diye düşünürken daha fazla strese girebilirsin, bu yüzden sadece önündeki sınava odaklanmaya bak. Sürekli süreyi kontrol etme! Bu seni strese sokabilir. Bu yüzden sayfa çevirmelerinde veya derslerin bitişinde süreyi kontrol et.
Yapamadığın sorular üzerinde çok vakit kaybetmemeye çalış. YKS öğrencileri için sınav süresi de uzadı, yapabildiğin tüm soruları bitirdikten sonra yapamadıklarına geri dönmeye çalış. En güvendiğin dersten başla! İlk dakikalar çok kritik. Dolayısıyla sınava kendini en iyi hissettiğin dersten başlaman hem kaygını azaltacaktır hem de odaklanmana yardımcı olacaktır.
Soruların içinde kaybolduğunu hissediyorsan veya sıkıldıysan kısa bir süre ara verip nefes taktiği yap. Gözlerini kapat ve karnını şişirerek burnundan nefes al. İçinden dörde kadar saydıktan sonra karnını indirerek nefesi ağzından ver. Bunu beş defa tekrar etmek sana süre kaybettirmez, aksine vücuduna aldığın oksijen dengesini düzenleyerek önündeki süreyi daha verimli geçirmene yardımcı olur. Suyunu kullan! Baktın sınavdan kopuyorsun, odaklanamıyorsun. Yüzünü, kollarını veya kulaklarının arkasını ıslatabilirsin. Kendini uyandır. Vücudunu rahatlat, sınav esnasında küçük esneme hareketleriyle vücudunu rahatlatmak sınav gerginliğini ve soruları çözdükçe artan yorgunluğunu azaltacaktır.
En önemlisi, sınav anında kafana gelen olumsuz düşünceleri uzaklaştır. Kendine güven, ne zaman olumsuz düşünmeye başlarsan bunu fark et ve kendine “Dur!” de. Sınav sonuçlarını şimdiden düşünmeye başlamak sana bir yarar sağlamayacaktır, sınav bittikten sonra bunun için bolca vaktin olacak zaten.
Sınav kaygısını üç videoda ele aldığımız sınav kaygısı serimizi de izlemeni öneririz: