Sözcükte Anlam Özellikleri ve Konu Anlatımı

Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve formüllere bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken veya soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken ipuçlarını, formülleri, notları senin için derliyoruz!? Bu yazımızda Sözcükte Anlam Özellikleri hakkında bilmen gerekenler ve Sözcükte Anlam soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!

Sözcükte Anlam Özellikleri Sınıflandırması

• Sözcükte Anlam Özellikleri
  1. Gerçek Anlam
  2. Yan Anlam
  3. Mecaz Anlam
  4. Terim Anlam
• Sözcükler Arası Anlam İlişkileri
  1. Eş Anlamlı
  2. Zıt Anlamlı
  3. Genel ve Özel
  4. Nitel ve Nicel
  5. Ad Aktarması
  6. Yakın Anlamlı
  7. Eş Sesli
  8. Somut ve Soyut
• Söz Öbekleri
  1. Yansıma Sözcükler
  2. Deyimler
  3. Özdeyişler
  4. İkilemeler
  5. Atasözleri
  6. Dolaylama

Sözcükte Anlam Özellikleri

1. Gerçek Anlam: Sözcüğün aklımıza gelen ilk anlamıdır.
   • Ağacın dalları kırılmıştır.
2. Yan Anlam: Sözcüğün temel anlama bağlı kalarak farklı bir anlam kazanmasıdır.
   • Akrebin iğnesi kuyruğundadır. (Buradaki “iğne” sözcüğü gerçek anlama bağlı kalarak farklı bir anlam kazanmıştır.)
3. Mecaz Anlam: Sözcüğün tamamen gerçe anlamının dışında kullanılmasıdır.
   • Onun sözleri bir iğnedir. (Burada ise “ine” sözcüğünü gerçek anlamının tamamen dışında kullandık.)
4. Terim Anlam: Bir bilim, spor, sanat, ya da farklı meslek dallarına ilişkin özel kavramları karşılayan sözcüklere terim denir.
   • Sözcükleri ek-kök ilişkisine göre inceleyeceğiz. (dil bilgisi)
   • İinci perde başlıyor. (Tiyatro)

Sözcükler Arası Anlam İlişkileri

1. Eş Anlamlı Sözcükler: Yazılışları ve okunşları birbirinden farkl fakat anlamları aynı olan sözcüklerdir.
   • kara – siyah
   • uzak – ırak
   • ak – beyaz
   • al – kırmızı
2. Zıt Anlamlı Sözcükler: Cümlenin anlamını öncekine göre karşıt hale dönüştüren sözcüklerdir.
   • sıcak – soğuk
   • gece – gündüz
   • açık – kapalı
   • acı – tatlı
3. Yakın Anlamlı Sözcükler: Biririne yakın olan ama aynı anlamı taşımayan sözcüklerdir.
   • soğuk – ayaz
   • uğraşmak – didinmek
4. Eş Sesli Sözcükler: Sesleri aynı, anlamları tamamen ilişkisiz sözcklere denir.
   • Ayakkabının bağı çözülmüş. / Bu bağ dedesinden kalmış.
5. Nitel ve Nicel Anlamlı Sözcükler: Bir varlığın, kavramın; ölçülebilen, sayılabilen, azalıp artabilen durumunu bildiren sözcüklere nicel anlamlı; ölçülemeyen, sayılamayan durumunu bildirenlere de nitel anlamlı sözcükler denir.
   • Büyük bir ev almışlar. (Nicel)
   • Neşeli insanları çok severim. (Nitel)
6. Genel ve Özel Anlamlı Sözcükler: Bir varlığın bütününü kapsayan sözcüklere genel; varlıkların bir kısmını anlatan sözcüklere de özel anlamlı sözcükler denir.
   • varlık – canlı – hayvan – yılan: genelden özele
   • Süreyya Ayhan – atlet – sporcu: özelden genele
7. Somut ve Soyut Anlam: Duyu organımızla algılayabilidklerimiz somut; algılayamdıklarımız soyut kavramlardır.
   • kalem – dilgi: somut
   • sevgi – aşk: soyut
8. Ad Aktarması: Benzetme ilgisi kurmaksızın bir sözcüğü başka bir sözcük yerine kullanılmasıdır.
   • Şofben yanıyordu.
   • Evde tencere kaynamıyor.

Söz Öbekleri

1. Yansıma Sözcükler: Doğadaki cansız varlıkların, hayvanların, makinelerin çıkardığı seslerin taklit edilmesiyle oluşur.
   • gıcır, gıcırtı
   • patlamak
   • çatır, çatırtı
   • zırıltı
   • tıkır tıkır
   • kıtır kıtır
2. Deyimler: En az iki sözcüğün birleşmesiyle oluşan kalıplaşmış ifadelerdir.
   • Etekleri tutuşmak, sırtı yere gelmemek, göze girmek…
3. Özdeyişler: Birdüşünceyi kısa ve özlü bir şekilde anlatan sözlere denir
   • Boş bir çuvalın ayakta durması zordur. (B. Franklin)
4. Güzel Adlandırma: Söylenmesi kaba sayılan bazı sözlerin daha ince ve güzel bir şekilde söylenmesine denir.
   • “öldü” yerine “hayata gözlerini yumdu”
   • “verem” yerine “ince hastalık”
5. İkilemeler: Anlamı güçlendirmek için aynı kelimenin, yakın anlamlı kelimelerin, zıt anlamlı kelimelerin tekrarıyla oluşur.
   • ağır ağır, akıllı uslu, ileri geri, eski püskü, ıvır zıvır…
6. Atasözleri: Bir deneyim sonucu oluşmuştur. Kalıplaşmıştır ve değiştirilmelidir.
   • Bugünün işini yarına bırakma.
   • Mum dibine ışık vermez.
7. Dolaylama: Tek sözcükle ifade edilebilen bir kavramı birden çok sözcükler fade etmeye denir.
   • file bekçisi (kaleci)
   • beyaz ipek (sinema)
   • meşin yuvarlak (top)
   • bacasız sanayi (turizm)

Sözcükte Anlam Soru ve Çözümleri

LİSE TÜRKÇE

SÖZCÜKTE ANLAM

Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangilerinin anlamı yay ayraç içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır?

DAHA FAZLA SORU GÖRÜNTÜLE SORUYU İNCELE

Sözcükte Anlam konusunda, bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Sözcükte Anlam konusu, içerik olarak kısa ve basit görünse de, bu konu pek çok soru tipini barındırıyor. Bilgileri, tanımları ve kuralları öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Konu anlatımı yazılarımıza göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Türkçe netleri yükseltmedeki anahtar bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek. Kunduz’da şu ana kadar, Sözcükte Anlam İlişkileri konulu binlerce soru alanında uzman Türkçe eğitmenleri tarafından çözüldü. Daha fazla Sözcükte Anlam sorusu ve detaylı çözümlerini görmek istersen, aşağıdaki butona tıklayabilirsin! Uygulamamız içerisinden ücretsiz erişebileceğin soru ve çözümler ile, bu konudaki hakimiyetini arttırman mümkün!