Yakın Anlamlı, Eş Anlamlı ve Zıt Anlamlı Cümleler

Yakın anlamlı cümleler, birbirine yakın anlamlar taşıyan cümlelerdir.
Anlam bakımından tamamen birbirinin özdeşi değildirler.
Yakın anlamlı sözcüklerdeki gibi düşüneceğiz.
Birbirinin anlamlarını tam olarak karşılamayacaklar, birbirine yakın anlamlar içerecekler.
Bakalım şimdi örnek cümlemizde nasıl bir yakın anlamlılık varmış.
Hiçbir başarı tesadüf değildir.
Başarılı olmak için disiplin gerekir.
Şimdi baktığımız zaman hiçbir başarı tesadüf değildir dediğinde tesadüf eseri bir başarının oluşmayacağını bize anlatmış.
Diğer cümlede ne diyor?
Başarılı olmak için disiplinli olmak gerekir, disiplin gerekir şeklinde.
Tesadüf değildir, disiplin gerekir.
Birbirlerinin anlamların tam olarak karşılamasalar da iki cümle arasında yakın anlamlılık söz konusudur.
Yakın anlamlı cümleler bu iki cümlemiz.
Hayat bazen düz, bazen yokuşlu bir yoldur diyor birinci cümle.
İkinci cümlede yaşamda güzellikler ve çirkinlikler bir aradadır.
Şimdi birinci cümledeki düz ve yokuşlu bir yola benzetmiş.
Yani zorluklar ve kolaylıklar yaşanabilir zaman zaman demeye çalışıyor.
İkinci cümlede ise güzellikler ve çirkinlikler bir aradadır demiş.
Tam olarak birbirini karşılamaz ama yakın anlamlıdır.
İki cümlemiz de yakın anlamlı diyebiliriz.
Bu tarz soruları çözebilmek için yorumlama yapmanız gerekir.
Birinci cümlemiz bu şekilde.
Her zaman aynı yöntemlerle doğru cevap bulunmayabilir.
Birbirinin anlamını karşılamaya çalışan iki cümle tam olarak özdeş değiller.
Fakat yakın anlamalılar.
Bu tarz soruları çözebilmek için yorumlama yapmanız gerekir.
Yorum yeteneğinizi ortaya koymanız gerekir diyor.
Bir yöntem söylemiş.
Diğerine baktığımız zaman ise aynı yöntemlerle doğru cevap bulunmayabilir.
Her zaman farklı bir yöntem denemeniz gerekiyor diyor.
Fakat illaki yorumlama yapacaksınız demiyor.
Burada ucu açık bir şeyden bahsetmiş, durumdan bahsetmiş.
Burada ise yorumlama yapın demiş.
Birbirinin anlamını tam olarak karşılaması da yakın anlamlı iki cümleden bahsediyoruz.
Burada yine yakın anlamlı iki cümleniz var.
Eş anlamlı cümleler.
İki farklı cümle aynı anlamı taşıyorsa, bunlara eş anlamlı ya da anlamdaş cümle diyoruz.
Aynen eş anlamlı kelimeler de olduğu gibi birbirinin anlamını karşılayacak.
Bakalım şimdi cümlemize iki, cümlemize de.
Oturup iki çift laf etmeyi özledim, diyor.
Diğer cümlemize bakalım.
Bir yerde sohbet etmeye hasret kaldım.
Evet, iki çift laf etmeyi özledim diyor, sohbet etmeye hasret kaldım diyor.
Burada oturup demiş, burada bir yerde demiş.
Fakat şuradaki ifadelere baktığınız zaman tamamen birbirinin anlamının karşıladığını görüyoruz.
Eş anlamlı iki cümlemiz.
Ödev yapma bilinci küçük yaşlarda kazanılmalıdır.
İkinci cümlemize bakalım.
İlerleyen yaşlarda ödev sorumluluğu kazanmak zordur.
Birbirinin anlamını karşıladığını görüyoruz, küçük yaşlarda ödev yapma bilincinin kazanılması gerektiğini söylüyor.
İkincisinde de aslında bahsettiği şey bu.
İlerleyen yaşlarda zor olduğunu söyleyerek küçük yaşlarda kazanılması gerektiğini bize anlatıyor.
O zaman ne diyoruz?
Yine eş anlamlı cümle diyoruz iki cümle için.
Her işi yokuşa süren bir yapısı vardır.
İkinci cümlemizi zorluk çıkarmayı seven bir anlayıştadır.
Birinci cümledeki kişi her işi yokuşa sürmekten hoşlanıyor.
İşi yokuşa sürmek yani zorluk çıkartmak demektir.
Diğerinde de zaten direkt olarak söylemiş, zorluk çıkarmayı seven bir anlayıştadır.
İkisi de birbirinin anlamını karşılıyor, eş anlamlı sözcükler kullanılarak oluşturulur.
Zaten eş anlamlı cümleler.
Hemen şuraya eş anlamlı cümleler diyebiliriz.
Zıt anlamlı cümleler.
Anlam bakımından birbiriyle çelişen, birbirinin zıttı olan cümlelerdir.
Zıt anlamlı kelimelerden aklınıza gelsin.
O zaman zıt anlamlı cümleler de birbirinin tam tersi, karşıt anlam taşıyacaklar.
Bakalım şimdi cümle örneklerimize.
İnsanlara yardım etmeyi seven biridir.
Sadece kendini düşünür, kimseyi umursamaz.
Burada insanlara yardım etmeyi seven birinden bahsediyor.
Burada da bencil olan, sadece kendini düşünen birinden bahsediyor o zaman.
Bu iki cümle arasında biz neden bahsedeceğiz?
Zıt anlamlılıktan bahsedeceğiz.
Gelecek nesillere yaşanılabilir bir gezegen bırakma bilinciyle hareket etmeliyiz.
İkinci cümlemize hayata bir kere geliyorsun, o yüzden bu dünyanın nimetlerini sonuna kadar kullan.
Şimdi dediğimiz zaman birinci cümlede başkalarını da düşünmek, yaşanılabilir bir gezegen bırakmaktan bahsediyor.
Diğeri ise dünyanın nimetlerini sonuna kadar kullan, bir kere geliyorsun, senden başka kimse önemli değil demeye çalışıyor burada bize.
O yüzden nedir burası?
İki cümle arasında biz neden bahsedebiliriz?
Zıt anlamlılıktan bahsedebiliriz.
Şimdiki cümlelerimize bakalım.
Bütün işler kaba kuvvetle çözülür.
Diğer cümlemiz, tatlı dilli olmak her türlü durumu halleder.
Birincisinde kaba kuvvet diyor, diğerinde tatlı dilli olmaktan bahsediyor.
O zaman bunların ikisinin arasında zıt anlamlılıktan bahsetmek doğru olur.
Biri kaba kuvvet derken, kaba kuvvetle çözülecek derken, diğeri tatlı dille her şeyi halledebiliriz, tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır misali bir cümle buradaki bizim karşımızdaki cümlemiz.
Cümlelerimize bakalım şimdi.
Bu cümlelerimizden hangi ikisi arasında eş anlamlılık, hangi ikisi arasında yakın anlamlılık ve hangi ikisi arasında zıt anlamlılık olduğunu bulmaya çalışalım.
İlk önce cümlelerimizi bir okuyalım.
Ona göre yakın anlamlı olanları zıt ya da eş anlamlı olanları bulmaya çalışalım.
Okuduklarından pek bir şey çıkaramamış.
Topluluğu anlayabilmek için ilk önce insanı anlamak gerekir.
Çevresindekilere daima ikinci bir şans verir.
İnsanın özellikleri yaşadıkları toplumlarda kendini gösterir.
Bu kitap ona hitap etmiyormuş.
Hiçbir hatayı cezasız bırakmamalıyız.
Şimdi baktığımız zaman birinci cümlemize bakalım.
Birinci cümlemizin anlamına yakın olan bir cümle hangisi olabilir acaba?
Okuduklarından pek bir şey çıkaramamış cümlesinin yakın anlamı, şöyle bir işaretleyelim.
Buna yakın anlamlı olan cümlemiz acaba hangisi olabilir?
Okuduklarından pek bir şey çıkaramamış bu kitap ona hitap etmiyormuş.
İfadesi bunun yakın anlamlısı olabilir.
Tam olarak karşılamasa da yakın anlamları olduğunu söyleyebiliriz.
Bu kitaptan çok zevk alamamış, yani hitap etmiyor.
Pek de bir şey anlamamış anlamında.
Evet, topluluğu anlayabilmek için ilk önce insanı anlamak gerekir.
Cümlesinin eş anlamlısı acaba hangisidir?
Şöyle işaret diyelim, eş anlamlısını bulmaya çalışıyoruz.
Topluluğu anlayabilmek için ilk önce insanı anlamak gerekir.
İnsanın özellikleri yaşadıkları toplumlarda kendini gösterir.
Karşılıyor mu?
Evet.
Zıt anlamlı, çevresindekilere daima ikinci bir şans verir.
Hiçbir hatayı cezasız bırakmamalıyız.
Birinci cümlede şans vermekten bahsediyor.
Diğer cümlede hiçbir şekilde şans vermememiz gerektiğini söylüyor.
Bununla bu zıt anlamlıdır deriz.