Batı Edebiyatı konusu, AYT Edebiyat testinde sorulan konulardan biri. Anlam sorularından farklı olarak Batı Edebiyatı ile ilgili öğrenmen gereken bazı özellikler, akımlar, tarihler, kişiler de mevcut. Notlara göz atıp soru çözmeye başladıktan sonra bu konunun sana çok kolay geleceğine eminiz! Kunduz eğitmenlerimizden Türkçe öğretmeni Nurcan Hoca, Batı Edebiyatı konusu hakkında senin için çok faydalı bir yazı hazırladı ve mutlaka görmen gereken örnek soruları seçti. Şimdi birlikte Batı Edebiyatı konusunu keşfedelim!
ESKİ YUNAN BATI EDEBİYATI
A-Destan
Homeros (MÖ 9. YY.)
- Eski Yunan edebiyatının ilk ürünleri sayılan İlyada ve Odysseia adlı destanları derlemiştir.
- “İlyada” destanında, Yunanlıların, Truvalılarla savaşıp onları yenmeleri anlatılır. Ayrıca bu destanda eski Yunanlıların gelenek ve görenekleri, dinî ve felsefi inançları ve Çanakkale yöresinin tarihi coğrafyası hakkında önemli bilgiler vardır.
B. Didaktik Şiir
Aisopos (Ezop) (MÖ 6. yy.)
- Ezop fabl denen öyküleriyle ünlüdür. Anlattığı öyküler yaşama ilişkin bir öğüt ya da ders verir. Kahramanları ise hayvanlardır. Ezop’un öykülerinde hayvanlar konuşur ve tıpkı insanlar gibi davranır. Öyküden çıkarılacak ders, sonunda okura öğüt biçiminde verilir.
C. Tragedya
Sophokles (MÖ 495-406)
- Aiskhyleos’tan sonraki en büyük tragedya şairidir. Tragedyayı daha da geliştirmiştir, Sophokles%n eserlerinde insanlar alınyazılarına boyun eğmezler, sürekli mücadele ederler. Onun eseflerinde seyirci baştan sona merak duygusu yaşar. Sophokles’in elde kalan eserleri şunlardır: Kral Oidipus, Oidipus Kolonos’ta, Antigone, Elektra, Trakhişli Kadınlar
D. Komedya
Aristophanes (MÖ 445-380)
- Aristophanes. Eski Komedya’nın günümüze kalmış tek temsilcisidir. Yapıtlarını koro, mim ve bürleskin önemini koruduğu bu komik drama türlerini döneminin sonlarında vermiştir.
- Koroya yer vermeyen son oyunu da kısa süren ve İÖ 4. yüzyıldan önce yerini Yeni Komedya ‘ya bırakan Orta Komedya’ nın günümüze kalan tek örneği olarak bilinir.
- Aristophanes’in yapıtlarının günümüzde de önemini koruması; diyaloglarındaki yaratıcılık, genellikle yerinde ve ölçülü kullanılan yergi öğesi, özellikle Euripides’i alaya aldığı parodilerinin parlaklığı, koro şarkılarının canlılığı gibi özelliklere bağlanmaktadır.
- Barış, kadın hakları gibi evrensel temaları ele alması, yapıtlarının geçerliliğini sağlayan bir başka özelliktir.
- Eserleri: Atlılar, Kuşlar, Eşek Arılar, Kurbağalar, Bulutlar, Barış
LATİN EDEBİYATI (MÖ 2-MS 2.YÜZYILLAR)
Bu dönem “Klasik Dönem” olarak adlandırılır ve Sezar Dönemi en parlak dönemidir.
Plautuş (MÖ251-184)
- Romalı oyun yazandır. Avrupa’da “tipler komedyası “nın gelişiminde rol oynamıştır.
- Yeni Komedya denen dönemden ve Menandros’tan etkilenmiş olduğu eserlerinden anlaşılmaktadır.
- Plautus’un başarısı halkın anlayabileceği dilden olmakla birlikte edebi anlamda da değeri olan komedi eserleri yazmış olmasıdır.
- Eserleri: Urgan, İkizler, Çömlek 4. İTALYAN EDEBİYATI
Dante (1265-1321)
- İtalyan hümanistlerinin ilki kabul edilen Dante, önemli bir şairdir. Cahit Sıtkı’ nın “Dante gibi ortasındayız ömrün” demesinin sırrı Dante’nin ilginç bir özelliğinden kaynaklanmaktadır. Dante hayatının yarısını dünya nimetlerinden yararlanmaya, diğer yarısını ise Allah’tan af dilemeye ve kendini dine adamaya ayırmıştır.
- Şiirlerinde insan kişiliğini ve tutkularını başarıyla anlatmıştır. Aristo felsefesine bağlıdır. İtalyancayı yazı dili yapmıştır.
- En ünlü yapıtı, İlahi Komedyadır. Bu yapıtta Latin şiiri Vergilius’la birlikte, sevgilisi Beatrice’i bulmak için ahirete yaptığı düşsel yolculuğu anlatır. Yeni Hayat’ta Beatrice için yazılmış aşk şiirleri vardır. Bunu Lanzoniere (Türküler) adli yapıt izler.
- Ömrünün ilerleyen yıllarında yaşadığı kentin kralına karşı merkezi yönetimi yani imparatoru desteklediği için kral tarafından sürgüne gönderilir, sefalet içinde ölür. Monarşi adlı bir eseri daha vardır.
Petrarca (1304-1374)
- Franceşco Petrarca. İtalyan hümanist ve şairdir.
- Hümanizm akımının öncüsü olan Francesco Petrarca. yapıtlarıyla Rönesans’ın başlangıcını belirlemiş ünlü bir İtalyan şair ve düşünürdür.
Boccaio (1313-1375)
- Petrarca ile birlikte Rönesans hümanizminin temelini atmıştır. Konuşma dilinde yazılan edebiyatı antik çağ ve klasik eserlerin düzeyine yükseltmiştir.
- İtalyan edebiyatının en büyük sanatçılarından biri Olan Bocacio, küçük hikâye türünün kurucusu sayılmaktadır. Bu türdeki ilk hikâye de Onun Decameron adlı eseridir.
- Hikâyelerinde Orta Çağ ‘ın dini konulan yerine, günlük olayları işlemiştir.
Aristo (1474-1533)
- İtalyan Rönesans ruhunun en yetkin ifadesi sayılan Orlando Furioso (Çılgın Orlando) adlı epik şiiriyle ünlü İtalyan şairdir.
- Bir Oyun yazan olarak da sahne sanatının gelişmesine katkıda bulunmuştur. En önemli eseri. Orlando” adlı yapay destanıdır. Bu eserde işlenen konu; Orlando’nun Angelica’ya duyduğu karşılıksız aşk, Charlemagne’ın önderliğindeki Hristiyanlar ile Agramante’nin önderliğindeki Sarazenlerin Paris yakınlarındaki savaşı ve Ruggiero ile Bradamante arasında geçen ikincil bir aşk öyküsüdür.
FRANSIZ EDEBİYATI
Montaigne (1533-1592)
- Dünya edebiyatında deneme türünün ilk örneklerin’ vermiş ve bu türün kuramcısu kabul edilmiştir.
- Felsefede akil ilkelerine dayalı kuşkucu bit yöntemi benimsemiştir. İnsanı, özellikle de kendini büyük bir açık sözlülükle anlattığı, dünya edebiyatının başyapıtlarından olan ‘Denemeler’ adlı bir yapıtı vardır. “Denemeler”le Orta Çağ’ın dogmatik düşünce kalıplarını kırmıştır. Bu yapıtta birey ve toplumla ilgili her konunun üzerinde durmuş; gelenek ve görenekleri, inançları sorgulamıştır. Fransızcayı yabancı etkilerden kurtararak yazı dili durumuna getiren sanatçı, özgür düşüncenin öncüsü olmuştur.
Corneille (1606-1684)
- Batı Edebiyatı denildiğinde akla gelen Klasisizm akımının savunucusu olan Corneille, Fransız tragedyasının öncü yazarlarındandır. Komedi de yazsa tragedyada daha başarılı olmuştur. Aynı zamanda iyi bir hukukçudur, Hitabetinin kuvvetli olmasın-da onun hukukçu yönü etkili olmuştur.
- Fransız tiyatrosunun klasik döneminde katı kuralları yok sayarak yazdığı Le Cid adlı oyunu büyük tartışmalara yol açmıştır. Oynanan bir oyunundan sonra büyük tepkiler almıştır, Bunun üzerine yedi yıl yazı hayatına ara vermiştir.
- Tekrar yazı hayatına dönmüş ve oyun yazmaya devam etmiştir. Corneille kahramanların, olayları olağanüstü vasıflarıyla ele alır ve gerçeğe yaklaştırarak işler.
- Oyunlarında ideal karakterler yaratmıştır. Psikolojik çözümleme ile dramatik gerilimlerden yararlanır. Sanatçının en büyük mahareti, gerçeğe ona heyecan katarak anlatmasıdır.
- Coineille’nin kahramanları tutkularını yenmeyi bilen, iradeli kişilerdir, O; insanları oldukları gibi değil, olmaları gerektiği gibi anlatmıştır. En önemli tragedyaları şunlardır: Le Cid, Horace, Cinna Sanatçının komedyaları ise şunlardır: Melite, Yalana
Racine (1639-1699)
- İlk oyunlarını, Corneille’nin etkisiyle yazmıştır ancak Corneille’ nin tersine o, klasik kurallara sıkı sıkıya bağlı kalmıştır.
- Tragedya türünde oyunlar yazmış, oyunlarını, tragedya kurallarını aşmadan döneme uydurmuştur. Klasisizmin etkisindedir.
- Corneille, tragedyalarında, erkek karakterleri daha baskın gösterirken kadın ruhunun karmaşıklığını kullanarak kadın karakterleri daha baskın duruma getirmiştir.
Moliere (1622-1673)
- Çok ünlü komedya, yazarıdır. Komedyalarında güldürürken düşündürmeyi amaçlamış. Eserlerini gülünç gelenekler ve karakterier üzerine kurmuştur. Fransa’da kendisinin açtığı töre ve karakter komedyasının en büyük eserlerini vermiştir.
- Moliere’in eserlerinde sonradan görme zenginler, gülünç burjuvalar, züppeler, hastalarım soymaya çalışan doktorlar, bilgiçlik taslayan cahil kadınlar, dini çıkarlarına alet eden ikiyüzlüler, cimriliği huy edinmiş kişiler büyük bir başarıyla anlatılır.
- Eserleri: Gülünç Kibarlar, Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi, Zoraki Evlilik, Tartuffe, Zoraki Tabip, Cimri, Kibarlık Budalası, Hastalık Hastası, Bilgiç Kadınlar.
La Fontaine (1621-1685)
- Dünyaca ünlü fabl yazarıdır. Klasisizmin etkisinde eser vermiştir. La Fontaine, masalları dilden dile dolaşan Eski Yunan Aisopos’tan (Ezop) etkilenmiştir. Aisop’un biçimlerini deneyerek fabllar yazmıştır. İnsanların kurnazlık, cimrilik gibi kusurlarım, gülünç bir biçimde anlatmak için kahramanlarını hayvanlar arasından seçmiştir,
- Kimi fabllarında daha ileri giderek toplumdaki aksaklıkları mizahi yönleriyle dile getirmiştir.
Fenelon (1651-1715)
- Klasik Fransız edebiyatı romancısıdır. Klasisizmden etkilenmiştir. En önemli eseri Telemak adlı romanıdır. Romanda Yunan mitolojisinden bir hikâye alınmış, bu hikâye üzerinden ideal devlet düzeninin nasıl olması gerektiği anlatılmıştır.
Voltaire (1694-1778)
- Fransız Devrimi’ne ve Aydınlanma Hareketi’ne önemli katkıları olan ünlü düşünür ve yazarın din ve ifade konularında özgürlüklerden yana olan söylemleri dışında insan hakları konusunda da önemli yazıları olmuştur. Romantizmin etkisindedir.
- Yaşadığı dönemin en etkili isimlerinden biri olarak kabul edilebilir. Felsefe Sözlüğü adli eserinde Fransız kurumlarını eleştirmiştir.
Lamartine (1790-1869)
- Romantizmin ilk Fransız şairidir. Fransız şiirine yeni canlı yapı kazandırmıştır.
- İlk şiiriyle ün kazanmasına ve genç romantik kuşak tarafından üstat ilan edilmiştir.
- Özellikle seri bir şekilde şiir yazmasıyla tanınmıştır. Osmanlı Tarihi önemli eserleri arasındadır. Lamartine bu eserini Fransa’daki Türk ve Osmanlı kaynaklarını inceleyerek ve daha sonra İstanbul’a gelip araştırmalar yaparak yazmıştır. Lamartine, Fransız şiirinde gerçek lirizmin kurucusudur. Edebiyatın birçok ifade tarzlarını denemiştir.
- Şiirlerinin konularını, ana temalarını daha çok insanın kaderi karşısında vardığı düşünceler meydana getirir.
- İnsanın doğduğu çevrelerin ilki olan aile, sevgi ve tabiat Lamartine’i en çok düşündürmüş, içlendirmiş konulardır. Ölüm belki de anlattığı duyguların en kuvvetlisidir. Çünkü Lamartine kendi hayatında birçok ölüm olayları ile karşılaşmış; Graziella’sını, küçücük oğlunu, kızını. karısını, annesini kaybetmiştir. Şiirlerinin dili çok sade, son derece ahenkli, zaman zaman benzetmeler ile süslüdür. Tarihe ait eserlerinde, gerçeklere tamamen bağlı kalmıştır. Graziella adlı romanında İtalya’da tanıdığı bir balıkça kızına duyduğu aşkı anlatır.
Victor Hugo (1802-1885)
- Batı Edebiyatı için önemli bir yere sahip Fransa romantizminin en ünlü sanatçılarındandır, Roman, tiyatro, şiir türlerinde eserler vermiştir. Cromwell adlı dramının ön sözünde romantizmin kurallarını belirtmiştir. Victor Hugo, çok parlak ve canlı bir üslupla anlattığı aşk vb. kişisel duygulardan başka doğa, özgürlük, vatan sevgisi gibi temalar üzerinde durmuştur.
- Eserleri: Sefiller, Nötre Dame’in Kamburu, Hernani, Kral Eğleniyor, Ruy Blas, Cromwell, Yüzyılların Efsanesi
Balzac (1799-1850)
- Realizmin Fransız edebiyatındaki öncüsü kabul edilir.
- Eserlerinde aynı kahramanlara tekrar tekrar yer verme düşüncesini geliştirmiştir.
- Sanatçı, eserlerinde çağının toplum yaşamını ve her tabakadan insanlarını ele alıp işlemekte üstün başarı göstermiştir.
- Olayları ve karakterler arasındaki durumları neden-sonuç ilişkisi içinde açıklamakta ustalık göstermiştir.
- Eserleri: İnsanlık Komedyası, Eugenie Grandet, Goriot Baba, Vadideki Zambak
Stendhal (1783-1842)
- Fransız edebiyatının en büyük realistlerinden sayılır. Romantizmin en güçlü olduğu dönemde yazmasına rağmen, sağlam bir üslupla yazılmış eserlerinde psikolojik çözümlemelere geniş yer vererek gerçekçi anlayış benimsemiştir.
- Eserleri: Roman: Kızıl ile Kara,Parma Manastırı, Kastro Rahibesi Deneme: Aşk Üzerine, Bencillik Anıları
Gustave Flaubert (1821-1880)
- Realizm akımını başlatan kişi olarak kabul edilmektedir. Üslupta kusursuzluğa çok önem vermiştir. En ünlü eseri Madam Bovary, realizmin romantizme karşı kazandığı zafer olarak görülür.
Emile Zola (1840-1902)
- Natüralist roman akımının en güçlü temsilcilerindendir. Edebiyatın pozitif bilimlere dayanması gerektiğini savunmuştur. Toplumsal ve bireysel yaşantıyı bilimsel yöntemlerle incelemiş “deneysel roman” denilebilecek eserler yazmıştır.
- Romanlarında kişi. çevre ve olay betimlemelerine önem vermiştir. Roman ve deneme türünde eserler sunan; Nana, Germinal ve Meyhane gibi dünya çapında tanınan eserlere sahip olan Zola, gerek Fransa’da geçirdiği yıllar gerek bir anlamda sürgünde olduğu Londra yıllarında edebiyat ile iç içe olmuş ve edebiyat ile bağlarını koparmamıştır.
- Eserlerinde ağırlıklı olarak doğal bir anlatım ile gerçekçi olayları konu alan Zola, hayatın zorluklarından bahsetmektedir. Therese Raquin isimli eseriyle birlikte natüralizmin öncüsü hâline gelmiştir. Ezilen ve baskı altına alınan bir karaktere yer verdiği bu romanı, dönemsel olarak yaşadığı yıllan yansıtmış ve yakın çevresini doğal bir anlatım ile sunmuştur.
- Eserleri: Emek, Hakikat, Adalet, Germinal, Doktor Paskal, Trese Raquin, Meyhane, Nana, Toprak, Eser…
Guy De Maupassant (1850-1893)
- Onun eserlerinde realizmin ve natüralizmin etkilerini bulmak mümkündür. Maupassant’ın eserlerinde her sınıftan insan mevcuttur, Bir yandan kırsal bir yaşam süren köylüyü anlatan yazar, bir yandan bürokrasi içinde bocalayan bir memura yer vermektedir.
- Maupassant’ın göze çarpan en önemli özelliği sade bir anlatım özelliğine sahip olmasıdır.
- İnsanları toplumda var oldukları özellikler çerçevesinde elen alan Maupassant, bireyleri yaşam alanları ile vererek de natüralizm akımına uygunluk sağlamıştır. Öykü ve romanlarının yanı sıra Maupassant, tiyatro oyunları ve eleştirileriyle de önemli bir yere sahiptir.
- Küçük öykü türünün en önemli sanatçılarındandır. Öykülerinde olay öğesine büyük önem vermiş, öyküye Maupassant tarzını getirmiştir.
- Eserleri: Tombalak, Ayışığı, Mutluluk, Saplantı, Çulluk Öyküleri Roman: Bir Hayat, Güzel Dost, Ölüm Kadar Acı
Baudelaire (1821-1867)
- Fransız şairidir. Sembolizm akımının temsilcisidir. Şiirlerinde anlamın kapalı olmasına, biçim yönünden kusursuzluğa, izlenimlerini anlatmaya büyük önem vermiştir,
- Victor Hugo, Baudelaire’i “şiire yeni ürperti getiren şair” olarak nitelemiştir. En önemli şiir kitabi Kötülük Çiçekleri’ dir.
- Kapalı anlama yönelerek gerçeğin insan üzerindeki izlenimlerini yansıtmış, biçim kusursuzluğunu önemsemiştir.
Mallarme (1842-1898)
- Sözcükleri, bilinen anlamlarının dışında kullanmıştır. Saf şiirin öncüsüdür. Stephane, Mallarme her sözcüğün bir sembol olduğunu düşünerek yorum ve anlam kişiden kişiye değişebilecek şiir oluşturmayı düşünmüştür.
- Fransız edebiyatı şairi Mallarme, nesneleri değil de nesnelerin insan üzerindeki etkilerini anlatmıştır. Sembolizmin en önemli temsilcilerindendir.
- Eserleri: Deniz Meltemi, Güzelim Bugün, Rondel
Verlaine (1844-1896)
- Parnasizm akımından etkilenmiştir. Parnasçı şiir öncüsü Gautier’in savunduğu ‘resmi şiire dökme’ anlayışına uygun olarak 18.yüzyıl ressamlarının yapıtlarını, şiirlerinde yansıtmaya çalışmıştır.
- Ancak daha sonraki yıllarda sembolist şiirler yazmıştır. Sembolizmin önemli temsilcilerindendir.
- Eserleri: Şiir: Zühal Şiileri, Güzel şarkı, Usluluk
Valery (1871-1945)
- Sembolist şiirin en büyük şairlerinden olan Valery, günümüzde bile birçok şairi etkilemeyi başarmıştır.
- Postmodern inşanın bilinci olarak tanımlanan ve 51 yıl boyuna kaleme aldığı defterleri de onun yaşamında büyük bir önem arz etmektedir. Bu çalışma Defterler adıyla yayımlanmıştır.
- Valery’nin şiir konusunda en önemli yapıtı Deniz Mezarlığı adlı şiiridir.
- Eserleri: Sihirler, İplik Bükücüsü Kadın, Öteki Söyleşimler
Jean Paul Sartre (1905-1980)
- Varoluşçuluk (egzistansiyalizm) akımının kurucusudur. Roman ve oyunlarının yanı sıra felsefe eserleriyle de tanınmıştır. İlk romanı Bulantı’yı öğretmenlik yaptığı yıllarda yazmıştır.
- Varlık ve Hiçlik adli kitabında insan bilincini, varlık ya da nesnelerin “şeyleri” karşısında bir “hiçlik” olarak yorumlamıştır.
- Eserleri: İçimizdeki Ölüm, Bulantı, Son Şans, Sinekler, Saygılı, Kirli Eller, Gizli Oturum, Varlık Ve Hiçlik, Duvar
Albert Camus (1913-1960)
- Egzistansiyalizm akımının temsilcisidir.
- Ona göre dünya boş ve anlamsızdır. Sonunda ölüm olduğunu bilerek yaşamın tadını çıkarmaya çalışmanın saçma olduğunu savunmuştur. Bu düşüncelerini Yabancı ve Veba adlı yapıtlarında işlemiştir.
- Eserleri: Veba, Yabancı, Düşüş, Mutlu Ölüm, Sürgün ve Krallık, Başkaldıran İnsan, Tersi ve Yüzü, Düğün Gecesi
Jules Verne (1828-1905)
- 19. yüzyılda bilimkurgu romanları yazmış bir sanatçıdır. Zamanındaki bilimsel buluşlardan ve icatlardan esinlenerek hayali olayları anlatan romanlar yazmıştır.
- J.Vernes, daha insanoğlunun aya gitmeyi hayal bile etmediği bir dönemde Aya Yolculuk adlı romanını yazmış, denizaltının icat olunmadığı bir zamanda roman kahramanlarını denizler altında dolaştırmıştır.
- Jules Vernes’in eserleri özellikle çocuklar tarafından bütün dünyada sevilerek okunmuştur.
- Eserleri: Dünyanın Merkezine Seyahat, Denizler Altında Yirmi Bin Fersah, Balonla Beş Hafta Seyahat. Seksen Günde Devri Alem
İNGİLİZ EDEBİYATI
Shakespeare (1564-1616)
- Sadece İngiliz edebiyatının değil başta Batı Edebiyatı olmak üzere dünya edebiyatının en büyük oyun yazarlarından biri olarak değerIendirilen sanatçı ,oluşturduğu karakterlerle insan doğasının en değişmez özelliklerini benzersiz bir şiir diliyle yansıtması dolayısıyla oyunları, yaşadığı yüzyıldan bu yana her çağda ve her ülkede sıkça sahnelenmiştir.
- Romantik akıma bağlıdır.
- Dram ve komedya türlerinde yapıtlar yazmıştır. William Shakespeare bu yapıtlarında şiir ve düzyazıyı bir arada kullanmıştır. Ayrıca manzum hikâyeleri, soneleri ve romantik şiirleri de vardır.
- Ölümsüz karakterler yaratan Shakespeare insanın iç dünyasını olanca derinliğiyle betimlemiştir.
- Eserleri: Hamlet, Macbeth, Otelle, Romeo ve Jüliet, Kral Lear, JuIius Ceasar, Venedik Taciri, Yanlışlıklar Komedyası, Kuru Gürültü, Hırçın Kız, Windsor’lu Şen Şadınlar, Venüs ile Adonis, Soneler
John Milton (1608-1674)
- İngilizlerin çıkardığı en büyük şairlerinden biri olarak görülmektedir.
- İngiliz edebiyatında Kaybedilmiş Cennet adlı epik şiirleriyle tanınır.
Charles Dickens (1812-1870)
- Batı Edebiyatı Realist roman öncülerindendir.
- Romanlarındaki kişileri çevresinden seçmiş, mizah ve acıyı birlikte işlemiştir. Yapıtlarında 19.yüzyıl İngiltere’sinin sorunlarını ele almıştır. Dünya çapında eleştirel-gerçekçi bir romancı olan sanatçı, gerçekçi ve ayrıntılı betimlemenin büyük ustasıdır.
- Başlarda anlatı yöntemi olarak 18.yüzyıl geleneklerine sımsıkı bağlı kalan sanatçı, daha sonraki, kişilerin ruhsal yapısına ve toplumsal çevrelerine çok daha derinden bakabilmeyi başarabilmiştir.
- Eserleri: Oliver Twist, David Copperfield, Antikacı Dükkânı, İki Şehrin Hikâyesi, Büyük Umutlar
James Joyce (1882-1941)
- James Joyce’ un en önemli eseri olarak adlandırılan Ulyesses aynı zamanda dünya edebiyat tarihi için de büyük bir öneme sahiptir. Eser, roman tekniği açısından dikkat çekici bir tarz ile yazılmıştır. Roman, Homeros’un Odysseia Destanı çerçevesinde Dublin’de geçen 24 saati anlatmaktadır.
- Yaşadığı yüzyılı büyük oranda etkileyen Joyce, bilinç akışı tekniği ile büyük bir yenilik yaratmıştır.
- Eserleri: Dublinliler, Sürgünler, Oda Müziği, Sanatçının Mektupları, Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi, Ulyesses
RUS EDEBİYATI
Puşkin (1799-1837)
- Modern Rus edebiyatının kurucusu sayılır.
- Şiirlerinde romantizmin izleri görülür.İlk şiirleri toplumsal içerikli taşlama niteliğindedir.
- Rusya’yı tehdit eden isyanları anlattığı Yüzbaşının Kızı adlı romanı en önemli yapıtıdır. Bir iftira yüzünden düelloya mecbur kalmış Petersburg ‘daki düelloda ağır yaralanmış ve iki gün sonra ölmüştür. Üstadı Jukovskiy, onun ölümünden sonra; Rus şiirinin güneşi battı.” ifadesini kullanmıştır.
- Eserleri: Kızı Hikâye: Maça Kızı, Çingeneler, Boris Godunov, Haydut Kardeşler
Turgenyev (1818-1883)
- Realist Rus romancılığının kurucularından sayılmıştır. Romanları Rus aydın ve yazarlarının sert eleştirilerine yol açmıştır, En ünlü ve dikkate değer romanı olan Babalar ve Oğullar, iki kuşak arasındaki çekişmeyi; gericiliği temsil eden liberal soylularla ilericiliği temsil eden demokrat aydınlar arasındaki görüş ayrılığını ve mücadeleyi göstermek için yazılmıştır.
- Rus halkının yaşayış biçimlerini, toprak köleliği sistemini, bundan doğan çatışmaları ustalıkla kaleme almıştır.
- Bütün eserlerinde döneminin düşünsel akımlarını, toplumsal çelişkileri Rus asilleri ile köleler arasındaki uyuşmazlığı çok gerçekçi biçimde yansıtmıştır.
- Eserleri: Rudin, Babalar ve Oğullar, Bahar Seli, Bir Avcının Notları, Köyde Bir Ay
Dostoyevski (1822-1881)
- Realizmin güçlü temsilcilerindendir.
- Dine ve geleneklere bağlı kalmış, yapıtlarında ruh tahlillerinden geniş bir biçimde yer vermiştir. İnsan ruhunun derinliklerine inmiş, kişisel iç çatışmaları konu edinmiştir.
- Eserleri: İnsancıklar, Suç ve Ceza, Karamazov Kardeşler, Yeraltından Notlar, Kumarbaz, Cinler
Tolstoy (1828-1910)
- Realizmin güçlü temsilcilerindendir.
- Yapıtlarında, ahlakçı bir üslup sergilemiş; kendi ülkesinin toplumsal siyasal çalkantılarını, halkın yaşayışını büyük bir ustalıkla yansıtmıştır. Edebiyatçı olduğu kadar bir filozof eğitimci olarak da ün kazanmıştır.
- Eserleri: Savaş ve Barış, Anna Karenina, Diriliş. Hacı Murat, Yaşayan Ölü
Anton Çehov (1860-1904)
- Modern (durum öyküsü) öykücülüğünün kurucusu olan sanatçı realist anlayışı benimsemiştir. Ortaya attığı öykü anlayışı Çehov Tarzı Öykü olarak anılmaktadır.
- Dünya edebiyatına, öykü sanatını temelinden değiştiren yüzlerce öykü,tiyatro sanatına Martı, Vanya Dayı, Üç Kız Kardeş ve Vişne Bahçesi gibi başyapıtlar armağan eden sanatçı, aynı zamanda iyi bir doktordur.
- Eserleri: Martı, Vanya Dayı, Vişne Bahçesi, Köylüler, Altı Numaralı Koğuş
Mayakovski (1893-1930)
- Fütürizm akımının önemli temsilcilerindendir. Türk edebiyatında Nazım Hikmet’i etkilemiştir.
- Eserleri: Pantolonlu Bulut, Lenin Destanı. Omurganın Flütü, Vladimir Mayakovski, Moskova Yanıyor, Tahta Kurusu, Gizemli Güldürü
ALMAN EDEBİYATI
Goethe (1749-1832)
- Goethe, yalnızca edebiyatla değil eğitim, doğa bilimleri ve felsefe de içinde olmak üzere pek çok konuyla yakından ilgilenmiştir. Alman romantizminin kurucularındandır. Şiir, tiyatro, roman türlerinde yazmıştır.
- Çok sonraları felsefi şiirler de yazan Goethe, hayat felsefesini Faust adlı büyük dramında açıklamıştır.
- Shakespeare’den, Schiller’den ve İranlı şair Hafız’dan etkilenmiştir.
- Eserleri: Faust, Genç Werther’in Acıları, Wilhelm Meister’in Çıraklık Yılları
Franz Kafka (1883-1924)
- Eserlerinden özellikle dilimize Değişim ya da Dönüşüm adıyla çevrilen romanında işlediği konuyla 20. yüzyılın sanayi sonrası Batı toplumunun çıkmazını ve içine düştüğü yalnızlık ve yabancılaşma sürecini çok iyi gözlemlemiş ve işlemiştir.
- Eserleri: Dava, Şato, Dönüşüm, Ceza Sömürgesi
AMERİKAN EDEBİYATI
Jack London (1816-1916)
- Realist roman ve hikâye yazarıdır.
- Romanlarında insan veya hayvanların tabiat karşı mücadelelerine yer verir. Jack London’un eserlerinde vahşice bir hırs ve yükselme mücadelesi , en belirgin motiftir, Fakir tabakadan gelişi , aile desteğinden mahrum olarak atıldığı hayat mücadelesinde dık sık karşlaştığtı açlık,parasızlık ve sefalet, hikâyelerine aktardığı başlıca temalar olmuştur. Vahşet’in Çağrısı adlı eseri,bir Amerikan klasik hikayesidir.Vahşi bir köpeğin alınıp sopa ile ehlileştirilmesini anlatır. Beyaz Diş bir kurt köpeğinin ehlileşmesini ve sahibinin hayatını kurtarmak için feda etmesini anlatır.
İSPANYOL EDEBİYATI
Cervantes (1547-1616)
- Modern hümanist düşünceleri geleneksel İspanyol halk edebiyatı ile birleştiren sanatçının eserleri tüm dünya dillerine çevrilmiştir.
- Sanatçının, dünya edebiyatının başyapıtları arasında yer alan yapıt “Don Kişot” o günlerde çok tutulan şövalye romanlarına bir yergi olarak yazılmıştır. Aynı zamanda modern romanın ilk örneği kabul edilir. Yapıtta, 17. Yüzyıl başlarında çökmeye yüz tutan İspanyol feodal toplumunun derinden eleştirel bir çözümlemesi yapılır. Sanatçı romanda çizdiği tiplerle günümüze kadar pek çok sanatçı üzerinde etkili olmuştur.
İRAN EDEBİYATI
Ömer Hayyam (1048- 1131)
- Fars şair, filozof, matematikçi ve astronomdur.
- Hayyam aynı zamanda çok iyi bir matematikçidir. Binom açılımını ilk kullanan bilim adamıdır.
- Hayyam, genelde şiirlerindeki eğlence düşkünlüğünün belirgin olmasından dolayı rubaileri ile ünlenmiştir.
- Rubailerinde; dünya, varoluş. Allah, devlet ve toplumsal örgütlenme biçimleri gibi konularda akıl yürütmüştür. Akıl yürütürken ne içinde yaşadığı toplumun ne de daha öncesi zamanlarda yaşayan toplumların kabul ettiği hiçbir kurala/tabuya bağlı kalmamıştır.
Batı Edebiyatı Örnek Soru Çözümü
Batı Edebiyatı konusunu tam olarak anlamak için bol bol soru çözümü yapmak da çok önemli. Kendi kaynaklarından sonra MEB Kazanım Testlerine de göz atmanı tavsiye ediyoruz. Kunduz’da şu ana kadar, Batı Edebiyatı konulu binlerce soru alanında uzman Türkçe eğitmenleri tarafından çözüldü. Aşağıdan soruları inceleyebilirsin!
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak.Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.
Uygulamada senin için hazırlanmış , tüm konuları öğrenebileceğin premium içerik ders videolarını incelemeyi unutma!