Farklı Ülkelerin Çevre Politikaları Konu Anlatımı

Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına , formüllere ve özetlere bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, YKS’ye hazırlık sürecinde her konuda mutlaka görmen gereken YKS Coğrafya dersine ait ipuçları, özetleri, formülleri ve notları derlemesi hazırladık!? Bu yazımızda Çevre Politikaları Nelerdir, Ülkelerin Çevre Sorunlarına Yaklaşımları ve çok daha fazlası hakkında bilmen gerekenler ile Farklı Ülkelerin Çevre Politikaları konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!☀️

Çevre Politikaları Nedir?

• Günümüzde çevre sorunları bir taraftan ülke sınırlarını aşarak küresel bir boyuta ulaşmış, diğer taraftan da gelecek nesillerin yaşamını tehlikeye atabilecek bir boyut kazanmıştır.
• Giderek artan, karmaşıklaşan ve küresel etkileri gözlenen çevre sorunları devletleri etkin bir çevre politikası belirlemeye zorlamıştır.
• Çevre politikası; çevre sorunlarının çözümüne yönelik olarak alınan önlemler ve belirlenen ilkeler bütünüdür. 
• Çevre politikaları; insan sağlığını ve çevreyi korumayı, beşerî ve ekonomik faaliyetlerin doğaya en az zararla yapılabilmesini amaçlar. 

ÖRNEK:  Güneydoğu Asya’da dağlık ve engebeli arazilerin taraçalar oluşturularak tarıma açılması, suyun tutulmasını ve erozyon nedeniyle bozulmuş alanların sürdürülebilir kullanımını sağlamıştır.

Çevre politikalarını belirlemede ve bu yönde karar almada yol gösterici olan dört temel ilke vardır. Bu ilkeler şunlardır:

1. Kirleten Öder İlkesi: Çevre kirliliğinin kontrolü için alınan önlemler ile çevreye verilen zararın giderilmesi için yapılan uygulamaların maliyetinin kirleten tarafından karşılanmasıdır.
2. İhtiyat (ileriyi görme) İlkesi: Çevre sorunlarına neden olabilecek durumları önceden görerek çevre sorunlarını önleme ilkesidir.  Ekosistemleri korumak için uygun tedbirlerin alınıp çevre sorunlarına yol açacak faaliyetlerin engellenmesidir.  ÖRNEK: Türkiye’de geniş çaplı etkileri olabilecek ekonomik faaliyetlerin yer seçimi öncesinde hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu bu uygulamaya örnektir.
3. Önleme İlkesi: Somut bir tehlike karşısında kirliliğin önlenmesidir. Belirginleşen bir çevresel zararın oluşmadan engellenmesidir.
4. İş Birliği İlkesi: Çevre politikaları; çevre sorunlarının sınırları aşan küresel etkileri nedeniyle ülkeler arasında işbirliği gerektirir.

Ülkelerin Çevre Sorunlarına Yaklaşımları

• Günümüzde ülkelerin çevre sorunlarına karşı koruyucu ve önleyici çevre politikaları geliştirmeleri zorunluluk hâline gelmiştir.
• Ülkelerin ekonomik gelişmişlik seviyeleri üzerinde doğal kaynakları nasıl değerlendirdikleri, üretim kapasiteleri ve küresel ticaretteki yerleri etkili olur.
• Bir ülkede görülen çevre sorunları ve mevcut sorunların önlenmesi üzerinde ise ülkedeki çevre bilinci ve çevre politikaları yaklaşımları rol oynar. 
• Çevresel değerlerin hiçe sayıldığı ülkelerde artan çevre sorunları başta halk sağlığı olmak üzere canlı yaşamını tehlikeye sokmaktadır.
• Gelişmişlik ölçütü sadece ekonomik büyüme değildir. Gelişmişlik, yaşanabilir bir çevre içinde sürdürülebilir kalkınma anlayışı ile gelecek nesilleri ve doğadaki diğer canlıları dikkate almakla mümkündür.

Yeni Zelanda’nın Çevre Politikası

• Yeni Zelanda’nın ekonomisi büyük ölçüde doğal kaynaklara dayalıdır. 
• Ülkenin kalkınması çevre sorunlarına yol açmayan sürdürülebilir doğal kaynak kullanımına bağlıdır. 
• Doğal kaynakların doğru kullanımı, ülke yönetimi tarafından ülke refahı için öncelik olarak görülmüştür. 
• Çevre sorunlarının önlenmesi ve sürdürülebilir doğal kaynak kullanımının gerçekleştirilmesi için etkili bir çevre politikasının belirlenmesine ve uluslararası iş birliğine önem verilmiştir.
• Yeni Zelanda; ormansızlaşma, erozyon, biyoçeşitliliğin azalması, hava ve su kirliliği gibi çevre sorunlarına karşı bütüncül, yasal dayanakları olan ve katılıma dayalı bir çevre politikası geliştirmiştir.
• Öne çıkan uygulamaların başında 1991 Yeni Zelanda Kaynak Yönetimi Yasası gelir. Bu yasa aracılığıyla ekonomik gelişim ile çevresel değerler arasında sürdürülebilirlik ilkesine dayalı bir anlayış gerçekleştirilmiştir. 
• “Kirleten öder” ilkesi ön plana çıkarılarak çevresel sorunlara neden olanlara yasal yaptırım uygulanır.
• Yeni Zelanda’nın, “temiz ve yeşil” bir ülke olmaya yönelik önceliği ve hedefleri Çevre 2010 Stratejisi ile belirlenmiştir. 
• Çevre 2010 Stratejisi; kamu sektörü ve özel sektör ile toplumun tüm kesimlerinin çevre sorunlarına karşı sorumluluk almasını sağlamış, iş birliği içinde çevre sorunlarıyla başa çıkma hedeflerini ortaya koymuştur.
• Çevre 2010 Stratejisi ile çevre sorunlarının çözümüne öncelik verilmiştir. Doğal yaşam alanlarının ve biyoçeşitliliğin korunması, su ve hava kalitesinin yükseltilmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, sürdürülebilir balıkçılık yapılmasının sağlanması konuları üzerinde durulmuştur.
• Yeni Zelanda, küresel iklim değişimi ile mücadelede 2050 yılı için sıfır karbon salınımını hedeflemektedir.
• Yeni Zelanda, uluslararası çevre anlaşmalarına imza atma ve sorumluluklarını yerine getirme konusunda da başarılıdır. 
• İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Sözleşmesi, Balina Avcılığı Uluslararası Sözleşmesi gibi çok sayıda anlaşma yapmıştır.
• Ülke, uyguladığı çevre politikası ve  çevre bilincine sahip halkın desteği sayesinde dünyanın en temiz ülkeleri arasına girmeyi başarmıştır.

Kosta Rika’nın Çevre Politikası

• Kosta Rika, uyguladığı başarılı çevre politikalarıyla dikkatleri üzerine çekmiş ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından 2011 yılında sürdürülebilir çevre politikalarında örnek ülke olarak gösterilmiştir.
• Kuzey Amerika Kıtası ülkesi olan Kosta Rika’nın ekonomisi kahve, muz, şeker kamışı gibi tropikal tarım ürünlerine dayalıdır. 
• Ülkede ekoturizm gelirleri gün geçtikçe önem kazanmaya başlamıştır. 
• Tıbbi cihaz ve mikroişlemci endüstrisi gelişmiştir.
• Koruma odaklı çevre politikası uygulayan Kosta Rika’da çevre ile ilgili 30’dan fazla yasa (Su,Yaban Hayatı Koruma, Orman, Biyoçeşitlilik, Maden,Ulusal Park Oluşturma vs.) vardır.
• Çevre politikalarının uygulanmasında çıkarılan yasalarla birlikte okullarda çevre eğitimine önem verilerek toplumda çevre bilincinin oluşması sağlanmıştır.
• 1940’lı yıllarda ülkenin %70’ini kaplayan zengin orman varlığı beşerî ve ekonomik sebeplerle tahrip olmuştur. 
• Kosta Rika, ormansızlaşmanın yol açtığı sel, erozyon ve biyoçeşitliliğin azalması gibi çevre sorunları ile uzun yıllar boyunca karşı karşıya kalmıştır. 
• 1996 yılı itibarıyla ormanların yağmalanmasına yasak getiren ülke ormansızlaşma ile mücadelede en etkili ülkeler arasına girmiştir.
• 1983’te ülke yüzölçümünün %26’sı orman iken günümüzde bu oran %52’ye çıkmıştır.
• Dünyada en fazla biyoçeşitliliğe sahip ülke olan Kosta Rika, koruma altında en çok toprağı olan ülkelerden de biridir. 
• Ülke topraklarının %28’lik bölümü; ulusal park, biyolojik koruma alanı ve yabani hayat ulusal sığınakları şeklinde kullanılmaktadır.
• Kosta Rika hükûmeti, küresel iklim değişimi ile mücadelede de önemli adımlar atmıştır. 
• Elektrik ihtiyacı, 2017 yılının 300 günü yenilenebilir kaynaklardan karşılanmıştır. Ayrıca ülke, 2021 yılına kadar ulaşımda fosil yakıt kullanımını sona erdirerek sıfır karbon salınımını hedeflemektedir.

Zimbabve’nin Çevre Politikası

• Zimbabve, Afrika’da bulunan ve çevre ile ilgili çalışmalarda önde gelen ülkelerden biridir. 
• Ülkede toprak, su ve hava kirliliği, ormansızlaşma, çölleşme,biyoçeşitlilik kaybı gibi çevre sorunlarına karşı Ulusal Çevre politikası geliştirilerek öncelikle yasal tedbirler alınmıştır. 
• Çeşitli kaynakların korunması için çıkarılan yasalarla çevreye duyarlı alanlar, millî park olarak tanımlanmış ve koruma altına alınmıştır.
• Hava kirliliğinin önlenmesinde, atıkların bertaraf edilmesinde, doğal ve kültürel varlıkların korunmasında kapsamlı yasalar çıkarılması etkili olmuştur.
•  Ayrıca ülke, çevre sorunlarının çözümünde arazi planlamasının ve hızlı nüfus artışının önlenmesi yaklaşımına da sahiptir.
• Ülkenin zengin biyoçeşitliliğinin devamlılığına yönelik yaban hayatını ve doğayı koruma politikaları olumlu sonuçlar vermiştir.
• ÖRNEK: Zimbabve’nin fil popülasyonu 1981’den beri iki katına çıkmıştır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan beyaz gergedan, timsah ve vahşi kediler gibi türlerin son yaşam alanları korumaya alınmıştır.

İsveç’in Çevre Politikası

• İsveç, günümüzde çevre sorunlarının en az, çevre duyarlılığının en fazla olduğu ülkelerden biridir. 
• Önceleri sanayileşme nedeniyle çevre sorunları yaşayan ülke, uygulanan çevre politikaları ve alınan yasal tedbirlerle çevre sorunlarını azaltabilmiştir.
• İsveç’te 1969’da çıkarılan Çevre Koruma Kanunuyla sanayi kaynaklı su, hava ve gürültü kirliliğinin önlenmesi için adımlar atılmıştır.
•  Çevre dostu teknolojileri tercih eden İsveç’te enerji tüketiminin yaklaşık %50’si temiz enerji kaynaklarından sağlanmaktadır. 
• Arazisinin %70 kadarı ormanlarla kaplı olan ülkede ormanların korunmasına büyük önem verilmektedir.
• Çevre sorunlarına yol açan katı atık sorunu ülke genelinde büyük ölçüde önlenmiştir.
•  Katı atıkların %99’u geri dönüşümde veya biyogaz üretiminde kullanılmaktadır.
•  Ülkede küresel iklim değişimini önlemek ve fosil yakıt bağımlılığını azaltmak için karbon salınımı vergisi çıkarılmıştır. 
• Uygulama, alternatif enerji kaynaklarının kullanımını teşvik ederken İsveç’in karbon salınımını azaltmıştır.

İsveç Çevre Kurumu, ülkenin yeni çevre hedeflerini(2020-2025) belirlemiştir. Bu hedeflerin başlıcaları şunlardır:

1. Temiz Hava: Her canlı varlık için sağlıklı, temiz havanın sağlanması
2. Sürdürülebilir Göl, Akarsu ve Sulak Alan Yönetimi: Karasal su ekosistemlerinde sürdürülebilir arazi kullanımı ile biyoçeşitlilik ve doğal mirasın korunmasının sağlanması
3. Sürdürülebilir Ormancılık: Ormanların doğal yenilenme kapasitesinin korunması
4. Tarım Arazileri: Tarım arazilerinin kirliliğe ve erozyona karşı korunması
5. Ekolojik Şehirler: Şehirlerin sağlıklı ve yaşanabilir çevreye sahip olması
6. Kirleticilerin Önlenmesi: Zehirli atıkların bertaraf edilmesi
7. Küresel İklim Değişimini Önleme: Sera gazı salınımını azaltarak veya durağan hâlde tutarak küresel iklim değişimi ile mücadele edilmesi

Güney Kore’nin Çevre Politikası

• Güney Kore hükûmeti, 2000’li yılların başında insanların ve doğanın uyum içinde olduğu çevreci bir toplum oluşturma amacı ile yeni bir çevre politikası geliştirmiştir. 
• Bu yeni anlayışa  göre toplumun tüm kesimlerini içine alan, çevresel değerleri koruyan, sürdürülebilir kalkınma öngörülmektedir.
• Dünya ekonomisinde on birinci sırada yer alan Güney Kore, ağır sanayiye dayalı hızlı bir sanayileşme süreci geçirmiştir.
• Ülkenin kalkınma sürecinde çevresel değerlere önem verilmemiş, hava ve su kirliliği artış göstermiştir.
• Çıkarılan çevre kanunu ile sera gazı salınımlarına kısıtlama getirilip hava kirliliği kontrolleri yapılarak hava kalitesinde artış yakalanmıştır. 
• Dört Nehir Projesi İle  Güney Kore’nin en kirli dört akarsuyunun birleştirilerek temizlenmesi hedeflenmektedir.
• Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, geri dönüşüm ve enerji tasarrufu gibi konularda ilerleme kaydedilmiştir.
• 2016 yılında Eko Ürünleri Satın Alma Teşviki Yasası çıkarılarak geri dönüşümü ve ürünlerin yeniden kullanımı desteklenmiştir.
• Ülke, çevre dostu teknolojilere yatırım yaparak temiz bir gelecek kurma çabasındadır. 

Şimdi Farklı Ülkelerin Çevre Politikaları soru çözümlerine devam edebilirsin!

Coğrafya dersinde bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Farklı Ülkelerin Çevre Politikaları konusu, YKS Coğrafya testi için temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. Çevre Politikaları Nelerdir, Ülkelerin Çevre Sorunlarına Yaklaşımları gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Farklı Ülkelerin Çevre Politikaları konusundan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. YKS Coğrafya ve okul yazılılarında sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri.

Bilgileri, tanımları ve önemli tarihi gelişmeleri öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Konu anlatımı yazımıza da göz attıktan sonra, kendi kaynaklarından sonra MEB Kaynaklarına da göz atmanı tavsiye ediyoruz.?  Coğrafya netleri yükseltmedeki anahtar bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek.

☀️☀️☀️

Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.
Uygulamada senin için hazırlanmış , tüm konuları öğrenebileceğin premium içerik ders videolarını incelemeyi unutma!