İklim Tipleri konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve formüllere bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken ipuçlarını, formülleri, ders notlarını senin için derliyoruz!? Bu yazımızda İklim Türleri olan Akdeniz İklimi, Çöl İklimi, Ekvatoral İklim, Ilıman Karasal İklim, Ilıman Okyanus İklimi, Kutup iklimi, Muson İklimi, Savan İklimi, Sert Karasal İklim, Tundra İklimi hakkında bilmen gerekenler ile İklim Tipleri konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!
???
İklim Nedir?
Bir bölgenin uzunca bir süre takip altına alınan sıcaklık, yağış, nem, hava basıncı, rüzgar gibi meteorolojik olaylarının ortalamasına iklim denilmektedir.
Dünyada İklim Tipleri ve Genel Özellikleri
Dünyadaki iklim tipleri sıcak, ılıman ve soğuk iklimler olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Başlıca iklim tiplerini bu başlıklar altında inceleyeceğiz. Aşağıda yağışlara göre sınıflandırılmış iklim türlerini de görebiliriz.
- Yazı yağışlı iklimler:
- Savan
- Muson
- Sert karasal
- Tundra
- 4 mevsimi ve yıl boyu yağışlı olan iklimler:
- Ekvatoral: yıl boyu
- Ilıman okyanusal: 4 mevsim
- Bir yerde yağış reijimi düzenli ise ordaki akarsu rejimleri de düzenli olur.
1) SICAK İKLİMLER
Çöl İklimi Özellikleri
- Orta Asyadaki çöller: Karakum, Kızılkum, Taklamakan, Gobi
- 30 derece enlemindeki çöller: Sahra, Gibson, Arizona, Atakama
- 30 derece Dinamik Yüksek Basınç alanları çevresinde ve Orta Kuşak karalarının iç kısımlarında görülür.
- Günlük sıcaklık farkının en fazla olduğu iklimdir. Yağış miktarı en fazla 250 mm kadardır.
- Bitki örtüsünü kaktüsler oluşturur.
- Kaktüslerin kök sistemi gelişmiştir.
- 30 derece enlemindeki çöllerin oluşma nedeni dinamik, Orta Asy’da oluşan çöllerin nedeni karasallıktır.
- Kuzey Afrika’daki Sahra çölü dünyanın en büyük çölüdür.
Ekvatoral İklim Özellikleri
- Ekvatorun 10 kuzey ve 10 güney enlemleri arasında görülür.
- Sıcaklık yIl boyu 20 derecenin üstündedir.
- Yıllık sıcaklık farkı 2-3 dereceyi geçmez.
- Ekinoks dönemlerinde daha fazla olmakla birlikte yıl boyu yağış almaktadır.
- Bitki örtüsü geniş yapraklı ormanlardır.
- Ağaçların kök sistemi gelişmemiştir.
- Yıllık ve günlük sıcaklık farkı en az olan iklimdir.
- Yıllık yağış miktarı 2500 mm’nin üzerindedir.
- Toprak tipi Laterit (kırmızı) topraktır.
- Yağış rejimi düzenlidir.
Muson İklimi Özellikleri
- Muson iklimi nerelerde görülür? Güney ve Güneydoğu Asya‘da görülür. Çin, Hindistan, Pakistan, Japonya…
- Sıcaklık yıl boyunca 10 derecenin üstündedir.
- Yazlar yağışlı, kışlar kurak geçer.
- Yıllık yağış miktarı 1500-2000 mm arasındadır.
- Bitki örtüsünü kışın yaprak döken ormanlar oluşturur.
- Karakteristik ağaç türü Teak ağaçlardır.
- Karaların ve denizlerin yıl içinde farklı ısınmasına bağlı oluşmuştur.
- Sıcaklık sıfırın altına düşmez.
Savan İklimi Özellikleri
- Ekvatoral iklim çevresinde 10-20 enlemleri arasında görülür. Brezilya, Venezuela, Bolivya, Çad, Nijerya gibi.
- Sıcaklık yazın Ekvatoral iklimden fazla, kışın düşüktür.
- Sıcaklık ortalaması 20 derece civarındadır.
- Yazı yağışlı iklimdir.
- Yıllık yağış miktarı 1500 mm civarındadır.
- Bitki örtüsü aynı iklim adını taşıyan savanlardır. Uzun boylu otlardır.
- Yer yer kuraklığa dayanıklı baobab ağaçları da yer alır.
???
2) ILIMAN İKLİMLER
Akdeniz İklimi Özellikleri
- Akdeniz iklimi nerelerde görülür? 30-40 enlemleri
- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer.
- Yıllık yağış miktarı 600-1000 mm arasındadır.
- Sıcaklık 0 derecenin altına düşmez.
- Kar yağışı ve don olayları nadir görülür.
- Akdeniz iklimi bitki örtüsü kızılçamların tahrip edilmesi sonucu oluşan makilerdir. Defne, zakkum, menengiç, lavanta, kocayemiş gibi.
- Makiler daima yeşildir.
- Toprak tipi Terra-Rosa (kırmızı) topraklardır.
- Bu topraklar kireçtaşı üzerinde oluşur. Verimsiz topraklardır.
Ilıman Karasal İklim Özellikleri
- Orta kuşak karalarının iç kısımlarında görülür.
- Yıllık sıcaklık farkı yüksektir.
- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar kar yağışlı ve soğuk geçer.
- Yağışın (yağmur) büyük bir kısmı ilkbahar mevsiminde düşer.
- Ilıman karasal iklimin bitki örtüsü yaz sıcaklığı ile kuruyan bozkırlardan oluşmaktadır.
Ilıman Okyanus İklimi Özellikleri
- Orta kuşak karalarının batı kıyılarında etkilidir.
- Ülkemizdeki karadeniz iklimine benzer.
- Batı Avrupa, Batı Kanada, Avustralyanın doğusu, Yeni Zelanda ve Güney Şili’de görülür.
- Oluşumunda Batı rüzgarları ve sıcak okyanus akıntısı etkili olmuştur.
- Yıl boyu yağış alır. Yağış rejimi düzenlidir.
- Sıcaklık 0 derecenin altına pek inmez. Yağış miktarı 1500 m civarıdır.
- Bitki örtüsünü karışık yapraklı ormanlar oluşturur.
Sert Karasal İklim Özellikleri
- Orta kuşak karalarının yüksek enlemlerinde ve yüksek kesimlerinde görülür. Sibirya-Kanada gibi.
- Ülkemizde Erzurum – Kars çevresinde görülür.
- Yıllık sıcaklık farkı en fazla olan iklimdir.
- En fazla yağış yaz mevsiminde alır.
- Yazlar serin, kışlar soğuk ve uzun geçer.
- Bitki örtüsü soğuğa dayanıklı iğne yapraklı ağaçlardır. Bu ağaçlara Tayga Konifer, Boreal ormanları da denir.
- Yaz yağışları ile dağ çayırları da görülür.
- Toprak tipi dünyanın en verimli toprağı olan Çernezyom toprağıdır.
???
3) SOĞUK İKLİMLER
Tundra İklimi Özellikleri
- Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’nın Kuzey kıyılarında etkilidir.
- Yılın 10 ayı donmuş halde bulunan toprak yaz mevsiminde bataklık haline gelir.
- Yağış miktarı 200 mm kadardır.
- Bitki örtüsü cılız ot topluluğu olan yosunlardır.
- Yıllık sıcaklık ortalaması sıfır derecesinin altındadır.
Kutup İklimi Özellikleri
- Grönland adasının iç kesimlerinde ve Antartika‘da görülen ikilmdir.
- Bu iklimde sıcaklık yıl boyunca sıfır derecenin altındadır.
- Bitki örtüsü yoktur.
- Yılın tamamında zemin buzlarla kaplıdır.
???
İklim Tipleri Soru Çözümleri
İklim Tipleri konusunda bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. İklim Tipleri konusu, Coğrafya dersi için ilk ve temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. İklim Türleri olan Akdeniz İklimi, Çöl İklimi, Ekvatoral İklim, Ilıman Karasal İklim, Ilıman Okyanus İklimi, Kutup iklimi, Muson İklimi, Savan İklimi, Sert Karasal İklim, Tundra İklimi gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Bu konudan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. TYT ve AYT Coğrafya’da sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri. Bilgileri, tanımları ve önemli tarihi gelişmeleri öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Konu anlatımı yazımıza da göz attıktan sonra, kendi kaynaklarından sonra MEB Kaynaklarına da göz atmanı tavsiye ediyoruz.?
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.