Şiirin Şekil Özellikleri konusu, AYT Edebiyat testinde ve okul yazılılarında sorulan konulardan biri. Nazım Birimi, Nazım Biçimi, Nazım Türü gibi alt konular soru olarak karşımıza çıkabiliyor. Soru çözmeye başladıktan sonra bu konunun sana çok kolay geleceğine eminiz! Kunduz eğitmenlerimizden Türkçe öğretmeni Celal Hoca, bu konu hakkında senin için çok faydalı bir yazı hazırladı ve mutlaka görmen gereken örnek soruları seçti. Şimdi birlikte Şiirin Şekil Özellikleri konusunu keşfedelim!
Duygu, düşünce ve hayallerin ölçülü, uyaklı uyumlu anlatılmasına şiir denir.
Şiirin sekil özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
- Nazım Birimi: Şiiri oluşturan dize kümelerine nazım birimi denir. Dörtlük ( dört mısradan oluşur ) Türk şiirinin milli nazım birimidir. Beyit ( iki mısradan oluşur ) divan şiirindekullanılan nazım birimidir. Bent ise üç veya beş altı vb. mısralardan oluşan nazım birimidir.
- Nazım Biçimi: Şiirin ölçüsüne, kafiye örgüsüne, nazım birimine yani şiirin şekline verilen addır. Mani, türkü, kosma, semai, varsağı, halk şiirine; gazel, müstezat, mesnevi, tuyuğ, rubai divan şiirine ait nazım biçimidir.
- Nazım Türü: Şiirin konusuna bakılarak belirlenen birimdir. Güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt, ilahi, nefes, nutuk, devriye, şathiye halk şiirine; tevhit, münacaat, hicviye, mersiye divan şiirine ait nazım türleridir.
Uyarı: Nazım biçimi ile nazım türü birbirine çok karıştırılır. Nazım biçimi, şiirin dış yapısına bakarken nazım türü şiirin konusuna bakar. Aşağıdaki örnekte bunu inceleyelim.
- Yiğit olan yiğit kurt gibi bakar
Düşmanı görünce ayağa kalkar
Kapar mızrağını meydana çıkar
Yiğidin ardında duran olmalı
Bu örnekte şiirin dış yapısına baktığımızda düz uyak kullanılmış, 11’li hece ölçüsü ile yazılmış, dörtlük nazım birimi kullanılmış. Bu yüzden koşma nazım biçimi ile yazılmış diyebiliriz. Nazım türü olarak konusuna baktığımızda kahramanlıktan bahsettiği için koçaklama nazım türünde yazılmış diyebiliriz.
Bu konuyu tam olarak anlamak için bol bol soru çözümü yapmak da çok önemli. Kendi kaynaklarından sonra MEB Kaynaklarına da göz atmanı tavsiye ediyoruz. Soru çözerek bu türün özellikleri, tanınan yazar ve eserleri hakkında alıştırma yapıp konuyu pekiştirebilirsin!
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.