Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve özetlerine bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken Felsefe Grubu – Sosyoloji dersinin özetlerini, ipuçlarını, ders notlarını senin için derliyoruz!? Bu yazımızda, Felsefe Grubu – Sosyoloji dersinin konuları Toplumsal Kurumlar, Aile, Evlilik ve Türleri, Eğitim, Ekonomi, Temel Ekonomik Süreçler, Üretim, Tüketim, Tasarruf , Bölüşüm, Değişim, Arz – Talep, İş Bölümü, Para, Siyaset, Seçim, Yönetim Şekilleri, Baskıcı Yönetimler, Demokrasi ve çok daha hakkında bilmen gerekenler ile Sosyal Kurumlar konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız eğitmenlerimiz tarafından hazırlanan bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!
Bu notlar, Kunduz eğitmenimiz Ayşenur Hoca tarafından hazırlandı.
???
Toplumsal Kurumlar
Kuru,m, çoğunluğun paylaştığı ve toplumun ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik davranış kalıplarına denir. Din, ahlak, hukuk, ekonomi birer kurumdur.
İhtiyaçlardan kaynaklanır, belli yapıları vardır. İlişki ve etkileşim halindedirler. Birindeki değişim diğerlerini de etkiler.
Örgüt, gruptur, kurum değildir. Eğitim kurum ise anaokulu, ilkokul, lise örgüttür.
Aile Kurumu
Evrenseldir. Toplumsal ve kültürel bir kurumdur. Duygusal, hukuki, ahlaki bir temele dayanır.
İşlevleri: Psikolojik işlev, Barınma yeri olma, Ekonomik işlev, Sosyalleştirme işlevi, Eğiim işlevi, Biyolojik işlev
Evlilik ve Türleri
- Eş Sayısına Göre: Monogami (Tek Eşlilik), Poligami (Çok Eşlilik)
- Polijini: erkeğin birden fazla kadınla evlenmesidir.
- Poliandri: kadının birden fazla erkekle evlenmesidir.
- Çevreye Göre
- Endogami (İç Evlilik): akraba, kabile, soy içi
- Egzogami (dış Evlilik): akraba, kabile, soy dışı
- Yerleşilen Yere Göre
- Patrilokal (Baba Bölgesi): Erkeğin ailesi
- Matrilokal (Anne Bölgesi): Kadının ailesi
- Neolokal (Yeni Bölge): Ayrı
Aile Türleri
- Geniş (Büyük, Geleneksel Aile): Kırsal kesim, sanayiden önce, yakın bağla
- Çekirdek Aile (Modern, Kent, Küçük): Ekonomik gelişmişlik, eşitlik, özgürlük
Otorite Dağılışına Göre:
- Anaerkil: Anne söz sahibi. Ailenin reisi dayıdır. Kadın çocuk bakar.
- Babaerkil: Ailede her şey ortak. Reis babadır. Birden fazla kadınla evlenebilir.
- Ataerkil: Aile büyükleri otoriterdir. İsterse erkek birden fazla kadınla evlenebilir.
- Çekirdek: Eşitlik vardır. Tüketici bir ailedir.
Eğitim Kurumu
Bireyin ilk eğitimi ailede olur.
İşlevleri: Bireysel işlev, Toplumsal işlev, Gizli işlev (eş seçimi), Siyasal işlev, Ekonomik işlev
Ekonomi Kurumu
İhtiyaç, 2 çeşittir. Biyolojik ve Kültürel İhtiyaçlar
Mal, 2 çeşittir. Serbest Mal, para ve emek gerektirmez. Yağmur, hava, deniz örnek verilebilir. Ekonomik Mal ise para ve emek gerektirir. Buğday, bilgisayar gibi. Ekonomik mallar da ikiye ayrılır. Üretim malı ve tüketim malı.
Hizmet, soyuttur. Öğretmenin ders anlatması, belediye araçlarının yolcu taşıması gibi.
Temel Ekonomik Süreçler
- Üretim Unsurları: Tabiat, Emek, Sermaye, Girişim. Tabiat rant, İş Gücü ücret, Sermaye faiz, Girişim kâr getirir.
- Tüketim
- Tasarruf
- Bölüşüm: Ulusal gelir, mal ve hizmetlerin parasal değerlerinin toplamıdır. Kişi başına düşen gelir de bölünmesidir.
- Değişim (Mübadele)
- Arz – Talep: Arz, tüketime sunulan miktardır. Talep, tüketicinin mal ve hizmetlerden yararlanmak istediği miktardır.
- İş Bölümü: Mesleki ve Teknik olmak üzere iki çeşittir.
- Para: Değer ölçüsüdür. Değer taşıyıcısıdır. Değişim aracıdır.
- Para Olayları: Enflasyon, satın alma gücünün zayıflamasıdır. Deflasyon ile vergi artar, harcamalar kısılır, para hacmi daraltılır. Devalüasyon ile ulusal para altın ya da dövize karşı devlet eliyle düşer. Revalüasyon ile ulusal para altın ya da dövize karşı devlet eliyle yükseltilir.
Siyaset Kurumu
Devlet, siyasi otoritedir. Hükümet, siyasal güçtür. Parlemento yasa yapar, hükümeti denetler. Seçim, temel unsurlardan biridir. Propagandadır.
Seçim Sistemleri
- Çoğunluk Sistemi: En yüksek oy alan parti / aday kazanır.
- Tek Turlu: Bir bölgede en çok oy alan tüm milletvekilleri en çok oy alan partiden çıkarsa adaletsizdir.
- Çift Turlu: Yarıdan bir fazlası oy almazsa 2 tur oylama olur.
- Nispi Temsil Sistemi: Alınan oy kadar milletvekili çıkarma. Adaletlidir.
Yönetim Şekilleri
- Baskıcı (Otoriter, Totaliter) Yöetimler: Monarşi (tek kişi hakim), Krallık, askerlik, diktatörlük, oligarşi (grup, zümre, sınıf), aristokrasi (soylular), Teokrasi (din adamları)
- Özgürlükçü Yönetimler
- Demokrasi: Doğrudan, Temsili, Çoğulcu, Katılımcı
Şimdi Sosyal Kurumlar soru çözümlerine devam edebilirsin!
Felsefe Grubu – Sosyoloji dersinde bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Sosyal Kurumlar konusu, Felsefe ve Sosyoloji dersi için ilk ve temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. Toplumsal Kurumlar, Aile, Evlilik ve Türleri, Eğitim, Ekonomi, Temel Ekonomik Süreçler, Üretim, Tüketim, Tasarruf , Bölüşüm, Değişim, Arz – Talep, İş Bölümü, Para, Siyaset, Seçim, Yönetim Şekilleri, Baskıcı Yönetimler, Demokrasi gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Bu konudan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. Ders Felsefe olunca bu kavramlar ve bilgiler, her zaman karşımıza çıkabilir! AYT Felsefe Grubu testlerinde de sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri.
Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Konu anlatımı yazılarımıza göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Felsefe Grubu dersindeki netleri yükseltmedeki anahtar, okumalarını yaptıktan sonra bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek.
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.
Uygulamada senin için hazırlanmış , tüm konuları öğrenebileceğin premium içerik ders videolarını incelemeyi unutma!