Sosyal Yapı – Felsefe Grubu Sosyoloji Ders Notları

Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve özetlerine bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken Felsefe Grubu – Sosyoloji dersinin özetlerini, ipuçlarını, ders notlarını senin için derliyoruz!? Bu yazımızda, Felsefe Grubu – Sosyoloji dersinin konuları Birey ve Toplum, Toplumsallaşma, Statü, Toplumsal Rol, Toplumsal Prestij, Değer ve Norm, Davranış Kalıbı, Toplumsal Tabakalaşma, Piramitler, Toplumsal Hareketlilik ve çok daha hakkında bilmen gerekenler ile Sosyal Yapı konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız eğitmenlerimiz tarafından hazırlanan bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar!

???

Birey ve Toplum

Toplumsallaşma, bireylerin değer ve normları öğrenip benimsemesi ve uygulamasıdır. İki işlevi vardır:

• Bireylerin değer ve normlara uymasını sağlayarak toplumsal kimlik kazandırmak
• Toplumsal denge ve düzeni sağlamak

Bu süreç başarıyla sağlanamazsa başarısız toplumsallama olur.

Toplumsal Statü

Toplumsal Statü, işgal edilen mevki, konuma denir. Bakallık, doktorluk, öğrencilik gibi.

Statüyü toplum belirler. Toplumda çok farklı statüler bir arada bulunur. Her bireyin en az bir, genellikle de birden fazla statüsü vardır. Bir statü diğerlerinden önemli ve önceliklidir (anahtar statü). Statülerin toplumsal değer ve saygınlıkları farklıdır. Statü ireye bazı haklar kazandırır.

Statüler, verilmiş ve kazanılmış (edinilmiş) olarak iki çeşittir.

• Verilmiş Statü: Elde edilmesinde eğitim / çaba gerektirmeyen doğuştan sahip olunan ya da toplum tarafından ireye verilen statüdür. Kız veya erkek olmak, soylu veya köle olmak gibi
• Kazanılmış Statü: Bireyin eğitim göerek kazandığı statüdür. Öğretmenlik, yöneticilik, doktorluk vb

Toplumsal Rol: Statü nedeniyle yapması gereken davranışlara rol denir. Öğrencinin ders çalışması gibi. Statüye göre ve toplum tarafından belirlenir. Bireyin ne kadar statüsü varsa o kadar rolü vardır. Statü değişirse rol de değişir. Anahtar statüye bağlı rol anahtar roldür. Rol, bireyin ilişkilerini belirler. Roller arası sorun olursa bu rol çatışması olur. Roller birbirini kolaylarsa bu rol pekişmesi olur.

• Gerçek Rol: Bireyin gerçekleştirdiği roldür.
• İdeal Rol: Bireyin yapması gereken roldür.

Sosyal Yapı ile İlgili Bazı Kavramlar

• Toplumsal Prestij: Otorite, saygınlık
• Toplumsal Değer: İnanç ve düşünceler
• Toplumsal Norm: İnanç, görüş ve anlayışlardır. Bunu düzenlemek ise kurallara bağlıdır. Kurallara ise norm denir. Yeşil ışıkta geçmek gibi. Kanun ve yönetmelikler resmi normdur. Davranışların ölçütüdür. Toplumun değerleri temelindedir. Yaptırım gücü vardır. Zamanla değişir.
• Davranış Kalıbı: Davranış toplumda yaygınlaşmışsa buna davranış kalıbı denir. Odaya “gir” sesini duyup girmek gibi.
• Toplumsal Sapma: Toplumun değer ve normlarına uymamaktır. Olumlu sapma, ideal davranış kalıplarını benimsemektir.

???

Sosyal Yapı

Toplumu oluşturan temel ögeleri ,aralarındaki ilişkiyi ifade eden kavrama toplumsal yapı denir.

Fiziksel ve kültürel yapı ön plandadır.

• Fiziksel: toprak parçası, coğrafi konum, iklim, yeraltı ve yerüstü zenginlikleri…
• Kültürel: değerler, inançlar, ilişkiler, statü, roller…

Toplumsal Tabakalaşma

Toplum bireylerinin gelir düzeyi, eğiim düzeyi, yaşam biçmi, statü, güç, prestij gibi özellikler yönünden aynı ve benzer durumda olanlarının oluşturduğu kategoriye toplumsal tabaka denir.

Toplumsal tabakalaşma, toplum bireylerinin bu ölçütlere göre tabakalara ayrılmasıdır. Tabakalaşma piramidi ile göserilir. Tabakalaşma, tüm toplumlarda görülür. Evrenseldir.

Yukarıda piramitler görülmektedir. Aynı tabakada yer alan insanların tümü aynı sosyo-ekonomik durumda olmak zorunda değildir.

• Toplumsal Sınıf: Gerli düzeyi, ğitim düzeyi, yaşam biçmi, saygınlık yönünden birbirine benzeyen ve bunun bilincinde olan insanların ouşturduğu kategoridir.
• Sınıf Bilinci: Bireyin kendi sınıfından olanlara benzer, başka sınıflardan olanlara farklı olduğunun bilincinde olmasıdır.

Tabakalaşma Çeşitleri

Kapalı, Yarı Kapalı, Açık Sınıf olmak üzere tabakalaşma çeşitleri vardır.

• Kapalı Tabakalaşma: Bir tabakadan diğerin geçişin hiçbir şekilde mümkün olmadığı, tabakaların arasında aşılamaz duvarların olduğu tabakalaşmadır. Kast sitemi gibi.
• Yarı Kapalı Tabakalaşma: Tabakalar arası geçişin çok zor şartlardamümkün olduğu tabakalaşmadır. Kralın bireyi kendi inisiyatifiyle bir üst tabakaya çıkarması, Osmanlı’da yoncalık sistemi (usta-çırak-kalfa) gibi.
• Açık Sınıf Tabakalaşması: Tabakalar arası geçiş serbesttir. Eğitim görerek, çalışarak tabakalar arası geçiş yapılabilir. Sanayi Devriminden sonra özgürlük, birey hakları, demokratik yönetim bu tabakalaşma modelinde etkilidir. Köylünün mühendis, doktor olması gibi

Türk toplumunun en önemli ekonomik problemi, gelir dağılımındaki adaletsizliktir.

Toplumsal Hareketlilik

Bireylerin fiziki mekanlarını ya da toplumsal konumlarını değiştirmelerine toplumsal hareketlilik denir. Dikey – yatay olarak ikiye ayrılır.

• Dikey: Bireyin gelirinde, yaşam biçiminde, statüsünde ve saygınlığında önemli değişiklikler meydana getiren hareketlilik. Memurun milletvekili olması gibi.
• Yatay: Bireyin gelirinde, yaşam biçiminde, statüsünde ve saygınlığında önemli dğeişim içermeyen coğrafi mekan ve meslek değişiklikleridir. Bakkalın manav dükkanı açması, öğretmenin başka bir ilde öğretmen olması gibi.

???

Şimdi Sosyal Yapı soru çözümlerine devam edebilirsin!

Felsefe Grubu – Sosyoloji dersinde bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Sosyal Yapı konusu, Felsefe ve Sosyoloji dersi için ilk ve temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. Birey ve Toplum, Toplumsallaşma, Statü, Toplumsal Rol, Toplumsal Prestij, Değer ve Norm, Davranış Kalıbı, Toplumsal Tabakalaşma, Piramitler, Toplumsal Hareketlilik gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Bu konudan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. Ders Felsefe olunca bu kavramlar ve bilgiler, her zaman karşımıza çıkabilir! AYT Felsefe Grubu testlerinde de sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri.

Bilgileri, tanımları, özetleri ve kuralları öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Konu anlatımı yazımıza da göz attıktan sonra, kendi kaynaklarından sonra MEB Kaynaklarına da göz atmanı tavsiye ediyoruz. Felsefe Grubu dersindeki netleri yükseltmedeki anahtar, okumalarını yaptıktan sonra bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek.

Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.
Uygulamada senin için hazırlanmış , tüm konuları öğrenebileceğin premium içerik ders videolarını incelemeyi unutma!