Yapısal Bozukluklar

Evet arkadaşlar videomuzda tamlama yanlışlığı ile devam ediyoruz.
Bu kısım önemli bir kısımdır.
Bizim bu noktada isim tanımlamalarını, sıfat tanımlamalarını, işte. Üyelik ekini. Tanımlanan ekini tamlayan. Ekini iyi bilmemiz gerekiyor.
Öncelikle ÖSYM de. Çıkmış sorunun cevabına bakalım.
Yani cevap bu cümle idi.
Arkadaşlar aşağıdakilerden hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır ya da aşağıdaki yerin hangisinde tamlama yanlışlığından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır sorusunun cevabı buydu.
Ne de şimdi arkadaşlar bizim. Bir. İsim tanımlamamız var değil mi?
Bir de bizim. Sıfat tanımlamamız var. Şimdi sen isim ve. Sıfat tanımlamasını aynı tamamlanana başlarsan anlatım bozukluğu yapmış olursun.
Yani bu bir yanlış kullanımıdır.
Ne demek istiyorum şimdi?
Bak.
Güvenlik ve askeri makamlarca görevlendirilen personel başarılı oldu demiş ÖSYM.
Burada bir anlatım bozukluğu var.
Neden?
Çünkü güvenlik makamlarca anlamsız oluyor arkadaşlar.
Şurası da bir tamlama, şurası da bir tamlama.
Bu da bu tamamlanana bağlanmış.
Güvenlik kelimesi de aynı tamamlanana bağlanmış.
Bizim burada ne dememiz gerekiyor, ne kurumları, güvenlik kurumları isim tam olmamasıdır.
Nasıl makamlar, askeri makamlar sıfat tamlaması mıdır?
O yüzden sen isim ve sıfat tanımlamasının çamlar. Adını aynı kelimeye. Bağlayan şahsın güvenlik makamlarınca ve askeri makamlarca görevlendirilen personel. Demeliyiz. O yüzden burada bir tamlama yanlışlığı vardır. Sivil ve kamu. Araçları yağmalandı diyor.
Sivil araçları yağmalandı, anlamsız oldu. Arkadaşlar ne demeliyiz?
Sivil araçlar ve kamu araçları yağmalandı.
Yine bir tamlama yanlışlığı olmuş oldu.
Bugün belgesiz ve soru sıfatlarını işledik.
Bugün belgesiz sıfatlarını işledik.
Anlamsız olur arkadaşlar.
Bizim burada bir tane kullanılan koymamız gerekiyor.
Burada aynı zamanda mesela tam kullanılan. Eksikliği. De şıklar da varsa. İşaretle bilirsin. Ya da tamlama yanlışlığı, belgesiz sıfatlar ve soru sıfatlarını işledik demeliyiz.
Kültürel etkinlikleri bu yıl da sorunsuz gerçekleşti.
Bakın anlamsız kültürel sanat etkinlikleri.
Burada bir yanlışlık var. Kültürel etkinlikler. Ve sanat. Etkinlikleri. Sorunsuz gerçekleşti. Demeliyim.
Yani şuradaki iyi. Ekini arkadaşlar sıfat tanımlamasında atıyoruz.
Tarihi ve doğa. Güzellikleri. Hakkında konuşma yaptı.
Tarihi güzellikleri hakkında konuşma yaptı.
Anlamsız oldu.
Buraya ne diyorum?
Sıfat tamlaması da çevireceği isim tanımlamasına bağladım da bozukluk oldu.
Tarihi güzellikler ve doğal güzellikleri hakkında demeliyim.
Her sene insanlara tıbbi yardımı topluyor, gıda yardımı topluyor.
Şurada bir sıkıntı var. O zaman biz ne demeliyiz?
Nasıl yardım, tıbbi yardım ve gıda yardımı?
Yani şurası isim tamlaması arkadaşlar, şurası ise sıfat tamlaması.
Bunlar farklı türde tanımlamadır.
O yüzden aynı tamamlanana başladığımda burada ne vardır?
Tamlama yanlışlığı vardır.
Şimdi bir tamlama yanlışlığı var arkadaşlar. Bir de demin söylediğim gibi. Tamlayan eksikliği olabilir, tamlayan eksikliği olabilir, ek fazlalığı. Olabilir, ek eksikliği. Olabilir.
O yüzden bu kısımda da özellikle üzerinde durmamız gerekir.
Şimdi bak benim ve kardeşimin ayakkabısı çalındı diyor ya burada bir yanlışlık var.
Benim ayakkabısı çalındı, anlamsız oldu.
Benim buraya ne demem gerekir. Benim ayakkabım ve kardeşimin. Ayakkabısı çalındı demem lazım.
Burada ne oldu arkadaşlar?
Benim tamlayan ayakkabım tam olan andır.
O zaman. İlk. Cümlede tanımlanan. Eksikliği. Vardır. Dün gelin ve damat. Beye özel. Pasta ikram edildi. Derken buruda ne eksik arkadaşlar hanım. Eksik gelin bey. Olmaz değil mi?
Gelin hanım ve damat beye pasta ikram edildi demeliyiz.
Burada da tabloların eksikliği vardır.
Hocanın ya da senin boş vakti yok mu dediğimde hocanın boş vakti. Ya da senin. Boş. Vaktin. Demem lazım.
Arkadaşlar bakın hocanın boş. Vakti ya da senin boş vaktin yok. Mu demem gerekiyor.
Şu kısım arkadaşlar yine ÖSYM'de çıkmış bir soru. Sözünü ettiğiniz binayı. Ne gördüm ne. De yerini bilirim. Derken burada ne eksik arkadaşlar. Neyin yerini bilirmiş?
Binayı ne. Gördüm. Ne de binanın yerini bilirim. Demesi lazım. Binanın yeri isim. Tamamlanmasıdır.
Şurası tam şayandır.
Yerini kısmı tamlayan andır.
O zaman burada binanın eksik olduğuna göre ÖSYM'nin sorduğu soruda ne vardı arkadaşlar?
Tamlayan eksikliği vardı dikkat!
Ediyoruz.
Öğrenci alıştığı düzenden vazgeçmesi zor diyorum arkadaşlar.
Burada ne var?
Öğrencinin alıştığı düzenden vazgeçmesi zor demeliyim.
Şuradaki kimliğinde arkadaşlar tamlayan ikidir.
O yüzden burada n. Eksikliği. Vardır. Tamlayan eki eksikliği. Bakın. Tamlayan eksikliği değil, tamlayan eki eksikliği. Çünkü burada tamlayan var eki yok.
Yine bakın arkadaşlar.
Kalp hastalığı olan kişiler yağlı yiyeceklerden uzak durması gerektiğini unutmaması gerekir derken kalp hastalığı olan. Kişilerin. Bunu unutmaması gerekir demeliyim.
Yine batılı şuradaki in tamlayan eki dir.
O zaman bizim burada. Tamlayan eki eksikliği. Dememiz lazım. Niye dikkat. Ediyoruz?
Tamlayan eksikliği başka bir şeydir. Kelime tamamen olmuyor. Tamlayan eki eksikliğinde. Sadece tamlayan eki olmuyor.
Dikkat ediyoruz.
Bakın şu kırmızıyla yazdığım. Kısım yine ÖSYM'de. Çıkmış sorudur.
Nasıl sormuş bakalım.
Ucu yırtık yabancı paraların Merkez Bankası dahil. Hiçbir yerde işlem. Görmüyor.
Şimdi de buradaki re'sen ÖSYM. Ek eksikliği değil de. Ek fazlalığı sormuş.
Bakın şuradaki ın. Ekine gerek. Yok.
Ucu yırtık yabancı paralar Merkez Bankası dahil. Hiçbir yerde işlem. Görmüyor demeliyim.
Burada ne vardır?
Tamlayan eki fazlalığı olarak karşına gelebilir.
Fazlalığı ya da arkadaşlar ek fazlalığı olarak gelebilir.
Ek fazlalığı ikisi de aynı şeydir zaten.
Bakın yine çıkmış bir soru. Onun için zevkine ve keyfine. Düşkün ne kadar memurlar varsa hep burasını ister, buraya yerleştirdi.
Bir kere arkadaşlar şuradaki. Filler eki gereksizdir. Onun için. Zevkine ve keyfine düşkün. Ne kadar memur varsa hep burasını ister buraya yerleşir di derken buradakiler niye kadın arkadaşlar çokluk ehlidir?
Yine arkadaşlar burada ek yanlışlığı ya da ek fazlalığı ya da çokluk ekip fazlalığı şeklinde ışıklarla karşılaşabiliriz.
Yine altta ekine bakalım araba kullanmasını bir türlü öğrenemedi diyor.
Burada da bir anlatım bozukluğu var.
Arkadaşlar araba kullanmasını derken şuradaki. Sağı iyilik. Ehlidir.
Araba kullanması derken şuradaki suya gerek yok fazla.
Bu araba kullanmayı. Bir türlü öğrenemedi demesi. Yeterli.
O yüzden de burada senin karşına. Ya iyilik eki. Fazlalığı ya da ek fazlalığı. Ya da ek. Yanlışlığı şeklinde karşına. Gelebilir. Ve son olarak arkadaşlar. Ek eylem fiili psi ya da yardımcı fiil eksikliğine. Beraber bakalım bunlar ne demek?
Bakın yemek çok. Acı. Ama yenmeyecek gibi değildi diyor ya şimdi benim burada yemek. Çok acıydı demem gerekir. Çünkü ben şuradaki aldığı ek fiil ekini getirmez. Sam arkadaşlar şu anlam çıkar. Yemek çok acı değildi ama yenmeyecek gibi değildi yani. Şuradaki olumsuzluk ed atına bağlanır.
O yüzden benim. Şuradaki idi ek fiilini getirmem. Gerekir.
O yüzden arkadaşlar burada ne vardır?
Ek fiil eksikliği. Vardır.
Ösym'de çıkmış soru yoksul. Görünümlü biriydi. Bu.
Boyu kısa. Bedeni ise pek biçimli değildi. Diyor.
Eğer ben buraya boyu kısaydı demezse boyu kısa değildi. Bedeni de pek biçimli değil de anlamı çıkar. O yüzden arkadaşlar ÖSYM'nin sorduğu soruda daha. Ek fiil eksikliği kesinlikle. Vardır.
Bak çalışkan. Bir insan. Ancak pek. Yetenekli değildi. Çalışkan bir insandı demeliyiz di mi?
Niye?
Çünkü çalışkan bir insan değildi. Ancak pek yetenekli değildi.
Yani ben bu şuradaki ek fiil. Getirmezse insan buraya bağlanır arkadaşlar.
Yine bakın çıkmış soruya bakalım.
Çocuklar bundan en az zarar ya da hiç zarar görmeden kurtulmalıdır.
En az zarar görmeden ya da hiç zarar görmeden kurtulmalıdır anlamı çıkıyor.
Bizim burada ne dememiz gerekir?
Çocuklar bundan en az zarar görerek ya da hiç zarar görmeden kurtulmalıdır demeliyim. Şuradaki erek de fiil cinsi olduğuna göre. Buradaki anlatım bozukluğunun sebebi nedir arkadaşlar?
Filmci eksikliğidir. Ödevini yemek yemeden önce mi sonra mı yapacaksın derken. Ödevin yemek. Yemeden önce mi yoksa. Yemek yedikten. Sonra mı yapacaksın derken bakın şurada madem beden zarf fiil vardır, şurada tık tık tek tük sıfat fiil vardır.
Eğer ben. Sıfat fiil yani fiilin isimi getirmezse yemek. Yemeden sonramı yapacaksın anlamı çıkar.
O yüzden de arkadaşlar şu cümlede de film eksikliği vardır.
Şu cümleye bakalım çok az ya da hiç su içmeden koştuk bütün gün diyor çok az su içerek. Ya da hiç su. İçmeden koştuk demeliyim.
Çok az su içmeden mantıksız oluyor çünkü.
E bu da fiilin su olduğuna göre burada da fiilin eksikliği var ve son olarak virüs sağlıklı ve yaşlı olmayan kişileri daha az etkiliyordu diyor ya benim şuraya sağlıklı olan ve yaşlı olmayan kişileri demem gerekiyor.
Yani şuradaki olan kelimesini getirmem gerekiyor.
E şuradaki an en de sıfat fiil ikidir arkadaşlar.
Şuradaki annen eğer ben bu. Eğilim eğilimini buraya. Getirmezse, virüs sağlıklı olmayan ve yaşlı olmayan kişileri daha az etkiliyordu anlamı çıkar.
E bu da fiilin üssü olduğuna göre son cümlede de ne vardır?
Fiilin eksikliği. Vardır arkadaşlar.
Sıkça Sorular Sorular

 

Anlatım Bozukluğu Nedir?

 

Anlatım bozukluğu, dil bilgisi, sözcük seçimi, cümle yapıları ve yazım kuralları gibi dilin çeşitli unsurlarındaki hatalar nedeniyle anlatımın anlaşılırlığını ve düzgünlüğünü bozan bir yazım veya konuşma biçimidir.


Anlama Dayalı Bozukluklar

 

  1. Gereksiz Sözcük Kullanımı
  2. Yanlış Anlamda Sözcük Kullanımı
  3. Anlamca Çelişen Sözcük Kullanımı
  4. Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanımı
  5. Sıralama ve Mantık Hatası

Dil Bilgisine Dayalı Bozukluklar

 

  1. Özne-Yüklem Uyuşmazlığı
  2. Öge Eksikliği
  3. Yardımcı Eylem Eksikliği
  4. Ek Eylem Eksikliği
  5. Çatı Uyuşmazlığı
  6. Tamlama Yanlışlığı
  7. Ek Yanlışlığı

Tamlama Yanlışlığı

 

Ad ve sıfat tamlamaların aynı tamlanana bağlanması sonucu oluşur.

Özel ve kamu kuruluşları (Özel kuruluşlar ve kamu kuruluşları)

Her sene gıda ve tıbbi yardım topluyor. (gıda yardımı ve tıbbi yardım)


Ek Eylem Eksikliği

 

Yüklemi isim soylu olan sözcüklerde yüklemlerden biri olumlu, diğeri olumsuz anlam taşıyabilir. Bu durumda ek eylemin eksik olması anlatım bozukluğuna neden olur.

Oda arkadaşlarımdan biri çalışkan, diğeri çalışkan değildi.

Çocuklar çok mutlu; ama umutlu değildi.

Anlatım Bozukluğu
Dil Bilgisi Düzeyinde Anlatım Bozuklukları 5 / 5
Yapısal Bozukluklar
Yapısal Bozukluklar