I. Murat Dönemi

Bir diğer devletimiz.
Orhan Gazi'nin oğlu.
Birinci Murat arkadaşlar sancağa çıkan ilk padişah olarak biliniyor.
Orhan Gazi, Birinci Murat'ı sancağı çıkartmıştır.
Oğullarını, diğer oğullarını da öyle.
Birinci Murat burada tecrübe kazanmış ve tahta geçmiştir.
Şimdi Birinci Murat'a baktığımız zaman buna.
Hüdavendigar Allah'ın lütfu anlamına gelen bir.
Lakap olduğunu bilelim.
Balkan cephelerini baştan padişahımız.
Birinci Murat dır.
Peki bunu nasıl başarıyor arkadaşlar?
Balkanlar'da siyasi birlik yok, mezhep çatışmaları var.
Kendi aralarında toprak anlaşmazlığı yaşıyorlar.
Balkanlardaki milletler ve orada bir şey daha var.
Veba hastalığı, kara ölüm.
Tabi bizim padişah larımız bunları avantaja çevirmişler bilelim.
Peki Birinci Murad döneminde.
Sırasıyla giden, savaştığımız arkadaşlar, işte Haçlı savaşları var, Sırp savaşları var.
Gibi.
Birinci savaşımız sadece savaşı.
Hocam bu Bulgar ve Bizans kuvvetleriyle yapılıyor ve biz Bulgar ve Bizans'ı iniyoruz, Edirne'yi alıyoruz.
Bulgaristan'a Edirne alındı ama başkent yapılmadı.
Dikkat!
Daha sonra bunlar üzerimize büyük bir.
Haçlı.
Ordusuyla gelecekler.
Adı ne hocam bunun sırp tıngır savaşı.
Hocam sırtını savaşı bir haçlı savaşıdır.
Edirne başkent yapılıyor bu.
Savaştan sonra ve Bulgarlar Osmanlı.
Hakimiyetini giriyorlar yine.
Arkadaşlar sırtını savaşın intikam almak.
İsteyenler ikinci Sırp sığındığı dediğimiz yani diğer adıyla Çil Men savaş dediğimiz bir savaş başlıyor.
Bu da bir hac savaşı.
Hocam burada Sırplar.
Osmanlı hükümetini kabul etmeye başlar.
Çünkü bu savaşta Osmanlı kazanıyor.
Ve Sırplar artık.
Osmanlı.
Hikmetini tanıyorlar.
Yine Osmanlı arkadaşlar.
Balkanlarda ilerlerken bir bozguna uğrayacaklar bu ilk yenildiğimiz burada Polonya yenilgisi veya pilot bozgunu dediğimiz.
Bir savaş.
Arkadaşlar bu savaştan sonra Haçlılar biraz da cesaret bulup daha büyük bir ordu hazırlığına girişiyorlar.
Bu sırada da 1 inci Murat oğlu yıldırımı de Anadoluya gönderecek, oradan yardım isteyecek.
Çünkü üzerimize büyük bir Haçlı ordusu gelecek.
Bize yardımcı kuvvet verin diye.
Anadolu'dan asker toplamak.
İşine girişiyor.
Bir de şunu bilelim.
Bu savaşlar sırasında arkadaşlar.
Ele geçirdiğimiz küçük yaştaki çocuklar ve devşirme sistemiyle prenslik dediğimiz bir sistemle ele geçirdiğimiz o yabancı askerleri.
Osmanlı ordusuna katma.
Serüveni başlıyor.
Yani ilk defa acemi oğlanları yeniçeri ocağının temelleri atılıyor ve devşirme sistemi arkadaşlarına oluyor, kurulmuş oluyor işte.
Osman devleti büyük bir hazırlık yapıyor.
Tabi onlar da üzerimize karşı büyük.
Bir haçlı ordusu hazırlar.
Bu savaş birinci Kosova savaşı olacak.
Arkadaşım bu savaşta yine Osmanlı kazanacak.
Bu ilk defa Osman Hayati burada top kullanıyor arkadaşlar ama.
Gülle siz top ne demek bu?
Ses çıkartıyor korkutma amaçlı bunu da bilelim.
Artı savaşı kazandıktan sonra savaş meydanını.
Gezip şehit olan ilk padişahımız yine Birinci Murad diyoruz.
Arkadaşlar Birinci Murat elini arı kovanına sokmuş.
Bu ne demek hocam?
Balkanlar'a giriyoruz ve Haçlı seferlerinin başlamasına sebep oluyoruz.
Tamam hocam Balkanlara girdik.
Toprak kazanmıyor muyuz?
Evet.
Taaa Kosova'ya gelene.
Kadar.
Arkadaşlar artık topraklar bizim.
Bundan sonra Balkanlardaki Kosova ya kadar.
Olan yerler bizim.
Çünkü üzerimize gelen Haçlı ordusunu tek tek deniyoruz.
Bu ne demek biliyor musunuz?
Balkanlarda toprağımız var anadoluda toprağımız var ama arada istanbul.
Kaldığı şimdi bizim.
Burada toprak bütünlüğümüz.
Yok.
Bir Balkanlar dayız, bir Anadolu dayız ama İstanbul arada kaldı.
Şimdi burayı unutmayalım.
Peki hocam Birinci Murad döneminde Anadolu'da neler yapıldı bakalım hocam.
Germiyanoğulları ile evlilik, yani akrabalık ile biz işte yıldırım beyaz kız alıyoruz ve Kütahya ve çevresini çeyiz olarak alacağız.
Kütahya, Emet, Tavşanlı, Simav gibi yerleri aldık tamam.
Bakın savaşsız.
Gürültüsüz, patırtı sız bir toprak alıyoruz.
Dikkat hocam Hamit oğullarına baktığınız zaman Isparta ve çevresini alıyoruz.
Peki Hamit oğulları da nasıl?
Işte para karşılığında toprak almak.
Hamit onlarda tabi Osmanlılara.
Biraz meyilli 3 ailelerden.
Ankaralı bir arkadaşlar.
Bu da önemli.
Peki biz bunlara ne yiyoruz hocam?
A TSB diyoruz bak a ts ve Orhan dönemi de başlamıştı.
Eee demekte bu anadolu türk siyasi birli anadoludan bir türk beyliği ele geçirirse ben buna ne diyorum.
Aha ts ve anadolu da yabancı bir bölgede geçir.
Liseden buran ediyorum.
Aha s b diyorum şimdi diyelim ki ne 1 murat trabzonu ele geçirsin.
Trabzon Rum devletini anadoludan diğer trabzon e tamam.
Aha TSB olur mu hayir olmaz o aha sebebe olur.
Arkadaşım şu anadolu siyasi birliği olur.
Çünkü o Türk değildi.
Yani şu T ifadesini Türk'ten alıyor.
Arkadaşlar buradan soru geldiği zaman böyle.
Mesela diyelim ki gene bizlerden Bartın'ın alınması Bartın Türk değil gene bizlere ait bir yerde.
O zaman yabancı bir yer.
Anadoluda olup.
Yabancı ise ele geçirilmiş ise biz buna Anadolu siyasi birliği diyoruz.
Anadoluda olup ele geçenler.
Bir beylik.
Türk Beyli ise buna t.
Sb diyoruz.
Lütfen bunlara dikkat edelim diyorum.
Şimdi birinci Murat'a devam ediyoruz hala.
Birinci Murat'ın teşkilatlanması.
Neydi?
Arkadaşlar ilk defa veraset düzenlemesini Birinci Murat yapıyor.
Ta ana nevi bir gelenekten değişikliğe gidiyoruz.
Yani diyor ki ülke.
Bundan sonra padişah ve oğullarının.
Dır.
Eskiden nasıldı?
Ülke hanedanın ortak malı idi.
Yani amcaoğulları.
Teyze, oğulları hepsi tad kavgasına girebilir de.
Birinci Murat doğur demiş demişki.
Ne bundan sonra tahta geçebilecek sadece benim oğullarım Hıdır diyor.
Taht kavgası daraltılmış.
Mı?
Evet bir diğeri ülke.
Toprakları.
Genişlemiş mi?
Evet.
O zaman benim daha fazla insana ihtiyacım var.
Yani yardımcı ihtiyacım var.
Yani divan üyesine ihtiyacım var.
Arkadaş var, vezir sayısı arttırılıyor.
Mesela veziri, azam yani sadrazam oluşturuluyor.
Arkadaşlar bir iki ülkenin maliyesi oluşturacaklar.
Defterdar yani gelir ve gider.
Artık kontrol altında.
Üç hocam kadı.
Asker yani kazasker oluşturmuyor.
Bakın bunun askerle alakası yok.
Bunu şöyle bileceğiz Hocam en büyük kadı olarak bileceğiz.
Çünkü niye arkadaşlar ülke toprakları genişliyor, merkezi bir adalet bakanı gibi düşünebilirsiniz bunu.
Kazasker en büyük kadı arkadaşlar.
Yani bugünkü savcı da diyebilirsiniz.
Ya da Adalet Bakanı da diyebilirsiniz.
Böyle bir sistem oluşturuluyor arkadaşlar.
Birinci Murad döneminde teşhis.
Atamada Manastır'da yani bugünkü.
Makedonya'da Rumeli beyler beden oluşturuyor.
Dedik ya, Balkanlar'a Birinci Murat girdi.
E tamam, Balkanlar'ı kontrol etmesi amacıyla orada bir beylerbeyliği oluşturuyor.
Bir eyalet ve merkezi bir eyalet oluşturuluyor.
Arkadaşlar yine Birinci Murad döneminde Pendik sistemi, yani yabancı ordudan beşte bir askeri, kendi ordumuza katma sistemi.
Bir iki.
Orada savaşta annesini, babasını kaybetmiş olan çocukları.
Ne yapıyoruz hocam işte 12 15 yaşlarında.
Bunları acemi oğlan Ocağı'na alıyoruz.
Önce Müslüman bir aileye veriyoruz bunları.
Çünkü annesini, babasını kaybetmiş Anadolu'ya gönderiyoruz.
Müslüman bir aileye veriyoruz.
Müslüman bir aileye bu çocukları yetiştiriyor.
Okulları neresi bunların okulları acemi oğlan ocağı.
Burada savaşçı özelliklerinde olan çocuklar yeniçeri ocağına alınırlar.
Peki hocam.
Kafası çalışanlar olursa.
Ender bunlara alınacaklar ileride göreceğiz onu.
Hocam artık bizim asker.
İhtiyacımızı böyle karşıladığımızı.
Görebiliyor muyuz?
Evet, devşirme usulü devşirme sistemi yani yabancı olanları askere alıyoruz ve bunların.
Müslüman olma şartı.
Var.
Adı üzerinde devşirme yani hristiyan ken müslüman olmuşlar.
Peki devşirme siteminin bize katkısı ne hocam?
Şu Balkanlar'daki asker eksikliği mi?
Asker ihtiyacımı karşılıyor arkadaşlar?
Devşirme sitemin diğer özelini merkezi otorite mi güçlendiriyor?
Tabi bu kuruluş dönemi ve yükselme dönemiyle ilgili önemli merkezde oturdu yaptı diyorum çünkü hoca duraklama, gerileme ve dağılma dönemlerinde merkezi otoriteyi bozan bir unsur olacak bu devşirme sistemi.
Peki neden merkezde otoriteyi artırıyor?
Şöyle.
Düşünsenize şimdi siz bir patron sunuz, bir fabrika sahibinin akrabalarınız.
Almışsınız, bir de.
Yabancılar çalışıyor.
Akrabaları da söz geçirmeniz biraz daha zor.
Çünkü akrabalığı bozdurma bu.
Ona şunu yap, bunu yap demek biraz zordur.
Ama elin yabancı sına ne diyorsun sen bak şunu yapmazsan seni atarım a koyarım gibi farz ı misal.
Bu şekilde düşünün hocam Osman der ettiğinde padişahlar Türk kökenli ailelere sözünü böyle zor geçiriyor.
Bir de onlar nüfuzlu aileler, padişahlık ağaları sağlanabilir.
Ama böyle devşirmeler de yani ileride askeriyeye ve yönetim kademesine getirince.
Onların.
Hayatları padişahın iki dudağı arasında.
Yani görevlerini yapmazlarsa öleceklerini biliyorlar.
Ee o zaman bu padişahların merkezde otoritesini artırmaz mı?
Arttırır tabikide.
Ve arkadaşlar yeniçeri ocağından sonra tımar.
Sistemini de balkanlardaki uyguluyor, birinci murat.
Uyguluyor.
Tımar sistemini Anadolu'da kuran kimdi?
Orhangazi'de, Balkanlarda o kuran hakim hocam.
Birinci murat diyoruz.
Evet Birinci.
Murat arkadaşlar savaş meydanında şehit olan.
Tek.
Padişahımız dı.
Ve Yıldırım Beyazıt'ın tahta geçtiğini göreceğiz.