Yıldırım Bayezid Dönemi

Birlikten devlete Osmanlı birinci Beyazıt ile devam ediyoruz.
Yıldırım Bayezid Birinci Murat öldüğünde yerine oğlu geçmişte ilk defa cülus bahşişi veren kişi budur arkadaşlar.
Birinci Beyazıt ilk tahta geçtiğinde, yani Osmanlı Devleti'nde İstanbul'u kuşatan ilk Türk hükümdarı arkadaşlar.
Birinci Bayezid döneminde İstanbul kuşatmaları belirli sebeplerden dolayı kaldırıldı.
İşte Karaman oğullarının sorun çıkarması.
Yine Birinci Beyazıt'ın Anadolu siyasi birliğini ya da Anadolu Türk siyasi birliğini sağlama çalışmaları.
Yine İstanbul'u bir kuş atıyoruz.
Bu sefer Haçlılar üzerimize geliyor.
Macarlar yine burada bir kışkırtma faaliyeti bu.
Macarlar yine burada bir kışkırtma faaliyetinde bulunmuş.
Bizans'ın da yine böyle bir yardım talebinde bulunduğunu biliyoruz ve yine İstanbul'u kuşatıyor.
Bir bakıyoruz.
Bir dahaki sefere de Timur geliyor üstümüze.
Yani Moğollar geliyor.
Peki bu kuşatmaları kaldırdığımız sırada Bizans'ta bir anlaşma yapmışız.
Ne anlaşması bu İstanbul anlaşması?
Şimdi Yıldırım Beyazıt, İstanbul'u her kuşu attığında sorun çıkmış ve o sorunları çözebilmek için de bir defa İstanbul anlaşmasını yapıyor.
Asla kuşatmayı kaldırıyorum, şunları şunları talep ediyorum diye.
Bizans da zaten bu talepleri yerine getirmek için tamam demiştir.
Bakalım bunlar nedir?
İstanbul anlaşması.
Yıldırım Bayezid'in kuşatmayı kaldırdığı sırada yaptığı bir anlaşma.
Bizans'tan isteklerde bulunuyor.
Kuşatmayı kaldırıyorum, bak bunları istiyorum senden diyor.
Bizans her yıl Osmanlı'ya bir para verecek.
Yani vergi ödeyecek.
İstanbul'da bir Türk mahallesi kurulacak.
Türk kadısı tayin edilecek.
Yani İstanbul Anlaşması ile Yıldırım Beyazıt ne yapmaya çalışıyor?
Yavaş yavaş Bizans'ın içine doğru girmeye çalışıyor arkadaşlar.
İstanbul Anlaşması'ndan sonra şuna bir bakalım.
Birinci Beyaz döneminde işte al teze beyi sağlama politikası dedik.
Yine İstanbul kuşatmasını kaldırma sebeplerinden biri buydu.
Bakalım bunlarla hangi bildiri ele geçirmiş?
Bir kere şunu bilmemiz lazım.
Yıldırım Bayazıt, Birinci Kosova Savaşı'nda Anadolu'dan yardım almıştı.
Ordularını Balkanlara çekmişti.
Anadolu'dan aldığı insanları, askerleri ama bir daha onları geri verdi mi, gönderdi mi geriye?
Hayır.
Peki Anadolu'daki insanlar savunmasız mı beylikler?
Evet.
Şimdi Yıldırım Beyazıt ne yapacak?
Teker teker onları merkeze bağlayacak ve artık akrabalık ve para yoluyla değil, direk savaşarak bunları ele geçirdiğini görüyoruz.
Zaten bu ele geçirilen Anadolu beyleri kimden yardım isteyecek ilerde Timur da yardım isteyecek.
Bakalım kimler ele geçirmiş Anadolu'dan ele geçirdi.
Saruhan, oğulları Aydınoğulları, Menteşe, oğulları Hamit, oğulları Germiyan, Candar, Karamanoğulları.
Bunların bir çoğunu Anadolu'da merkeze bağlamıştır arkadaşlar.
Burada Dulkadir kollarından da bazı bilgiler alınmıştır diyebiliriz.
Peki bu Anadolu beylerinin kimden yardım istediğini biliyoruz bazılarının.
Ti̇m buradan yardım isteyecek, bunu bilelim.
Bu da Ankara Savaşı'na sebep olanlardan bir tanesi.
Peki yine biz İstanbul'u kuşa attığımızda haçlı tehlikesi belirmişti.
Niğbolu savaşı yapıldı.
Haçlılarla, Niğbolu önlerinde bu savaşta Osmanlı kazandı.
Osmanlı Devleti bu savaşı kazanınca bu da bir Haçlı savaş olduğu için bir kere Memlük sultanına bir ünvan alacak.
Ama ondan önce şunu bilelim Yıldırım Beyazıt, Niğbolu savaşıyla neyi halletti ona bakalım.
Şimdi burada Bulgaristan'ın alındığını görüyoruz.
Tamamiyle alınacak.
Bu önemli bir olay.
Yine arkadaşlar Abbasi Halifesi Birinci Bayezid'e Sultan İklimi Rûm ünvanı verecek.
Ne demek boğaza?
Sen Anadolu diyarının en büyük sultanı sın anlamına geliyor bu.
Yine bu Abbasi Halifesi nin Bayezid'e resmen tanıdığının göstergesidir.
Arkadaşlar artı avrupalılar uzun bir müddet bir daha haçlı ordusu gönderilmeyecek arkadaşlar.
Yıldırım Beyazıt burada inanılmaz bir orduyu yenmiştir.
Yani burada İngiltere, Fransa Krallığı, Venedik, Macar, Kastilya Krallığı, Lehistan, Aragon ya.
Yani inanılmaz büyük bir ordu var karşımızda ve bunu da yeniyor.
Gerçekten de önemli bir haçlı savaşıydı.
Ama Birinci Bayezid'in bu şekilde başarılı olması hem İslam dünyasında onun etkinliğini arttırıyor hem de Avrupalılar uzun bir müddet bir daha üzerimize ordu gönderebilecek.
Çünkü baya bir Avrupa ordusunu yendi yani burada.
Pekiyi Bolu savaşı tarihe böyle geçe dursun biz Timur'a bakalım.
Hocam Timur tehlikesi de şimdi neden başlıyor?
Bakalım arkadaşlar Timur Çin'e sefere gidecek.
Büyük bir hazırlık yapmış.
Orta Asya'da hemen hemen birçok ili ele geçirmiş.
Şimdi arkasında büyüyen bir devlet var.
Osmanlı Devleti ve hemen hemen Doğu Anadolu bölgesine kadar ulaşmış bir Osmanlı var.
Artı Bizans'ın da biz Moğollara mektup gönderdiğini biliyoruz.
Yine Bizans'ta Anadolu beylerinin de Moğollar ile irtibat halinde olduğunu biliyoruz.
Şimdi Bayazıt, Saruhan, Aydın Menteşe gibi onlar ele geçirdiğinde ne yapmış olduğu büyük oranda a ts beyi sağladı.
Tamam.
Büyük oranda a, ts ve sağlandıktan sonra buradaki Anadolu beyleri ne yapacak?
Timur dan yardım isteyecekler.
Yine Bizans'ın da Timur'a mektuplar gönderdiğini biliyoruz.
Bu da neye sebep olacak hocam?
1402 Ankara savaşına sebep olacak.
Burada Ankara savaşını sebeplerine baktığımız zaman şunları yazabiliriz Anadolu beylerinin Timur dan yardım istemesi.
Yine Timur'un Çin seferi öncesinde batısında her hangi büyüyen bir devletin olması onu rahatsız ediyor.
Osmanlılar orada büyüyor.
Yani batısında güçlü bir devlet istemiyor arkadaşlar.
Osmanlı Devleti'ni yine Yıldırım'la Timur arasında hakarete varan mektuplaşma var arkadaşlar.
Diplomaside ağır bir dili kullanılmıştır.
Burada diplomaside ağır bir dil kullanıldığını görüyoruz.
Bu gibi sebepler sayılabilir.
Bir de Timur'un önünden kaçan Kara Osman var.
Mesela Kara Koyun Devletinin hükümdarlarından Celali Ahmet.
Bunlar da Osmanlı'ya sığınmışlar da zaten.
Bu hakaret dolu mektuplar da bu yüzden yazılıyor.
Şimdi arkadaşlar burada Ankara savaşının sonuçları önemli.
1402 yılında yapılan bu savaşta ne olmuştur?
İşte Osman iletti.
Yıldırım Bayezid yenilmiştir.
Timur savaşı kazanmıştır.
Yıldırım bu savaşı kaybettiği için ele geçirdiği şu birliklerini tamamı hemen hemen gitmiştir.
Yani burada Karasi oğulları hariç birçok beylik elden çıktı.
Balkanlara bir şey oldu mu?
Hayır.
Anadolu paramparça oldu ve bir fetret dönemine girildi arkadaşlar.
Sonuçlara bakalım.
Sonuçlar da Anadolu.
Türk siyasi birliğinin bozulduğunu görüyoruz.
O zaman Kadı Burhaneddin ile Kadı Burhaneddin Devleti ile Karasi oğulları haricinde Anadolu Türk siyasî birliği bozuldu.
Bu yüzden de hocam a ts B'den sonra bir fetret dönemini girdiğimizi görüyoruz.
Bin 402 1413 arasında.
Yıldırım'ın oğulları arasında bir taht kavgası yaşanıyor.
Onlar da hemen şunu yan tarafa yazayım bu taht kavgasına arkadaşlar.
Mehmet Çelebi yani birinci.
Mehmet Çelebi tahta geçecek, diğerleri bunu kaybedecek.
Hocam Musa Çelebi'nin İstanbul'u kuşatan ikinci kişi olduğunu bilelim.
Bu önemli.
Yine bir de bundan Arasta kim vardı?
Mustafa Çelebi vardı.
O da Timur'un yanında esir olarak alınmıştı.
Ne olur ne olmaz diye götürülmüştü.
Bunu da bilelim arkadaşlar.
Balkanlardaki Türk ilerleyişi durmuştur ama Balkanlar'da herhangi bir bozulma olmamıştır.
Oradaki Türkler ve oradaki ele geçirdiğimiz insanlar Osmanlı'ya hala bağlılık bildirmiştir.
Onu da söyleyelim.
Yine Bizans'ın fethi elli yıl kadar gecikmiştir diyelim arkadaşlar.
Bu da Ankara savaşının sonucu.
Buradaki Bolu ile Ankara savaşın tarihi.
Bilmemiz önemli mi?
Bolu arkadaşlar bin üç yüz doksan altı büyük bir zafer bu.
Unutulmaması gereken bir zafer.
Yine Ankara savaşta kötü bir sonuç.
1402 Ankara Savaşı.
Bunda arkadaşlar bilirim.
Yıldırım Beyazıt döneminde biz siyasi olayları bu şekilde bilelim ve biz onun dönemindeki bu olayları toplu bir şekilde burada görmüş olmamız bile önemli.
Bir de arkadaşlar Yıldırım Beyazıt'ın yaptırdığı bazı çalışmalar var.
Mesela İstanbul'u ele geçirmek için yaptırdığı bir yer var.
Mesela Anadolu Hisarı ya da Boğazkesen Hisar diye Karadeniz'den yardımı kesmek için yapılmıştı.
Bunu bilmemiz gerekiyor.
Onda şu alta yazdım.
Şimdi burada soru gelen bir yer daha var.
O da şu.
Ankara savaş sonrasında Anadolu bozuluyor ama Balkanlara bir şey olmuyor.
Onu ayrı bir dosyada inceleyelim.
Fetret döneminde Musa, İsa, Süleyman ve Mehmet Çelebi lere Timur belirli bölgeleri verdi.
Bunlar da kendi aralarında taat kavgasına girişti.
Ve bir çok ele geçirdiğimiz beylikler arkadaşlar hepsi teker teker gitti.
Timur onlara da tekrar Bellini geri iade etti.
Ama Osmanlı'nın Balkanlara, toprağına hiçbir şey olmadı.
Bunu bilelim.
Şimdi bir daha sonra bunun sebebini yazacağım.
Ama bu kardeşlerden bu savaşları kim kazanıyor arkadaşlar?
Tabi ki Mehmet Çelebi kazanacak çamurlu savaşı.
Daha çok Musul yapmış olduğu savaştan bahsediyorum.
Yani Bizans bir tehlike daha yaşıyor aslında.
Musa Çelebi zamanında tam Musa Çelebi İstanbul'u kuşatıyor bu sefer.
Mehmet Çelebi arkadaşlar Musa Çelebi ile savaş yapıyor, onu yeniyor ve artı Mehmet Çelebi ne yapıyor?
Tahta geçiyor.
Şimdi buraya kısaca anlattım.
Daha uzun hikayeleri var ama Mehmet Çelebi tahta geçtikten sonra o edimin sarayına baktığında şunu görüyor Balkanlar'ın hiçbir bozulma yok.
Neden?
Bakın arkadaşlar neden olduğunu yazalım şimdi şuraya.
Birincisi burada hoşgörü politikası var arkadaşlar.
Yani herkes buradan memnun.
Osmanlı idaresine ve yönetimden memnun olmuşlar.
İkincisi arkadaşlar bu dönemde İngiltere Fransa arasında yüzyıl savaşları devam ediyor.
Herhangi bir saldırı olmamış.
Bir de arkadaşlar Bizans'ın kendi içinde bulunduğu durumlar yine taht kavgaları ve ekonomik sorunlarla boğuşuyor.
Bunlar fetret döneminin olayları.
Mustafa da Timur ile beraber gitmişti.
Bunların bir diğer kadar çarpışan kimdi?
Mustafa idi Şehzade Mustafa'yı.
O da kimle gitmişti arkadaşlar?
Timur'a gitmişti rehin alınmıştı işte artık osmanlı ikinci kurucusu.
Kimi göreceğim.
1 inci Mehmet de Mehmet Çelebi'yi göreceğiz.
Bundan sonra konumuz Mehmet Çelebi olacak arkadaşlar.