Fatih Sultan Mehmet Dönemi Bölüm 2

Evet arkadaşlar şimdi Fatih Sultan.
Mehmet döneminde alınan yerleri görüyoruz.
Kırmızıyla gösterdiğim yerler Fatih Sultan Mehmed'in ulaşabildiği en uç yerler.
Arkadaşlar bir kere.
Başta şunu.
Söyleyeyim.
Balkanlar dediğimiz zaman şu sol.
Taraftaki kırmız olan yere bakacağız.
Rumeli fetihleri veya Balkan fetihleri diye geçer.
Burada arkadaşlar zaten Osman Delete fakat Sultan Mehmet dönemine kadar.
Şu bölgeye kadar hakimdi.
Yani biliyorsunuz Kosova bölgesine kadar.
Ama daha.
İleri gidiyor.
Mesela buradan Sırbistan'a.
Gelecek sırasıyla yine tekrardan söylüyorum hocam.
Sırbistan'dan son hocam.
Yine.
Aşağıda Yunanistan'ın hemen aşağı.
Bölgesinde Mora bölgesine sefer yapacak.
Bu Mora bölgesi arkadaşlar denizlerde de geçer.
Ama Balkanlar.
Fetihleri de geçer.
Soruda genelde Balkan Fatihlerin de çıktığını söyleyelim.
Sonra Eflak.
Boğdan.
Seferlerini yaptığını görüyoruz Fatih Sultan Mehmed'in.
Arkadaşlar Balkanlar'da bugünkü Romanya dediğimiz yerler.
Hemen bir yıl sonra arkadaşlar yine Bosna ve Hersek bölgesi.
Tekrar söyleyelim.
Burası Fatih Sultan Mehmet.
Döneminde.
Bosna Hersek Müslüman olmuştu arkadaşlar.
Bunu bilelim.
Sonra Arnavutluk fethi arkadaşlar gerçekleşiyor.
O zaman ben şunu söyleyebilir.
Miyim artık Adriyatik Denizi'ne komşu muyuz?
Yani İtalya'nın denizlerdeki komşusu muyuz?
Evet bunu bilelim.
Mora'nın alınma.
Sebebi ise şu Arkadaşlar bir kere biz Venedikliler ile neden.
Savaşıyoruz?
Bunun sorusu burada.
Aynı zamanda İstanbul'da Çin defa Sultan Mehmet İstanbul'u aldı.
Tamam arkadaşım sonra geldim orayı da aldı.
Eee şimdi biz Venedik'e iki.
Yönden savaş açmış.
Olduk.
Niye?
Çünkü Venedik'in kolonileri İstanbul'daydı.
Bir iki.
Hocam Mora da onun.
Ciddi bir üstündü.
Venedik üstündü ve ben.
Hem İstanbul'u aldım hem Mora aldım.
O zaman kimle savaş.
Yapacağım, Venedik ile.
Savaş yaparım.
Diyorum ki Venedikliler de bir İtalyan arkadaşlar bunu bilirim.
Burada bir bilmemiz gereken diğer mesele de şu.
Artık Adriyatik.
Si'nden ulaştık.
Demiştik.
Artık buradan da ne yapacağız?
En yakın olan bölgeye yani o Toronto'ya sefer yapacağız diyebiliriz.
Zaten Fatih Sultan Mehmet'in son seferi.
Gençler şimdi Anadolu'da yaptığı faillere bakalım.
Sırayla önce.
Amasra'nın alınması kimden.
Alındı?
Ceneviz lerden Amasra bugünkü anlamda Bartın arkadaşlar.
Bartın ilimiz oluyor.
Kendisi yine İsfendiyar oğullarından Sinop alınıyor.
Burada bilmemiz gereken şu Amasra Ceneviz den alındığı için bu A OSB'ye girer Anadolu siyasi birliğine girer.
Arkadaşlar A.
S, B hocam İsfendiyar oğlu bir Türk beyliği olduğu için.
Yabancı olmadığı.
İçin Sinop a.
Alındı.
Bu da Anadolu.
Türk siyasi birliğine girer.
Burası önemli.
Buradan da arkadaşlar biraz daha ilerliyoruz.
Trabzon Rum İmparatorluğu'nu alacak.
Fatih Sultan Mehmet burada.
Trabzon Rum İmparatorluğu.
Neden ele geçirildi ve mora neden ele geçirildi?
İstanbul'un fethedildiği sırada Bizans.
Soyluları Trabzon Rum İmparatorluğu'nda bulunuyor.
Ve Roma İmparatorluğu'nda.
Bulunuyor.
Arkadaşlar ve Fatih Sultan Mehmet Bizans.
Yeniden canlandırılmasını diye hem Trabzon'a hem de oraya.
Son verdiğini bilelim.
Zaten daha önce bundan bahsetmiştik.
İkincisi, hocam doğuda bir devlet var.
Akkoyunlu devletiyle işbirliği.
Yapıyorlar Fatih Sultan Mehmet'e karşı.
Bu sebeple de alınma.
Sebebi üçüncü İpek Yolu'na.
Hakim olmak istiyoruz.
Osmanlı, İpek.
Yolu'na hakim olmak istiyor.
Bu sebepten de alınmak istendi diyoruz yine.
Bu da neye giriyor hocam?
Bu da Asya'ya veya girer Anadolu siyasi birliği olur.
Anadolu'da diğer bir faaliyetimiz.
Hocam Karamanoğulları üzerine yürümüş olmamız.
Karamanoğulları İstanbul'un fethi sırasında kim iş birliği yapmıştı?
Hocam Venedik ile işbirliği yapmıştı.
Bu yüzden.
De Karaman oğullarının.
İçeride artık yok edilmesi gerekiyordu.
Karamanoğulları burada sonlandırılması.
Etkisiz hale getirildi.
Yani Niğde bölgesine sıkıştı.
Karaman ve Niğde'ye sıkıştı.
Artı Fatih Sultan Mehmet Başa kimin üzerine yürümüştür?
Ak koyun üzerine yürümüştür.
Burada da ak koyun biletini arkadaşlar yeneceğiz.
Ama öncesinde şunu bilmemiz gerekiyor.
Osman Devleti'nin Karamanoğulları ile yapmış.
Olduğum mücadelede kimle rast satılmış duracağım bir Memlük devletiyle arası açılmıştır, iki ak.
Koyunlarla arası açılmıştır.
Karamanoğulları yüzünden tamam, Karamanoğulları.
Etkisiz hale getirilmişti.
Şimdi kimin üzerine sefer yapacak ucan ak koyun üzerine sefer yapacağız.
Ak koyunu seferi.
Uzun Hasan'ın düşmanca tutumu yüzünden olmuştur.
Kendisi zaten Şii karakterli bir devlettir.
Arkadaşlar bir kere.
Burada hem Osmanlı'yla mezhepsel olarak.
Sorun yaşıyor hem de.
Ak koyunlar.
Onlar da aynı.
Karamanoğulları gibi Venedikliler ile işbirliği yapıyor.
Bir de Trabzon'da işbirliği yapıyor.
Sonuç olarak Osman.
Ak oyunda Latin arkadaşlar Otlukbeli savaşıyla yani 1400 73'te.
Tamamen sonlandıracak.
Diyemiyoruz.
Etkisini kıracak ama AK koyun devletini.
Varlığına kim son verecek.
Hocam?
Şah İsmail yani Safeviler son verecek.
Bu arada Memlükler artık bize diş bile meye başlıyor ki halife burada bunu bilelim.
Memlükler ile de Hicaz su yolu meselesi yaşıyoruz.
Artı.
Diğer az önce gördüğümüz gibi.
Karamanoğulları.
İle ve ak.
Koyunlarla Osmanlı'ya karşı.
İşbirliği yapan bir devlet haline geldi.
Bir de.
Fatih Sultan.
Mehmet'in bu.
Hacı adaylarının.
Gittiği.
Güzergahtaki su yollarını tamir.
Etmesi de Memlük leri rahatsız etmiştir.
Ve Osmanlı Devleti üzerinde.
Ramazan.
Oğulları, Bakır, Dulkadir oğulları gibi devletlerin hakimiyet sahasında olan yerlere Memlükler göz dikmiştir.
Yani buralar benim toprağım deyip.
Osmanlı'yla bir tampon oluşmuştur bu bölgeler.
O zaman şunu.
Söyleyebilir miyiz ileride Memlük Osmanlı ilişkisini.
Bozan kıvılcım burada başlıyor.
Sıra denizlerdeki fetih lere geldi.
Bakın burası normalde Akdeniz.
Ben Ege yazdım.
Bilelim diye.
Öncelikle burada adalar var.
Adalar, İmroz, Taş, Oğuz.
Bozcaada, Limni, Midilli, Eğriboz gibi birçok ada var.
Ege bölgesinde hocam bir de Adriyatik.
Kıyılarındaki olan adalar var mesela.
Bunlar da ranta kefe.
Konya ve aya mavra.
Yani burada atalarımızı görelim.
Sultan Mehmet döneminde Ege adalarının büyük bir kısmı ele geçirildi.
Yine buradaki diğer adalar da ele geçirildi diyorum.
Peki ben bu adalara aldım.
Mora bölgesi de alınmıştı biliyorsunuz.
Arnavutluk alınmıştı.
Tamam.
Şimdi denizlerde.
Ve karada alınan yerler.
Yüzünden.
Biz kimle savaştık hocam?
Denizlerde Venedik ile savaş yapıyoruz.
Tam on altı yıl savaş oldu arkadaşlar.
Nihayetinde savaşın sonunda.
Venedik ile bir anlaşma.
Yapılıyor.
İstanbul anlaşması Fatih ele geçirmiş olduğu yerlere karşılık bir imtiyaz vermiştir.
Venediklilere ve Venedikliler ilk defa İstanbul'da elçi.
Bulundurma hakkına sahip olmuşlardır.
Ki buna biz balyoz diyoruz.
Artı Venedikliler arkadaşlar İstanbul Anlaşması'yla ilk defa imtiyaz alan bir.
Avrupalı olarak.
Tarihe geçmiştir.
Bunu da bilelim.
Ama biz onların birçok.
Bölgesini ele geçirdik.
Yine mesela İstanbul bölgesini ele geçirdik.
Tamam hocam, Mora.
Bölgesini ele geçirdik.
Tamam adaları, yani denizlerdeki bu aya Mavera, Kefe Longa gibi yine Eğriboz, Taç OS, Bozcaada, Limni gibi birçok adaları ele geçirdik.
Artı Arnavutluk'u da ele geçirmiş olmamız neye sebep oldu?
Bizim Venedik ile.
Savaş larımızın başlamasına sebep oldu.
Fatih Sultan Mehmed'in alamadığı bir yer daha var.
Onu da söyleyeyim.
Denizlerde alamadığı bir yer.
O da arkadaşlar şurada Muğla bölgesine.
Yakın bir yerdeki Rodos Adası, yani denizlerde ele geçiremediği yer Rodos.
Sırbistan bölgesinde de nereye geçememişti?
Belgrad.
Denizlerdeki işimize devam edelim.
Kırım fethi denizaşırı bir sefer hocam.
Azak Denizi, Kırım Bölgesi ele geçirildi buranın bize getirisini.
İpek Yolu kontrol altına alındı.
Kırım'ın alınmasıyla Karadeniz artık nedir?
Bir Türk gölüdür.
Arkadaşlar harita biraz.
Karışık görünse de ben size yerleri ve ülkelerin hangi sorunları yaşadığımızı kısaca özetlemek istedim.
Şimdi de Fatih.
Sultan.
Mehmed'in genel özelliklerine bakalım.
Fatih dönemi diğer gelişmelere devam ediyoruz bir kere.
Fatih Sultan Mehmet döneminde yapılan bir kanun var.
Kanunlar Ali Osman adında.
Bununla ilgili bizim eski annelerimiz, eski geleneklerimiz yani.
Sözlü kanunlarımız.
Yazılı hale getirilmiştir.
Fatih Sultan Mehmet bunu yapmıştır.
Zaten varolan bir kardeş katli vardı.
Normalde töre gereğince yapılıyordu.
Kim tahta çıkarsa.
Kardeşini bozdurarak öldürebilir de Fatih Sultan Mehmet bunu yasal hale getirmiş oldu.
Kanun Nami Ali Osman ile.
Peki burada ne değişikliği olmuş oldu?
Veraset sistemini bir düzenleme yapıldığını görüyoruz.
Daha önce birinci Murat yapmıştı, şimdi Fatih yaptı, ileride de Birinci Ahmet'in yaptığını göreceğiz.
Hocam divan üye sayısı arttırıldı.
E peki divan üye sayısı niye artırılıyor?
Topraklarımız genişliyor.
Bir aynı zamanda divan başkanlığını kime bırakıyor?
Sadrazama bırakıyor.
Bu ne demek hocam?
Şu merkezde otoriteyi artıran bir unsurdur.
Aynı zamanda.
Merkezi otoriteyi.
Zamanla azaltacak bir unsurdur.
Yani hocam ikisi bir arada nasıl oluyor?
Şöyle anlatayım size şimdi devletin en mühim konuları nerede görüşülüyor hocam?
Divanda görüşülüyor ve peki divanda.
Görüşülen bu konularda Fatih Sultan.
Mehmet niye böyle bir şey yaptı?
Niye Divan'ın başkanı kendisi değil?
Şundan dolayı.
Orada devletle ilgili önemli konuların veya.
Hatalı konuların padişaha.
Söylenmesi zor.
Olabilir.
Bazı devlet görevlileri kellesi gidecek korkusuyla padişaha her şeyi söylemeyi bilir.
Bu yüzden de Fatih böyle bir düzenleme yaptı.
Dedi ki Ne.
Bunlar?
Bana söyleyemeyeceği şeyi herhalde veziri M.
Söylerler, sadrazama söylerler.
Tamam o zaman ne oluyor?
Fatih her şeyi kimden öğrenmiş olacak?
Sadrazam dan öğreniyor ama.
Kendisinin de onları izlediği bir bölüm var.
Yani Kasrı Adil dediğimiz bir bölüm var.
Bu divan görüşmelerini.
Fatih Sultan Mehmet ve ondan sonraki padişahlar bu bölümden.
İzleyecekler.
Her gün katılmışlar mı?
Hayır.
Zaman zaman katılmadıkları.
Günlerde oraya gölgesi yapılmıştır.
Peki hocam, hükümdarın orada olup olmaması neyi değiştirir?
Bazı şeyleri değiştiriyor.
Sadrazama.
Her şey.
Söylenebilir ama.
Hükümdara her şey söylenemez.
O yüzden de ne yapıyor Fatih Sultan Mehmet?
Devletteki her şeyi bu.
Öğrenmeye çalışıyor.
Bu da merkezi otoritesini artırıyor.
Peki merkezi odur.
Temizi azaltan unsur ne zamanlar?
Divan Başkanlığı.
Sadrazam olduğu için.
Artık devlette bir.
Güç, bir otorite olmaya başlıyor.
Sadrazam yani padişah bile sadrazamın.
Gölgesinde kalmaya başlıyor, ileride böyle.
Olacak.
O zaman Fatih Sultan Mehmet.
Döneminde merkezi otorite.
Arttırılmıştır.
Ama bu divan başkanlığı meselesi ilerki zamanlarda.
Merkezi otoriteyi bozacak bir unsur.
Olacak.
Fatih'in rönesansı yakından takip.
Ettiğini bilelim ve bu sebeble.
Sağlı.
Selman Medresesi'ni yaptırıyor.
Avrupa'daki gelişmeleri yakından takip ediyor bu dönemde.
O yüzden de pozitif bilimlere değer verdiğini söyleyelim.
Bir diğeri.
Altın parayı bastırması, İstanbul.
Gibi yerlerin ele geçirilmesi, Kırım, Karadeniz'deki bölgenin ele geçirilmesi, yine Karadeniz limanlarının ele geçirilmesi çok ciddi bir ekonomik bir gelişme sağlıyor.
İstanbul'un fethi.
Zaten bunlar da başlıca rol.
Oynuyor diyoruz.
O yüzden de altın parayı bastırmıştır.
Yine yönetim merkezi olan Topkapı Sarayı'nı yaptırmıştır.
Hocam, Topkapı Sarayı'nı demek, Osmanlı'nın bundan sonra yıkılana kadarki.
Yönetim merkezi demek.
Burada bir Enderun mektebi açtırıyor.
Devşirme okulu ve burada devlet memuru yetiştiriyor.
En aşağıdaki bir kölenin, kulun.
Yukarda sadrazama kadar yolu.
Var.
Bir dikey hareketlilik var burada.
Arkadaşlar yine o dönemde meşhur Fatih Camii yapılmıştır, yapılmıştır diyoruz.
Yine Fatih İstanbul bölgesinde donanmaya önem verdiğini görüyoruz.
İstanbul ve Rusçuk.
Tersane lerini yaptırıyor, ilk donanma yaptıran kimdi?
Orhan dı karamürsel paşa nı yaptırmış oldu, donanma idi.
Peki Fatih Sultan Mehmet.
Dönemimizde.
Bunlardan.
İbaret diyoruz.