II. Bayezid

B Arkadaşlar Fatih Sultan Mehmed'in vefatı ile beraber ikinci Beyazıd tahta geçmiştir Edirne de.
Ama bir sorun var.
Kardeşi Cem bunu kabul etmiyor.
Artı Şehzade Cem ikinci beyaz da bir teklifte bulunuyor.
Abi gel ülkeyi beraber yönetelim.
Sen Balkanlara ve Rumeli'ye bak ben Anadolu'ya bakayım diyor.
Böyle bir teklifi de olmuştur.
Ama ikinci Beyazıd devletin ileri gelenlerinin desteğini aldığı için tahta oturabilir.
Fakat Cem ise Anadolu tarafından desteklenen bir kişi.
Zaten o da ne yapacak hocam?
Bursa'ya gelip yerleşecek.
O da orada hükümdarlığını ilan edecek.
Şimdi Osmanlı'da iki tane hükümdar var.
Biri Bayezid Edirne'de.
Biri Bursa'da.
Arkadaşlar şimdi.
İkinci Bayezid büyük bir orduyla gelecek.
Cem ile yapılan savaşı hocam kazanacak.
Cem bu savaşı kaybedecek.
Ve Ne olacak hocam?
Karaman oğullarına oradan men, nükleere men, nükleerden Rodos'a, beldelerine, Rodos'tan Fransa'ya, en sonda Papa'ya sığınacak.
Şimdi bunların tek tek sığınması daki olan olayları inceleyelim.
İkinci Beyazıt döneminde Şehzade Cem İsyanı veya bazı dinlere göre Cem Sultan olayı gerçekleşiyor.
Hocam bunların taht kavgaları 1490 5 senesine kadar olacak onu bilelim.
Şimdi bakalım şehzade cem.
Savaşı kaybedince nereye gidecek hocam?
Önce Karaman yollarını biliyoruz.
Fatih Sultan Mehmet dönemi bunun kolunu ve kanadını kırmıştır.
Eşimle ikinci Beyazıd Karaman oğullarına kesin son verecek.
Bitti hocam.
Artık Karaman oğullarını görmeyeceğiz.
2 Şehzade Cem daha sonra nereye sığınıyor?
Cem, Memlük topraklarını Suriye'ye hakim, Mısır'a hakim.
Peki burada Memlükler ile Osmanlı arasında zaten sorun vardı.
Mesela Hicaz Su Yolları meselesi.
Yine Dulkadiroğulları ve Ramazanoğulları meselesi vardı.
Şimdi bir de Şehzade Cem olayı var.
Ne yapıyorlar hoca?
Memlükler, Şehzade Cem'i destekleyip onu Anadolu'ya yani Osmanlı üzerine gönderiyorlar.
Tabii burada bir savaş yapıldı.
Aha çayırı dediğimiz bir savaş yapıldı.
Bu savaşta kimsenin kimseye üstünlüğü yok.
E burada Şehzade Cem de ne olacak hocam?
Başka birine sığınacak artık kime?
Rodos tuvallerine sığınacak yani buna mecbur kalıyor.
Şöyle bir şey söyleyeyim.
Bu Memlükler ile Osmanlı'nın ilk savaşı.
Arkadaşlar bunu bilelim.
Ayrıca şunu da bilelim genel kültür.
Şehzade Cem ilk defa hac görevini burada gerçekleştirmiştir diyebiliriz.
Peki bizim Rodos Şövalyeleri ile meselemiz neydi ona bakalım.
Bir kere bir kere Mora halkını kışkırtıyor.
Rodos Şövalyeleri ve Venedikliler ile işbirliği içindeler.
Bunlar zaten Venedik ve Rodos Şövalyeleri beraberler.
Yine Şehzade Cem'i desteklemiş olmaları.
Pek ki bunlardan dolayı Osmanlı Venedik ile bir savaş yapacak.
Bu savaş esnasında ise Havari, Mod, Don, Koro, İnebahtı gibi kaleleri alacak.
Bu savaşlardan sonra ise biz Şehzade Cem'in önce Fransa'ya daha sonra da Papa'ya sığındığını biliyoruz.
O zaman şunu diyebiliriz.
İkinci Beyazıt döneminde Şehzade Cem İsyanı bir iç mesele iken dış mesele haline gelmiş mi?
Evet, buna bazı tarihçiler veya bazı kitaplar testlerde de bunu görüyorum, uluslararası sorun haline geldi diyor.
Yine 19'uncu yüzyılda denilmesi gereken bir kavram ama böyle kavramlar çıkabilir, bilginiz olsun.
Peki 1995 yılına kadar İkinci Beyazıt ile mücadele oldu.
Peki 1995'ten sonra ne oldu?
İkinci Beyazıt papaya haraç verecek.
Niye?
Çünkü Papa, Şehzade Cem'i sanmasın.
Onunu atmasın, o bölgeden uzak ulaştırsın.
Peki 1995'ten sonra ne olacak?
Papa, İkinci Beyazıt'tan aldığı paralarla, yani haraç ile Cem'i himaye etmiştir.
Hatta bir ara Cem'i Haçlı ordusunun başına geçmesini de istemiş ama bunu kabul etmediği için zehirlenerek öldürülmüştür.
Yani Papa burada İkinci Beyazıt'ın elini kolunu bağlamış aslında.
Çünkü kardeşi onun elinde tutsak.
Ve bu da İkinci Bayezid'in dış politikasını olumsuz etkileyecek.
Bunu bilelim.
Peki Osman Devleti'nin dış politikası olumsuz ise.
Eee bu da Osmanlı fetih hareketlerini yavaşlatıyor.
İşte biz bundan ötürü ne diyoruz?
Yükselme döneminde duraklama dönemi yaşıyoruz diyoruz.
Osmanlı Devleti'nin bu dönemde çok fazla büyük fetih hareketleri yok.
İspanya olayı var, onu göreceğiz.
Boğdan seferini görüyoruz mesela.
Kili ve Akil makaleleri alınacak.
Kırım'a karadan ulaşabilmek için harita üzerinden göstereceğim.
Yine Safeviler döneminde Şah İsmail mücadelesi başlıyor ilk defa bu dönemde.
İkinci Beyazıt bu isyanlara çok fazla tepki gösteremiyor.
Onun oğlu Birinci Selim buna karşı bir mücadele başlatacak.
İkinci Beyazıt bu olaylara karşı biraz daha böyle durgun bir politika izliyor.
Doğu'da ciddi bir Şii ayaklanması var.
İkinci Bayezid'in buna tepkisi yeterli değil.
O yüzden de Trabzon sancağında ki oğlu Birinci Selim'in Safa Villa ile mücadeleye başladığını görüyoruz.
Bu dönemde ve İspanya'daki Müslümanlara yardım ettiğini göreceğiz.
Çünkü bir yerden ama bir savaş gemisi gönderemiyor bölgeye.
Şimdi bu sefer ile başlayalım.
Kili ve Kirman kaleleri alınacak Boğdan seferinde.
Peki bu ne için yapılıyor?
Bu Boğdan dediğimiz gibi Romanya toprakları demiştik.
Şöyle gösterelim onu.
Osmanlı Devleti Kırım'a zaten denizlerden ulaşabiliyor ama karadan da ulaşabilmek için buradan kili ve ak kir makalelerini alıp Kırım'a ulaşmayı amaçlamıştır.
Zaten kili ve kir makalelerinde almıştır.
Diğer bir olaya imza bakalım.
Safevi mücadelesi Osmanlı ile İran yani Safevi.
Arkadaşlar Safeviler Türktür ama şii karakterli devlettir.
Osmanlı da bir Türk'tür ama Sünni karakterli dir.
Peki bu Safevilerin derdi ne?
Hocam Şah İsmail, Kafkasya ve Türkistan politikaları var.
Yani orayı ele geçirmek istiyor.
Ama bu Osmanlı politikasına ters olduğu için ne olacak?
Önceliğini Anadolu'ya veriyor.
Önce Anadolu'yu halledip daha sonra buraya gelmek isteyecek.
Tamam bakalım şimdi Şah İsmail, Safeviler.
Arkadaşlar Antalya bölgesine kadar gelmişler.
İç Anadolu bölgesine kadar özellikle ulaşmışlar.
Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Türklere, Oğuz Türklerine ulaşmışlar ve burada ne yaptılar?
Şah Kulu isyanlarına sebep oluyorlar.
Yani Şiilik propagandası yapıyorlar.
Bu dönemde Trabzon sancağında bulunan Birinci Selim ileride namı diğer Yavuz Sultan Selim olacak.
Kişi babasından habersiz Safevi topraklarına girmiş ve Safevi bölgesindeki birçok yeri ele geçirmiştir ama ama ikinci Beyazıd bundan hiç hoşnut olmamış.
Birinci Selim'e biraz ayar verdiğini görüyoruz.
Yine Birinci Selim'le ikinci Bayezid'in bir mücadeleye giriştiğini biliyoruz.
Bu mücadeleyi Birinci Selim değil, ikinci Beyazıt kazanmıştır.
Daha sonraki süreçte İkinci Selim'in bu atılgan lığını gören yeniçeriler ve direkt adamları hocam ne yapacaklar?
İkinci Beyazıt ölümünden sonra Birinci Selim'i tahta geçirecekler.
Zaten Birinci Selim'in ikinci Beyazıt'a karşı hareketi belki de Ikinci Beyazıt'ın öldürülmesine sebep oldu.
Bu da olabilir.
Burada Birinci Selim ilk defa bir padişahla, yani ilk defa babasıyla savaşan şehzade olarak tarihe geçmiştir.
Onu söyleyelim.
Ama sonuç olarak Birinci Selim, babasıyla yapmış olduğu mücadelede ve Safevi politikasına karşı yapmış olduğu hareketlerde Osmanlı devlet adamlarının ve yeniçerilerin desteğini almıştır zaten.
İkinci bezden sonra tahtta kimi göreceğiz?
Birinci Selim'i yani Yavuz Sultan Selim'i göreceğiz diyoruz.
Yine ikinci beyazın başka bir politikasına bakalım buradan.
İkinci Beyazıt döneminde Endülüs'te bulunan Yahudi ve Müslümanlar, Kastilya ve Aragon krallarının gücünü birleştirilmesiyle zor anları yaşamışlardır ve sistematik bir şekilde öldürmüşlerdir.
Onu da söyleyelim, işkenceye maruz kalmışlardır.
Burada Yahudi ve Müslümanların yardım istediği bir devlet var.
O zaman kim var?
Güçlü olarak Osmanlı Devleti var.
İkinci Beyazıt buradan bir gemi göndererek İspanya'daki Yahudileri ve Müslümanları alıp Müslümanları Afrika bölgesine yerleştirmiş.
Yahudileri de Selanik, İzmir, İstanbul, Edirne ve Manastır gibi yerlere yerleştirmiştir.
Yahudilerin Osman biletine kültürel bakımdan büyük etkisi var artık.
İspanya'daki Müslümanlar çoğunluk iken azınlığa düşüyorlar ve Yahudiler de yine öyle.
Taa Emeviler zamanındaki bu deliler gidiyor.
Biliyorsunuz Endülüs'te Beni Ahmer ve Gırnata gibi önemli Müslüman dertleri vardı.
Bunlar Avrupa'da önemli işlere imza atmışlardı.
Hatta Rönesans'ın başlamasında bile etkili idiler.
Çünkü bilimsel çalışmalar yapıyorlardı.
Artık burası Müslümanlar da değil.
Osmanlı devletinin ikinci Beyazıt dönemi gelişmeleri de bunlardan ibaret.
Birinci Selim döneminde görüşmek üzere.