Mıknatıslar ve manyetik alan; günlük yaşantınızda hayatımızı kolaylaştıran birçok ürünün içerisinde mıknatıslar ve manyetik alanı gözlemliyoruz Örneğin hoparlörler, elektrik motorları, barajlarda elektrik üretimi, tıpta emar cihazı gibi birçok alanda mıknatıslar ve manyetik alan manyetik alanlar işimizi kolaylaştırıyor. Mıknatısları tarif edecek olursak, demir nikel kobalt gibi maddeleri çekebilme özelliğine sahip sahip maddelere mıknatıs deriz .Bir mıknatısın bu gibi ürünleri kendisine çekebilmesi için kendisine ait bir alanı olması lazım işte biz bu alana manyetik alan olarak ifade ediyoruz. Şekil1 ve şekil2'deki çubuk mıknatısımız ve şekil2'deki U mıknatısımız üzerinde bu manyetik alanları gösterecek ifade edecek olursak, hemen şuradaki şurayı bir hemen temizleyelim.
Şurada görmüş olduğunuz çubuk mıknatısımızda N kutbu kuzey kutbunu S kutbu güney kutbunu ifade etmektedir.
Yani mıknatısımız iki kutupludur.
N kutbundan S kutbuna doğru manyetik alan çizgilerini oluştururuz.
Siz bir mıknatısı elinize aldığınızda bunu gözlemleyemezsiniz fakat fizikte biz bunun anlatımlı kolaylaştırmak için bu şekilde bir modelleme gösteriyoruz. Bu model modellemeyi de net bir şekilde gözlemlemek isterseniz bir mıknatısın etrafına demir tozlarını serperek bu durumu net bir şekilde görebilirsiniz.
Çünkü mıknatısın üzerine döktüğünüz demir tozlarınız kafasına göre yani gelişigüzel bir şekilde dağılmaz.
Görmüş olduğunuz bu manyetik alan çizgilerinin bu manyetik alan çizgilerinin üzerine yerleşir.
Bu çizgilerimize manyetik alan çizgileri diyoruz.
Aslında bu manyetik alan çizgileri manyetik alan sizin demir, nikel, kobalt gibi ürünlerinizi çekebilecekleri alan sınır olarak düşünebilirsiniz.
Manyetik alan çizgilerinin varlığını gösterdiğimize göre şuraya da onun notunu ifade edelim: Manyetik alan çizgileri mıknatıslarımız da N'den S'ye doğru oluşur şeklinde, unutmamak için notumuzu gösterelim.
Peki U mıknatısımızda manyetik alan çizgilerimizi gösterecek olursak yine N'den S'ye doğru manyetik alan çizgilerimiz oluşur.
Mıknatıslarımızın demir nikel gibi ürünleri çektiğini söylemiştik.
O halde hemen gösterelim, bir mıknatısımızı elimize aldık bir kutbu N bir kutu S önüne bir demir parçasını getirecek olursak ve çekebileceği sınır içerisinde ise demiri kendisine doğru ne yapar?
Çeker.
Peki bu mıknatısımızın kutbunu değiştirecek olursak, N kutbu yerine S kutbunun önüne demir parçasını yerleştirecek olursak yine demir parçası aynı ürün olsun.
Yine kendisine doğru çeker.
O zaman şöyle not edebiliriz kısaca mıknatıslar kutuplar kutup fark etmeksizin kutup fark etmeksizin demir, nikel, kobalt gibi ürünlerin hepsini ne yapar?
Kendisine çeker.
Yani N veya S kutbu olmasının bir önemi yok.
Peki mıknatıslarımızın etkileşimi hakkında konuşacak olursak, iki tane mıknatısımızı yan yana getirelim.
Bir kutbu N bir kutu S olsun. karşısına da getirdiğimiz mıknatısımızın kutupları birbirine bakan kutupları aynı kutuplar olsun.
O halde manyetik alan çizgileri N'den S'ye doğru oluşuyordu.
O halde manyetik alan çizgilerini gösterecek olursak manyetik alan hiçbir şekilde birbirine temas etmeden birbirine ne yapmış olacak mıknatıslar?
Bu şekilde itmiş olacak.
O halde aynı kutuplar birbirini iter şeklinde not alabiliriz.
Peki zıt kutupları karşılıklı bir araya getirirsek, bu manyetik alan çizgileri nereden nereye doğru oluşuyordu?
N'den S'ye doğru oluşuyordu.
O halde burada manyetik alan N'den S'ye doğru oluşacak.
Bunun modellemesini gösterdiğimizde göre o halde bu zıt kutuplu mıknatıslar birbirini ne yapar diyeceğiz?
Birbirini çeker ifadesini kullanırız.
Bir mıknatısımızı bölersek ne elde ederiz?
Hemen onu da gözlemleyelim.
Bir mıknatısımızı aldık bir kutbu N bir kutbu S, mıknatısımızı tam da şöyle bir şekilde ortadan böldük.
Burada mıknatıslarımız iki parçaya ayrıldığında aslında bu mıknatıs özelliği devam eden iki parçaya dönüşür.
Sol tarafı S sağ tarafı N olacak şekilde iki tane mıknatıs elde etmiş oluruz.
O halde mıknatıslarımızı böldüğümüzde mıknatıslanmaya devam eden parçalar oluşur. Mıknatıslanmaya devam eden parçalar oluşur deriz.
Şurada görmüş olduğunuz çubuk mıknatısımızda N kutbu kuzey kutbunu S kutbu güney kutbunu ifade etmektedir.
Yani mıknatısımız iki kutupludur.
N kutbundan S kutbuna doğru manyetik alan çizgilerini oluştururuz.
Siz bir mıknatısı elinize aldığınızda bunu gözlemleyemezsiniz fakat fizikte biz bunun anlatımlı kolaylaştırmak için bu şekilde bir modelleme gösteriyoruz. Bu model modellemeyi de net bir şekilde gözlemlemek isterseniz bir mıknatısın etrafına demir tozlarını serperek bu durumu net bir şekilde görebilirsiniz.
Çünkü mıknatısın üzerine döktüğünüz demir tozlarınız kafasına göre yani gelişigüzel bir şekilde dağılmaz.
Görmüş olduğunuz bu manyetik alan çizgilerinin bu manyetik alan çizgilerinin üzerine yerleşir.
Bu çizgilerimize manyetik alan çizgileri diyoruz.
Aslında bu manyetik alan çizgileri manyetik alan sizin demir, nikel, kobalt gibi ürünlerinizi çekebilecekleri alan sınır olarak düşünebilirsiniz.
Manyetik alan çizgilerinin varlığını gösterdiğimize göre şuraya da onun notunu ifade edelim: Manyetik alan çizgileri mıknatıslarımız da N'den S'ye doğru oluşur şeklinde, unutmamak için notumuzu gösterelim.
Peki U mıknatısımızda manyetik alan çizgilerimizi gösterecek olursak yine N'den S'ye doğru manyetik alan çizgilerimiz oluşur.
Mıknatıslarımızın demir nikel gibi ürünleri çektiğini söylemiştik.
O halde hemen gösterelim, bir mıknatısımızı elimize aldık bir kutbu N bir kutu S önüne bir demir parçasını getirecek olursak ve çekebileceği sınır içerisinde ise demiri kendisine doğru ne yapar?
Çeker.
Peki bu mıknatısımızın kutbunu değiştirecek olursak, N kutbu yerine S kutbunun önüne demir parçasını yerleştirecek olursak yine demir parçası aynı ürün olsun.
Yine kendisine doğru çeker.
O zaman şöyle not edebiliriz kısaca mıknatıslar kutuplar kutup fark etmeksizin kutup fark etmeksizin demir, nikel, kobalt gibi ürünlerin hepsini ne yapar?
Kendisine çeker.
Yani N veya S kutbu olmasının bir önemi yok.
Peki mıknatıslarımızın etkileşimi hakkında konuşacak olursak, iki tane mıknatısımızı yan yana getirelim.
Bir kutbu N bir kutu S olsun. karşısına da getirdiğimiz mıknatısımızın kutupları birbirine bakan kutupları aynı kutuplar olsun.
O halde manyetik alan çizgileri N'den S'ye doğru oluşuyordu.
O halde manyetik alan çizgilerini gösterecek olursak manyetik alan hiçbir şekilde birbirine temas etmeden birbirine ne yapmış olacak mıknatıslar?
Bu şekilde itmiş olacak.
O halde aynı kutuplar birbirini iter şeklinde not alabiliriz.
Peki zıt kutupları karşılıklı bir araya getirirsek, bu manyetik alan çizgileri nereden nereye doğru oluşuyordu?
N'den S'ye doğru oluşuyordu.
O halde burada manyetik alan N'den S'ye doğru oluşacak.
Bunun modellemesini gösterdiğimizde göre o halde bu zıt kutuplu mıknatıslar birbirini ne yapar diyeceğiz?
Birbirini çeker ifadesini kullanırız.
Bir mıknatısımızı bölersek ne elde ederiz?
Hemen onu da gözlemleyelim.
Bir mıknatısımızı aldık bir kutbu N bir kutbu S, mıknatısımızı tam da şöyle bir şekilde ortadan böldük.
Burada mıknatıslarımız iki parçaya ayrıldığında aslında bu mıknatıs özelliği devam eden iki parçaya dönüşür.
Sol tarafı S sağ tarafı N olacak şekilde iki tane mıknatıs elde etmiş oluruz.
O halde mıknatıslarımızı böldüğümüzde mıknatıslanmaya devam eden parçalar oluşur. Mıknatıslanmaya devam eden parçalar oluşur deriz.
