Enerji dönüşümlerinde ilk önce fotosentezi işleyeceğiz.
Fotosentez, klorofil, canlıların su ve karbondioksiti kullanarak ışık yardımıyla besin ve oksijen üretmesidir.
Pekala bu fotosentez için neler gerekli?
Bir ışık, klorofil olması lazım canlıda.
Karbondioksit bu karbondioksit yazalım.
Karbondioksit ve su bulunması gerekiyor fotosentezin oluşabilmesi için.
Pekala fotosentez sonucunda neler oluşuyor?
Besin ve oksijen oluşuyor.
Burada da fotosentezimizin denklemi var.
Karbondioksit ve su güneş ışığı yardımıyla klorofiller de var.
Üretici canlılarda ya da klorofilli canlılarda kullanarak karbondioksit ve suyu sonuçta besin ve oksijen üretiliyor.
Biz buna ne diyoruz?
Fotosentez diyoruz.
Şimdi fotosentez sorularını çözerken bize çok yardımcı olacak birkaç tane not yazdık.
Fotosentez güneş ışığında tabii ki gerçekleşir ama yapay ışık kaynaklarında da gerçekleşir.
Sorularda gelecek karşınıza, yapay ışık kaynaklarında da gerçekleşir.
Fotosentez yapan bitki gelişir, kütlesi artar, yaprak sayısı çoğalır.
Klorofil bazı canlılarda kompleks içerisinde, bazılarında ise sitoplazmada bulunur.
Klorofil ne yapar?
Klorofil ışık enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürür.
Önemli.
Işık enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürür.
Sorularda deney olarak göreceksiniz.
Kireç suyu karbondioksit tutar ve rengini bulandırır.
Üretilen glikozun fazlası nişasta olarak depo edilir.
Sorularda çok karşınıza çıkacak, fazla glikoz nişasta olarak depo ediliyor, pekala ne oluyor?
İyot çözeltisi de nişastanın ayracıdır.
Nişastayı mavi renge boyar yani.
Mesela bir bitkinin fotosentez yapıp yapmadığını anlamak için o bitkinin yaprağına iyot damlatırız.
İyot eğer mavi renge dönüşüyorsa.
Evet burada glikoz üretilmiştir ve fazlası nişasta olarak depo edilmiştir diyebiliriz.
Fotosentez hızına etki eden faktörlerin ilki ışık şiddeti.
Burada grafik çizdik.
Fotosentez hızı, ışık şiddeti bakın belli bir noktaya kadar yükseliyor ışık arttıkça, ışık şiddeti arttıkça fotosentez hızı da artıyor ama belli bir noktadan sonra sabit kalıyor.
Neden sabit kalıyor?
Çünkü diğer faktörlerin sınırlayıcı etkisi var.
Yani sadece ışık şiddeti tek başına fotosentez hızının sürekli artması için yeterli değildir.
Işığın renginde fotosentez ne oluyor ona bakalım.
Şimdi beyaz ışıkta birçok rengin olduğunu biliyoruz.
Bu ışıktaki renklerin her birinin fotosentez ile kullanılma oranları farklı.
Neden?
Çünkü fotosentez hızını belirleyen durum, ışığın klorofil tarafından emilme durumudur.
Yani hangi renk ışık daha çok emiliyor ise daha çok enerji alıyorsa orada daha fazla fotosentez hızlı olur.
Fotosentez klorofil tarafından en fazla mor ve kırmızı ışık soğuruluyor hatta morda daha fazla.
O yüzden fotosentez en hızlı mor ve kırmızıda gerçekleşiyor.
En yavaş yeşilde neden en yavaş yeşilde?
Çünkü biz daha önceki yıllardan biliyoruz ki cisimler yansıttıkları ışığın renginde görünürler.
Bitkiler de yeşil ışığı yansıttıkları için, yeşil gözüktükleri için fotosentez en az yeşil ışıkta gerçekleşir.
Çünkü soğurulan enerji çok azdır.
Yeşil ışığı yansıttıkları için kalan enerji fotosentez hızını en az seviyede kullanabilecek enerjidir.
Karbondioksit miktarında da fotosentez karbondioksit arttıkça belli bir noktaya kadar artıyor, sonra sabitlenir.
Çünkü diğer sınırlayıcı faktörler aynı şekilde su miktarı arttıkça da artıyor.
Sonra sınırlanıyor.
Sıcaklıkta ise fotosentez en hızlı 25 - 30 santigrat derecelerde gerçekleşiyor.
Çünkü daha yüksek sıcaklıklarda fotosentez için görevli olan enzimlerin yapısı bozuluyor, yapısı bozulduğu için de fotosentez hızı azalıyor.
Bu saydıklarımızın hepsi çevresel faktörler.
Fotosentez hızını etkileyen bir de yapısal faktörler var ki bunlar da klorofil sayısı, yaprak sayısı, yaprak şekli gibi etkilerdir diyoruz.
Fotosentez, klorofil, canlıların su ve karbondioksiti kullanarak ışık yardımıyla besin ve oksijen üretmesidir.
Pekala bu fotosentez için neler gerekli?
Bir ışık, klorofil olması lazım canlıda.
Karbondioksit bu karbondioksit yazalım.
Karbondioksit ve su bulunması gerekiyor fotosentezin oluşabilmesi için.
Pekala fotosentez sonucunda neler oluşuyor?
Besin ve oksijen oluşuyor.
Burada da fotosentezimizin denklemi var.
Karbondioksit ve su güneş ışığı yardımıyla klorofiller de var.
Üretici canlılarda ya da klorofilli canlılarda kullanarak karbondioksit ve suyu sonuçta besin ve oksijen üretiliyor.
Biz buna ne diyoruz?
Fotosentez diyoruz.
Şimdi fotosentez sorularını çözerken bize çok yardımcı olacak birkaç tane not yazdık.
Fotosentez güneş ışığında tabii ki gerçekleşir ama yapay ışık kaynaklarında da gerçekleşir.
Sorularda gelecek karşınıza, yapay ışık kaynaklarında da gerçekleşir.
Fotosentez yapan bitki gelişir, kütlesi artar, yaprak sayısı çoğalır.
Klorofil bazı canlılarda kompleks içerisinde, bazılarında ise sitoplazmada bulunur.
Klorofil ne yapar?
Klorofil ışık enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürür.
Önemli.
Işık enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürür.
Sorularda deney olarak göreceksiniz.
Kireç suyu karbondioksit tutar ve rengini bulandırır.
Üretilen glikozun fazlası nişasta olarak depo edilir.
Sorularda çok karşınıza çıkacak, fazla glikoz nişasta olarak depo ediliyor, pekala ne oluyor?
İyot çözeltisi de nişastanın ayracıdır.
Nişastayı mavi renge boyar yani.
Mesela bir bitkinin fotosentez yapıp yapmadığını anlamak için o bitkinin yaprağına iyot damlatırız.
İyot eğer mavi renge dönüşüyorsa.
Evet burada glikoz üretilmiştir ve fazlası nişasta olarak depo edilmiştir diyebiliriz.
Fotosentez hızına etki eden faktörlerin ilki ışık şiddeti.
Burada grafik çizdik.
Fotosentez hızı, ışık şiddeti bakın belli bir noktaya kadar yükseliyor ışık arttıkça, ışık şiddeti arttıkça fotosentez hızı da artıyor ama belli bir noktadan sonra sabit kalıyor.
Neden sabit kalıyor?
Çünkü diğer faktörlerin sınırlayıcı etkisi var.
Yani sadece ışık şiddeti tek başına fotosentez hızının sürekli artması için yeterli değildir.
Işığın renginde fotosentez ne oluyor ona bakalım.
Şimdi beyaz ışıkta birçok rengin olduğunu biliyoruz.
Bu ışıktaki renklerin her birinin fotosentez ile kullanılma oranları farklı.
Neden?
Çünkü fotosentez hızını belirleyen durum, ışığın klorofil tarafından emilme durumudur.
Yani hangi renk ışık daha çok emiliyor ise daha çok enerji alıyorsa orada daha fazla fotosentez hızlı olur.
Fotosentez klorofil tarafından en fazla mor ve kırmızı ışık soğuruluyor hatta morda daha fazla.
O yüzden fotosentez en hızlı mor ve kırmızıda gerçekleşiyor.
En yavaş yeşilde neden en yavaş yeşilde?
Çünkü biz daha önceki yıllardan biliyoruz ki cisimler yansıttıkları ışığın renginde görünürler.
Bitkiler de yeşil ışığı yansıttıkları için, yeşil gözüktükleri için fotosentez en az yeşil ışıkta gerçekleşir.
Çünkü soğurulan enerji çok azdır.
Yeşil ışığı yansıttıkları için kalan enerji fotosentez hızını en az seviyede kullanabilecek enerjidir.
Karbondioksit miktarında da fotosentez karbondioksit arttıkça belli bir noktaya kadar artıyor, sonra sabitlenir.
Çünkü diğer sınırlayıcı faktörler aynı şekilde su miktarı arttıkça da artıyor.
Sonra sınırlanıyor.
Sıcaklıkta ise fotosentez en hızlı 25 - 30 santigrat derecelerde gerçekleşiyor.
Çünkü daha yüksek sıcaklıklarda fotosentez için görevli olan enzimlerin yapısı bozuluyor, yapısı bozulduğu için de fotosentez hızı azalıyor.
Bu saydıklarımızın hepsi çevresel faktörler.
Fotosentez hızını etkileyen bir de yapısal faktörler var ki bunlar da klorofil sayısı, yaprak sayısı, yaprak şekli gibi etkilerdir diyoruz.
