İsim Fiiller

Evet bu videomuzda da Philips SLR bakacağız arkadaşlar.
Philips lilerin diğer adını unutmuyoruz.
Filim si ya da eylem si şeklinde sorular gelebilir karşımıza arkadaşlar.
Şimdi fiili üstler arkadaşlar.
Fiil meslekleri, isim, fiil, sıfat, fiil ve zarf fiil olmak üzere üçe ayrılır.
Filim siler arkadaşlar fiillere gelir ama fiili hisleri bir daha fiil diye kabul edemeyiz.
Hepsi arkadaşlar fiil özelliğini kaybeder yani.
Mesela bazen sorular çıkıyor yukarıdaki parçada kaç tane çekimle fiil vardır deniliyor.
Filim siler fiil kabul edilmez arkadaşlar ama kesinlikle film sekteri tabiki de fiillere gelir bakın fiillerden türer ancak fiil gibi çekim denemez çünkü artık fiil özelliğini kaybeder.
Olumlu halleri de olabilir, olumsuz halleri de olabilir.
Ve fiil kimse eklerinin arkadaşlar hepsi yapım eki sayılır.
Yani biz isim fiilleri de, sıfat fiilleri de, zarf fiilleri de yapısına göre kesinlikle türemiş kabul ederiz bunu asla unutmuyoruz ilk olarak.
Arkadaşlar isim fiilden başlayalım isim fiil arkadaşlar diğer adı ad eylemdir.
Çünkü ismin diğer adı ad, fiilin diğer adı da eylemdir.
Benim ismin fiile derim nelerdi̇r mayıs mak diye.
Bunu zaten çoğumuz biliyoruz arkadaşlar bu şekilde kodlayan biliriz.
Mayıs mak yani bu ne demek?
Mak ve mek ekleri, ma ve me ekleri, ış, iş uş ve üş ekleri, arkadaşlar ve fiili fiillerin hepsi arkadaşlar.
Fiilden isim yapım eki kabul edilir.
Yani eğer bir ek mesela diyorum ki karşıdaki çocukla dakikalarca barıştık.
Sen gidip de buradaki iş ekine isim fiil diyemezsin.
Çünkü fiili her fiilden isim kabul edilir ve bakmaktan bakış mak.
Burada fiilden fiil yapım eki vardır arkadaşlar.
Yani her gördüğümüzü kesinlikle isim fiil dir demiyoruz.
Şimdi ilk cümleye bakalım.
Bu taşlı yolda yürümek hiç de kolay değildi.
Bakın arkadaşlar yürümek fiil dir unutmuyoruz.
Filim siler fiillere gelir. Buradaki mek eki ise fiil tekidir.
Mesela bu kelime şu an fiil mi?
Hayır değil.
Films olduğu için artık türemiş bir isim kabul edildi.
O yaralı kediyi bir veteriner veterinere götürmeye karar verdi.
Bakın şuradaki m eki isim fiil tekidir.
Fiilden isim yaptı.
Salondakilerin hepsi filmin başlamasını bekliyordu.
Me ve ma ek yine isim fiil ikidir.
Olayları değerlendir işi dikkatimi çekti.
Değerlendirmekten değerlendirmiş fiilden isim yapım eki yapan arkadaşlar ve buradaki iş ekine biz ne dedik isim fiil dedik arkadaşlar her sözcük tabikide isim fiil değildir.
Bazıları olumsuz olan meme olabilir, bazıları kalıplaşmış olabilir ki burada onu anlatacağız.
Bazı sözcükler isim fiil ekleriyle türedi ekleri halde yani meye ma ya da ış iş uş yada mek mak ekleriyle yürüdükleri halde fiilin ise özelliklerini kaybeden arkadaşlar kalıcı isim ya da kalıplaşmış isim şeklinde karşına gelebilir.
Mesela sana şöyle bir cümle yazdı Aşağıdaki yerin hangisinde böyle bir kullanım vardır dedi.
Mesela uçurtma, kazma, sarma, pastırma, dondurma.
Deneme sınavı olabilir.
Mesela dolma danışma, çakmak, yemek, asma, ekmek, kuruluş, yağış, buluş.
Bunların hepsi arkadaşlar.
Cümleye göre değişebiliyor.
Mesela Bak evde hiç ekmek yok dediğinde buradaki ekmek kalıplaşmış bir yiyecek olan ekmekten bahsediyor.
Ama bahçeyi bunları ekmek ne kadar zor olabilir dediğimde buradaki ekmek arkadaşlar filim sidir.
Ama yukarıdaki ekmek kalıplaşmış dır, kalıcı isimdir.
Toprağı kazma görevini bana verdiler dediğimde buradaki kazma aletten bahsettiğim için kalıcı isimdir.
Ama dedem yazlık taki bahçe için kazma almaya gitti dediğimde Arkadaşlar buradaki kalıcı isimdir.
Pardon buradaki filim sidir.
Buradaki kalıcı isimdir.
Buradaki kazma alet araç anlamında kullanıldığı için kalıcı isimdir.
Buradaki n görevi kazma görevi isim tamlaması şeklinde kullanıldığı için ve fiilden isim yapım eki olduğu için film ise kabul edilir.
Bak yarınki derste yağış türlerin anlatacağım. Çay içerken yağmurun yağışını izledik.
Buradaki yağış türü arkadaşlar adı zaten yağış olduğu için burada fiilden isim yapmadığı için kalıcı isimdir.
Ama yağmurun yağışı yağmaktadır.
Yağış fiilden isim yaptığı için arkadaşlar biz bunu ne kabul ediyoruz isim fiil kabul ediyoruz ve arkadaşlar memo ekini asla olumsuzluk ekiyle karıştırıyoruz olumsuzluk eki olan memura.
Kesinlikle film seti sayılmaz.
Bak inşaat firmasının teklifini mahalle sakinlerinden kimse kabul etmedi dediğim de burada olumsuzluk anlamı vardır ve burada filim yoktur.
Senin bir şeyi kabul etme ihtimali yok dediğimde buradaki M.Y.
Arkadaşlar fiilden isim yaptı.
Olumsuz değil kalıcı isim değil fiile geldi.
O zaman bunu olur isim fiil olur yani film ise olur.
Depremzedeleri kurtarma faaliyetleri hızla devam ediyor dediğimde buradaki kurtarma faaliyetleri isim tamlaması dır ve buradaki meye ba isim fiil tekidir ama ödevini yapmazsa onu cezalandırılmak dan kurtarma dediğimde evet buradaki mad men ise fiil dir ama şuradaki kurtarma kelimesi de olumsuzluk eklenir arkadaşlar.
Bu kısmı da asla unutmuyoruz ve isim fiiller arkadaşlar.
Bakın bu da bir soru kalıbı mıdır?
Bir cümlede bir ismi niteleme görevinde kullanılabilir.
Yani sana şöyle den şöyle diyebilir aşağıdaki yerin hangisinde isim fiil bir ismin niteleme görevinde kullanılmıştır, niteleme görevinde kullanılmıştır dediği zaman biz ne yapacağız?
Niteleme sıfatını arayacağız.
Bak sonradan görme insanlardan olabildiğince uzak dur diyor ya.
Buradaki mame eki sefil tekidir.
Şimdi ben buraya nasıl?
Sorusunu soruyorum.
Çünkü niteleme sıfatında nasıl sorusu sorulur.
İsmi nasıl insan?
Sonradan görme, insan, niteleme, sıfat mıdır?
Ama görme kelimesinde ki mame isim Filik midir?
Ya da başkasından duyulmaz sözlerle hiçbir zaman hareket etme dediğimde bakın şuradaki beye ma isim fiil ikidir.
Buradaki Memati alamayız arkadaşlar.
Çünkü hareket etme burada olumsuzluk ehlidir. Nasıl söz başkasından duyulmaz?
Söz, niteleme, sıfat mıdır?
Ve arkadaşlar şu hiçbir alamam şuraya kadar ve şuradaki meye ma İsrafil ikidir.
Yani isim fiil cümlede bir ismi niteleme görevinde kullanıldı.
Şimdi bu iki soruya bakalım arkadaşlar aşağıdaki cümlelerin hangisinde ise fiil yoktur diyor.
Bakıyoruz.
Şiir yazmak, hooop burada bakmak eki var.
Şiir yazmak için hayal gücünüz kuvvetli olmalıdır.
Gidip de buradaki temayı almayın arkadaşlar.
Çünkü burada malı meli gereklilik kipi vardır.
Yani bu kısım olmaz.
Adana gitti, gerçeği anlatmanın çok farklı yöntemleri olduğu biliniyor dediğimde bakın buradaki Memo isim fiil ikidir.
Bu dergide gençlerin görüşlerine bol bol yerli vereceğiz.
Şu bir kalsın.
Her hafta sonu yanıma gelişini o kadar alıştım ki, gelmekten geliş.
Fiilden isim.
Buradaki iş İsrail'dir.
İçimdeki sıkıntıların gitmesi için onun bir bakışı yeter derken buradaki meye ma ismin fiil tekidir ve bakmaktan bakış yine isim fiil eki dir arkadaşlar.
Cevap.
Ceyhan neden ceyhan?
Çünkü buradaki görüş kelimesi düşünce fikir anlamında kullanılmıştır.
Yani Ceyhan'daki görmekten görüş değil kalıcı isimdir.
O yüzden de cevabımız Ceyhan dır.
Arkadaşlar diğer sorumuza bakacak olursak aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim fiil vardır diyor.
Altı çizili sözcükler.
Bakalım dondurmayı ne kadar sevdiğini ben de biliyorum derken yiyecek olan dondurma olduğu için kalıcı isim sonra bizim bilim adamının bu buluşu demiş.
Apartmanın girişi demiş.
Konukları ağırlama demiş.
Başındaki kırmızı yazma demiş.
Şuradaki yazma arkadaşlar başörtü tülbent anlamında kullanıldığı için kalıcı isimdir.
Buluş arkadaşlar burada yine kalıcı isimdir icat anlamında.
Apartmanın girişi derken giriş arkadaşlar girmekten giriş değil adı giriş.
Zaten bu da kalıcı isimdir.
Ama ne görevi, konukları ağırlama görevi.
Burada bir isim tamlaması vardır ve buradaki mame eki fiilden isim yapım eki dir.
Yani bizim fiili isimiz dir arkadaşlar.