İkinci Yeni Şiiri Temsilcileri (Cemal Süreyya, Sezai Karakoç)

Bu dersimiz de ikinci yeni.
Temsilcileri üzerinde duracağız.
Sanatçılarından bahsedeceğiz.
Cemal Süreya dan başlıyoruz.
Bak'ın üslubunda ki mizah ve ironi ona ayrı bir özellik kazandırmıştır.
Özellikle de özgün imgeleri ile dikkatleri üzerine çekmiştir.
Zaten ikinci yenilerde imge meselesi önemliydi.
Bakın şiirlerinde özellikle umutsuzluk, yalnızlık, aşk gibi konuların işlendiğini görüyoruz.
Coğrafya, bakış şiirlerine coğrafya, tarih, destanlar ve mitoloji kaynaklık etmiştir.
Yani Cemal Süreya neyle besleniyor dersek, coğrafyadan, tarihten, destanlar dan ve mitolojiden beslenmiştir diyebiliriz.
Özellikle de bakın resim ögesi şehirlerine önemli bir yer tutar.
Halk ve Divan şiirinin imkanlarından faydalanmıştır.
Şiirlerinde Osman Mazlum takma adını kullanır.
İlk şiirlerine bakalım, ilk şiirlerinde bakın.
Geleneksel şekilleri denemiş ve sonrasında imgesel ve soyut şiir anlayışına bakın yönelmişti.
Özellikle de özgür biçimler ile kurallardan kaçan, çarpıcı ve yoğun imgesi olan şiirler yazmıştır.
Bakın dikkat edersek imge meselesi bizim için önemlidir.
Özgür biçimler ifadesi önemlidir.
Çarpıcı ama bu imgeler çarpıcı ve yoğun olacak ve o klasik anlayıştan farklı imgeler kullandığını söyleyebiliriz.
Güvercin k Göçebe Beni Öp Sonra, Doğur Beni, Sevda Sözleri, Sıcak Nal ve Güz Biti eserlerinin hepsi önemlidir, mutlaka bilmeliyiz diyeceğiz.
Sezai Karakoç Kendisi 2021.
En son günlerinde vefat etti.
Kendisini rahmetle anıyoruz buradan.
Önemli Türk edebiyatının gerçekten de çok önemli şairleri arasındaydı.
İkinci yeni akımı doğrultusunda geleneksel İslam kültürü ile eski Türk ve Ortadoğu uygarlıklarından beslenir.
Bakın aynı zamanda çarpıcı, mistik ve özgün şiirleri vardır.
Yani Sezai Karakoç'a baktığımızda aslında bir İslami kültür olduğunu, Türk ve Ortadoğu uygarlıklarından beslendiğini, yani mistik bir hava sevdiğimizi söyleyebiliriz.
Şiirlerinde Diriliş Dergisi'ni çıkarmıştır.
Kendisine ait bir dergidir.
Daha sonra da hatta Diriliş diye bir siyasi parti olarak da devam ettirmiş, özellikle de şiirde estetiğe önem vermiş, kendine özgü kapalı ve derin anlamlı şiirler yazmıştır.
Tam da ikinci yenilgilere ait bir özellik.
Bakın estetiğin olması.
Kendine özgü, kapalı ve derin anlamlı şiirler yazmıştır.
Konu olarak Anadolu gelenek ve göreneklerini, metafizik sorunları, şehir hayatının meydana getirdiği bulan bunalımlar, bakın yine ikinci yöneticilerde de aslında bu özellik olduğunu söyleyebiliriz.
Metafizik sorunlar dikkat!
Şiirlerinde sembol olarak neleri kullanmış?
Bakın deniz bir semboldür.
Rüzgar, gök, dağ, gül, bülbül, bağa, anne, kuzgun gibi kavramları yine kullanmıştır.
Sembol olarak bunları bilmemiz önemli ve bilmemiz gerekli.
Daha doğrusu insanın dünyadaki yeri konusunu varoluşçu bir yaklaşımla ele almıştır.
Yani insan dünyada nedir, niye gelmiştir?
Bunu bakın varoluşçu bir yaklaşımla ele almıştır.
Özellikle de şiirlerinin merkezine.
Genel olarak metafizik gerilim.
Bu ifade önemli anahtar bir sözcüktür.
Sezai Karakoç için bunu kesinlikle bir yere not edelim arkadaşlar.
Peki hangi eserlerini bileceğiz?
Körfez.
Şah Damar.
Hızır ile 40 saat sesler.
Taha'nın kitabı Gül Muştu, Su, Zamana Adanmış Gönül, Gönüller ve Arkadaşlar.
Mona Rosa gerçekten Türk edebiyatının en güzel şehirlerinden biridir.
Mona Roza da yine Sezai Karakoç'un ünlü önemli bir şehridir gün doğmadan.
Tabii bu daha sonra bütün şiirleri olarak Gün Doğmadan adı altında bütün şiirlerini toplamıştır.
Sezai Karakoç ve İlhan Berk arkadaşı İlhan Berk ikinci yenici anlayışının belirmesi ile şiirin işlevi, şiirde anlamı daha farklı algılamaya başladığını gösteren şiirler ortaya koymuştur.
Yani ikinci yeni akım ortaya çıkınca kendisi bu alana doğru kaymıştır.
Aslında Türk şiirinin bakın, deneyci şairlerinden sayılır, beyit ve türkü biçimlerinden yararlanır.
Dereceden tane birçok farklı şiir özellikleri denemiştir.
Nazım şekli olarak, konu olarak dereceden kastımız bu bazen argo ya yönelmiştir.
Bazen de bir bakıyorsunuz emekçi sınıfı anlatmıştır.
Aslında ikinci en ilerde emekçi şiir yok ama kendisi nedir?
Deneyci bir şairdir.
Dolayısıyla bunları da denemiştir.
Bakın.
Şiirlerinin karakteristik özellikleri arasında sürekli değişim, aykırılık, soyut dilin sınırlarını zorlamak vardır.
Yani devamlı bir değişim olacak, aykırılık olacak, soyut ufuk olacak.
Bir de dilin sınırlarını zorlamak.
Bunlar zaten ikinci yeni'nin özellikleridir.
Güneşin yakanları güneşi yakanların selamı.
Günaydın Yeryüzü, Galile Denizi Türkiye Şarkısı Çivi Yazısı, Mısır Kaleönü ile İstanbul Kitabı, Şenlik Name ve.
Delta ve Çocuk.
Yine İlhan Berk'in önemli şiirleri arasındadır.
İkinci yeni temsilcilerini bir sonraki dersimiz de görmeye devam edeceğiz.
Kunduz'da kalıyoruz ve bir sonraki dersimiz de görüşmek üzere diyoruz.

Sıkça Sorular Sorular

 

İkinci Yeni Şairleri

 

İkinci Yeni, Türk edebiyatı tarihinde 1950'li yılların başında ortaya çıkan bir şiir akımıdır. Bu akımın temsilcisi olan şairler arasında şunlar yer alır:

 

  1. Turgut Uyar
  2. Edip Cansever
  3. İlhan Berk
  4. Cemal Süreya
  5. Ece Ayhan
  6. İsmet Özel
  7. Sezai Karakoç
  8. Özdemir İnce
  9. Ülkü Tamer
  10. İlhan Geçer
  11. Turhan Selçuk

Bu şairler, Türk edebiyatında bir dönüm noktası olan İkinci Yeni akımının temsilcileri olarak kabul edilirler. İkinci Yeni, Garip akımının ardından ortaya çıkan ve dilde özgünlük, serbest yapı, soyutlama ve imgeleme, eleştirel yaklaşım ve sürrealizm etkisi gibi özellikleri ile dikkat çeken bir akımdır.


Cemal Süreya Kimdir?

 

Cemal Süreya (1931-1990), Türk şair, yazar ve çevirmen olarak tanınan önemli bir edebiyatçıdır. Edebiyat hayatına 1950’lerde Garip hareketiyle başlayan Süreya, İkinci Yeni’nin önde gelen şairleri arasında yer almıştır.

İstanbul’da doğan Cemal Süreya, İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ne başlamış ancak buradan ayrılarak Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne geçmiştir. Burada daha sonra asistanlık da yapmıştır.

Cemal Süreya, şiirleri ve yazılarıyla kendine özgü bir tarz yaratmıştır. İkinci Yeni’nin şiir anlayışına uygun olarak, dilde özgünlük, soyutlama, imgeleme ve eleştirel yaklaşım gibi özellikleri kullanmıştır. Şiirlerinde insanın iç dünyasına odaklanmış, toplumsal eleştiriler yapmıştır.

Süreya’nın önemli şiir kitapları arasında “Göçebe”, “Beni Öp Sonra Doğur Beni”, “Sevda Sözleri” ve “Kolon” yer alır. Ayrıca “Kıyı Kitabı”, “Değişen İstanbul”, “Üvercinka”, “Kendine Ait Bir Oda” gibi deneme ve yazıları da bulunmaktadır.

Cemal Süreya, edebiyat hayatı boyunca Türk edebiyatı üzerinde önemli etkiler bırakmış, edebiyat dünyasında tartışmalara yol açmıştır.


Sezai Karakoç Kimdir?

 

Sezai Karakoç (1933-2021), Türk şair, yazar, siyasetçi ve fikir adamı olarak tanınan önemli bir isimdir. Edebiyat hayatına 1950'lerde Garip hareketi ve İkinci Yeni akımının etkileri altında başlamıştır, ancak daha sonra kendine özgü bir tarz geliştirerek Millî Görüş ideolojisinin önemli bir temsilcisi haline gelmiştir.

Karakoç, ilk şiirlerinde Garip hareketinin izlerini taşısa da daha sonra milli değerlere, tarihe ve İslami kültüre dönük bir şiir anlayışı benimsemiştir. Şiirlerinde doğayı, insanı, toplumu ve Tanrı'yı ele almış, aynı zamanda Türkiye'nin sosyal, kültürel ve siyasi meselelerine de değinmiştir.

Sezai Karakoç, Türk edebiyatında milli şair olarak anılır ve edebiyat hayatı boyunca Türk şiirine ve fikir hayatına önemli katkılarda bulunmuştur.

En önemli eserleri şunlardır: Körfez, Şahdamar, Sesler, Taha’nın Kitabı, Gül Muştusu.


İlhan Berk Kimdir?

 

İlhan Berk (1916-2008), Türk şair, yazar, ressam ve çevirmen olarak tanınan önemli bir edebiyatçıdır. İlk şiirleri 1940'larda Varlık dergisinde yayımlanmaya başlamıştır ve Türk edebiyatında modernist şiirin öncülerinden biri olarak kabul edilir.

Berk'in şiirlerinde dilin gücü ve estetiği ön plandadır. Şiirlerinde çağdaş yaşamın eleştirisini yaparken, aynı zamanda aşk, özlem, doğa ve insan ilişkilerine de değinmiştir. Dil oyunları, çağrışımlar ve çağdaş sanatın etkileri şiirlerinde belirgindir.

Berk ayrıca resim sanatına da ilgi duymuş ve birçok sergi açmıştır. 1950'lerde İstanbul'da Garip Akımı'nın etkileri altında kalmış, ancak daha sonra kendine özgü bir tarz geliştirmiştir. Şiirleriyle birçok ödül kazanmış ve Türk edebiyatına önemli katkılar sağlamıştır.

En önemli eserleri şunlardır: Güneşi Yakanların Selamı, Günaydın Yeryüzü, Türkiye Şarkısı, Çivi Yazısı.

İkinci Yeni Şiiri
İkinci Yeni Şiiri Temsilcileri 1 / 3
İkinci Yeni Şiiri Temsilcileri (Cemal Süreyya, Sezai Karakoç)
İkinci Yeni Şiiri Temsilcileri (Cemal Süreyya, Sezai Karakoç)