İnsanlığın İlk Dönemleri Bölüm 2

Şimdi insanların ilk dönemlerinden taş devir lerine bakalım.
Taş dedelerinden şöyle bir olay var.
Paleolitik eski taş dönemlerinden başlayalım.
Daha sonra Yeni Taş Devri'ne kadar gidelim.
Burada eski taş devirlerinde insanların bir buzul dönemini yaşadığını, buzul dönemin hakim olduğunu biliyoruz.
Burası önemli çünkü insanlar çok uzak yerlere göç edemiyorlar.
Hocam bu dönem insanların en uzun evresi mi?
Evet.
Yani etkileşim az.
İnsanlar mağaralarda, ağaç kabuklarıyla yaşamışlar mı?
Evet.
Burada insanlar avcı ve toplayıcı.
Yani bunlar tüketici bir toplum diyorum.
Hocam obsidyen taşlarından.
Hocam obsidyen taşlarından araç ve gereç yapmışlardır diyoruz.
Doğru mu?
Evet, burası volkanik taş dadır arkadaşlar.
Kaba taşlar yani büyük taşlar.
Biz buna ne diyoruz hocam?
Makro araçlar kullanıyorlar.
Makro büyük.
Peki Paleolitik döneme ait en eski yerleşim yerleri dünyada, Fransa'da Lökke Mağara olarak biliniyor.
İspanya'da Alta Mira Mağara olarak biliniyor.
Türkiye'deki en önemli yerleşimleri neresi?
Bir kere Türkiye'deki en eski yerleşim yerlerinden birisi İstanbul Yarımburgaz olarak biliniyor.
Antalya Beldibi bel başı şeh.
Kara İn mağaraları burada hocam.
Antalya olarak ve İstanbul olarak bilmemiz gerekiyor mevzuları.
Tik dönem meso orta yani orta taş dönemi veya bunun bir diğer adımıydı hocam.
Yontma taş devri.
Peki mezzo antik dönemde iklimin artıp buzul dönemden yavaş yavaş ılıman ulaşmaya başladığını görüyoruz.
Burada makro değil, mikro aletler kullanımı var zaten.
Yontulmuş taş buradan geliyor.
Dönemin sonlarına doğru ateşin bulunduğunu görüyoruz.
Peki ateşin nasıl bulunduğu işte?
Volkanik dağlar görünmüş olabilir, yıldırım ağaca düşmüş olabilir, iki taşın birbirine sokmasıyla kıvılcımdan bir şey çıkmış olabilir.
Bunu bilemeyiz ama dönemin sonlarına doğru ateş ortaya çıktıysa bunlara ne imkanlar tanınacak?
Bir kere etlerini yiyorlardı.
Şimdi ek yiyecekler, iki ısınma olayı çözülmüş olacak.
Üç aydınlanma yani artık aydınlanıyor lar gibi sorunlarını çözmüş oluyorlar.
Bu yemeklerini pişirerek yani tüketmeleri artık onların ömürlerini uzamasına sebep olacak diyebiliriz.
Hocam Mezzo antik dönemde dünyadaki en eski yerleşim yeri neresi?
Tacikistan Kul Dara bölgesi.
Burası önemli.
Türkiye'deki en önemli yerler neresi hocam?
Samsun, Tekkeköy, Göller Yöresi, Paradis yani Isparta bölgesi.
Ankara'da macun, çay gibi yerleri diyebiliriz.
Neolitik dönem, yani Yeni Taş Devri.
Yani Hocam Cilalı Taş Devri diyorum.
Peki su kenarlarına yerleşmeler başlıyor mu?
Evet, insanlar burada.
En Ömer evcil buğdayı dediğimiz bir evcil buğday yetiştirmeye başlar ki bu Anadolu'da en eski buğday türüdür ve dünyada da öyle.
Bu ilk tarımsal faaliyetlerin başladığını gösteriyor bizlere.
Yani bu yabani tahıl ürünlerini veya buğdayları yiyip attıkları zaman o toprakta yeşerdiğini görüyorlar.
Peki ilk tarımsal farklar başlıyorsa artık bunlar üretici bir toplum mudur?
Evet.
Peki arkadaşlar ilk köy ve şeyi yerleşmelerini artık görebilir miyiz?
Evet, ilk kez hayvanlar burada.
Evcil eleştirmeye başlanıyor mu?
Evet.
Yeni taş dönemin en önemli özelliği bunların tarımsal hayata başlaması, yani yerleşik yaşama geçmeleri.
Peki yerleşik yaşama geçme ile beraber neler başlar?
Çok şeyi başlar özel mülkiyet hocam.
Yani ürün fazlası artık ortaya çıkmıştır.
Bu da neye sebep olur?
Ticaret.
Özel mülkiyetin olduğu bir yerde, ticaretin olduğu bir yerde artık hukuk kuralları var mıdır?
Evet ama yazılı değil.
Yani sözlü hukuk kuralları vardır ve özel mülkiyetin olduğu bir yerde sınıfsal yapılar oluşmaya başlar mı?
Evet.
Biz burada özel mülkiyet, ticaret hukuku, sınıfsal yapı gibi özellikleri de görmüş olabiliriz.
Burada Türkiye'ye ait önemli yerleşim yerlerine bakmamız lazım.
Diyarbakır Çayönü, Konya Çatalhöyük, Malatya Cafer Höyük, Şanlı Urfa, Göbekli Tepe.
Arkadaşlar bunları biraz sonra daha detaylı inceleyelim.
Hemen burada ilk yerleşimlere baktığımız zaman Çatalhöyük dünyanın ilk şehri.
Yerleşim olarak bilmemiz gerekiyor.
Önemli hocam yine Konya'da.
Akşehir Dursunlu fosil yatakları Anadolu'da insan varlığına ilişkin en eski buluntuların olduğu bir yer olarak geçiyor karşımıza.
İstanbul Yarımburgaz, ilk insanların yerleştiği mağara olarak karşımıza çıkıyor.
Antalya Karain, Anadolu'da insana dair en eski kemik kalıntısının olduğu bir yer olarak karşımıza çıkıyor.
Şanlıurfa Göbeklitepe insanlığa ait ilk tapınak merkezi.
Gençler yine Diyarbakır Çayönü dünyanın ilk köy yerleşimi.
Mesela ilk şehir yerleşimi Konya, ilk köy yerleşimi Diyarbakır.
Şimdi de maden devirlerini devam edelim.
Bakır, tunç ve demir dönemleri olarak ayrılmıştır.
Burada bakır dönemi daha çok bakırdan eşya yapıldığı için bu döneme bakır dönem demişlerdir.
Yani bu dönemin diğer adı neydi?
Kalkolitik dönem.
Peki dünyada ilk bulunan madenler bakır mıydı?
Hayır.
Altın ve gümüş madeni idi.
Peki neden altın ve gümüş dönemi demediler de bakır dönem dediler?
Çünkü altın ve gümüş daha az olduğu için bakır dönemine ait en eski yerleşim yerleri neresi?
Türkiye'deki Çorum, Alacahöyük, Denizli Beyce, Sultan Çanak.
Kale, Truva.
Bu önemli.
Samsun, Tekkeköy.
Peki tuş dönemine bakalım.
Tuş döneminde ise bakır ve kalaycı karıştığını görüyoruz.
O zaman insanoğlu burada teknolojik bir gelişime sahne olmuş.
Ve daha sağlam bir madde elde etmiş.
Burada biz ilk şehir devletlerinin olduğunu görüyoruz ve Türkiye'deki önemli yerleşim merkezleri Kayseri Kültepe, Ankara Ahlatlıbel diyoruz.
Demir dönemine geldiğimiz zaman demir dönemi daha dayanıklı bir alet dönemidir.
Demirden yapılan eşyalar tunç ve bakır dönemindeki yaşam uygarlıklara nazaran daha güçlü bir alet, daha güçlü bir savaş.
Silah olarak kullanılabilir mi?
Kullanımıdır.
O zaman demir çağında yaşayan devletler veya toplumlar imparatorlukları ortaya koyacaklardır.
O yüzden de burada imparatorluk yapısının görüyoruz ve bu devrin sonuna doğru yazının bulunduğunu görüyoruz.
Artık Bakır, Tunç ve Demir devri de kapanmış oluyor diyoruz arkadaşlar.
Burada Türkiye'ye ait en eski yerleşim yerleri Burdur Hacılar, Yozgat Alişar ve Çorum Alaca Üyük diyoruz.