Herkese merhabalar arkadaşlar.
Bugünkü videomuzda çözünme-çökelme tepkimelerinden bahsedeceğiz.
Suda çözünen iyonik yapılı farklı maddeler karıştırıldığında, farklı çözeltilerden gelen iyonların etkileşerek suda çözünmeyen katı madde oluşturmasına çökelme denir.
Oluşan katıya ise arkadaşlar çökelek denir.
İşte çökelme ve çökeliği içeren bu tür tepkimelere ise çözünme- çökelme tepkimeleri denir.
Çöken iyonlar ile oluşan bileşik net iyon denklemi ile gösterilir.
Bakın şuraya dikkat edin, net iyon denklemi.
Çökelme tepkimeleri zıt yüklü iyonlar arasında gerçekleşir. Çözünme ve çökelme tepkimeleri aynı zamanda bir yer değiştirme tepkimesidir.
Çökelmeye katılmayan iyonlara ise arkadaşlar seyirci ya da gözlemci iyonlar denir.
Peki bizler bir tepkimenin çözünme-çökelme tepkimesi olduğunu nasıl anlayacağız ?
Net iyon nedir, seyirci iyonlar nelerdir diye sorgularsak o kadar basit ki gözümüzde büyütülecek hiçbir şey yok.
Elimizde diyelim ki bir sodyum klorür çözeltisi olsun.
Şöyle sulu ortamda olduğunu belli edelim, suda.
Artı bunu gidelim gümüş nitrat çözeltisi ile karıştıralım.
Şimdi yapacağımız olay: öncelikle tepkime yazmak. Ben ne biliyorum ?
Tepkimede bir tarafın anyonu diğer tarafın katyonuyla birleşecektir. Ayıralım arkadaşlar.
Burada sodyum artı, klor iyonu eksi; gümüş artı, nitrat kökü eksi.
Bir tarafın artısı diğer tarafın eksisi ile birleşecek.
Yine aynı şekilde, diğer tarafın eksisi diğer tarafın artısıyla birleşecek.
Hemen yazalım tepkimemizi arkadaşlar.
Sodyum nitrat artı gümüş klorür katısı.
Sorunun altında size belli eder arkadaşlar kim suda ne kadar az çözünüyor gibisine ifadesini verecektir. Burada gümüş klorür suda çok çok az çözünen bir katı olarak meydana gelir ve suyun dibinde çökmeye başlar.
Şimdi diyorum ki adı üstünde bu ne ?
Bir çözünme-çökelme.
Yani çökecek bir maddenin bulunması lazım.
O zaman arkadaşlar buranın net iyon tepkimesi çöken maddeden oluşacaktır. Burada çöken maddemiz kim ?
Gümüş klorür.
Yani gümüş artı, klor eksi birleşerek neyi oluşturacaklar ?
Gümüş klorür katısını.
İşte bu bizim net iyon tepkimemiz olacak.
Peki hocam çok güzel net iyonu bulabildik. Seyirci iyonlar nelerdir dersek, seyirci iyonlar gel hemen buraya oluşan ürünlere.
Buradaki oluşan katıyı ne seçmiştik biz ?
Net iyon tepkimesini verecektir.
O zaman geriye kalan yapılarda arkadaşlar sizin seyirci iyonlarınızdır.
Bazen bunu böyle birleştirerek verir, bazen soruda size bunu ayrı ayrı da yazabilir arkadaşlar.
Hiç fark etmez.
Aynı ifadedir bizim için.
Çökelmeye katılmayan iyonlarınız ise seyirci iyonlardır.
O zaman bu tepkimenin seyirci iyonları sodyum artı ve nitrat kökü eksi.
Bunlarda seyirci iyonlarınızdır.
Bir sonraki videomuzda görüşmek üzere.
Bugünkü videomuzda çözünme-çökelme tepkimelerinden bahsedeceğiz.
Suda çözünen iyonik yapılı farklı maddeler karıştırıldığında, farklı çözeltilerden gelen iyonların etkileşerek suda çözünmeyen katı madde oluşturmasına çökelme denir.
Oluşan katıya ise arkadaşlar çökelek denir.
İşte çökelme ve çökeliği içeren bu tür tepkimelere ise çözünme- çökelme tepkimeleri denir.
Çöken iyonlar ile oluşan bileşik net iyon denklemi ile gösterilir.
Bakın şuraya dikkat edin, net iyon denklemi.
Çökelme tepkimeleri zıt yüklü iyonlar arasında gerçekleşir. Çözünme ve çökelme tepkimeleri aynı zamanda bir yer değiştirme tepkimesidir.
Çökelmeye katılmayan iyonlara ise arkadaşlar seyirci ya da gözlemci iyonlar denir.
Peki bizler bir tepkimenin çözünme-çökelme tepkimesi olduğunu nasıl anlayacağız ?
Net iyon nedir, seyirci iyonlar nelerdir diye sorgularsak o kadar basit ki gözümüzde büyütülecek hiçbir şey yok.
Elimizde diyelim ki bir sodyum klorür çözeltisi olsun.
Şöyle sulu ortamda olduğunu belli edelim, suda.
Artı bunu gidelim gümüş nitrat çözeltisi ile karıştıralım.
Şimdi yapacağımız olay: öncelikle tepkime yazmak. Ben ne biliyorum ?
Tepkimede bir tarafın anyonu diğer tarafın katyonuyla birleşecektir. Ayıralım arkadaşlar.
Burada sodyum artı, klor iyonu eksi; gümüş artı, nitrat kökü eksi.
Bir tarafın artısı diğer tarafın eksisi ile birleşecek.
Yine aynı şekilde, diğer tarafın eksisi diğer tarafın artısıyla birleşecek.
Hemen yazalım tepkimemizi arkadaşlar.
Sodyum nitrat artı gümüş klorür katısı.
Sorunun altında size belli eder arkadaşlar kim suda ne kadar az çözünüyor gibisine ifadesini verecektir. Burada gümüş klorür suda çok çok az çözünen bir katı olarak meydana gelir ve suyun dibinde çökmeye başlar.
Şimdi diyorum ki adı üstünde bu ne ?
Bir çözünme-çökelme.
Yani çökecek bir maddenin bulunması lazım.
O zaman arkadaşlar buranın net iyon tepkimesi çöken maddeden oluşacaktır. Burada çöken maddemiz kim ?
Gümüş klorür.
Yani gümüş artı, klor eksi birleşerek neyi oluşturacaklar ?
Gümüş klorür katısını.
İşte bu bizim net iyon tepkimemiz olacak.
Peki hocam çok güzel net iyonu bulabildik. Seyirci iyonlar nelerdir dersek, seyirci iyonlar gel hemen buraya oluşan ürünlere.
Buradaki oluşan katıyı ne seçmiştik biz ?
Net iyon tepkimesini verecektir.
O zaman geriye kalan yapılarda arkadaşlar sizin seyirci iyonlarınızdır.
Bazen bunu böyle birleştirerek verir, bazen soruda size bunu ayrı ayrı da yazabilir arkadaşlar.
Hiç fark etmez.
Aynı ifadedir bizim için.
Çökelmeye katılmayan iyonlarınız ise seyirci iyonlardır.
O zaman bu tepkimenin seyirci iyonları sodyum artı ve nitrat kökü eksi.
Bunlarda seyirci iyonlarınızdır.
Bir sonraki videomuzda görüşmek üzere.
