Arkadaşlar şimdi Sakarya savaşına bakacağız.
Biz Birinci İnönü savaşında kazandık.
İkinci İnönü savaşında kazandık.
Kütahya Eskişehir de kaybetmişti.
Kütahya Eskişehir savaşında kaybedince de artık ordunun başına kimin geçtiğini görüyoruz.
Mustafa Kemal'in geçtiğini görüyoruz.
Yunanlılara büyük bir destek verecek.
Mustafa Kemal önce Başkomutanlık 7'si alıyor.
Bu yetkiyle beraber tek halife milliye emirlerini yayınlamıştı.
Orduyu düzenledi.
Yani yaklaşık on bir, on iki aylık süreçte orduyu eğitti.
Onu yeniden düzene soktu ve savaşa hazır hale getirdi.
E tabi Yunanlar da sonuç alabilmek için tamamiyle harekete geçecekler.
Kral Konstantin emriyle Yunan ordusu saldırıya geçmiş oldu.
İşte o esnada Dua Tepe'de hat müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır.
O satıh bütün vatandır.
Vatanın her bir karış toprağı vatandaşın kanıyla insan olmadıkça terk edilemez diye emrini göndermiştir.
Bu mücadele 22 gün 22 gece devam etmiştir ve Türk zaferiyle sonuçlanmıştır diyor.
Peki ne oldu?
Bu savaştan sonra Mustafa Kemal'e ve orduya duyulan güven artmış oldu.
Bu bir.
İki.
Mustafa Kemal.
Türkiye Büyük Millet Meclis tarafından artık gazilik ve mareşallik ünvanı verilecek.
Yunanların saldırı gücü kırılmış.
Oldu bitti.
Artık İngilizlerden destek alamayacaklar.
Onlar artık savunmaya, biz ise taarruza geçmiş olduk.
Bu önemli.
Yine biz 1683 ten beri Avrupa karşısında geri çekilme vardı.
Yani Viyana kapılarında şimdi bu da durmuş oldu.
Artık Türkler geri gitmiyor.
Artık ileriye gitmeye başladı liglerden.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin içeride ve dışarıda saygınlığı artmış oldu.
İşte askeri başladılar, siyasi başarıları getirdi.
Ne olacağı bu.
Sovyet Rusya ile Kars Antlaşması yapılacak.
Fransa ile de Ankara Anlaşması yapılacak.
Şimdi burada bunlara şunu ekleyebiliriz.
Fransa ve İtalya Güney Cephesi deydi.
Artık onlar yok.
İtalya her hangi bir anlaşma yapmadan çekilmiştir.
Fransa ise Ankara anlaşmasını yaparak çekilmiştir.
Biz Fransa'ya bir taviz vermiş olacağız.
O da Hatay olacak. Yani Ankara anlaşmasıyla Fransa çekildi ama Hatay'ı alarak çekildi.
Çünkü bu Ankara anlaşması, ilk Ankara Anlaşması, 1921 yılında yapılan Ankara Anlaşması ve Hatay ana vatandan kopmuş oldu.
Fransa onu Suriye manasına verdi.
Artı İngiltere'de esirler vardı, Malta'da eserlerimiz vardı.
İngiltere mal tesirlerini serbest bıraktı.
Buradaki kişiler de Ankara'ya gelip Milli Mücadele'ye destek olacaklar arkadaşlar.
Yine Sakarya Meydan Savaşı'nın bir subaylar savaşı olduğunu bilelim.
Yine Sakarya Savaşı'nın ölüm kalım savaşı olduğunu bilelim.
Hani vatan millet, Sakarya ifadesi de belki buradan geliyor.
Çünkü Sakarya Savaşı'nda eğer Türk milleti, Türk ordusu kaybetseydi bizim işimiz bitiyordu belki de.
Ama Sakarya Savaşı'nı kazanmamız bir dönüm noktası oldu.
Şimdi artık Yunanlar düşünsün.
Çünkü zor duruma düştüler.
Artık Anadolu'da perişan haldeler.
Bu arada Sakarya Meydan Savaşından sonra Mustafa Kemal hemen taaruz edip Yunanların üzerine saldırmıştır.
Bu savaştan yaklaşık 1 yıl kadar sonra Yunan ordusuna saldıracak.
Bunda bilelim.
Niye böyle oldu?
Çünkü hem bizim ordumuz hem de onların ordusu yıprandı.
Özellikle bizim ordumuz çok fazla yıprandığı için yeniden tek halife milli gemileri yayınlanacak ve ordu tekrardan düzeni çoklu eğitimlere tabi tutulup savaşa hazır hale getirilecek.
Bu yüzden de yine Mustafa Kemal'e muhalif olanlar olmuştur.
Niye hemen saldırıyoruz, hadi işi bitirelim gibisinden.
Ama Mustafa Kemal beklemeyi öngörüyor, beklemeyi tercih etmiştir.
Daha sağlıklı bir şekilde saldırı yapabilmek için.
Şimdi bu Kars Anlaşması Ankara Anlaşması'na bakalım.
Kars anlaşması.
Arkadaşlar yine Türkiye büyük MEB mezunu kim desteği kim temsil ediyor?
Kazım Karabekir temsil ediyor.
Burada kimle anlaşmalar yapılmıştır.
Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan'ın ve Rusya'nın olduğu bir anlaşma.
Özellikle Sovyet Rusya, Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan kendisine bağlanmasını ve Türkiye'nin bunu kabul etmesini istiyor.
Tamam Doğu sınırımız bu şekilde kesinlik kazanıyor.
Bakın burada hadi Gürcistan ve Ermenistan anlarım da Azerbaycan da gidiyor. Bu bizim için tabi kötü ama doğuda sınırımız kesinleşiyor.
Bu da bizim için önemli.
Yani şunu diyebiliriz.
Sakarya Savaşı'ndan sonra yapılan Kars anlaşmasıyla doğu suları kesinlik kazandı.
Bu tamam Ankara Anlaşması'na baktığımız zaman bu üç tane var arkadaşlar.
Birincisi bu Fransa geri çekilirken bazı şartlar ileri sürerek bizimle anlaşarak geri çekilecek ve burada bir taviz daha vermiş olacağız.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni Yusuf Kemal Tengir çekti ve Fransa'dan Anadolu'dan işgal bölgelerinden çekilmeye başlıyorlar.
Hatay Fransa Mandası ndaki Suriye bırakılacak.
Şimdi burada şöyle bir şey var.
Bu Misakı Milli den vermiş olduğumuz ikinci taviz oluyor.
İki taraf da esir değişimi yapacak.
Süleyman Şah mezarı yani Caber Kalesi Türk bayrağı altında olacak.
Böylece Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni tanıyan ilk itilaf devleti Fransa'dır.
Doğu'daki anlaşmalara baktığımızda önce Gümrü, sonra Moskova, sonra Kars anlaşmasıyla şekillendiğini görebiliriz bundan.
Ateşkes anlaşmasına baktığımız zaman Büyük Taarruz sonrası düşman Anadolu'dan atıldı.
Fakat İstanbul ve Doğu Trakya durum aynı değildi.
Çünkü burada hala işgalci güçler var.
Doğu Trakya'da hala Yunan ordusu, İstanbul'a da itilaf güçlerinin, İngilizlerin olduğunu biliyor.
Ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin amacı tam bağımsızdır olduğu için Türk Ordusu yönünü nereye çevirmiştir?
Marmara çevirdi.
Burada ilk defa işe dedik ya İngilizlerle Türk ordusu karşı karşıya geldi ama silahlı bir çatışmaya dönüşmedi bu.
Burada İngiltere'ye bir baskı olduğunu biliyorduk.
İtalya ve Fransa'nın İngiltere'ye baskısının olduğunu biliyoruz.
Yani İngiltere neden savaşı göze alamıyor?
Bundan dolayı bir.
Yine Sovyet Rusya'nın eğer savaş devam ederse Türk devletinin yanında savaşa gireceği ültimatomu vermesi.
Çünkü Rusya diyor ki ne İngiltere çekil artık.
Yoksa ben de Türk devletinin yanında savaşa giderim, haberin olsun.
Güç İngiltere'nin kendi içinden gelen bir şey bu.
İçerde savaş karşıtı bir kamuoyu var İngiltere'nin.
O da etkili olmuştur. Yani İngiltere Türkiye'yle neden savaşı göze alamadı?
Üç unsuru bilmenizi istiyorum.
Bir de dördüncü unsur da bilelim.
Türk ordusu da vazgeçmiyor.
Yani gerçekten de mücadeleci.
Giriştiği savaşlarda güzel mücadele vermiş.
Tabii bu da İngiltere için bir handikap oluşturmuş.
Konferansta Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni İsmet İnönü'nün temsil ettiğini bilelim.
Yine konferansta İngiltere, Fransa, İtalya bulunmuş.
Yunanistan sadece delege göndermiş.
Bu da Mudanya ateşkes anlaşmasına bize şunu gösteriyor.
Yunanlıları kim temsil ediyor hocam?
İngilizler temsil etmiştir.
Bakın savaşı biz bunlarla yapıyoruz.
Bunlardan bir adam olması gerekirken onlar adına İngiltere konuşuyor.
Çünkü bunların generali gemide bekletilmiş.
Arkadaşlar Mudanya'da, Bursa'da İngiltere Yunan hakkında kararlar almıştır.
Bakalım kararlarda ne var?
Yunanlar 15 gün içinde Doğu Trakya'yı boş atacaklar.
Meriç neydi sınır olacak?
Boşaltan bölgede güvenliği sağlamak üzere 8 bin Türk jandarma milli gönderilecek.
O bölgede biz koruma altına alacağız.
Yine İstanbul ve Boğazlar Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bırakılacak.
Bu çok önemli.
Fakat İtilaf Güçleri barış anlaşması imza anına kadar İstanbul'da kalacaktır.
Yani Lozan Anlaşması iddialarına kadar.
Şimdi bakalım bunları bir yorumu.
Yalın arkadaşlar.
Kurtuluş Savaşı'nı silahla evresi bitti mi?
Bitti.
Mudanya ateşkes anlaşması var.
Ateşkes bizim için güzel bir ateşkes.
İstanbul ve Doğu Trakya savaş yapılmadan alındı mı?
Evet, bize bırakıldı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bırakıldı ise bakın İstanbul ve Doğu Trakya o zaman Osmanlı hukuken bitmiştir arkadaşlar.
İtilaf Devletleri artık Türkiye Büyük Millet Meclisini resmen tanımış oldu diyor.
Şimdi bir Mondros SA bakın, bir de Mudanya'ya bakın.
Hangisi daha iyi bir ateşkes anlaşması tabii ki Mudanya.
Şimdi bu ateşkes anlaşmasını çok güzel bir hükmü var İngiltere'de.
Lord Corc artık hükümetten istifa etmek zorunda kalıyor.
Bu da Mustafa Kemal'in yine bir başarısı, Türklerin bir başarısı.
Eh, artık Lozan görüşmeleri başlıyor diyebiliriz.
Biz Birinci İnönü savaşında kazandık.
İkinci İnönü savaşında kazandık.
Kütahya Eskişehir de kaybetmişti.
Kütahya Eskişehir savaşında kaybedince de artık ordunun başına kimin geçtiğini görüyoruz.
Mustafa Kemal'in geçtiğini görüyoruz.
Yunanlılara büyük bir destek verecek.
Mustafa Kemal önce Başkomutanlık 7'si alıyor.
Bu yetkiyle beraber tek halife milliye emirlerini yayınlamıştı.
Orduyu düzenledi.
Yani yaklaşık on bir, on iki aylık süreçte orduyu eğitti.
Onu yeniden düzene soktu ve savaşa hazır hale getirdi.
E tabi Yunanlar da sonuç alabilmek için tamamiyle harekete geçecekler.
Kral Konstantin emriyle Yunan ordusu saldırıya geçmiş oldu.
İşte o esnada Dua Tepe'de hat müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır.
O satıh bütün vatandır.
Vatanın her bir karış toprağı vatandaşın kanıyla insan olmadıkça terk edilemez diye emrini göndermiştir.
Bu mücadele 22 gün 22 gece devam etmiştir ve Türk zaferiyle sonuçlanmıştır diyor.
Peki ne oldu?
Bu savaştan sonra Mustafa Kemal'e ve orduya duyulan güven artmış oldu.
Bu bir.
İki.
Mustafa Kemal.
Türkiye Büyük Millet Meclis tarafından artık gazilik ve mareşallik ünvanı verilecek.
Yunanların saldırı gücü kırılmış.
Oldu bitti.
Artık İngilizlerden destek alamayacaklar.
Onlar artık savunmaya, biz ise taarruza geçmiş olduk.
Bu önemli.
Yine biz 1683 ten beri Avrupa karşısında geri çekilme vardı.
Yani Viyana kapılarında şimdi bu da durmuş oldu.
Artık Türkler geri gitmiyor.
Artık ileriye gitmeye başladı liglerden.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin içeride ve dışarıda saygınlığı artmış oldu.
İşte askeri başladılar, siyasi başarıları getirdi.
Ne olacağı bu.
Sovyet Rusya ile Kars Antlaşması yapılacak.
Fransa ile de Ankara Anlaşması yapılacak.
Şimdi burada bunlara şunu ekleyebiliriz.
Fransa ve İtalya Güney Cephesi deydi.
Artık onlar yok.
İtalya her hangi bir anlaşma yapmadan çekilmiştir.
Fransa ise Ankara anlaşmasını yaparak çekilmiştir.
Biz Fransa'ya bir taviz vermiş olacağız.
O da Hatay olacak. Yani Ankara anlaşmasıyla Fransa çekildi ama Hatay'ı alarak çekildi.
Çünkü bu Ankara anlaşması, ilk Ankara Anlaşması, 1921 yılında yapılan Ankara Anlaşması ve Hatay ana vatandan kopmuş oldu.
Fransa onu Suriye manasına verdi.
Artı İngiltere'de esirler vardı, Malta'da eserlerimiz vardı.
İngiltere mal tesirlerini serbest bıraktı.
Buradaki kişiler de Ankara'ya gelip Milli Mücadele'ye destek olacaklar arkadaşlar.
Yine Sakarya Meydan Savaşı'nın bir subaylar savaşı olduğunu bilelim.
Yine Sakarya Savaşı'nın ölüm kalım savaşı olduğunu bilelim.
Hani vatan millet, Sakarya ifadesi de belki buradan geliyor.
Çünkü Sakarya Savaşı'nda eğer Türk milleti, Türk ordusu kaybetseydi bizim işimiz bitiyordu belki de.
Ama Sakarya Savaşı'nı kazanmamız bir dönüm noktası oldu.
Şimdi artık Yunanlar düşünsün.
Çünkü zor duruma düştüler.
Artık Anadolu'da perişan haldeler.
Bu arada Sakarya Meydan Savaşından sonra Mustafa Kemal hemen taaruz edip Yunanların üzerine saldırmıştır.
Bu savaştan yaklaşık 1 yıl kadar sonra Yunan ordusuna saldıracak.
Bunda bilelim.
Niye böyle oldu?
Çünkü hem bizim ordumuz hem de onların ordusu yıprandı.
Özellikle bizim ordumuz çok fazla yıprandığı için yeniden tek halife milli gemileri yayınlanacak ve ordu tekrardan düzeni çoklu eğitimlere tabi tutulup savaşa hazır hale getirilecek.
Bu yüzden de yine Mustafa Kemal'e muhalif olanlar olmuştur.
Niye hemen saldırıyoruz, hadi işi bitirelim gibisinden.
Ama Mustafa Kemal beklemeyi öngörüyor, beklemeyi tercih etmiştir.
Daha sağlıklı bir şekilde saldırı yapabilmek için.
Şimdi bu Kars Anlaşması Ankara Anlaşması'na bakalım.
Kars anlaşması.
Arkadaşlar yine Türkiye büyük MEB mezunu kim desteği kim temsil ediyor?
Kazım Karabekir temsil ediyor.
Burada kimle anlaşmalar yapılmıştır.
Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan'ın ve Rusya'nın olduğu bir anlaşma.
Özellikle Sovyet Rusya, Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan kendisine bağlanmasını ve Türkiye'nin bunu kabul etmesini istiyor.
Tamam Doğu sınırımız bu şekilde kesinlik kazanıyor.
Bakın burada hadi Gürcistan ve Ermenistan anlarım da Azerbaycan da gidiyor. Bu bizim için tabi kötü ama doğuda sınırımız kesinleşiyor.
Bu da bizim için önemli.
Yani şunu diyebiliriz.
Sakarya Savaşı'ndan sonra yapılan Kars anlaşmasıyla doğu suları kesinlik kazandı.
Bu tamam Ankara Anlaşması'na baktığımız zaman bu üç tane var arkadaşlar.
Birincisi bu Fransa geri çekilirken bazı şartlar ileri sürerek bizimle anlaşarak geri çekilecek ve burada bir taviz daha vermiş olacağız.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni Yusuf Kemal Tengir çekti ve Fransa'dan Anadolu'dan işgal bölgelerinden çekilmeye başlıyorlar.
Hatay Fransa Mandası ndaki Suriye bırakılacak.
Şimdi burada şöyle bir şey var.
Bu Misakı Milli den vermiş olduğumuz ikinci taviz oluyor.
İki taraf da esir değişimi yapacak.
Süleyman Şah mezarı yani Caber Kalesi Türk bayrağı altında olacak.
Böylece Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni tanıyan ilk itilaf devleti Fransa'dır.
Doğu'daki anlaşmalara baktığımızda önce Gümrü, sonra Moskova, sonra Kars anlaşmasıyla şekillendiğini görebiliriz bundan.
Ateşkes anlaşmasına baktığımız zaman Büyük Taarruz sonrası düşman Anadolu'dan atıldı.
Fakat İstanbul ve Doğu Trakya durum aynı değildi.
Çünkü burada hala işgalci güçler var.
Doğu Trakya'da hala Yunan ordusu, İstanbul'a da itilaf güçlerinin, İngilizlerin olduğunu biliyor.
Ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin amacı tam bağımsızdır olduğu için Türk Ordusu yönünü nereye çevirmiştir?
Marmara çevirdi.
Burada ilk defa işe dedik ya İngilizlerle Türk ordusu karşı karşıya geldi ama silahlı bir çatışmaya dönüşmedi bu.
Burada İngiltere'ye bir baskı olduğunu biliyorduk.
İtalya ve Fransa'nın İngiltere'ye baskısının olduğunu biliyoruz.
Yani İngiltere neden savaşı göze alamıyor?
Bundan dolayı bir.
Yine Sovyet Rusya'nın eğer savaş devam ederse Türk devletinin yanında savaşa gireceği ültimatomu vermesi.
Çünkü Rusya diyor ki ne İngiltere çekil artık.
Yoksa ben de Türk devletinin yanında savaşa giderim, haberin olsun.
Güç İngiltere'nin kendi içinden gelen bir şey bu.
İçerde savaş karşıtı bir kamuoyu var İngiltere'nin.
O da etkili olmuştur. Yani İngiltere Türkiye'yle neden savaşı göze alamadı?
Üç unsuru bilmenizi istiyorum.
Bir de dördüncü unsur da bilelim.
Türk ordusu da vazgeçmiyor.
Yani gerçekten de mücadeleci.
Giriştiği savaşlarda güzel mücadele vermiş.
Tabii bu da İngiltere için bir handikap oluşturmuş.
Konferansta Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni İsmet İnönü'nün temsil ettiğini bilelim.
Yine konferansta İngiltere, Fransa, İtalya bulunmuş.
Yunanistan sadece delege göndermiş.
Bu da Mudanya ateşkes anlaşmasına bize şunu gösteriyor.
Yunanlıları kim temsil ediyor hocam?
İngilizler temsil etmiştir.
Bakın savaşı biz bunlarla yapıyoruz.
Bunlardan bir adam olması gerekirken onlar adına İngiltere konuşuyor.
Çünkü bunların generali gemide bekletilmiş.
Arkadaşlar Mudanya'da, Bursa'da İngiltere Yunan hakkında kararlar almıştır.
Bakalım kararlarda ne var?
Yunanlar 15 gün içinde Doğu Trakya'yı boş atacaklar.
Meriç neydi sınır olacak?
Boşaltan bölgede güvenliği sağlamak üzere 8 bin Türk jandarma milli gönderilecek.
O bölgede biz koruma altına alacağız.
Yine İstanbul ve Boğazlar Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bırakılacak.
Bu çok önemli.
Fakat İtilaf Güçleri barış anlaşması imza anına kadar İstanbul'da kalacaktır.
Yani Lozan Anlaşması iddialarına kadar.
Şimdi bakalım bunları bir yorumu.
Yalın arkadaşlar.
Kurtuluş Savaşı'nı silahla evresi bitti mi?
Bitti.
Mudanya ateşkes anlaşması var.
Ateşkes bizim için güzel bir ateşkes.
İstanbul ve Doğu Trakya savaş yapılmadan alındı mı?
Evet, bize bırakıldı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bırakıldı ise bakın İstanbul ve Doğu Trakya o zaman Osmanlı hukuken bitmiştir arkadaşlar.
İtilaf Devletleri artık Türkiye Büyük Millet Meclisini resmen tanımış oldu diyor.
Şimdi bir Mondros SA bakın, bir de Mudanya'ya bakın.
Hangisi daha iyi bir ateşkes anlaşması tabii ki Mudanya.
Şimdi bu ateşkes anlaşmasını çok güzel bir hükmü var İngiltere'de.
Lord Corc artık hükümetten istifa etmek zorunda kalıyor.
Bu da Mustafa Kemal'in yine bir başarısı, Türklerin bir başarısı.
Eh, artık Lozan görüşmeleri başlıyor diyebiliriz.
