Şimdi de işgallere karşı kurulan cemiyetler.
Tabii bizim de elimiz ayağımız armut toplamıyor.
Burada yararlı, zararlı cemiyetler var.
Tamam onları onları göreceğiz.
Öncelikle işgaller karşısında Türk halkının ne yaptığını bilmemiz lazım ve hangi bölgede kimlerin faaliyetleri var bunları iyi bilmemiz lazım.
Öncesinde Kilikya ağalarına başlayalım.
Kilikya Hanlar Cemiyeti Adana ve çevresini koruyan bir cemiyet.
Normalde İstanbul'da kuruluyor ama nereyi koruyor Adana'yı ve çevresini?
Kimler hocam?
Güneyden saldıran bize Fransa ve Ermeni birlikleri var.
Bunlar da kendi aralarında bir Pozantı Kongresi kurmuşlar.
Pozantı Kongresi, Mustafa Kemal'in katıldığı bir kongre, bölgesel bir kongre.
Ama müfredat kitaplarında vesaire bazen geçmez ekstra bir bilgi.
Bilmenizde fayda var.
Adana'nın bir ilçesi burası.
Aynı zamanda İzmir Müdafaa i Hukuk Cemiyeti ile İzmir Reddi İlhak Cemiyeti de şimdi burada.
Bu iki cemiyeti iyi bilelim.
Birisi işgali, ilhakı reddetmek anlamında, biri de hakkını hukuki yollarla önce savunma peşinde.
Şimdi bu iki cemiyet kime karşı kuruldu da bak İzmir diyorsa, Batı Anadolu diyorsa özellikle Yunanlara karşı kuruluyor, bunu bilirim.
İzmir Müdafaa i Hukuk Cemiyeti'ne bakacak olursak, İşgal öncesi ret ilhak adını almış, daha sonra İzmir Müdafaa i Hukuk Cemiyeti adını almış.
Yani bundan ortak gönüllü bilelim.
O zaman Balıkesir, Alaşehir, İzmir bölgelerini içine kapsıyor mu?
Evet, bu iki cemiyet.
Balıkesir'de alan şerif komutanı toplanmasında önemlidir.
Yine İzmir Müdafaa i Hukuk Cemiyeti'nin işgal öncesindeki adı Redd i ilhak olduğunu bilelim.
Sonrasında Müdafaa yı Hukuk ismini almıştır.
Yani öncü hukuki yollarla biz bu işgalleri nasıl engelleriz.
Bakın hemen silaha sarılmamız lazım.
Önce haklarımızı hukuki yollara başvurarak almak isteyeceğiz, sonra silahlı mücadeleye dönüşecek bunlar.
Burada da Türk Milleti'nin ne kadar özverili olduğunu görmeniz. Yine Yunanlara karşı kurulan diğer bir cephe Trakya.
Burası Doğu Trakya, Batı Trakya diye anlattığımız yine Trakya Paşa ili.
Müdafa Yok Cemiyeti bir kere burada bir cumhuriyet bile kurmak istemişler.
Biraz sonra değineceğim Yunanlara karşı kurulmuştur.
Nerede hocam burası?
Edirne bölgesi, Lüleburgaz kongrelerini toplamışlar.
Bakın bunlar da bölgesel Balıkesir şehri.
Kobi̇'leri de bölgesel.
Yine ilk milli cemiyetleri bu.
Bunu şöyle bir ekleyelim.
Artı Osmanlı yıkılırsa Trakya Cumhuriyetini kurmak istemişler.
Bakın T.
C.
Tc'yi kurmak istiyorlar.
Yani bir diğer cemiyetimiz Doğu Anadolu Müdafa i Hukuk Cemiyeti.
Bu da İstanbul'da kurulmuştur.
Cemiyet ama Doğu Anadolu'da faaliyet gösteriyor.
Ermenilere karşı toplanmıştır.
Genelde Erzurum Kongresi düzenlenmiştir.
Erzurum Kongresi de normalde bölgesel bir kongre iken Mustafa Kemal'in katılımı ve almış olduğu kararlarla ulusal hale gelmişti.
Illere değineceğiz.
Aynı zamanda bu cemiyet doğuda üç tane gazete çıkartıyor.
Al bayrak, hadi sat ve Le Pays adında üç tane de gazete çıkardığını bilelim.
Yine Doğu Anadolu'nun kardeşi olan bir cemiyet Trabzon Müdafa Cemiyeti.
Bu da Karadeniz ve Doğu Anadolu ilgilendiriyor.
Hem Ermeni hem bunlara karşı mücadele vermişlerdir.
Trabzon'da kurulduğunu bilelim.
Rum ve Ermenilere karşı mücadele edeceğini bilelim.
Erzurum Kongresi'ne de destek vermişlerdir ki Erzurum kongresini beraber topluyorlar.
Doğu Anadolu Müdafa Yok Cemiyeti ve Trabzon Müdafaa Cemiyeti.
İkisi Erzurum Kongresi'nde birleşiyor.
Yine burada da gazeteler çıkartılıyor, dergiler çıkartılıyor gibi.
Anadolu Kadınları Müdafaa Cemiyeti.
Bu da Sivas Kongresi sonrası Sivas'ta kurulmuş bir cemiyet.
Tabii savaşta kocasını kaybetmiş veya savaşmak isteyen kadınlarımız.
Bazıları erkek kıyafeti giyip erkek kılığına girip savaşmışlardır.
Bu kongre Mustafa Kemal isteğiyle kuruluyor.
Mitinglerde etkili olmuşlar, aynı zamanda cephe gerisinde ve cephe gerisinde orduya yardım etmişler.
Orduya yardım kampanyaları başlatmışlar. Özverili bir cephe.
Anadolu kadınlarının yapmış olduğu icraatlar gerçekten çok fazla.
Birinci Dünya Savaşı'nda biliyorsunuz birçok erkek nüfusunu kaybediyor Osmanlı.
Aslında milli mücadele, kadınların ve çocukların savaşı.
Çünkü Anadolu'da onlar kalıyor, bir de yaşlılar kalıyor.
Tabi bunlar mücadeleyi sürdürüyor.
Yine Milli Kongre Cemiyeti dediğimiz bir cemiyet var.
Bu da basın ve yayını kullanıyor.
Bakalım İstanbul'da kullanıyor.
Milli Talim Terbiye üyelerince kurulmuştur ve bunun ulusal kurtuluşu amaçlayan tek zihniyettir.
Şimdi hocam, diğerleri.
Bunların birçoğu bölgesel.
Bakın dikkat edin, herkes kendi bölgesinin peşine düşmüş.
İzmir müdafaa, İzmir'i koruma peşinde.
O bölgeleri, Adana, Adana çevresini.
Kilikya da mesela.
Ama bu Milli Kongre Cemiyeti ulusal düşünmüştür.
Yani bütün memleketi nasıl kurtarırız?
O yüzden de bunlar Milli Mücadele'nin haklılığını basın yayın yolu ile duyurmak istiyor.
Gizli Karakol Cemiyeti ve minimum cemiyeti de önemli.
Milli Mücadele'nin istihbarat organları diyebiliriz.
İstanbul'da organize oluyorlar.
Resmen işgal başlayınca İstanbul'da halkın Anadolu'ya geçmesine yardımcı oldular.
Hatta silah sevkiyatı vesaire de yapıyorlar.
Bugünkü milli istihbaratın, teşkilatın da çekirdeğinde oluşturuyor diyebiliriz.
Bunlar nedir?
Mondros daki işgallere tepkidir arkadaşlar.
Çünkü.
Ateşkes anlaşmasını yapıyorsun.
Hem de işgal ediyorsun benim ülkemi.
Benim milletim de boş durmayacak.
Bakın neler olur bunlar.
Bir ateş Anadolu'da bölge bölgeye ateşler.
Kuvay ı Milliye.
Bunların hepsine ne deriz?
Kuvayi Milliye, Halk Kuvvetleri deriz bunlara.
Bunların bir çoğu padişaha bağlılık bildiriyor, İstanbul'a bağlılık bildiriyor.
Onu da bilelim.
Hatta Mustafa Kemal bunların suyuna gidecek.
İlk esnada padişah normalde ülkeyi korumuyor ki, padişah her şeyini, elini eteğini çekmiş.
Ama bunlar hala padişahın baskı altında olduğunu düşünüyorlar.
Padişah da sağlıklı karar veremiyor diye düşünüyorlar ve padişaha bağlıları var tabi.
Mustafa Kemal bunu kıracak.
Tabii bizim de elimiz ayağımız armut toplamıyor.
Burada yararlı, zararlı cemiyetler var.
Tamam onları onları göreceğiz.
Öncelikle işgaller karşısında Türk halkının ne yaptığını bilmemiz lazım ve hangi bölgede kimlerin faaliyetleri var bunları iyi bilmemiz lazım.
Öncesinde Kilikya ağalarına başlayalım.
Kilikya Hanlar Cemiyeti Adana ve çevresini koruyan bir cemiyet.
Normalde İstanbul'da kuruluyor ama nereyi koruyor Adana'yı ve çevresini?
Kimler hocam?
Güneyden saldıran bize Fransa ve Ermeni birlikleri var.
Bunlar da kendi aralarında bir Pozantı Kongresi kurmuşlar.
Pozantı Kongresi, Mustafa Kemal'in katıldığı bir kongre, bölgesel bir kongre.
Ama müfredat kitaplarında vesaire bazen geçmez ekstra bir bilgi.
Bilmenizde fayda var.
Adana'nın bir ilçesi burası.
Aynı zamanda İzmir Müdafaa i Hukuk Cemiyeti ile İzmir Reddi İlhak Cemiyeti de şimdi burada.
Bu iki cemiyeti iyi bilelim.
Birisi işgali, ilhakı reddetmek anlamında, biri de hakkını hukuki yollarla önce savunma peşinde.
Şimdi bu iki cemiyet kime karşı kuruldu da bak İzmir diyorsa, Batı Anadolu diyorsa özellikle Yunanlara karşı kuruluyor, bunu bilirim.
İzmir Müdafaa i Hukuk Cemiyeti'ne bakacak olursak, İşgal öncesi ret ilhak adını almış, daha sonra İzmir Müdafaa i Hukuk Cemiyeti adını almış.
Yani bundan ortak gönüllü bilelim.
O zaman Balıkesir, Alaşehir, İzmir bölgelerini içine kapsıyor mu?
Evet, bu iki cemiyet.
Balıkesir'de alan şerif komutanı toplanmasında önemlidir.
Yine İzmir Müdafaa i Hukuk Cemiyeti'nin işgal öncesindeki adı Redd i ilhak olduğunu bilelim.
Sonrasında Müdafaa yı Hukuk ismini almıştır.
Yani öncü hukuki yollarla biz bu işgalleri nasıl engelleriz.
Bakın hemen silaha sarılmamız lazım.
Önce haklarımızı hukuki yollara başvurarak almak isteyeceğiz, sonra silahlı mücadeleye dönüşecek bunlar.
Burada da Türk Milleti'nin ne kadar özverili olduğunu görmeniz. Yine Yunanlara karşı kurulan diğer bir cephe Trakya.
Burası Doğu Trakya, Batı Trakya diye anlattığımız yine Trakya Paşa ili.
Müdafa Yok Cemiyeti bir kere burada bir cumhuriyet bile kurmak istemişler.
Biraz sonra değineceğim Yunanlara karşı kurulmuştur.
Nerede hocam burası?
Edirne bölgesi, Lüleburgaz kongrelerini toplamışlar.
Bakın bunlar da bölgesel Balıkesir şehri.
Kobi̇'leri de bölgesel.
Yine ilk milli cemiyetleri bu.
Bunu şöyle bir ekleyelim.
Artı Osmanlı yıkılırsa Trakya Cumhuriyetini kurmak istemişler.
Bakın T.
C.
Tc'yi kurmak istiyorlar.
Yani bir diğer cemiyetimiz Doğu Anadolu Müdafa i Hukuk Cemiyeti.
Bu da İstanbul'da kurulmuştur.
Cemiyet ama Doğu Anadolu'da faaliyet gösteriyor.
Ermenilere karşı toplanmıştır.
Genelde Erzurum Kongresi düzenlenmiştir.
Erzurum Kongresi de normalde bölgesel bir kongre iken Mustafa Kemal'in katılımı ve almış olduğu kararlarla ulusal hale gelmişti.
Illere değineceğiz.
Aynı zamanda bu cemiyet doğuda üç tane gazete çıkartıyor.
Al bayrak, hadi sat ve Le Pays adında üç tane de gazete çıkardığını bilelim.
Yine Doğu Anadolu'nun kardeşi olan bir cemiyet Trabzon Müdafa Cemiyeti.
Bu da Karadeniz ve Doğu Anadolu ilgilendiriyor.
Hem Ermeni hem bunlara karşı mücadele vermişlerdir.
Trabzon'da kurulduğunu bilelim.
Rum ve Ermenilere karşı mücadele edeceğini bilelim.
Erzurum Kongresi'ne de destek vermişlerdir ki Erzurum kongresini beraber topluyorlar.
Doğu Anadolu Müdafa Yok Cemiyeti ve Trabzon Müdafaa Cemiyeti.
İkisi Erzurum Kongresi'nde birleşiyor.
Yine burada da gazeteler çıkartılıyor, dergiler çıkartılıyor gibi.
Anadolu Kadınları Müdafaa Cemiyeti.
Bu da Sivas Kongresi sonrası Sivas'ta kurulmuş bir cemiyet.
Tabii savaşta kocasını kaybetmiş veya savaşmak isteyen kadınlarımız.
Bazıları erkek kıyafeti giyip erkek kılığına girip savaşmışlardır.
Bu kongre Mustafa Kemal isteğiyle kuruluyor.
Mitinglerde etkili olmuşlar, aynı zamanda cephe gerisinde ve cephe gerisinde orduya yardım etmişler.
Orduya yardım kampanyaları başlatmışlar. Özverili bir cephe.
Anadolu kadınlarının yapmış olduğu icraatlar gerçekten çok fazla.
Birinci Dünya Savaşı'nda biliyorsunuz birçok erkek nüfusunu kaybediyor Osmanlı.
Aslında milli mücadele, kadınların ve çocukların savaşı.
Çünkü Anadolu'da onlar kalıyor, bir de yaşlılar kalıyor.
Tabi bunlar mücadeleyi sürdürüyor.
Yine Milli Kongre Cemiyeti dediğimiz bir cemiyet var.
Bu da basın ve yayını kullanıyor.
Bakalım İstanbul'da kullanıyor.
Milli Talim Terbiye üyelerince kurulmuştur ve bunun ulusal kurtuluşu amaçlayan tek zihniyettir.
Şimdi hocam, diğerleri.
Bunların birçoğu bölgesel.
Bakın dikkat edin, herkes kendi bölgesinin peşine düşmüş.
İzmir müdafaa, İzmir'i koruma peşinde.
O bölgeleri, Adana, Adana çevresini.
Kilikya da mesela.
Ama bu Milli Kongre Cemiyeti ulusal düşünmüştür.
Yani bütün memleketi nasıl kurtarırız?
O yüzden de bunlar Milli Mücadele'nin haklılığını basın yayın yolu ile duyurmak istiyor.
Gizli Karakol Cemiyeti ve minimum cemiyeti de önemli.
Milli Mücadele'nin istihbarat organları diyebiliriz.
İstanbul'da organize oluyorlar.
Resmen işgal başlayınca İstanbul'da halkın Anadolu'ya geçmesine yardımcı oldular.
Hatta silah sevkiyatı vesaire de yapıyorlar.
Bugünkü milli istihbaratın, teşkilatın da çekirdeğinde oluşturuyor diyebiliriz.
Bunlar nedir?
Mondros daki işgallere tepkidir arkadaşlar.
Çünkü.
Ateşkes anlaşmasını yapıyorsun.
Hem de işgal ediyorsun benim ülkemi.
Benim milletim de boş durmayacak.
Bakın neler olur bunlar.
Bir ateş Anadolu'da bölge bölgeye ateşler.
Kuvay ı Milliye.
Bunların hepsine ne deriz?
Kuvayi Milliye, Halk Kuvvetleri deriz bunlara.
Bunların bir çoğu padişaha bağlılık bildiriyor, İstanbul'a bağlılık bildiriyor.
Onu da bilelim.
Hatta Mustafa Kemal bunların suyuna gidecek.
İlk esnada padişah normalde ülkeyi korumuyor ki, padişah her şeyini, elini eteğini çekmiş.
Ama bunlar hala padişahın baskı altında olduğunu düşünüyorlar.
Padişah da sağlıklı karar veremiyor diye düşünüyorlar ve padişaha bağlıları var tabi.
Mustafa Kemal bunu kıracak.
