Periyodik Sistem ve Periyodik Sistemde Yer Bulma

Merhaba arkadaşlar.
Bu dersimizde periyodik  sistem ve periyodik sistemde yer bulmayı   işliyoruz.
Periyot ve grupların hangileri  olduğuyla başlayalım.
Yatay olan sıralara   periyot diyorduk.
Düşey olan sütunlara ise grup  diyorduk.
Peki bakalım kaç tane periyodumuz   var.
1 2 3 4 5 6 ve 7.
Periyodik cetvelde 7 tane  periyodumuz var.
Gruplarımıza geldiğimiz zaman,   B gruplarımız var.
B'ye bakalım.
2A'dan sonra 1B   gelmiyor dikkat !
3 4 5 6 7 8 8 8.
3 tane 8, 1B ve  grubu diyoruz.
8 tane A, 8 tane B grubumuz var.  B grupları nerede başlıyor ?
Bu da önemli.
Bir,   iki, üç ve dördüncü periyotta B grupları başlar.  Bunu da özellikle vurgulayalım.
Şimdi arkadaşlar   periyodik cetvelde biraz daha aşağı indiğim  zaman lantanit ve aktinitleri görüyoruz.
Bu   nedir ?
Proton sayısı periyodik cetvelde bir  bir artar ama lantandan sonra 72'ye çıktığını,   görüyoruz.
57 72 arası arkadaşlar burada 58 71.   Yani bunlar aslında 6 periyodun 3.
grupları.
3B  grubu.
6.periyot, 3B grubu.
Burası 7.periyottu.   Burası da 6.periyot.
Şimdi aktinyuma bakıyorum.  ve aktinitler 3B grubunun devamıdır diyebiliriz.   Evet burada bir şey daha ekleyelim.
Periyodik  cetvelde bir isimlendirmemiz daha var:   IUPAC isimlendirmesi.
IUPAC, uluslararası  kimyacılardan oluşan bir komite ve bize yol   gösterirler.
Onlar isimlendirme yaparken sadece  sayı kullanmışlar ve sütunlara sayı vermişler.   kullanmamış.
Sütuna sayı veriyor çünkü.
11 12  karıştığı için seviyoruz bunu kullanmayı.
13.   grup derse 3A grubu, 15.
grup derse 5A grubudur  diyoruz.
Evet 8A'nın helyum, neon, argon, kripton,   ksenon, radon ve bunların proton sayılarını da  bilmeniz size sorularda fayda sağlayacaktır.   Bir atomun periyot numarasını ben nasıl bulurum  ?
En son yörüngeye bakarsınız.
Kaçıncı yörüngeye   kadar elektron çıkmış buna bakarım ya da 1s2, 2s2  şeklinde verildiyse en son s orbitalinin önündeki   sayıya bakarım.
Çünkü en son s orbitalinin  önündeki sayı bize en yüksek sayıyı verir.
Yani   şunu diyorum.
4s2, 3d2 olsun.
Şimdi bu üçüncü  periyot desem olmaz çünkü elektron bir kere 4'e   gelmiş.
En son ben dördü gördüğüm için burada 4.  periyot dememiz lazım.
En son s'nin önündeki sayı   bize periyodu verir.
Peki gruplarda ne yapıyorum  ?
Gruplarda elektron dizilimi s ile biterse   veya p ile biterse A grubudur, d veya f ile  biterse B grubudur.
Bu sırada şunu söyleyelim.
A   grupları baş grup olarak geçer, baş grup elementi.  B grupları da yan grup elementi olarak karşınıza   gelir.
Şimdi s1 ile biterse direkt üstteki sayıyı  alıyorum, 1A.
s2, 2A grubu.
Şimdi p1'li olursa   ne olacak ?
Bizim 3A'dan 8A'ya kadar bir sürü  elementimiz var.
O zaman üstleri topluyorum.
s2   p1, üstleri topladım 3A.
Topladım 4A.
Topladım 5A  grubu.
6A grubu, 7A grubu ve 8A grubu.
Arkadaşlar   grupların isimlerini de yazdım.
Biliyorsunuz ama  yine tekrar etmekte fayda var.
1A, 2A, 3A çok   karışıyor.
Alkali metal, toprak alkali metal ve  toprak metal.
Şimdi B gruplarına geçiyorum.
s2 d1,   üstleri topladım 3, B grubu olduğu için  topladım 5B.
Üstleri toplayacağım ama burada bir  şey düzeltiyorum.
s2 d4 nasıl olurdu s1 d5 olurdu   hatırlarsanız.
Yine de toplam değişmiyor ve 6B.  Özel durum olduğu için şöyle vurguluyorum.
s2 d5,   grubumuz yok.
Yine 8B demem lazım.
s2 d8,   topladım 10 oldu ama 10B grubum yok.
Yine üç tane  üstleri topluyorum 11.
Yine burada da bir özel durum  görüyorum.
s2 d9.
O zaman şöyle dedim.
Burası 1   olacaktı.
Burası 10 olacaktı hatırlarsanız.  Yani bunu şöyle düzelteyim çok karışık oldu.   s1 d10 yani üstlerin toplamı 11.
Ama 1B ve  Üstlerin toplamı 12 olduğu zamanda 2B grubudur  diyorsunuz.
Evet grup bulmayı da öğrendik.
O   zaman artık verdiğimiz elementlerin periyodik  cetveldeki yerlerini bulabilirsiniz.
Şimdi   burada elektron dizilimlerini hazır yazdım.
Sadece  yerlerini buluyoruz 1.
periyot 1A grubu.
Helyum,   yok 1.periyotta.
O zaman 8A diyorum.
Önemli   lütfen dikkat edin.
Oksijen, 2.periyot.
p  ile bitmiş.
Üstleri topluyorum 6A grubu.   P'ye geçtim.
3.periyot.
Yine A grubu.
3+2 den  grubu.
Vanadyum d ile bitmiş.
Düşmüyorum !
En son  s'nin önündeki sayı 4.periyot.
Peki d ile bittiği   için B grubudur.
Kaç B ?
Üstleri topluyorum 5B  grubu.
Bakır, yıldız koymuşum, dikkat demişim.   Çünkü özel durum.
Yine sonuç değişmeyecek  toplam olduğu için.
s1 3d10 haline getiriyorum.   Üstlerin toplamı 11.
11 olduğu zaman 1B grubu  diyorduk.
Periyodu da 4.periyottur diyorum.
Evet   bu dersimizde bu kadar arkadaşlar.
Elektron  diziliminden periyodik cetvelde yer bulmayı   öğrendik.
Umarım faydalı bir ders olmuştur.  Diğer dersimizde görüşmek üzere.
Hoşça kalın.