Orta Çağ’da Siyasi Yapılar Bölüm 1

Evet arkadaşlar, Ortaçağ'da dünya.
Şimdi biz bu ortaçağ konusuna önce değineceğiz.
Ortaçağ konusuna şöyle bir özelliği var.
375 ile 1453 arasındaki dönemi kapsıyor.
İlk çağ konularını arkadaşlar bitirdik.
Ortaçağ'a ilk çağın bitimiyle yani kavimler göçüyle başlamıştır.
Ne zaman bitmiş duracağım.
1453 yılında bitmiştir.
Öncelikle harita üzerinden ortaçağı anlamaya çalışalım.
Şimdi arkadaşlar burada bir Çin uygarlığı var.
Burada da biliyorsunuz Asya Hun Devleti vardı.
Çinliler'in baskısına dayanamayınca, Moğol baskısına dayanamayınca ne oldu hocam?
Bu Asya Hun devletini en son bunlar kuzey güney olarak bölüyorlar.
Şimdi Güney Çin hakimiyetine girecek ama Kuzey Rumları girmeyecek.
Hocam Kuzey bunları Çin hükümetine girmeyince ne yapacak?
Bir kere Orta Asya'da iklimin bozulması.
Hocam bu bölgede nüfus artışı, yine hayvan hastalıkları, yine boylar arası, yani iki Türk boyu arasındaki mücadele gibi sebeplerden dolayı.
Yani biz biliyoruz ki Türklerin bağımsızlık arzusu, dünya hakimiyeti gibi bunlar da eklendiği zaman hocam, Hun devletleri kuzeyden yani şöyle arkadaşım.
Nereye gidiyorlar?
Karadeniz'in kuzeyi dediğimiz, Hazar'ın kuzeyi dediğimiz bakın iki tarafında kuzeyi olacak.
Burada bulunan bazı barbar kavimleri indiriyor.
Yani şöyle indiriyor arkadaşlar.
Peki Kuzey oyunlarından sonra kimler geliyor?
Avarlar.
Peçenekler, Bulgarlar, Macarlar gibi.
Hocam bunların hepsi bu alanlar.
İşte Cermen, Vizigotlar, süvariler, Lombardlar ithal ligler gibi bir çok kavmi, yani Avrupa'nın temelini oluşturacak birçok kavmi.
Hocam Karadeniz'in kuzeyinden Roma İmparatorluğu'na doğru indiriyorlar.
İşte bu kavimlerin yer değiştirmesi, o büyük Roma İmparatorluğu'nun sonunu getirecek.
Yani önce bunlar Doğu ve Batı olarak ikiye bölünecek.
Diğer dersimize bahsetmiş değil.
395 yılında ve hocam Batı Roma İmparatorluğu en son burada kalacak.
Hocam Batı Roma İmparatorluğu burada son bulacak demiştik.
Peki Roma devletinin içine artık kimler girdi hocam?
Aha da bu barbar kardinal geldi.
Peki burada neyi oluşturdu hocam?
Bir feodalite, yani derebeylik.
Avrupa'da şöyle küçüğü, küçüğü küçük siyasi.
Ne hocam?
Yapılar ortaya çıktı.
Bu siyasi yapılar kontluk düklüğü.
Sen gördük gibi.
Bunlar belirli bir krala bağlılar ve papaya bağlılar.
Kiliseye bağlılar.
Herkes kendini koruyacak bir yapının içine girmiş, toprağı olan, şatosu olan, surlarla çevrili küçük küçük yapılar.
Peki Avrupa'da siyasi birlik bozuldu mu?
Evet.
Krallıklar güç kaybetti mi?
Evet.
Papa ve derebeyi yani toprak ağaları güç kazandı mı?
Evet.
Ve şu barbar kavimler arasında Hristiyanlık yayılacak mı?
Hem de çok hızlı.
Biz buraya kadar feodal değil.
Böyle görelim, Avrupa'nın siyasi yapsın değişmesinde.
Yani biz Türklerin batıya doğru göç etmesi, şuradaki kavimlerin ciddi anlamda yer değiştirmesi önemli.
Yani Kavimler Göçü.
Ortaçağın dünyası bunlardan ibaret arkadaşlar.
Evet arkadaşlar, şimdi Orta Çağ'da feodal nin durumlarına bakalım.
Feodalite nedir?
Derebeylik.
Arkadaşlar az önce söylemiştik.
Kavimler Göçü ile oluşan bir sistemdi.
Avrupa'da meydana gelmişti.
Burada biz şunu bilmemiz gerekiyor.
Merkezi krallıkların yani Roma imparatoru gibi devletlerin kendi gücünü kaybettiğini, her yerde küçük küçük siyasi oluşumların olduğunu, yani toprak ağalığı sistemi gibi sistemden oluştuğunu bilelim.
Ve bunun yerine artık şunu diyebiliriz burada merkezli kralların yerine kimler geldi hocam?
Derebeyleri geldi.
Peki bu derebeyleri özelliği nedir hocam?
O barbar kavimlerin sığındığı, paralı askerliğin olduğu, yani şövalyelik sistemin olduğu bir sistem.
Böyle şatolar nın olduğu, geniş geniş sınırların olduğu bir sistem.
Arkadaşlar genelde bu toprak ağaları yani derebeyleri.
Papa ile işbirliği yapıyorlar arkadaşlar ve Papa ile işbirliği yapan bir grup daha var.
Onlar da gücünü kaybeden krallar.
Krallar da Papa ile işbirliği yapıyor arkadaşlar.
Yani burada merkezi otorite bozuldu.
Avrupa'da Papa var arkadaşlar ve bu Papa hem kral ile iyi geçiniyor hem de toprak ağaları ile yani derebeyleri ile iyi geçiniyor.
Hocam.
Bu derebeyleri krallar arasında da bir çekişme olduğunu bilelim.
Kral ile derebeyi arasında bir çatışma var ama Papa her ikisini de idare ediyor.
Ve şöyle söyleyeyim Papa krallara taç giydiriyor, derebeyi lerle de anlaşmalar yapıyor.
Şunu da bilelim hem kral hem derebeyi.
Papaya dini bakımdan bağlıymış gibi görünüyorlar.
Niye?
Çünkü insanların bir çoğu halk tabakası hocam.
Nedir bu dönemde Hristiyan anlaşmışlar hepsi ve Hristiyanlık dinine bağlı oldukları için de hocam.
Derebeyleri ve krallar halkın Hıristiyan olduğunu bildikleri için ve papanın egemenliği altında yaşadıklarını bildikleri için papa ile iyi geçinirler.
Yani burada karşılıklı çıkarlar var arkadaşlar.
Ve burada siyasi birliğin olmadığını görüyorsunuz.
Bir kaotik ortam var ve her bir dere, beynim, kendi askerleri var.
Arkadaşlar, şatolar var, büyük büyük toprakları var.
E kralların da hemen hemen böyle bir sistemi var.
Tamam ve kralla derebeyi çatışma halinde.
Tamam Papa bunları idare ediyor.
Bunlar Papa'yı idare ediyor.
Halk zaten bunların yönetimi altında.
Yani böyle bir kaotik ortam var arkadaşlar.
Bakalım devam edelim.
Roma İmparatorluğu Avrupa'da parça yanınca onun siyasi boşluğunu barbar kabinler dolduruyor işte.
Gene derebeylik diyoruz hocam.
Avrupa'da baron luk sen gördük.
Dük, Büyük Kontluk gibi böyle siyasi yapılanmalar var.
İşte derebeylik adları bu.
Hocam buna biz feodal beyler yani derebeyi diyoruz.
Hocam, küçük toprak sahipleri chief sözleşmesi ile kendilerini krallara ve güçlü sensörlere bağlamış.
İşte dede beyliğin hocam hep tanımı.
Peki hocam bu feodalite ne zaman ortaya çıktı?
İlk kez Fransa'da ortaya çıkmıştır.
Arkadaşlar dokuzuncu yüz dan itibaren yayılmaya başlamış bu derebeylik.
Ama ne zaman bozulacak bu derebeylik sistemi Haçlı seferlerinden sonra, yani on birinci yüzyıldan sonra güç kaybetmeye başlayacak.
Özellikle dere beylerinin güç kaybetme sebebi barutu.
Silahlar ya da ateşli silahlar veya Fatih Sultan Mehmed'in büyük döktürdüğü toplar.
Örnek alınacak şu krallar büyük toplarla derebeyleri şatosuna darma duman edecekler arkadaşlar.
Böylece ne olacak?
Dere beylerinin sonu gelmiş olacak.
Yani eski sistem krallık sistemi tekrar merkezi otorite tekrar kurulacak.
Ama ne zamandan ne zamana kadar?
Bakın arkadaşlar 300 75'te başlayan Kavimler Göçü ile başlayan süreç 1453'te ancak tamamlanabilecek.
Yani şu kadar zaman içerisinde derebeylik keyfini sürecek.
Ama 1400 yıllara geldiğimiz zaman dere birliklerin birçoğunun artık gücünü kaybettiğini, merkezli krallıkların kurulduğunu bileceğiz.
Bunu da baştan.
Kim hocam?
Nedir Haçlı Seferleri?
Avrupa uyanıyor Haçlı seferleriyle hocam.
Doğu dünyası ile temas kurulacak ve insanlar o derebeylik den, o cahiliye döneminden, skolastik dönemden kurtulacaklar.
Ortaçağ'da şöyle bir önemli olay var.
Böyle bir piramidi biz var.
Hocam Soylu ile din adamları vergi vermez bunlar.
Hocam kimdir bunlar siz görendir hocam aşağıdaki sınıf nedir bunlar da var.
Saldır hocam siz erenler vergi toplarlar yani vergi vermezler hocam.
Vasıtalar ise vergi verirler.
İşte böyle bir toplumsal düzen var.
Ortaçağda Avrupa'da diyoruz arkadaşlar.