Aynı Kavram Alanına Giren Sözcükler

Kunduz, Türkçe sözlükte anlam konu anlatım videosundan herkese merhaba arkadaşlar.
Sözcük bu anlamda bir diğer başlığımız aynı kavram alanına giren sözcükler dir.
Bu aynı kavram alanına giren sözcükler için çok basit düşünebiliriz.
Bir alan var ve bu alanın içinde bulunan kelimeler.
Hepsinin farklı farklı görevleri var.
Ancak aynı alan içinde kullanılıyorlar.
Yalnız alan denildiğinde bir mekan aklınıza gelmesin.
Bu her şey için geçerli olabilir.
Ortak bir alanda kullanılan veya benzer işler için faydalanılan kelimelerdir.
Hemen bakalım neler olabilir?
Ben mesela desem ki feribot, gemi, taka, kayık.
Şimdi şu kelimeleri sıra masalar belirli bir alan olacak ve bu alanda kullanılan kelimeler olacak bir kavram alanı.
Ne gelir aklımıza deniz taşıtları gelir değil mi?
Bakın az önce de söyledim.
Bir alan derken somut olarak bir şey düşünmeyelim.
Kavram alanı da olabilir, bir mekan da olabilir, bir kavram da olabilir.
Bakalım başka neler olabilir?
Ben size çatal, kaşık, bıçak, buzdolabı desem.
Bu kelimelerin kavram alanı ne olabilir?
Aynı alanda kullanılıyor bunlar sonuçta.
Tabii ki sesinizi duyar gibiyim.
Mutfak bir tane daha yapalım, farklı örneklerden gidelim, iğne, iplik, mezura, makas.
Büyüme desem farkındaysanız bunların hepsi farklı işler için kullanılır.
Aynı ancak bunların hepsi aynı yerde, aynı alanda kullanılıyor.
Hangi alan bu?
Tabi ki terzilik alanıdır.
Bakın tekrar söylüyorum somut bir mekan düşünmeyin.
Bir kavram alanı da olur.
Devam edelim.
Bunlar karşımıza soru örneklerinde çok çeşitli çıkabilir.
Bir iki tane soru örneği inceleyelim.
Altı çizili kelimeler. Bir grup oluşturulduğunda Hangisi dışta kalır diye sormuştum.
Cümleleri okuyorum.
Çarşıdaki lokantanın yemekleri güzel.
Yemekten sonra oyun oynayabiliriz.
Yeni alınan kitaplık salonu koyuldu.
Garson para üstünü verdi.
Şimdi ben bakıyorum.
Lokanta denilince aklıma karnımı doyurdu.
Yer geliyor.
Yemek diyince aklıma karın doyurmak geliyor.
Salon deyince evin bir bölümü aklıma geliyor.
Garson denildiğinde de bana yemeği servis eden bir meslek grubu aklıma geliyor.
Şimdi lokanta için yemekle alakalı dedik.
Yemek zaten karın doyurma.
Garson bana yemeği getiriyor.
O zaman bunların hepsi aynı kavram alanına girer.
Ancak salon dediğimde de bu da evin bölümü ev kavramı alanına girer.
Garson, yemek, lokanta, ev kavram alanına girmez.
O zaman ben bu üçünü eş değiştirdim.
Ve salon benim kavram alanımızın dışında kaldı.
Cevabım C olur.
Bir tane daha soru örneği.
Bakalım yukarıdaki eşleştirme lerden hangisi kavram alanına göre farklıdır?
Bu da çok çıkan bir soru tarzı.
Bana verilen iki kelimenin arasındaki anlam ilişkisini bulmam gerekiyor önce.
Bakın nasıl yorumluyorum.
Öğretmen, tebeşir, doktor, iğne, şarkıcı, kuaför, aşçı et.
Şimdi öğretmen tebeşir mesleğinde kullanır.
Bakın böyle yorumluyorum.
Doktor iğneyi mesleğinde kullanır.
Şarkıcı kuaförü mesleğinde kullanmaz.
Aşçı eti mesleğinde kullanır.
Bakın 1, 2 ve 4 numaralı kelimelerin arasındaki ilişki meslek kullanmasıdır.
Bu şekilde yorumladım.
Ancak şarkıcı konforu kendi mesleğinde kullanmaz.
Mesleğini yapabilmek için önce kuaföre gider.
O yüzden şu üçüncüyü benim kapsam alanım dışında kaldı.
Kavram alanım dışında kaldı.
Cevap C olur.
Başarılar dilerim.