Nitel ve Nicel Anlam

Kunduz, Türkçe sözlükte anlam konu anlatım videosundan herkese merhaba.
Sözlükte çok anlamlılık arkadaşlar.
Sözlükte çok anlamlı lığın bir diğer iki başlığı da nitel anlam ve nicel anlamlıdır.
Nicel anlam, sayılar, bilen, ölçülebilen kavramların kazandığı anlam vardır. Yani bana bir kelime verilecek. Ben bu kelimeyi saya biliyorsam ölçebiliyor, tam artıp azaltabiliyor insan.
Bu kelime nicel anlamlı kelime oluyor. Şimdi bu bize kopya oluyor.
Şuradaki nicel zet. Evvelden aklımıza gelsin. Cetvel ölçme işlemine yaradığı için. Nicel anlamda C'den aklımıza. Gelecek, ölçülebilen. Yani sayılar bilen kavramların kazandığı anlam vardır.
Bunlar basittir, cümle içinde de verilir bana.
Hemen bakalım. Elindeki poşetler çok. Ağır ağır kelimesinin altını çizdi bana dedi ki Ağır kelimesi nitel anlam mı?
Nicel anlamı bakalım.
Ağır, elindeki poşetler çok ağır. Ben poşetlerin ağırlığını ölçü bildiğim. İçin, tartı bildiğim için buradaki ağır, nicel, anlamlı bir kelimedir.
Burada dikkat ederseniz ağır kelimesinin sadece kendisini düşünmedim.
Cümle içindeki kazandığı anlamı düşünerek söyledim.
Bir tane daha. İnceleyelim. İzmir buraya çok uzak.
Uzak kelimesinin altını çizdim.
İzmir'in uzaklığından bahsettiği. İçin. Ben bu. Uzaklığı ölçme bildiğim. İçin nicel anlamdan aklıma gelsin. Ölçer.
Biliyorum. Hemen bakıyorum. Mesafeyi ölçüm. Ve Mesafe kelimesinin altını çizdi.
Bana dedi ki Neden?
Nitel, anlamlı, nicel anlam mı?
Şimdi mesafeyi. Ölçtük. Dedim.
Arada bir uzunluk var, uzaklık var. Ben bunu ölçme bildiğim için ölçme işlemini de cümle içinde söylemişim. Zaten o zaman bu ölçülebilen kavramdan. Nicel. Anlamlı kelime olur.
Bir diğer başlığın nitel anlam, nitel anlamda nicel in tam tersidir.
Sayılmayan, ölçülemeyen kavramların kazandığı anlam vardır.
Yani bana bir kelime. Verecek. Ben. Bu verilen kelimeyi. Ne tartı bileceğim, ne arttırıp azaltabileceği, ne ölçebilecek ne de sayabilirim.
Hiçbirini yapamayacağım.
Şimdi arkadaşlar. İçerideki ce. Aklıma. Gelecek diye cetvel. Den nitel. De nitelikten. Aklımıza. Gelsin.
Nitelik, nitelik, özellik demektir.
Herhangi bir şeyin özelliği. İyi olması, kötü olması, hoş olması, beğenilir olması veya iğrenç olması.
Bunlar bir şeyin özelliğidir ve saydığım özellikleri ben ne sayar biliyorum. Ne ölçüde. Biliyorum, ne tartar biliyorum, ne de arttırıp azaltabilir yorum.
Bu yüzden de bu saydığım özellikler nitel anlam, yani nitel anlam nitelikten aklıma gelebilir. Hemen inceleyelim.
Aldığı kazak çok hoş muş. Hoş kelimesinin altını çizdim.
Şimdi kazağın boşluğundan bahsediyor.
Ben bu kazığın boşluğunu sayabilir miyim?
Bu kazak üç. Tane hoş diyebilir miyim?
Diyemem.
Bu kazak. Üç kilo, hoş diyebilir miyim. Diyemem.
Bu kazak üç. Metre hoş diyebilir miyim. Diyemem.
O zaman ben bu hoşluk özelliğini ne saydım, ne ölçtük ne de tattım.
Bu yüzden bu nitel anlaşmadır.
Bu araba. Güzelmiş. Güzel kelimesinin altını çizdim.
Nitel anlam mı, nicel anlam mı?
Diye sordu.
Şimdi ben arabanın güzelliğini saymıyorum.
Üç tane güzel. Diyemiyorum, üç metre güzel diyemiyorum, üç kilo güzel diyemiyorum. Saymıyorum, ölçüm yorum tartışmıyorum.
Bu yüzden bu güzel kelimesinin kazandığı anlam nitel anlam mıdır?
Yazılarını okurum ve hep beğenirim. Beğenirim kelimesinin altını çizdim. Beğenmek kelimesi. Nitel anlam, nicel anlamı. Bakalım üç tane beğeniyorum diyemiyorum, üç kilo beğeniyorum diyemiyorum.
Üç metre beğeniyorum diyemiyorum. Ne saydım, ne. Ölçüm, ne tartım. O zaman bu beğenme kelimesinin kazandığı anlam nitel anlam olduğu.
Şimdi arkadaşlar bir uyarım var. Ben biliyorum ki dilimizdeki kelimeler yine. Çok anlamlıdır ve. Kelimeler cümlede. Kullanıldığı yere göre, kullanıldığı cümleye göre farklı anlamlar kazanabilir. Yani bu nedenle. Nitel anlamlı bir. Kelime, cümle içinde nicel. Nicel, anlamlı bir. Kelimede, cümle içinde. Nitel anlam kazanabilir.
Burada yapmam gereken şeyi nedir?
Bana verildiğinde bir kelime. Sadece o. Kelimeyi. Okumuyorum, cümleyi okumam gerekiyor. Çünkü bir kelime cümle. İçinde anlam kazanır.
Cümlenin tamamını okumam gerekir.
Bununla ilgili bir soru yapalım.
Altı çizili. Verilen kelimeleri inceleyin demişim.
Binanın duvarları yüksek.
Şimdi tek başına yüksek kelimesi tabii ki ölçülebilen bir şey. Olduğu için nicel anlamış gibi geliyor. Ama tekrar tekrar. Söylüyorum, sadece altı çizili. Kelime değil. Cümlenin tamamını okumam gerekiyor.
Binanın duvarları yüksek.
Bakın nasıl inceliyorum. Duvarların yüksekliğini ölçebiliyor muyum?
Ölçer bilirim.
Ölçülebiliyor ise cetvelde aklımıza gelsin. Bu yüksek nicel anlam mıdır?
Devam ediyorum. Kendine yüksek hedefler belirle.
Yüksek kelimesinin. Altını çizmiştim.
Şimdi yukarıda bana kopya veriyor.
Yükseğe nicel anlam demişim ama uyarım var.
Ne yapıyordum?
Altı çizili. Kelimeyi değil. Cümlenin tamamını okuyordum. Ve bu kelime cümle. İçinde anlam kazanıyordu. Kendine yüksek hedefler belirle derken hedeflerin yüksekliğinden bahsediyor.
Peki hedeflerin yüksekliği ölçülebilir mi, tartışılabilir mi?
Hayır.
Üç metre yüksek hedef diyebilir miyim?
Diyemem.
O zaman bu ölçülemeyen, tartışılmayan anlam olan nitel anlam mıdır?
Odanın genişliği bize yeter. Geniş kelimesinin altını çizmiştim.
Tek başına değil, cümlenin tamamına göre inceliyorum.
Odanın genişliğinden bahsediyorum.
Bu odanın. Genişliği ölçü ile bildiği için nicel. Anlam olur. Geniş düşünceli olmalıyız. Ne yapıyorum?
Cümle içindeki anlamına göre. Bir şeyler söylüyorum. Düşüncenin genişliğinden bahsediyorum. Düşüncenin genişliği ölçülebilir mi?
Üç metrekare geniş düşünce diyebilir miyim?
Diyemem.
O zaman. Ölçülemeyen. Anlam, nitel anlam dır.
Aldığı gömlek çok büyük.
Ne yapıyorum?
Gömleğin büyüklüğünü ölçebiliyor. Muyum?
Ölçüm yok muyum?
Buna bakacağım.
Tabii ki santim olarak ölçer biliriz.
Ölçülebilen anlam olduğu. İçin nicel. Anlamda ağır okuyup büyük insan olmalısın.
Ne yapıyorum, insanın büyüklüğünden bahsediyorum.
Meslek sahibi olmasından, saygı görmesinden bahsediyorum.
Bu insanın saygı görmesini, miks meslek sahibi olmasını ben tanıtabilir miyim?
Hayır. Ölçülebilir miyim?
Hayır. O zaman satılamayan, ölçülemeyen anlamda kullanılmış bu büyük.
Yani nitel anlamlıdır.
Hava çok soğuk.
Ne yapıyorum cümle içindeki anlamına göre karar veriyorum.
Havanın soğukluğunu dan bahsediyorum. Ölçülebilir mi?
Evet.
Üç derece hava soğukluğu.
5 derece hava. Soğukluğu.
Bunu her gün duyuyoruz.
Hava durumunda.
O zaman bu. Ölçülebilen bir şey olduğu. İçin sayılan, ölçülebilen bir kavram.
Yani nicel anlamlı kavramdır.
Bana soğuk davranıyor.
Ne yapıyorum?
Cümle içindeki anlamına göre karar veriyorum.
Davranışların soğukluğu.
Daha önce de söylemiştik.
Davranışlarımızı buzdolabına koyabiliyor muyuz?
Hayır.
Ocağı kuytu ısıttı, biliyor muyuz?
Hayır.
O zaman davranış soğukluğu sayılmayan, ölçülemeyen bir kavram olan nitel anlamda kullanılmıştır. Başarılar dilerim.