Kunduz.
Türkçe.
Sözlükte anlam konu anlatım videosundan herkese merhaba arkadaşlar.
Sözlükte anlam konusunu. Yapabilmemiz için öncelikle dilimizdeki sözcüklerin. Çok anlamlı olduğunu bilmemiz. Gerekiyor.
Bizler bir kelime seçip. Kullandığımız bir cümle de farklı bir anlama, aynı kelimeyi farklı bir cümlede kullandığımızda farklı bir anlam anlama getirebiliriz.
İşte biz buna sözlükte çok anlamlılık deriz. Dilimizde bir kelimenin. Kullanıldığı farklı. Cümlelerde değişik. Anlama gelmesine. Sözlükte. Çok anlamlılık. Denir.
Örneğin soğuk su içtim. Burada soğuk kelimesinin altını çizdim ve soğuk kelimesini alıp farklı bir cümlede kullandım.
Soğuk davrandı.
Burada da soğuk kelimesinin altını çizdim.
Dışarıdan bakıldığında. İki kelimede. Aynı ancak. Cümlelerde farklı. Anlamlara. Gelmiştir.
Soğuk su içtim dediğimizde ısısı düşük demek istiyorum. Soğuk davrandı dediğimde. Isısı düşük demek istemiyorum. Davranışlarını gidip de buzdolabına koyamıyor.
Isısını düşünemiyor.
Burada soğuk davrandı dediğimde samimiyetsiz davrandı demek istiyorum. İşte aynı kelimenin farklı. Cümlelerde farklı anlamlara. Gelmesine sözlükte. Çok anlamlılık. Denir.
Kelimeleri mizin, sözcüklerin cümlelerde. Kazandığı dört farklı anlam vardır.
Bunlardan ilki gerçek anlam, ikincisi yani anlam.
Üçüncüsü terim anlam.
Dördüncüsü mecaz anlamlıdır.
Sıralama da. Bilerek yapılmıştır. Çünkü akla gelen ilk anlam gerçek anlam iken, gerçeğe en yakın anlam, yan anlam, gerçeğe en uzak anlamla mecaz anlamlıdır.
Bunları da. İnceleyelim. İlk olarak gerçek anlam. Kelime söylendiğinde. Akla gelen ilk anlamlıdır. Yukarıdaki yukarıda iki örnek vermiştik.
Soğuk su içtim ve soğuk davrandı.
Soğuk su içtim. Peki soğuk aklımıza gelen ilk anlamı olduğu için gerçek anlamı oldu.
Soğuk davrandı. Kelimesi. Aklıma gelen ilk anlamlı an. Çıkmış ve. Farklı bir anlam kazanmıştır.
Hemen bunu. Da inceleyelim. Top camı kırdı.
Şimdi ben burada kırmak kelimesinin altını çizdim.
Kırmak denildiğinde aklıma. İlk bir bütünün. Parçalara ayrılması. Geliyor. O zaman aklıma gelen ilk anlamda bu cümlede kullanılmış.
Bakıyorum. Evet, top camı kırdı.
Yani bir bütünü parçalara ayırdı. O zaman buradaki. 40 kelimesi gerçek. Anlamda kullanılmıştır.
Bir tane daha yapalım. Balıkesir.
İzmir'e çok uzak dedim. Uzak kelimesinin altını çizdim.
Aklıma gelen ilk anlam mesafenin çok olmasıdır. Burada da Balıkesir ve İzmir. Arasındaki mesafenin çok olmasından bahsettiğim için. Uzak kelimesi. Aklıma gelen ilk anlamda kullanılmış, yani gerçek anlamı olmuştur.
Geldim yalanlama, yan anlam gerçeğe en yakın alandır. Dedik ve benim işim yoluyla. Kurulan anlaşmadır. Dedik.
Bu benzetirim iki şekilde kurulacak arkadaşlar ya şekil benzeyecek ya da görev benzeyecek.
Şimdi gerçeğe en yakın anlaşmadır. Aklıma gelen ilk anlamı. Benim işim yoluyla. Yeni bir anlam kazandırıyoruz. Mesela kanat kelimesi. Kanat. Kelimesini. İlk kullandığında aklıma kuş geliyor.
Yani hemen aklıma şu geliyor.
Ve kuşun uçmaya yarayan kanatları vardır.
Bir tane daha kanat geldi aklıma uçağın kanadı.
Hemen ona da bakıyorum. Şöyle bir uçak çizdim ve uçakta. Uçmaya yarayan bölgeye kanat denir.
Şimdi aklıma gelen ilk anlam kuşun kanadı iken gerçek anlam.
Uçakta uçma işine yarayan, yani. Görev ve işimi. Yoluyla kazanılan anlam.
Uçağın kanadı yan anlam oldu.
Uçağın kanadı. Çekme C'nin gözü.
Şimdi göz. Aklımı ilk olarak görme organı olarak. Geliyor ve. Açıp kapamaya yarıyor. Çekmeceden gözünü de açıyoruz.
Biz içine bir şeyler koruyu koyuyoruz. O zaman bu da. Görev yoluyla. Benim işim kazandı ve yan anlam oldu.
Masanın başı.
Baş, Normalde ilk benim aklıma gelen başım oluyor ve benim vücudumun başlangıç noktası.
Masanın başı da masanın başlangıç noktası olduğu. İçin bu da görev benim işimi. Yoluyla kazanılan anlam yani yan anlam oldu.
Üçüncü anlamın terim anlamı bilim, sanat, spor, edebiyat gibi dallarda kullanılan kelimelerdir.
Terim anlamlı kelimeleri biz aramızda muhabbet ederken kullanamıyoruz.
Bunlar bir dalda kullanılan kelimeler olacak.
Bilim dalında olabilir, spor dalında olabilir, sanat dalında olabilir. Edebiyat olabilir, derslerdeki kullanılan kelimeler olabilir. Bunların ait oldukları bir dal vardır. Örneklere geçelim.
Doktor. Steteskop abla sırtımı. Dinle de cümlesini. Kullandım.
Şimdi burada bakıyorum.
Bir dala ait olan. Kelime steteskop kelimesidir. Bunu günlük hayatta arkadaşlarımızla muhabbet ederken kullanamayız. Bu steteskop kelimesi. Tıp alanına ait. Bir kelimedir. Ve terim anlamlı olmuştur.
Gitardan doğu notasını çıkardı cümlesini kurdum.
Burada bir dala ait olan kelime down atasıdır ve bunun ait olduğu. Dal ise müzik dalıdır. Kelimenin cümlede kazandığı dördüncü anlam mecaz anlam dır.
Arkadaşlar bu mecaz anlam kelime gerçek anlamını. Çıkacak ve yeni. Bir anlam kazanacak.
Bu yeni kazandığı anlama, mecaz anlam. Deriz biz. Hemen bakanlığım. Yukarıda örnek önerimizi de vermiştik zaten. Kırmak örneğini gerçek anlamda kullandık.
Top camı kırdı. Dedik.
Bir de şöyle. Bir anlamda kullanalım o. Benim kalbimi kırdı.
Kırmak kelimesini yukarıda bir bütünün. Parçalara ayrılması anlamıyla kullanmıştık.
Yani gerçek anlamıyla kullanmıştık. O benim kalbimi kırdı dediğimde kalbimi çıkarıp bütün bir. Kalbimi parçalara ayırmıyor.
Burada bu anlamdan çıkıp. Üzmek. Anlamında kullanılmış gerçek anlamından çıkıp yeni bir anlam kazandığı için de bu kırma kelimesi mecaz anlamlı olmuş. Bir örnek daha verelim. Kunduz'da bayılıyorum.
Ve bu yıl mak kelimesinin altını çizdim.
Bay yılmak denildiğinde aklıma ilk ne geliyor?
Hastalık geliyor, istem sizce?
Vücut Özellikleri M'in özelliğini yitirmesi aklıma geliyor. Ben Kunduz'da bakınca hemen. Böyle yeri düşüp. Seriliyor muyum, bayılıyor muyum?
Hayır.
Burada bu anlamından çıkıp beğenmek anlamında kullanıldığı için buradaki bayılma. Kelimesi de. Mecaz anlamda kullanılmış.
Şimdi arkadaşlar farkındaysanız aynı. Kelimeleri. Birden fazla anlama getire.
Biliyorum bu bana sorular da çıkacak.
Hemen bir uyarım var. Sorularda altı çizili kelime verildiğinde. Anlamını çıkarmak için mutlaka cümlenin tamamını okumalıyız. Çünkü ben biliyorum ki dilimizdeki kelimeler çok anlamlıdır. Kullanıldığı cümlelerde farklı anlamlara gelebilir. Hemen şu kelimelerin kazandığı anlamları.
Bir inceleyelim dilime köprü tedavisi yapıldı.
Aramızdaki tüm köprüleri yıktı.
İki keçi derenin üzerinde köprüde karşılaşmış. Onların iletişim kurmaları için. Köprü oldum kelimelerini. Kullandım.
Şöyle bir altı çizili. Kelimelere baktığımda hepsi köprü, hepsi neredeyse aynı. Ama biliyorum ki uyarıdan sonra benim yapmam gereken şey. Altı çizili kelime verildiğinde. Cümlenin tamamını okumaktır. Çünkü kelimeler, cümleler. De farklı anlamlara. Gelebilir.
Dişimi köprü tedavisi yapıldı dediğimde köprü. Tıp alanında kullanılan bir kelime olduğu için buradaki. Köprü. Terim anlamda kullanılmış. Aramızdaki tüm köprüleri yıktı dedim.
Şimdi köprü denildiğinde aklıma ilk ne geliyor?
İki yakayı birbirine bağlayan bağlantı aklıma gelir. Ancak aramızdaki tüm köprüleri yıktı. Derken onunla aramda olan duygulardan bahsediyorum.
O zaman aklıma gelen ilk anlamdan çıkıp yeni bir anlam kazandığı için bu mecazi anlam olur. İki keçi derenin üzerinde köprüde karşılaşmış.
Köprü denildiğinde aklıma ilk ne geliyordu?
İki yakayı. Birbirine bağlayan bağlantı. Geliyordu.
Burada da keçiler iki yakayı. Birbirine bağlayan bağlantı noktasında karşılaştığı için, yani aklıma gelen ilk anlamda kullanıldığı için gerçek anlam olur.
Onların iletişim kurmaları. İçin köprü oldum.
Yine düşünüyorum.
Köprü kelimesi sol denildiğinde aklıma ilk ne geliyordu?
İki yakayı birbirine. Bağlayan bağlantı. Geliyordu.
Ben de iki kişinin iletişim. Kurmaları için onları. Birbiriyle buluşturdu. Duysam konuşturur, duysam. Ben yine köprü görevi görmüş. Oldum.
O zaman ben. Gerçeğe en. Yakın anlamda kullandım. Bu köprü kelimesini benzettim. Yoluyla bir anlam kazandı.
Yani yan anlam olduğu baş.
Sözlükte anlam konusunu. Yapabilmemiz için öncelikle dilimizdeki sözcüklerin. Çok anlamlı olduğunu bilmemiz. Gerekiyor.
Bizler bir kelime seçip. Kullandığımız bir cümle de farklı bir anlama, aynı kelimeyi farklı bir cümlede kullandığımızda farklı bir anlam anlama getirebiliriz.
İşte biz buna sözlükte çok anlamlılık deriz. Dilimizde bir kelimenin. Kullanıldığı farklı. Cümlelerde değişik. Anlama gelmesine. Sözlükte. Çok anlamlılık. Denir.
Örneğin soğuk su içtim. Burada soğuk kelimesinin altını çizdim ve soğuk kelimesini alıp farklı bir cümlede kullandım.
Soğuk davrandı.
Burada da soğuk kelimesinin altını çizdim.
Dışarıdan bakıldığında. İki kelimede. Aynı ancak. Cümlelerde farklı. Anlamlara. Gelmiştir.
Soğuk su içtim dediğimizde ısısı düşük demek istiyorum. Soğuk davrandı dediğimde. Isısı düşük demek istemiyorum. Davranışlarını gidip de buzdolabına koyamıyor.
Isısını düşünemiyor.
Burada soğuk davrandı dediğimde samimiyetsiz davrandı demek istiyorum. İşte aynı kelimenin farklı. Cümlelerde farklı anlamlara. Gelmesine sözlükte. Çok anlamlılık. Denir.
Kelimeleri mizin, sözcüklerin cümlelerde. Kazandığı dört farklı anlam vardır.
Bunlardan ilki gerçek anlam, ikincisi yani anlam.
Üçüncüsü terim anlam.
Dördüncüsü mecaz anlamlıdır.
Sıralama da. Bilerek yapılmıştır. Çünkü akla gelen ilk anlam gerçek anlam iken, gerçeğe en yakın anlam, yan anlam, gerçeğe en uzak anlamla mecaz anlamlıdır.
Bunları da. İnceleyelim. İlk olarak gerçek anlam. Kelime söylendiğinde. Akla gelen ilk anlamlıdır. Yukarıdaki yukarıda iki örnek vermiştik.
Soğuk su içtim ve soğuk davrandı.
Soğuk su içtim. Peki soğuk aklımıza gelen ilk anlamı olduğu için gerçek anlamı oldu.
Soğuk davrandı. Kelimesi. Aklıma gelen ilk anlamlı an. Çıkmış ve. Farklı bir anlam kazanmıştır.
Hemen bunu. Da inceleyelim. Top camı kırdı.
Şimdi ben burada kırmak kelimesinin altını çizdim.
Kırmak denildiğinde aklıma. İlk bir bütünün. Parçalara ayrılması. Geliyor. O zaman aklıma gelen ilk anlamda bu cümlede kullanılmış.
Bakıyorum. Evet, top camı kırdı.
Yani bir bütünü parçalara ayırdı. O zaman buradaki. 40 kelimesi gerçek. Anlamda kullanılmıştır.
Bir tane daha yapalım. Balıkesir.
İzmir'e çok uzak dedim. Uzak kelimesinin altını çizdim.
Aklıma gelen ilk anlam mesafenin çok olmasıdır. Burada da Balıkesir ve İzmir. Arasındaki mesafenin çok olmasından bahsettiğim için. Uzak kelimesi. Aklıma gelen ilk anlamda kullanılmış, yani gerçek anlamı olmuştur.
Geldim yalanlama, yan anlam gerçeğe en yakın alandır. Dedik ve benim işim yoluyla. Kurulan anlaşmadır. Dedik.
Bu benzetirim iki şekilde kurulacak arkadaşlar ya şekil benzeyecek ya da görev benzeyecek.
Şimdi gerçeğe en yakın anlaşmadır. Aklıma gelen ilk anlamı. Benim işim yoluyla. Yeni bir anlam kazandırıyoruz. Mesela kanat kelimesi. Kanat. Kelimesini. İlk kullandığında aklıma kuş geliyor.
Yani hemen aklıma şu geliyor.
Ve kuşun uçmaya yarayan kanatları vardır.
Bir tane daha kanat geldi aklıma uçağın kanadı.
Hemen ona da bakıyorum. Şöyle bir uçak çizdim ve uçakta. Uçmaya yarayan bölgeye kanat denir.
Şimdi aklıma gelen ilk anlam kuşun kanadı iken gerçek anlam.
Uçakta uçma işine yarayan, yani. Görev ve işimi. Yoluyla kazanılan anlam.
Uçağın kanadı yan anlam oldu.
Uçağın kanadı. Çekme C'nin gözü.
Şimdi göz. Aklımı ilk olarak görme organı olarak. Geliyor ve. Açıp kapamaya yarıyor. Çekmeceden gözünü de açıyoruz.
Biz içine bir şeyler koruyu koyuyoruz. O zaman bu da. Görev yoluyla. Benim işim kazandı ve yan anlam oldu.
Masanın başı.
Baş, Normalde ilk benim aklıma gelen başım oluyor ve benim vücudumun başlangıç noktası.
Masanın başı da masanın başlangıç noktası olduğu. İçin bu da görev benim işimi. Yoluyla kazanılan anlam yani yan anlam oldu.
Üçüncü anlamın terim anlamı bilim, sanat, spor, edebiyat gibi dallarda kullanılan kelimelerdir.
Terim anlamlı kelimeleri biz aramızda muhabbet ederken kullanamıyoruz.
Bunlar bir dalda kullanılan kelimeler olacak.
Bilim dalında olabilir, spor dalında olabilir, sanat dalında olabilir. Edebiyat olabilir, derslerdeki kullanılan kelimeler olabilir. Bunların ait oldukları bir dal vardır. Örneklere geçelim.
Doktor. Steteskop abla sırtımı. Dinle de cümlesini. Kullandım.
Şimdi burada bakıyorum.
Bir dala ait olan. Kelime steteskop kelimesidir. Bunu günlük hayatta arkadaşlarımızla muhabbet ederken kullanamayız. Bu steteskop kelimesi. Tıp alanına ait. Bir kelimedir. Ve terim anlamlı olmuştur.
Gitardan doğu notasını çıkardı cümlesini kurdum.
Burada bir dala ait olan kelime down atasıdır ve bunun ait olduğu. Dal ise müzik dalıdır. Kelimenin cümlede kazandığı dördüncü anlam mecaz anlam dır.
Arkadaşlar bu mecaz anlam kelime gerçek anlamını. Çıkacak ve yeni. Bir anlam kazanacak.
Bu yeni kazandığı anlama, mecaz anlam. Deriz biz. Hemen bakanlığım. Yukarıda örnek önerimizi de vermiştik zaten. Kırmak örneğini gerçek anlamda kullandık.
Top camı kırdı. Dedik.
Bir de şöyle. Bir anlamda kullanalım o. Benim kalbimi kırdı.
Kırmak kelimesini yukarıda bir bütünün. Parçalara ayrılması anlamıyla kullanmıştık.
Yani gerçek anlamıyla kullanmıştık. O benim kalbimi kırdı dediğimde kalbimi çıkarıp bütün bir. Kalbimi parçalara ayırmıyor.
Burada bu anlamdan çıkıp. Üzmek. Anlamında kullanılmış gerçek anlamından çıkıp yeni bir anlam kazandığı için de bu kırma kelimesi mecaz anlamlı olmuş. Bir örnek daha verelim. Kunduz'da bayılıyorum.
Ve bu yıl mak kelimesinin altını çizdim.
Bay yılmak denildiğinde aklıma ilk ne geliyor?
Hastalık geliyor, istem sizce?
Vücut Özellikleri M'in özelliğini yitirmesi aklıma geliyor. Ben Kunduz'da bakınca hemen. Böyle yeri düşüp. Seriliyor muyum, bayılıyor muyum?
Hayır.
Burada bu anlamından çıkıp beğenmek anlamında kullanıldığı için buradaki bayılma. Kelimesi de. Mecaz anlamda kullanılmış.
Şimdi arkadaşlar farkındaysanız aynı. Kelimeleri. Birden fazla anlama getire.
Biliyorum bu bana sorular da çıkacak.
Hemen bir uyarım var. Sorularda altı çizili kelime verildiğinde. Anlamını çıkarmak için mutlaka cümlenin tamamını okumalıyız. Çünkü ben biliyorum ki dilimizdeki kelimeler çok anlamlıdır. Kullanıldığı cümlelerde farklı anlamlara gelebilir. Hemen şu kelimelerin kazandığı anlamları.
Bir inceleyelim dilime köprü tedavisi yapıldı.
Aramızdaki tüm köprüleri yıktı.
İki keçi derenin üzerinde köprüde karşılaşmış. Onların iletişim kurmaları için. Köprü oldum kelimelerini. Kullandım.
Şöyle bir altı çizili. Kelimelere baktığımda hepsi köprü, hepsi neredeyse aynı. Ama biliyorum ki uyarıdan sonra benim yapmam gereken şey. Altı çizili kelime verildiğinde. Cümlenin tamamını okumaktır. Çünkü kelimeler, cümleler. De farklı anlamlara. Gelebilir.
Dişimi köprü tedavisi yapıldı dediğimde köprü. Tıp alanında kullanılan bir kelime olduğu için buradaki. Köprü. Terim anlamda kullanılmış. Aramızdaki tüm köprüleri yıktı dedim.
Şimdi köprü denildiğinde aklıma ilk ne geliyor?
İki yakayı birbirine bağlayan bağlantı aklıma gelir. Ancak aramızdaki tüm köprüleri yıktı. Derken onunla aramda olan duygulardan bahsediyorum.
O zaman aklıma gelen ilk anlamdan çıkıp yeni bir anlam kazandığı için bu mecazi anlam olur. İki keçi derenin üzerinde köprüde karşılaşmış.
Köprü denildiğinde aklıma ilk ne geliyordu?
İki yakayı. Birbirine bağlayan bağlantı. Geliyordu.
Burada da keçiler iki yakayı. Birbirine bağlayan bağlantı noktasında karşılaştığı için, yani aklıma gelen ilk anlamda kullanıldığı için gerçek anlam olur.
Onların iletişim kurmaları. İçin köprü oldum.
Yine düşünüyorum.
Köprü kelimesi sol denildiğinde aklıma ilk ne geliyordu?
İki yakayı birbirine. Bağlayan bağlantı. Geliyordu.
Ben de iki kişinin iletişim. Kurmaları için onları. Birbiriyle buluşturdu. Duysam konuşturur, duysam. Ben yine köprü görevi görmüş. Oldum.
O zaman ben. Gerçeğe en. Yakın anlamda kullandım. Bu köprü kelimesini benzettim. Yoluyla bir anlam kazandı.
Yani yan anlam olduğu baş.
