Evet arkadaşlar bu videomuzda zaman zarflarını beraber işleyeceğiz.
Şimdi zaman zarfı zaten.
Sorusu da bunun adının içinde.
Aslında fiilin ya da fiil cisimlerin yapıldığını zamanı gösterir.
Ve Ben eylem ya da eylemciye ne zaman sorusunu sorarım arkadaşlar.
Durum zarfında fiili yada fiili kimseye nasıl?
Sorusunu soruyordum.
Zaman zarfında da ne zaman?
Sorusunu soracağız.
Ne zaman dün, ne zaman hala, ne zaman sonra, ne zaman sen aradıktan sonra, ne zaman yarına kadar, yani ne zaman sorularına vereceğimiz bütün cevaplar aslında bize anlamlı oluyorsa zaman zarfını verir.
Mesela örneklere bakalım.
Sonuçlar henüz kesinleşmiş değil.
Ne zaman kesinleşmiş değil henüz.
O zaman şuradaki henüz kelimesi zaman zarfı mıdır?
Sonbaharda bu şehir turuncu bir renge bürünür.
Ne zaman bürünür?
Sonbaharda zaman zarfı.
Geçen yıl konuyla ilgili araştırma yaptım.
Ne zaman yaptım?
Geçen yıl yaptım.
Bakın hala seni beklediğimi bilmez gibisin.
Ne zaman bekliyor Muş'un ben hala.
O zaman bunların hepsi zaman zarfı dır arkadaşlar.
Bakın burada zaman zarfı 1 kelime burada bir kelime burada bir kelime, burada iki kelime.
Mesela ÖSYM sana dediki aşağıdaki yerin hangisinde zaman zarfı bir sözcük grubundan oluşmuştur diyebilir ya da söz öbeği inden oluşmuştur diyebilir arkadaşlar.
Grup ya da öbek demek yani altı çizili sözcüğün en az iki kelime olması demek.
Mesela bu sözcük grubu değil, bu değil, bu değil.
Ama şuradaki geçen yıl ifadesi benim zaman zarfı mıdır?
Zaten hepsi zaman zarfı dır.
Ama bu grup şeklinde bir zaman zarfı mıdır?
Bu soru kalabalığına dikkat edin.
Bir diğer soru kalıbı biz arkadaşlar bizim gördüğümüz bu gün, yarın akşam ya da bunun gibi zaman anlamı taşıyan sözcükler her zaman zarf olarak kullanılmıyor, isim olarak da kullanılıyor.
Peki biz bunu nasıl anlayacağız, ne zaman sorusunu soracağız arkadaşlar.
Eğer anlamlı ise zaman zarfı olacak değilse de isim olarak kullanılmış olacak mesela.
Akşamı dört gözle bekliyoruz.
Hepimiz bekliyoruz.
Yüklem ne zaman bekliyoruz?
Akşamı bekliyoruz.
Bak anlamsız oldu.
Zaten şurada da belirtme hali eki aldı.
Zaten belirtme hali eki de isim çekim şeklidir o zaman.
Demek ki buradaki akşamı kelimesi bana zaman zarfını vermedi.
Akşam hep beraber yemeğe gideceğiz dediğimde gideceğiz.
Yüklem ne zaman gideceğiz, akşam gideceğiz bak ne zaman?
Sorusuna cevap verdi.
Burada da zarf görevinde kullanıldı.
En sevdiğin vakit akşam dır dediğimde zaten en sevdiğin vakit akşam dır.
Yüklem ne zaman akşam dır, ne zaman vakittir, ne zaman sevdiğimi bir bakın.
Hiçbir şekilde cevap yok.
O zaman da buradaki akşam hangi görevde kullanıldı isim görevinde kullanıldı.
Örnek soruya bakacak olursak arkadaşlar aşağıdaki cümlelerin hangisinde?
Eylemin anlamını zaman yönünden sınırlandıran bir sözcük vardır diyebilir.
Zaman zarfı vardır diyebilir.
Hepsi bu zaten.
Nereye çıkıyor?
Zaman zarfında çıkıyor.
Hangi soruyu soracağım, ne zaman?
Şimdi Adana aşkından başlayalım, ileri bir medeniyette bunu asla göremezsin.
Ne zaman göremezsin?
Cevap yok şuradaki asla.
Arkadaşlar kesinlik zarf mıdır yane pardon olasılık yazdım asla kelimesi kesinlik zarf mıdır?
Yani bunun ana başlığı neydi?
Durum zarfı adana gitti.
Nasıl söylesem de seni bu işten vaz geçirsem, ne zaman vaz geçirsem cevap yok.
Nasıl söylesem fiilin önüne nasıl kelimesi gelirse.
Biz buna ne diyoruz arkadaşlar?
Soru zarfı o zaman Bursa'da da soru zarfı yok, zaman zarfı yok.
Sonbahar insanı hüzünlendiren bir mevsimdir derken ne zaman mevsimdir bakın cevap yok.
O zaman sonbahar.
Arkadaşlar burada hangi görevde kullanıldı isim?
Bir çocuğun sırılsıklam gözlerine baktım mı hiç derken ne kadar bakmış hiç o zaman buradaki hiç kelimesi arkadaşlar miktar zarf mıdır?
Diğer adıyla azlık, çokluk, zarf mıdır?
Artık zamanını boşa harcamaktan vazgeçtiğini söyledi.
Derken söylediği yüklem ne zaman vazgeçti artık?
Yani bu saatten sonra, şimdiden sonra, bu saatten sonra, bu saatten itibaren gibi anlamları geliyor bana.
Zaman anlamını veriyor.
O zaman buradaki artık kelimesi arkadaşlar zaman anlamında kullanıldı.
Ama atıyorum ben sana artık maddeleri.
Bir kenara topladık dediğimizde nasıl madde artık madde bu sefer artık kelimesi burada sıfat olur.
Sana şöyle de bir soru kalıbı gelebilir.
Aşağıdaki yerin hangisinde artık kelimesi zarf olarak kullanılmıştır?
Der.
Böyle bir ifadeyle karşılaşırsa bu, mesela zarf olma sıfat olur.
Ya da yemek artıklarını.
Hayvanları ayırdık dediğimde ne artığı, yemek artığı arkadaşlar bu sefer de bu burada isim görevinde kullanılmış oldu.
O yüzden bu kısma da çok dikkat ediyoruz.
Zaman zarfları mız bu şekilde.
Şimdi zaman zarfı zaten.
Sorusu da bunun adının içinde.
Aslında fiilin ya da fiil cisimlerin yapıldığını zamanı gösterir.
Ve Ben eylem ya da eylemciye ne zaman sorusunu sorarım arkadaşlar.
Durum zarfında fiili yada fiili kimseye nasıl?
Sorusunu soruyordum.
Zaman zarfında da ne zaman?
Sorusunu soracağız.
Ne zaman dün, ne zaman hala, ne zaman sonra, ne zaman sen aradıktan sonra, ne zaman yarına kadar, yani ne zaman sorularına vereceğimiz bütün cevaplar aslında bize anlamlı oluyorsa zaman zarfını verir.
Mesela örneklere bakalım.
Sonuçlar henüz kesinleşmiş değil.
Ne zaman kesinleşmiş değil henüz.
O zaman şuradaki henüz kelimesi zaman zarfı mıdır?
Sonbaharda bu şehir turuncu bir renge bürünür.
Ne zaman bürünür?
Sonbaharda zaman zarfı.
Geçen yıl konuyla ilgili araştırma yaptım.
Ne zaman yaptım?
Geçen yıl yaptım.
Bakın hala seni beklediğimi bilmez gibisin.
Ne zaman bekliyor Muş'un ben hala.
O zaman bunların hepsi zaman zarfı dır arkadaşlar.
Bakın burada zaman zarfı 1 kelime burada bir kelime burada bir kelime, burada iki kelime.
Mesela ÖSYM sana dediki aşağıdaki yerin hangisinde zaman zarfı bir sözcük grubundan oluşmuştur diyebilir ya da söz öbeği inden oluşmuştur diyebilir arkadaşlar.
Grup ya da öbek demek yani altı çizili sözcüğün en az iki kelime olması demek.
Mesela bu sözcük grubu değil, bu değil, bu değil.
Ama şuradaki geçen yıl ifadesi benim zaman zarfı mıdır?
Zaten hepsi zaman zarfı dır.
Ama bu grup şeklinde bir zaman zarfı mıdır?
Bu soru kalabalığına dikkat edin.
Bir diğer soru kalıbı biz arkadaşlar bizim gördüğümüz bu gün, yarın akşam ya da bunun gibi zaman anlamı taşıyan sözcükler her zaman zarf olarak kullanılmıyor, isim olarak da kullanılıyor.
Peki biz bunu nasıl anlayacağız, ne zaman sorusunu soracağız arkadaşlar.
Eğer anlamlı ise zaman zarfı olacak değilse de isim olarak kullanılmış olacak mesela.
Akşamı dört gözle bekliyoruz.
Hepimiz bekliyoruz.
Yüklem ne zaman bekliyoruz?
Akşamı bekliyoruz.
Bak anlamsız oldu.
Zaten şurada da belirtme hali eki aldı.
Zaten belirtme hali eki de isim çekim şeklidir o zaman.
Demek ki buradaki akşamı kelimesi bana zaman zarfını vermedi.
Akşam hep beraber yemeğe gideceğiz dediğimde gideceğiz.
Yüklem ne zaman gideceğiz, akşam gideceğiz bak ne zaman?
Sorusuna cevap verdi.
Burada da zarf görevinde kullanıldı.
En sevdiğin vakit akşam dır dediğimde zaten en sevdiğin vakit akşam dır.
Yüklem ne zaman akşam dır, ne zaman vakittir, ne zaman sevdiğimi bir bakın.
Hiçbir şekilde cevap yok.
O zaman da buradaki akşam hangi görevde kullanıldı isim görevinde kullanıldı.
Örnek soruya bakacak olursak arkadaşlar aşağıdaki cümlelerin hangisinde?
Eylemin anlamını zaman yönünden sınırlandıran bir sözcük vardır diyebilir.
Zaman zarfı vardır diyebilir.
Hepsi bu zaten.
Nereye çıkıyor?
Zaman zarfında çıkıyor.
Hangi soruyu soracağım, ne zaman?
Şimdi Adana aşkından başlayalım, ileri bir medeniyette bunu asla göremezsin.
Ne zaman göremezsin?
Cevap yok şuradaki asla.
Arkadaşlar kesinlik zarf mıdır yane pardon olasılık yazdım asla kelimesi kesinlik zarf mıdır?
Yani bunun ana başlığı neydi?
Durum zarfı adana gitti.
Nasıl söylesem de seni bu işten vaz geçirsem, ne zaman vaz geçirsem cevap yok.
Nasıl söylesem fiilin önüne nasıl kelimesi gelirse.
Biz buna ne diyoruz arkadaşlar?
Soru zarfı o zaman Bursa'da da soru zarfı yok, zaman zarfı yok.
Sonbahar insanı hüzünlendiren bir mevsimdir derken ne zaman mevsimdir bakın cevap yok.
O zaman sonbahar.
Arkadaşlar burada hangi görevde kullanıldı isim?
Bir çocuğun sırılsıklam gözlerine baktım mı hiç derken ne kadar bakmış hiç o zaman buradaki hiç kelimesi arkadaşlar miktar zarf mıdır?
Diğer adıyla azlık, çokluk, zarf mıdır?
Artık zamanını boşa harcamaktan vazgeçtiğini söyledi.
Derken söylediği yüklem ne zaman vazgeçti artık?
Yani bu saatten sonra, şimdiden sonra, bu saatten sonra, bu saatten itibaren gibi anlamları geliyor bana.
Zaman anlamını veriyor.
O zaman buradaki artık kelimesi arkadaşlar zaman anlamında kullanıldı.
Ama atıyorum ben sana artık maddeleri.
Bir kenara topladık dediğimizde nasıl madde artık madde bu sefer artık kelimesi burada sıfat olur.
Sana şöyle de bir soru kalıbı gelebilir.
Aşağıdaki yerin hangisinde artık kelimesi zarf olarak kullanılmıştır?
Der.
Böyle bir ifadeyle karşılaşırsa bu, mesela zarf olma sıfat olur.
Ya da yemek artıklarını.
Hayvanları ayırdık dediğimde ne artığı, yemek artığı arkadaşlar bu sefer de bu burada isim görevinde kullanılmış oldu.
O yüzden bu kısma da çok dikkat ediyoruz.
Zaman zarfları mız bu şekilde.
