Bu videomuzda da arkadaşlar yan anlamdan.
Bahsedeceğiz ilk.
Olarak.
Bakın yan anlam aslında. Ösym yan. Anlamı sormuyor arkadaşlar. Ama biz yine de bilelim bir sözcüğün gerçek. Anlamından tamamen uzaklaşmadan kazandığı anlam dır arkadaşlar. Gerçek anlam kelimenin akla gelen ilk adımıdır.
Mecaz anlam kelimenin gerçek. Anlamından tamamen uzak ulaşmasıdır.
Yani anlamda sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşmadan kazandığı anlam mıdır?
Bakın odadaki sandalyenin ayağı kırılmış diyor.
Şimdi sandalyenin ayağı tamamen mecaz anlam değil, bizim ayağımıza da benziyor farkındaysanız.
Arkadaşlar şu şekilde. O yüzden gerçek anlamından tamamen uzaklaşması için bu ne oluyor?
Yani anlam oluyor.
Ya da küçük. Çocuk defterin. Yaprağını diyor arkadaşlar. Defterin yaprağı. Da. Normal yaprağı şekil bakımından. Andırdığı için.
Bu da gerçek anlamından tamamen uzaklaşması. Ya da çekmece nin gözü diyebiliyorum. Çekmece gözü ya da kapının gözü nasıl oluyor arkadaşlar şu şekilde oluyor. Anahtarı soktuğumuz yer, yani insanın gözüne şekil bakımından biraz benzediği için tamamen benzerlik diye bir şey söz konusu değil tabii ki.
Bu ne oluyor?
Gerçek anlamından tamamen uzaklaşmamız oluyor. Zaten hep aynı kelimeleri veriyorlar.
Sandalyenin ayağı, uçağın kanadı. Uçurtmanın kuyruğu.
Bakın buraya yazmışım zaten cüzdanını. Çekmenin cebinin. Gözüne koydum.
Şişenin ağzı.
Arkadaşlar insanın ağzına benziyor biraz.
Ya da dağların sırtı derken bakın şu şekilde bunu yapıyor.
Gerçek anlamından tamamen uzaklaşıyor.
Diğer adı yakıştırma çadırı. Arkadaşlar ve ÖSYM yan. Anlamdan soru sormuyor haberiniz olsun. Geldim Terim. Anlamı arkadaşları. Özetlemeye bu. Kısmı sever. Terim anlam bir bilim, meslek, sanat yada spor dalıyla ilgili özel anlamlar yüklemiş sözcüklere denir. Şimdi bunun soru üzerinden bakalım arkadaşlar bakın sanatçının son oyunu üç perdeden oluşuyor derken arkadaşlar bakın burada bir sanat dalı var. Tiyatroyla ilgili bir terimdir üç perde. Burada ne oldu?
Terim Anlam oldu ama arkadaşlar burada. Üç perde değil de tiyatro kelimesi geçseydi tiyatro kelimesinin kendisi, terimi anlam olmuyor.
Onunla ilgili kelimeler, terim, anlam oluyor.
Bak edebiyat vadisinin en büyüğü Ahmet Haşim idir mesela. Cevap burada burs arkadaşlar mesela burada bana. Redif deseydi, kafiye deseydi, sone, terzi, rima gibi edebiyat terimleri kullansaydı biz buna doğru derdik.
Ama edebiyat kelimesinin kendisi terim anlam değildir. Mesele arkadaşlar. Cümlede üslü sayı ya da üçgenin iç. Açılarının toplamı. Gibi kelimeler geçiyorsa bu terim. Anlamlıdır. Ama arkadaşlar matematik ya da geometri kelimesinin kendisi te limandan değildir.
Mesela sol anahtarı bir terim adamdır ama müzik kelimesi bir terim, anlam değildir. Ceyhan'da arkadaşlar. Şu kısmı yanlış yazmışım, buraya penaltı. Yazacağız. Futbolcular verilen penaltı kararına itiraz etti dediğimde Bakın şuradaki penaltı.
Futbolla ilgili, spor dalıyla ilgili bir kelime olduğu için terim anlamlıdır.
Ceyhan gitti.
Türkiye'nin en kuzey ucu Sinop. Bu konudur derken arkadaşlar bakın burada da. Coğrafi bir terim var.
Biz buna da terim anlam dedik.
Bugün derste hücrenin yapısını işledik derken bakın fen dersiyle alakalı bir kelimedir arkadaşlar. Ama fen. Bilgisi deseydi. Bu asla terim anlamı olmazdı.
Ama hücrenin yapısı. Kesinlikle. Burada ne sayılır?
Terim, anlam, sayılar arkadaşlar.
Bakış şu kısma dikkat ediyoruz. Kelimeler cümleye göre. Bazen mecaz anlam, bazen. Terim anlam olabiliyor.
Mesela sen benim yaşam enerjimi artırıyor sun dediğimde buradaki enerji terim. Anlam olarak kullanılmamıştır.
Mecaz anlamı olarak kullanılmıştır arkadaşlar. Ama jeotermal enerji şeklinde bir cümle. Kullansaydı bunu olacaktı. Terim anlam olacaktı ya da denizlerin dalga boyu ifadesiyle bir cümle kullansaydı bu terim anlam olurdu.
Ama bu mesele dalga konusu değil dediğimde buradaki dalga, mecaz. Anlam olur arkadaşlar. Mesela üçgenin iç. Açılarının. Toplamı 180 derecedir dediğimde bu terim. Anlamlıdır ama bu olaya bakış. Açısını değiştirmeli dediğimde bu terim anlam özelliğini. Kaybeder.
Arkadaşlar mecaz anlam olur yani cümleleri tamamen okumamız gerekiyor.
Geldik arkadaşlar yansıma sözcüğe yansıma sözcükler. Doğadaki seslerin taklit etmesiyle oluşturulan sözcükler dir. Arkadaşlar.
Yani bizim kulağımıza. Mutlaka bir doğadaki sesin gelmesi gerekiyor.
Bakın aşağıdaki cümlelerin hangisinde. Yansımadan türemiş sözcük yoktur diyor. Hem yansıma olacak hem de türemiş olacak.
Dikkat edin Adana'ya bakalım.
Mısır taneleri patladıktan.
Bunun kökü nedir?
Pat pat dan patlamak türedi arkadaşlar ki zaten. Şurada da sıkça dikçe zafiyeti var.
Filmlerin hepsi zaten türemiş kabul edilir.
Buradaki pat kelimesi. Yansıma sözcüktür arkadaşlar.
Açlıktan gurur.
Bayan karnını doyuracak parası yoktu.
Bakın buradaki gururu yansıma sözcüktür.
Kuş cıvıltıları derken cıvıl cıvıl ya da arı fısıltıları derken vızır vızır yansıma sözcüktür arkadaşlar kuran. Kulağıma ses geliyor. Yapraklar haşir uzadıkça diğer arkadaşlar haşır haşır yansıma sözcüktür.
Bunun cevabı. Edirne'den. Arkadaşlar bağırarak. Söylediği sözler yan kapanınca benim. Kullanma. Bağır bağır diye bir ses gelmez.
Yankı yankı diye bir ses gelmez.
Evet, bağırdım da bir ses. Duyulur ama. Yankı kelimesi yansıma sözcük. Değildir arkadaşlar. Bakın örtüşme kelimesi çok çıkıyor. Soru bankalarında görürsünüz zaten buna. Çok dikkat edin.
Örtüşme kelimesi. Asla. Arkadaşlar yansıma sözcük kabul edilmez. Çünkü kuşlar öter. Odtü'ye. Ötüyor arkadaşlar. Mesela cik cik kelimesi yansıma sözcüktür. Ama öpüşmek, kuşlar örtüştü, kuşlar öptü. Gibi ifadeler. Asla yansıma sözcük olmuyor. Bir de öğrencilerin karıştırdığı gürültü kelimesi var. Arkadaşlar gürültü yansıma sözcük olarak almıyor. Hocam işte benim kulağıma gürültü, gürültü diye ses gelmiyor şeklinde cevaplarla karşılaşıyoruz. O yüzden arkadaşlar. Bu kelimeye dikkat edin.
Gürültü kelimesi gürül gürül den geldiği için kesinlikle yansıma sözcüktür. Ve arkadaşlar şuna da dikkat etmek zorundayız. Işıklar da hep mesela ışıl. Işıl, parıl parıl. Pırıl pırıl gibi kelimelerle. Karşılaşıyoruz. Işıl parıl ve parıl.
Hiçbirisi yansıma sözcük değildir arkadaşlar.
Çünkü ben ne demiştim doğadaki seslerin taklit edilmesiyle.
Yani benim kulağımı kesinlikle bir sesin gelmesi gerekiyor.
Işıl da ses yoktur, parıldar, ses yoktur. Pırıl. Da ses yoktur.
Örtüşme kelimesine. Işıl ışıl, parıl parıl, pırıl pırıl. Ve gürültü kelimelerine dikkat. Edin arkadaşlar. Bu kısım bizim için önemli.
Bakın yan anlam aslında. Ösym yan. Anlamı sormuyor arkadaşlar. Ama biz yine de bilelim bir sözcüğün gerçek. Anlamından tamamen uzaklaşmadan kazandığı anlam dır arkadaşlar. Gerçek anlam kelimenin akla gelen ilk adımıdır.
Mecaz anlam kelimenin gerçek. Anlamından tamamen uzak ulaşmasıdır.
Yani anlamda sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşmadan kazandığı anlam mıdır?
Bakın odadaki sandalyenin ayağı kırılmış diyor.
Şimdi sandalyenin ayağı tamamen mecaz anlam değil, bizim ayağımıza da benziyor farkındaysanız.
Arkadaşlar şu şekilde. O yüzden gerçek anlamından tamamen uzaklaşması için bu ne oluyor?
Yani anlam oluyor.
Ya da küçük. Çocuk defterin. Yaprağını diyor arkadaşlar. Defterin yaprağı. Da. Normal yaprağı şekil bakımından. Andırdığı için.
Bu da gerçek anlamından tamamen uzaklaşması. Ya da çekmece nin gözü diyebiliyorum. Çekmece gözü ya da kapının gözü nasıl oluyor arkadaşlar şu şekilde oluyor. Anahtarı soktuğumuz yer, yani insanın gözüne şekil bakımından biraz benzediği için tamamen benzerlik diye bir şey söz konusu değil tabii ki.
Bu ne oluyor?
Gerçek anlamından tamamen uzaklaşmamız oluyor. Zaten hep aynı kelimeleri veriyorlar.
Sandalyenin ayağı, uçağın kanadı. Uçurtmanın kuyruğu.
Bakın buraya yazmışım zaten cüzdanını. Çekmenin cebinin. Gözüne koydum.
Şişenin ağzı.
Arkadaşlar insanın ağzına benziyor biraz.
Ya da dağların sırtı derken bakın şu şekilde bunu yapıyor.
Gerçek anlamından tamamen uzaklaşıyor.
Diğer adı yakıştırma çadırı. Arkadaşlar ve ÖSYM yan. Anlamdan soru sormuyor haberiniz olsun. Geldim Terim. Anlamı arkadaşları. Özetlemeye bu. Kısmı sever. Terim anlam bir bilim, meslek, sanat yada spor dalıyla ilgili özel anlamlar yüklemiş sözcüklere denir. Şimdi bunun soru üzerinden bakalım arkadaşlar bakın sanatçının son oyunu üç perdeden oluşuyor derken arkadaşlar bakın burada bir sanat dalı var. Tiyatroyla ilgili bir terimdir üç perde. Burada ne oldu?
Terim Anlam oldu ama arkadaşlar burada. Üç perde değil de tiyatro kelimesi geçseydi tiyatro kelimesinin kendisi, terimi anlam olmuyor.
Onunla ilgili kelimeler, terim, anlam oluyor.
Bak edebiyat vadisinin en büyüğü Ahmet Haşim idir mesela. Cevap burada burs arkadaşlar mesela burada bana. Redif deseydi, kafiye deseydi, sone, terzi, rima gibi edebiyat terimleri kullansaydı biz buna doğru derdik.
Ama edebiyat kelimesinin kendisi terim anlam değildir. Mesele arkadaşlar. Cümlede üslü sayı ya da üçgenin iç. Açılarının toplamı. Gibi kelimeler geçiyorsa bu terim. Anlamlıdır. Ama arkadaşlar matematik ya da geometri kelimesinin kendisi te limandan değildir.
Mesela sol anahtarı bir terim adamdır ama müzik kelimesi bir terim, anlam değildir. Ceyhan'da arkadaşlar. Şu kısmı yanlış yazmışım, buraya penaltı. Yazacağız. Futbolcular verilen penaltı kararına itiraz etti dediğimde Bakın şuradaki penaltı.
Futbolla ilgili, spor dalıyla ilgili bir kelime olduğu için terim anlamlıdır.
Ceyhan gitti.
Türkiye'nin en kuzey ucu Sinop. Bu konudur derken arkadaşlar bakın burada da. Coğrafi bir terim var.
Biz buna da terim anlam dedik.
Bugün derste hücrenin yapısını işledik derken bakın fen dersiyle alakalı bir kelimedir arkadaşlar. Ama fen. Bilgisi deseydi. Bu asla terim anlamı olmazdı.
Ama hücrenin yapısı. Kesinlikle. Burada ne sayılır?
Terim, anlam, sayılar arkadaşlar.
Bakış şu kısma dikkat ediyoruz. Kelimeler cümleye göre. Bazen mecaz anlam, bazen. Terim anlam olabiliyor.
Mesela sen benim yaşam enerjimi artırıyor sun dediğimde buradaki enerji terim. Anlam olarak kullanılmamıştır.
Mecaz anlamı olarak kullanılmıştır arkadaşlar. Ama jeotermal enerji şeklinde bir cümle. Kullansaydı bunu olacaktı. Terim anlam olacaktı ya da denizlerin dalga boyu ifadesiyle bir cümle kullansaydı bu terim anlam olurdu.
Ama bu mesele dalga konusu değil dediğimde buradaki dalga, mecaz. Anlam olur arkadaşlar. Mesela üçgenin iç. Açılarının. Toplamı 180 derecedir dediğimde bu terim. Anlamlıdır ama bu olaya bakış. Açısını değiştirmeli dediğimde bu terim anlam özelliğini. Kaybeder.
Arkadaşlar mecaz anlam olur yani cümleleri tamamen okumamız gerekiyor.
Geldik arkadaşlar yansıma sözcüğe yansıma sözcükler. Doğadaki seslerin taklit etmesiyle oluşturulan sözcükler dir. Arkadaşlar.
Yani bizim kulağımıza. Mutlaka bir doğadaki sesin gelmesi gerekiyor.
Bakın aşağıdaki cümlelerin hangisinde. Yansımadan türemiş sözcük yoktur diyor. Hem yansıma olacak hem de türemiş olacak.
Dikkat edin Adana'ya bakalım.
Mısır taneleri patladıktan.
Bunun kökü nedir?
Pat pat dan patlamak türedi arkadaşlar ki zaten. Şurada da sıkça dikçe zafiyeti var.
Filmlerin hepsi zaten türemiş kabul edilir.
Buradaki pat kelimesi. Yansıma sözcüktür arkadaşlar.
Açlıktan gurur.
Bayan karnını doyuracak parası yoktu.
Bakın buradaki gururu yansıma sözcüktür.
Kuş cıvıltıları derken cıvıl cıvıl ya da arı fısıltıları derken vızır vızır yansıma sözcüktür arkadaşlar kuran. Kulağıma ses geliyor. Yapraklar haşir uzadıkça diğer arkadaşlar haşır haşır yansıma sözcüktür.
Bunun cevabı. Edirne'den. Arkadaşlar bağırarak. Söylediği sözler yan kapanınca benim. Kullanma. Bağır bağır diye bir ses gelmez.
Yankı yankı diye bir ses gelmez.
Evet, bağırdım da bir ses. Duyulur ama. Yankı kelimesi yansıma sözcük. Değildir arkadaşlar. Bakın örtüşme kelimesi çok çıkıyor. Soru bankalarında görürsünüz zaten buna. Çok dikkat edin.
Örtüşme kelimesi. Asla. Arkadaşlar yansıma sözcük kabul edilmez. Çünkü kuşlar öter. Odtü'ye. Ötüyor arkadaşlar. Mesela cik cik kelimesi yansıma sözcüktür. Ama öpüşmek, kuşlar örtüştü, kuşlar öptü. Gibi ifadeler. Asla yansıma sözcük olmuyor. Bir de öğrencilerin karıştırdığı gürültü kelimesi var. Arkadaşlar gürültü yansıma sözcük olarak almıyor. Hocam işte benim kulağıma gürültü, gürültü diye ses gelmiyor şeklinde cevaplarla karşılaşıyoruz. O yüzden arkadaşlar. Bu kelimeye dikkat edin.
Gürültü kelimesi gürül gürül den geldiği için kesinlikle yansıma sözcüktür. Ve arkadaşlar şuna da dikkat etmek zorundayız. Işıklar da hep mesela ışıl. Işıl, parıl parıl. Pırıl pırıl gibi kelimelerle. Karşılaşıyoruz. Işıl parıl ve parıl.
Hiçbirisi yansıma sözcük değildir arkadaşlar.
Çünkü ben ne demiştim doğadaki seslerin taklit edilmesiyle.
Yani benim kulağımı kesinlikle bir sesin gelmesi gerekiyor.
Işıl da ses yoktur, parıldar, ses yoktur. Pırıl. Da ses yoktur.
Örtüşme kelimesine. Işıl ışıl, parıl parıl, pırıl pırıl. Ve gürültü kelimelerine dikkat. Edin arkadaşlar. Bu kısım bizim için önemli.
