Evet arkadaşlar yapım eki ve çekim ekleri işledik.
Şimdi bizim bazı ilkelerimiz var.
Birden çok görevde kullanılan ekler.
Bunlar bazı durumlarda yapım eki oluyor, bazı durumlarda çekim eki oluyor.
Mesela bazısı fiilden isim oluyor, bazısı iyilik oluyor, bazısı belirtme hali eki oluyor.
O yüzden bizim özellikle bu kısma çok dikkat etmemiz gerekiyor.
Çünkü özetleyen ve bu kısmı çok sever.
Nasıl soruyor?
Ösym Bakın yazdım buraya.
Altı çizili sözcüklerden hangisi?
Işlevi yönüyle farklı bir ek almıştır der.
Ya da görevi yönüyle farklıdır diyebilir arkadaşlar.
Yani ekim mesela benim ın un ön eki ama bir yerde ilgi hali eki olabilir.
Bir yerde fiil fiili olabilir.
Buraya dikkat etmemiz gerekiyor.
Yani gelirse şu soru kalıbı ile geliyor.
Şimdi cümle ellerimizi inceleyecek olursak telefonun camı kırıldı derken arkadaşlar burası isim tamlaması mıdır?
Neyin camı?
Telefonun camı telefonu ek aldı, cam da ek kaldı.
Her iki unsur de kalıyorsa burada belirtildiği satım tamlaması vardır.
O yüzden ben buradaki birinci unsura tamlayan eki diyordum.
Arkadaşlar iken ikinci unsura da tamlayan eki diyordum.
Telefon isim küçüktür.
O zaman buradaki un eki hangi görevde kullanıldı?
Tamlayan eki görevinde kullanıldı.
Diğer hali de ilgi hali eki dir arkadaşlar.
İkinci cümleye gelecek olursak saçların güzel olmuş diyor.
Şimdi bakıyorum kimin saçları senin saçların güzel olmuş.
O zaman burada iyilik eki vardır.
Yani burada görevini soracak olursa bize ikinci teklik iyilik eki diyeceğiz.
Arkadaşlar ikinci teklik iyilik.
Derhal ödevlerini yapın dediğimde arkadaşlar şuradaki ına dikkat edelim.
Yapmak fiil küçüktür yapmaktan yapın derken bana emir verdi.
O zaman burada emir kipi görevinde kullanıldı.
Bakın üçünde de farklı göre bu akşam canlı yayın açacak derken yaymaktan yayın bu kelimenin kökü yaymaktır.
O zaman burada fiilden isim yapım eki bakın sadece yapım vakit dersek olmaz. Bazen fiil la fiil olabilir, isimden fiil de olabilir.
Burada fiilden isim yapıdaki görevinde sorular.
Bu grup da hemen bilindi derken bakın bilmek fiil kök tür bilmekten bilinmek fiilden fiil yapım tekidir dı di dudu görülen geçmiş zaman bakidir.
O zaman ben son cümlem de hangi görevde kullanıldı diyeceğim.
Fiilden fiil yapım eki görevinde kullanıldı arkadaşlar.
Bakın beş tane cümle var, beşinde de aynı ek var ve hepsinin görevi farklı.
O yüzden ÖSYM zaten burayı soruyor.
Biz eve A ekine geldiğimizde arkadaşlar eve geç geldi.
Ev isim Köktürk nereye geç geldi eve geç geldi.
Buradaki e a benim ne kimdir yönelme hali yani birinci cümlede çekim eki görevinde kullanıldı, olaylara kulağını tıkadı derken tamam buradaki de yönelme ama biz şuraya dikkat edeceğiz, sıkmaktan tıkamak.
İkisinde de mastar ekini getirdim.
Yani bakmak ekini getirdim.
Anlamlı oldu o zaman.
Yukarıda çekim eki iken burada fiilden fiil yapım eki görevinde kullanıldı.
Bakın sessizce oyna derken bunun kökü oyundur.
Oyun isim Köktürk oyundan oynamak buradaki u düşer, isimden fiil yapım eki olur o zaman.
Bu cümlede de isimden fiil yapım eki a görevinde kullanıldı.
Arkadaşlar burada fiilden fiil.
Şimdi biz diğer bir ikimizde geldiğimizde r ar er ın ir uğur hür filmini de olabilir.
Geniş sulama leke de olabilir, yapım eki de olabilir.
Bunlara dikkat edeceğiz.
Bakın burada üçer dikkatimi çekiyor.
Burada yazar çekiyor, çıkar çekiyor ve yapar.
Dikkatimi çekiyor.
Şimdi ben üç yere baktığım zaman kaçar daire, üçer daire.
Burada birleştirme sıfatı vardır ve birleştirme sıfatı eki ağır erdir ve biz bunu yapım eki olarak kabul etmek zorundayız.
Çünkü üç başka bir şeydir, üçer tane başka bir şeydir.
Üç isim Köktürk ar er de isimden isim yapar. Tekidir çünkü üç ayrı olmaz.
O zaman burada isimden isim, yapım eki göreviyle kullanıldı arkadaşlar.
Ama yazar kelimesine geldiğimde yazmaktan yazar.
Bu sefer ne oldu?
İkinci cümle de aynı ekip benim fiilden isim yapım eki görevinde kullanıldı.
Üstündeki ni kenarında çıkar dediğimde çıkmak anlamlı, çıkarmak yine anlamlı.
O zaman ben ne diyorum?
Burada da fiilden fiil, yapı ve görevinde kullanıldı.
Her salı pilates yapar dediğimde her zaman, her salı geniş zaman anlamını verdiğim için yapmak.
Fiil köktürk ar er geniş zavallıdır yani.
Ben buna ne diyorum arkadaşlar ki?
Peki diyorum ki peki nedir arkadaşlar, çekmek midir?
Farkındaysanız her bir cümle de farklı bir görevde kullanılıyor.
En önemli kısım aslında burası.
Sebebi burayı çok soruyor.
Bu ek arkadaşlar yapım eki de olabiliyor, iyilik eki de olabiliyor, çekim eki de olabiliyor.
O yüzden bunlara dikkat ediyoruz.
Bakın annem benim bilim.
Buradayım kelimelerine dikkat ediyorum.
Şimdi benim annem dediğim için anne isim Köktürk benim annem dediğimde ve burada ne oluyor arkadaşlar?
Birinci teklik iyilik eki oluyor çünkü başına zamir getiriyorum ve anlamlı oldu.
Annem bana ait.
Benim üniversitem dediğim de buradaki beye de iyilik hekimdir.
Ama aynı görevi bir daha yazmanıza gerek yok.
Benim üniversitem isim tamlaması mıdır?
Şurası isim tanımlamasının birinci unsurudur yani tamlayan.
O zaman zaten kişi amirlerine iyilik eki hiçbir zaman gelmezdi.
Ben isim Köktürk.
Buradaki im eki arkadaşlar ilgi halidir.
İlgi hali ekinin diğer adı nedir?
Tekrar söyleyelim tamlayan eki dir.
Yani birinci unsur.
Bilim konulu kitapları seviyor dediğimde bilmekten bilim bu sefer arkadaşlar burası ne oldu?
Fiilden isim oldu.
Bilmek anlamlıdır.
Ne diyorum?
Fiil de resim.
Ama son 20 senedir ben buradayım dediğimde burada zamir tir.
Eğer bir cümlenin yükleme isim se ya da isim soylu bir sözcük ise ben hemen ona ne diyorum arkadaşlar ek fiil ek diyorum ben buradayım dediğim için birinci tekil olan ek fiil ek midir?
Şimdi ııı i ıı ekine bakacak olursak arkadaşlar bak dersleri bu sene zor olmaya başlamış derken kimin dersleri arkadaşlar onun dersleri yani ben tekrar bunun başına zamir koydum ve anlamlı oldu. Ders ona ait.
O zaman onun dersleri derken burada üçüncü teklik iyilik eki göreviyle kullanılmış oldu.
Masanın üzerinde kitabı koy dediğimde neyi koy kitabı bak belirtilir nesneyi buldu.
Nesne bulduğu yerde daha doğrusu belirtildi.
Nesne bulduğum yerde ne vardı arkadaşlar?
Anlatmıştık belirtme hali eki vardı.
Yani üçüncü teklik iyilik eki de çekim ek eder arkadaşlar belirtme hali de çekmektedir zaten.
Çünkü bu hal ikidir.
Halep de isim çekim ikidir.
Bakın burada da kaldı var.
Burada da kazı var.
Cümledeki anda buna dikkat etmek zorundayız.
Mahallede kazı sesinden durulmuyor dediğimde.
N Sesli kazı sesi İsim tamlaması mıdır?
O yüzden buradaki sondaki ekinin kesinlikle isme dönüşmesi lazım.
Çünkü isim tamlaması isimden oluşur.
Kazmak dan kazı.
Burada hangi görev nedir?
Fiilden isim görevin nedir?
Ama aşağıdaki cümle de sen buradaki sıraları kazı derken kalmaktan kazımak.
Burada hangi görev nedir?
Fiilden fiil bu eki bizde bu şekilde bitti.
Ik ilk üç ekine baktığımızda arkadaşlar bakın burada gözükmek var, burada yanık var gözden gözükmek göz isim kök arkadaşlar.
O zaman burada isimden yapım eki göreviyle kullanıldı ama yanık kokusu geliyor dediğimde bakın arkadaşlar yan fiil Köktürk yanmaktan yanık bu sefer fiilden isim yapım eki yani burada da hangi görevde kullanıldığı fiilden isim yapım eki görevinde kullanıldı.
Bu evlerimizde bu kadar arkadaşlar bu kısmı çok çok çok dikkat edin.
Şimdi bizim bazı ilkelerimiz var.
Birden çok görevde kullanılan ekler.
Bunlar bazı durumlarda yapım eki oluyor, bazı durumlarda çekim eki oluyor.
Mesela bazısı fiilden isim oluyor, bazısı iyilik oluyor, bazısı belirtme hali eki oluyor.
O yüzden bizim özellikle bu kısma çok dikkat etmemiz gerekiyor.
Çünkü özetleyen ve bu kısmı çok sever.
Nasıl soruyor?
Ösym Bakın yazdım buraya.
Altı çizili sözcüklerden hangisi?
Işlevi yönüyle farklı bir ek almıştır der.
Ya da görevi yönüyle farklıdır diyebilir arkadaşlar.
Yani ekim mesela benim ın un ön eki ama bir yerde ilgi hali eki olabilir.
Bir yerde fiil fiili olabilir.
Buraya dikkat etmemiz gerekiyor.
Yani gelirse şu soru kalıbı ile geliyor.
Şimdi cümle ellerimizi inceleyecek olursak telefonun camı kırıldı derken arkadaşlar burası isim tamlaması mıdır?
Neyin camı?
Telefonun camı telefonu ek aldı, cam da ek kaldı.
Her iki unsur de kalıyorsa burada belirtildiği satım tamlaması vardır.
O yüzden ben buradaki birinci unsura tamlayan eki diyordum.
Arkadaşlar iken ikinci unsura da tamlayan eki diyordum.
Telefon isim küçüktür.
O zaman buradaki un eki hangi görevde kullanıldı?
Tamlayan eki görevinde kullanıldı.
Diğer hali de ilgi hali eki dir arkadaşlar.
İkinci cümleye gelecek olursak saçların güzel olmuş diyor.
Şimdi bakıyorum kimin saçları senin saçların güzel olmuş.
O zaman burada iyilik eki vardır.
Yani burada görevini soracak olursa bize ikinci teklik iyilik eki diyeceğiz.
Arkadaşlar ikinci teklik iyilik.
Derhal ödevlerini yapın dediğimde arkadaşlar şuradaki ına dikkat edelim.
Yapmak fiil küçüktür yapmaktan yapın derken bana emir verdi.
O zaman burada emir kipi görevinde kullanıldı.
Bakın üçünde de farklı göre bu akşam canlı yayın açacak derken yaymaktan yayın bu kelimenin kökü yaymaktır.
O zaman burada fiilden isim yapım eki bakın sadece yapım vakit dersek olmaz. Bazen fiil la fiil olabilir, isimden fiil de olabilir.
Burada fiilden isim yapıdaki görevinde sorular.
Bu grup da hemen bilindi derken bakın bilmek fiil kök tür bilmekten bilinmek fiilden fiil yapım tekidir dı di dudu görülen geçmiş zaman bakidir.
O zaman ben son cümlem de hangi görevde kullanıldı diyeceğim.
Fiilden fiil yapım eki görevinde kullanıldı arkadaşlar.
Bakın beş tane cümle var, beşinde de aynı ek var ve hepsinin görevi farklı.
O yüzden ÖSYM zaten burayı soruyor.
Biz eve A ekine geldiğimizde arkadaşlar eve geç geldi.
Ev isim Köktürk nereye geç geldi eve geç geldi.
Buradaki e a benim ne kimdir yönelme hali yani birinci cümlede çekim eki görevinde kullanıldı, olaylara kulağını tıkadı derken tamam buradaki de yönelme ama biz şuraya dikkat edeceğiz, sıkmaktan tıkamak.
İkisinde de mastar ekini getirdim.
Yani bakmak ekini getirdim.
Anlamlı oldu o zaman.
Yukarıda çekim eki iken burada fiilden fiil yapım eki görevinde kullanıldı.
Bakın sessizce oyna derken bunun kökü oyundur.
Oyun isim Köktürk oyundan oynamak buradaki u düşer, isimden fiil yapım eki olur o zaman.
Bu cümlede de isimden fiil yapım eki a görevinde kullanıldı.
Arkadaşlar burada fiilden fiil.
Şimdi biz diğer bir ikimizde geldiğimizde r ar er ın ir uğur hür filmini de olabilir.
Geniş sulama leke de olabilir, yapım eki de olabilir.
Bunlara dikkat edeceğiz.
Bakın burada üçer dikkatimi çekiyor.
Burada yazar çekiyor, çıkar çekiyor ve yapar.
Dikkatimi çekiyor.
Şimdi ben üç yere baktığım zaman kaçar daire, üçer daire.
Burada birleştirme sıfatı vardır ve birleştirme sıfatı eki ağır erdir ve biz bunu yapım eki olarak kabul etmek zorundayız.
Çünkü üç başka bir şeydir, üçer tane başka bir şeydir.
Üç isim Köktürk ar er de isimden isim yapar. Tekidir çünkü üç ayrı olmaz.
O zaman burada isimden isim, yapım eki göreviyle kullanıldı arkadaşlar.
Ama yazar kelimesine geldiğimde yazmaktan yazar.
Bu sefer ne oldu?
İkinci cümle de aynı ekip benim fiilden isim yapım eki görevinde kullanıldı.
Üstündeki ni kenarında çıkar dediğimde çıkmak anlamlı, çıkarmak yine anlamlı.
O zaman ben ne diyorum?
Burada da fiilden fiil, yapı ve görevinde kullanıldı.
Her salı pilates yapar dediğimde her zaman, her salı geniş zaman anlamını verdiğim için yapmak.
Fiil köktürk ar er geniş zavallıdır yani.
Ben buna ne diyorum arkadaşlar ki?
Peki diyorum ki peki nedir arkadaşlar, çekmek midir?
Farkındaysanız her bir cümle de farklı bir görevde kullanılıyor.
En önemli kısım aslında burası.
Sebebi burayı çok soruyor.
Bu ek arkadaşlar yapım eki de olabiliyor, iyilik eki de olabiliyor, çekim eki de olabiliyor.
O yüzden bunlara dikkat ediyoruz.
Bakın annem benim bilim.
Buradayım kelimelerine dikkat ediyorum.
Şimdi benim annem dediğim için anne isim Köktürk benim annem dediğimde ve burada ne oluyor arkadaşlar?
Birinci teklik iyilik eki oluyor çünkü başına zamir getiriyorum ve anlamlı oldu.
Annem bana ait.
Benim üniversitem dediğim de buradaki beye de iyilik hekimdir.
Ama aynı görevi bir daha yazmanıza gerek yok.
Benim üniversitem isim tamlaması mıdır?
Şurası isim tanımlamasının birinci unsurudur yani tamlayan.
O zaman zaten kişi amirlerine iyilik eki hiçbir zaman gelmezdi.
Ben isim Köktürk.
Buradaki im eki arkadaşlar ilgi halidir.
İlgi hali ekinin diğer adı nedir?
Tekrar söyleyelim tamlayan eki dir.
Yani birinci unsur.
Bilim konulu kitapları seviyor dediğimde bilmekten bilim bu sefer arkadaşlar burası ne oldu?
Fiilden isim oldu.
Bilmek anlamlıdır.
Ne diyorum?
Fiil de resim.
Ama son 20 senedir ben buradayım dediğimde burada zamir tir.
Eğer bir cümlenin yükleme isim se ya da isim soylu bir sözcük ise ben hemen ona ne diyorum arkadaşlar ek fiil ek diyorum ben buradayım dediğim için birinci tekil olan ek fiil ek midir?
Şimdi ııı i ıı ekine bakacak olursak arkadaşlar bak dersleri bu sene zor olmaya başlamış derken kimin dersleri arkadaşlar onun dersleri yani ben tekrar bunun başına zamir koydum ve anlamlı oldu. Ders ona ait.
O zaman onun dersleri derken burada üçüncü teklik iyilik eki göreviyle kullanılmış oldu.
Masanın üzerinde kitabı koy dediğimde neyi koy kitabı bak belirtilir nesneyi buldu.
Nesne bulduğu yerde daha doğrusu belirtildi.
Nesne bulduğum yerde ne vardı arkadaşlar?
Anlatmıştık belirtme hali eki vardı.
Yani üçüncü teklik iyilik eki de çekim ek eder arkadaşlar belirtme hali de çekmektedir zaten.
Çünkü bu hal ikidir.
Halep de isim çekim ikidir.
Bakın burada da kaldı var.
Burada da kazı var.
Cümledeki anda buna dikkat etmek zorundayız.
Mahallede kazı sesinden durulmuyor dediğimde.
N Sesli kazı sesi İsim tamlaması mıdır?
O yüzden buradaki sondaki ekinin kesinlikle isme dönüşmesi lazım.
Çünkü isim tamlaması isimden oluşur.
Kazmak dan kazı.
Burada hangi görev nedir?
Fiilden isim görevin nedir?
Ama aşağıdaki cümle de sen buradaki sıraları kazı derken kalmaktan kazımak.
Burada hangi görev nedir?
Fiilden fiil bu eki bizde bu şekilde bitti.
Ik ilk üç ekine baktığımızda arkadaşlar bakın burada gözükmek var, burada yanık var gözden gözükmek göz isim kök arkadaşlar.
O zaman burada isimden yapım eki göreviyle kullanıldı ama yanık kokusu geliyor dediğimde bakın arkadaşlar yan fiil Köktürk yanmaktan yanık bu sefer fiilden isim yapım eki yani burada da hangi görevde kullanıldığı fiilden isim yapım eki görevinde kullanıldı.
Bu evlerimizde bu kadar arkadaşlar bu kısmı çok çok çok dikkat edin.
