Arkadaşlar bu dersimiz de Türkçe'nin Türk yazı dilinin tarihi gelişimi konusu üzerinde duracağız.
Öncelikle Türkçenin en eski dönemi eski Türkçe'dir.
Bakın sekizinci yüz yılı ile o niçin 13'üncü yüzyılları kapsar?
Peki bu dönemde ne var?
Bakın Gök Köktürk dediğimiz dönem var.
Uygur dönemi var ve Karahanlı dönemi var.
Zaten Göktürk döneminde bakın hemen Orhun Yazıtları aklımıza gelecek bakın.
Peki Uygur döneminde ne var?
Özellikle arkadaşlar Mani ve Budizm dinlerine bağlı olarak işte Altın ya rok, sekiz bükmek kalır anam, kara ile Papağan Karı adlı hikaye gibi eserleri bu dönemde görmekteyiz.
Karahanlı dönemini yine bu dönemde görüyoruz.
Özellikle ilk eserlerin verildiği dönemler Karahanlı dönemi.
İşte Divan ı Lügat it Türk'ü görüyoruz.
Kutadgu Bilig yi görüyoruz arkadaşlar.
Atabey Gül, Hak Ayık ve Divan ı Hikmet.
Yine bu dönemde görülen eserler içerisinde gösterilebilir.
Peki bir sonraki dönemimizin arkadaşlar Orta Türkçe dönemi Türklerin, arkadaşlar yazı dillerini meydana getirdikleri dönemdir.
Bakın bunu da biz yine iki dönem içerisinde değerlendireceğiz.
Hem Kuzeydoğu Türkçesi hem de Batı Türkçesi olmak üzere biz iki başlık altında inceleyeceğiz.
Peki Kuzey Doğu Türkçesinde ne var arkadaşlar?
13'üncü Yüzyıl ile onbeşinci yüzyıllarda eski Türkçe'nin devamı olarak Hazar Denizi'nin bak dikkat!
Hazar Denizi'nin kuzeyinde ve Orta Asya'da kullanılmıştır.
Demek ki Kuzey Doğu Türkçesi Orta Asya'da, Hazar Denizi'nin kuzey kısımlarında kullanılmış.
Yine kendi içerisinde Kuzey ve Doğu Türkçesi olarak iki kolda gelişmiştir.
Peki Orta Türkçenin bir diğeri hangisi?
Batı Türkçe arkadaşlar.
Bakın batıya yerleşen Oğuz Türklerinin yazı dilidir.
13'üncü yüzyıldan günümüze kadar kesintisiz olarak devam etmiştir.
Diğer yazı türlerine göre daha çok gelişme göstermiştir.
Bunu da yine biz kendi içerisinde arkadaşlar üç dönemde inceleyeceğiz.
Bakın biz Batı Türkçesini yine üç dönemde inceleyeceğiz.
Birincisi arkadaşlar eski Anadolu Türkçesi.
Bakın eski Türkiye Türkçesi de diyebiliriz.
13'üncü yüzyıldan 16'ıncı yüzyıla kadar devam etmiştir.
Özellikle de bakın Anadolu topraklarında Selçuklular, Anadolu Beylikleri ve ilk Osmanlı bu devre girmektedir.
Ee daha sonra ne olacak?
E elbette ki hemen beylikler Osmanlı'nın ilk dönemi.
Madem eski Anadolu Türkçesi.
Hemen akabinde Osmanlı Türkçesi gelecek.
Bakın 16'ncı yüzyıldan 20'nci yüzyıla kadar devam etmiştir o, divan edebiyatının halk edebiyatını içinde barındıran dönem.
Yani Osmanlı'nın en ihtişamlı dönemleri.
Dolayısıyla dilin, edebiyatın da en zirve olduğu dönemler.
Peki Batı edebiyatımızın son devresi arkadaşlar günümüze kadar da devam eden Türkiye Türkçesi, özellikle de yeni lisan.
Bakın hemen burasını işaret diyelim.
Yeni Lisan Hareketi bu dönemin başlangıcı sayılmıştır ve bu.
Dönem günümüze kadar devam ediyor arkadaşlar ve bu şekilde Türkçenin tarihi gelişimini de bitirmiş oluyoruz.
Bir sonraki dersimiz de görüşme güzel.
Öncelikle Türkçenin en eski dönemi eski Türkçe'dir.
Bakın sekizinci yüz yılı ile o niçin 13'üncü yüzyılları kapsar?
Peki bu dönemde ne var?
Bakın Gök Köktürk dediğimiz dönem var.
Uygur dönemi var ve Karahanlı dönemi var.
Zaten Göktürk döneminde bakın hemen Orhun Yazıtları aklımıza gelecek bakın.
Peki Uygur döneminde ne var?
Özellikle arkadaşlar Mani ve Budizm dinlerine bağlı olarak işte Altın ya rok, sekiz bükmek kalır anam, kara ile Papağan Karı adlı hikaye gibi eserleri bu dönemde görmekteyiz.
Karahanlı dönemini yine bu dönemde görüyoruz.
Özellikle ilk eserlerin verildiği dönemler Karahanlı dönemi.
İşte Divan ı Lügat it Türk'ü görüyoruz.
Kutadgu Bilig yi görüyoruz arkadaşlar.
Atabey Gül, Hak Ayık ve Divan ı Hikmet.
Yine bu dönemde görülen eserler içerisinde gösterilebilir.
Peki bir sonraki dönemimizin arkadaşlar Orta Türkçe dönemi Türklerin, arkadaşlar yazı dillerini meydana getirdikleri dönemdir.
Bakın bunu da biz yine iki dönem içerisinde değerlendireceğiz.
Hem Kuzeydoğu Türkçesi hem de Batı Türkçesi olmak üzere biz iki başlık altında inceleyeceğiz.
Peki Kuzey Doğu Türkçesinde ne var arkadaşlar?
13'üncü Yüzyıl ile onbeşinci yüzyıllarda eski Türkçe'nin devamı olarak Hazar Denizi'nin bak dikkat!
Hazar Denizi'nin kuzeyinde ve Orta Asya'da kullanılmıştır.
Demek ki Kuzey Doğu Türkçesi Orta Asya'da, Hazar Denizi'nin kuzey kısımlarında kullanılmış.
Yine kendi içerisinde Kuzey ve Doğu Türkçesi olarak iki kolda gelişmiştir.
Peki Orta Türkçenin bir diğeri hangisi?
Batı Türkçe arkadaşlar.
Bakın batıya yerleşen Oğuz Türklerinin yazı dilidir.
13'üncü yüzyıldan günümüze kadar kesintisiz olarak devam etmiştir.
Diğer yazı türlerine göre daha çok gelişme göstermiştir.
Bunu da yine biz kendi içerisinde arkadaşlar üç dönemde inceleyeceğiz.
Bakın biz Batı Türkçesini yine üç dönemde inceleyeceğiz.
Birincisi arkadaşlar eski Anadolu Türkçesi.
Bakın eski Türkiye Türkçesi de diyebiliriz.
13'üncü yüzyıldan 16'ıncı yüzyıla kadar devam etmiştir.
Özellikle de bakın Anadolu topraklarında Selçuklular, Anadolu Beylikleri ve ilk Osmanlı bu devre girmektedir.
Ee daha sonra ne olacak?
E elbette ki hemen beylikler Osmanlı'nın ilk dönemi.
Madem eski Anadolu Türkçesi.
Hemen akabinde Osmanlı Türkçesi gelecek.
Bakın 16'ncı yüzyıldan 20'nci yüzyıla kadar devam etmiştir o, divan edebiyatının halk edebiyatını içinde barındıran dönem.
Yani Osmanlı'nın en ihtişamlı dönemleri.
Dolayısıyla dilin, edebiyatın da en zirve olduğu dönemler.
Peki Batı edebiyatımızın son devresi arkadaşlar günümüze kadar da devam eden Türkiye Türkçesi, özellikle de yeni lisan.
Bakın hemen burasını işaret diyelim.
Yeni Lisan Hareketi bu dönemin başlangıcı sayılmıştır ve bu.
Dönem günümüze kadar devam ediyor arkadaşlar ve bu şekilde Türkçenin tarihi gelişimini de bitirmiş oluyoruz.
Bir sonraki dersimiz de görüşme güzel.
Sıkça Sorular Sorular
Türkçenin en eski dönemi dönemi nedir?
Eski Türkçe dönemidir.
Orta Türkçe dönemi kaça ayrılır?
Kuzey Doğu Türkçesi ve Batı Türkçesi olmak üzere ikiye ayrılır.
Türkçenin tarihi gelişimi kaç dönemde incelenebilir?
Türkçenin tarihi gelişimi 10. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersi konularından biridir ve beş dönemde incelenebilir: Eski Türkçe, Orta Türkçe, Eski Anadolu Türkçesi, Osmanlı Türkçesi ve Türkiye Türkçesi.
