Rönesans ve Reform

Herkese merhaba.
Kunduz'un yedinci sınıf sosyal bilgiler dersi, ikinci ünite Rönesans ve Reform videosuna hepiniz hoş geldiniz.
Bugün sizlerle birlikte Rönesans ve Reform nedir?
Detaylı bir şekilde işleyeceğiz.
Hazırsa hemen başlayalım.
Öncelikle Rönesans diyeceğiz sevgili arkadaşlar.
Nedir bu Rönesans?
On dördüncü yüzyıla geldiğimizde İtalya'da başlayan, sonraki süreçte tüm Avrupa'ya yayılan, bilim, kültür, sanat ve edebiyat alanındaki gelişmelerin yaşandığı dönemdir.
Arkadaşlar burada dikkat edeceğimiz noktalar var.
Ne zaman ortaya çıkmış bu olay on dördüncü yüzyılda nerede ortaya çıkmış?
İtalya'da buna dikkat edelim.
Rönesans deyince aklımıza gelecek yer başlangıç noktası ithali dadır.
Sonraki süreçte tüm Avrupa'ya yayılacak.
Zaten içeriği nedir bu olayın?
Bilim, kültür, sanat ve edebiyat.
Bunlar Avrupa'da gelişmeye başlayacaktır.
İşte biz bu döneme ne diyor musunuz?
Rönesans diyoruz.
Rönesans zaten kelime anlamı olarak ne demektir?
Arkadaşlar ben burayı yazacağım.
Rönesans kelime anlamı olarak yeniden doğuş demektir.
Yeniden doğuş anlamına gelmektedir.
Şimdi peki Rönesans neden ortaya çıktı?
Bunu anlamamız gerekiyor.
Tarihi konularda neden ve sonuçlarını bilmemiz gerekiyor?
Rönesans neden ortaya çıktı?
Birinci maddemiz ile başlayalım.
Hatırlayacaksınız, coğrafi keşifler ile zenginleşen bir grup vardı.
Ne grubuydu onlar?
Mesken sınıfı, burjuva sınıfı ya da mesken sınıfı diyoruz arkadaşlar.
Mesken sınıfı bakın ekonomik kaygıları yani geçim kaybı kaygıları kalmadığı için.
Bir insan geçim kaygısını atlattıktan sonra ne yapacaktır?
Bilime, sanata ve kültüre önem verecektir işte.
Mesken sınıfının bilim ve sanata değer veren mesel sınıfının çalışmaları Rönesans'ın ortaya çıkmasında etkili olacaktır.
Bir diğer sebebin bize geldiğinde kağıt ve matbaanın yaygınlaşması ile okur yazarlığın okuma yazma oranının artması, insanlar artık doğrudan bilgiye kendileri ulaşabiliyorlar.
Çünkü kağıt ve matbaa yaygınlaştı, kitaplar ucuz hale geldi ve insanlar artık bilgiye kendileri direkt olarak ulaşabiliyorlar.
Rönesans'ın bir diğer nedenine baktığımızda, İstanbul'un fethi sırasında, sonrasındaki süreçte İtalya'ya kaçan bilim adamlarının ve bilginlerin yaptığı çalışmalarda Rönesans'ın ortaya çıkmasında etkili oluyor. Bir diğer sebebimiz eski Yunan ve Roma dönemi eserleri inceleniyor ve gelişim.
Gelişim psikolojisi artık bu insanlarda yayılmaya başlıyor.
Artık kendilerini gelişme geliştirmeleri gerektiğini düşünüyorlar ve Avrupalıların önemli İslami eserleri kendi dillerine çevirmeleri de Rönesans'ın nedenleri arasında yer almaktadır.
Rönesans deyince aklımıza bazı o dönemin önemli sanatçıları geliyor arkadaşlar.
Rönesans döneminin önemli isimleri vardır.
Mesela Leonardo da Vinci.
Bileceksiniz ki Leonardo da Vinci.
Ressamdır, resimle ilgilenmektedir.
Onun en önemli eseri Mona Lisa tablosudur.
Rönesans dönemi sanatçısıdır sevgili arkadaşlar.
Hangi alanla ilgilenmiştir?
Resim alanında çalışmalar yapmıştır.
Michelangelo yine Rönesans döneminin önemli sanatçısıdır.
Musa heykeli yapmıştır.
Musa heykeli internetten araştırdığımızda ne kadar görkemli ve güzel bir heykel olduğunu anlayacaksınız.
Heykeltraş aynı zamanda kendisi heykeltraş olarak Musa heykelini yapmıştır.
Yine o dönemin önemli kişilerinden karakterlerinden bir tanesi de İngiltere'de yaşayan William SX birdir.
Ismini duymuşsunuzdur.
Romeo ve Juliet adlı oyunu tüm dünya tarafından tanınır.
Romeo, Romeo ve Juliet adlı oyun tiyatro alanında önemli bir eserdir.
Belki de dünyanın en çok tanınan eserlerinden bir tanesidir.
Yine İspanya'da yaşayan Cervantes, Don Kişot adlı kitabını yayınlamıştır.
Don Kişot hepiniz bilirsiniz arkadaşlar.
Yel değirmenleri ile savaşan bir süvari canlanır gözünüzün önünde.
Don Kişot da yine roman edebiyat alanında yapılan bir eserdir.
Rönesans döneminin önemli sanatçılarını elbet sizler de duymuşsunuzdur.
Şimdi gelelim Rönesans oldu.
Artık Avrupa'da bilim, kültür, edebiyat, sanat yayılmaya başladı.
Sonucunda neler oldu bunu görmeye arkadaşlar?
Öncelikle birinci sonucu muz.
Avrupa'da kilisenin hakim olduğu bir düşünce yapısı vardı ki buna çok dikkat edelim hep beraber.
Skolastik düşünce.
Nedir bu skolastik düşünce?
Kilise ne derse doğrudur. Kilisenin söyledikleri sorgulanamaz düşüncesidir.
İşte bu düşünceye Rönesans ile birlikte ne oluyor?
Yıkılıyor.
Yerine özgür ve bilimsel düşünce alıyor.
Zaten bu düşüncenin yıkılmasından sonra da Avrupa'nın önü açılıyor.
Aslında büyük bir engel kalkmış oluyor.
Bir diğer sonuca geldiğimizde işte bu engelin kalkması, kilise engelinin kalkması zaten bir sonraki konumuz olan iç diyeceğimiz olan reform hareketlerine ortam hazırlamış olacak.
Bir diğer sonuca geldiğimizde kilisenin sanat ve düşünce üzerindeki baskısı sona erecek.
Avrupa'da bilimsel gelişmelerin önü açılacak.
Avrupa artık skolastik düşüncenin yıkılmasıyla birlikte bilim alanında atağa geçecek.
Bilimin gelişmesi aynı zamanda sonraki süreçte iş diyeceğimiz olan aydınlanma çağına da zemin hazırlayacaktır.
Gelelim bir diğer konumuza.
Reform.
Lütfen iyi dinleyelim arkadaşlar.
Reform 16'ncı yüzyıla geldiğimizde Avrupa'da Katolik Kilisesi'ne karşı yapılan yenilik hareketidir.
Biz bu olaya reform diyoruz.
Ne zaman başlamış 16'ncı yüzyılda.
Neye karşı başlamış?
Katolik Kilisesi'ne karşı başlamış.
Reformun kelime anlamı zaten düzeltmek ve yenilemek midir sevgili arkadaşlar?
Peki reform ilk olarak kim tarafından başlatılmış?
Lütfen buraya dikkat edelim.
Reformu başlatan kişi.
Kendisi de bir kilise mensubu olan kilise papazı olan Martin Luther dir.
Ve nerede başlamıştır?
Almanya da başlamıştır.
Şimdi neden Martin Luther kendisi de bir papaz olmasına rağmen, kendisi de Katolik Kilisesi'nin bir mensubu olmasına rağmen kiliseye karşı düzeltme hareketine giriyor.
Hep beraber gelin, nedenlerini bir öğrenelim.
Kağıt ve matbaa yaygınlaştı.
Biliyoruz değil mi?
Kağıt ve matbaa yaygınlaşır.
Sene olur, kitaplar ucuzlar ve insanlar direk olarak kitapları kendileri bilgiyi okumaya başlarlar.
Zaten kağıt ve matbaanın yaygınlaşmasıyla okuma yazma oranı artmıştır.
Yani insanlar bilgiye artık kilise yoluyla değil, kendileri direkt olarak okuma yazma yaparak, kitap okuyarak ulaşmaya başlıyorlar.
Bir diğer reformun nedeni, İncil'in farklı dillere çevrilmesi sonucunda İncil'in asıl içeriğini insanların öğrenmesi. Çünkü Kilise İncili değiştirerek insanlara anlatıyor.
Ama insanlar İncil'in farklı dillere çevrilmesiyle direkt olarak İncili kendileri okuyorlar ve kilisenin kendilerini kandırdıklarını öğreniyorlar.
Yani sonucunda ne olacaktır?
Kiliseye duyulan güven azalacaktır.
Sevgili arkadaşlar, bir diğer maddeye geldiğimizde Katolik kilisesi bozuluyor ve dini kendi çıkarları için kullanmaya başlıyor.
Nasıl bozuluyor?
Mesela Endülüs Johns denilen bir olay var Katolik kilisesinde.
Nedir bu kilisenin para karşılığında günahları affetmesi?
Kilise diyor ki Bana şu kadar para verirseniz tanrıyla konuşacağım, günahlarımızı af ettireceğim.
Böyle bir durum başlıyor Katolik kilisesi içerisinde.
Bunun dışında The End Ferdi denilen bir olay var, kavram var.
Nedir bu?
Papa'nın bir kişiyi ya da grubu bir topluluğu dinden çıkarmasıdır.
Papa kendisine karşı çıkan kişileri dinden atabiliyor du ya da bir bu topluluğu dinden çıkarabiliyor du.
İşte bu gibi uygulamalar nedir ki, Katolik Kilisesi'nin bozulduğunun ve kilisenin dini kendi çıkarları için kullandığının zaten bir kanıtıdır.
Reformun bir diğer nedeni.
Hatırlayacaksınız, Rönesans ile birlikte artık skolastik düşünce yıkılmıştı.
İnsanlar sorgulayan biliyorlardı.
Yani özgür düşünce ortamı yayılmıştı.
İşte insanlar rahat rahat düşüne bildikleri için ne yapacaklar?
Katolik kilisesini değiştirme hareketini görüşecekler.
Biraz önce vurguladık.
Martin Luther, kendisi de Katolik Kilisesi'ne mensup bir papaz dır.
Bakın Katolik Kilisesi'ne üyedir zaten.
Aynı zamanda Katolik Kilisesi'nin nedir?
Dini liderlerinden bir tanesidir.
Peki niye karşı çıktığı nasıl karşı çıktı?
Biraz önce niyetini öğrendik.
Nasıl karşı çıkıyor buna bakalım.
Kilisenin uygulamalarına karşı çıkıyor ve kilisenin kapısına doksan beş maddelik bir bildiri yayınlıyor.
Bunun üzerine kilise diyor ki Martin Luther seneye dinden çıkarıyoruz ve sana ölüm cezası veriyoruz.
Çünkü ne oldu?
Kilisenin otoritesi Kilise'nin gücü sorgulandı ve Martin Luther bu durumdan nasibini alacak. Martin Luther Kilise tarafından dinden çıkarılıyor ve ölüm cezasına çarptırılıyor.
Zaten Martin Luther ve destekçilerine de sonraki süreçte ne deniliyor biliyor musunuz arkadaşlar?
Protestan deniliyor.
Protesto etmeyi bilirsiniz.
Protesto ettim denir ya, protesto etmekten gelen Protestan kelimesi Martin Luther ve taraftarları için kullanılmıştır ve sonrasındaki süreçte Martin Luther'in savunucularının bulunduğu guruba da Protestanlık mezhebi denilmiştir.
O dönemde Hristiyanlık iki tane mezhepten oluşuyor Katolik ve Ortodoks.
İşte üçüncü olarak da Martin Luther'in Protestanlık mezhebi geldi.
Sonraki süreçte zaten Avrupa iyice karışıyor ve reform sonucunda bakın Almanya'da Protestanlık, Fransa'da Kalben Jim, İngiltere'de Anglikan bizim denilen yeni mezhepler ortaya çıkıyor.
Yani reform sonucunda Hristiyanlık dininde beş farklı mezhep ortaya çıkmış olacak.
Gelelim reform hareketlerinin sonuçlarına.
Ne gibi sonuçlar doğuracak, buna bir bakalım.
Avrupa'da yeni mezhepler ortaya çıkıyor.
Bir hatırlayacaksınız Katolik mezhebi vardı, bir Ortodoks mezhebi dedik.
Üç tane daha yeni mezhep çıktı.
Bakın burada isimlerini yazdık.
Ve böylece mezhep birliği bozulmuş olacak.
Yani dini noktada kendileri ayrışmış olacak.
Hristiyan birliği diye bir şey kalmayacak.
Reformun bir diğer sonucu Katolik kilisesine ve din adamlarına duyulan güven iyice azalmıştır.
Zaten Rönesans ile birlikte azalan güven iyice artık son noktaya kadar iniyor.
Kilisenin elinde bulunan eğitim kilisenin elinden alınıyor ve eğitim konusu böylece ne olmuş oluyor?
Laik iyileşmiş oluyor.
Laiklik ne demektir?
Eğitimin din dinden alınmasıdır.
Yani kısaca din ve devlet işlerini birbirinden ayırmaktır.
Dev eğitim işlerini de kilisenin elinden alınmasıyla eğitim laik seçmiş oluyor.
Kilisenin elinde bulunan topraklar halk arasında paylaşılıyor ve reform sonucunda Avrupa'da bilimin ve özgür düşüncenin önündeki en büyük engel olan nedir?
En büyük engel kilise dir.
Arkadaşlar en büyük engel olan kilise ortadan kaldırılmış oluyor.